Γράφει ο Μιχάλης Μαρδάς

Σήμερα το ΕΤ Magazine του EleftherosTypos.gr γυρίζει τον χρόνο πίσω και σας θυμίζει τις μεγαλειώδεις συγκεντρώσεις που έγιναν το 1992 τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Για μήνες προετοιμάζονταν το μεγάλο συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης με πρωτεργάτες τον αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ και τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνο Κοσμόπουλο.  Στις μαζικές διαμαρτυρίες είχε πρωτοστατήσει και ο τότε Μητροπολίτης Δημητριάδος και αργότερα Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος.

Ηταν δεδομένη η επιτυχία του αλλά κανείς δεν πίστευε στα μάτια του με αυτό που αντίκρισε.

Ανήμερα των γιορτής των ερωτευμένων στις 14 Φεβρουαρίου του 1992 περισσότεροι από ένα εκατομμύριο κόσμου ξεχύθηκε στους δρόμους της συμπρωτεύουσας και βροντοφώναξε τον έρωτά του για την Ελλάδα αλλά και το Μολών Λαβέ προς τους Σκοπιανούς που φανέρωσαν με επίσημο τρόπο τις αλυτρωτικές τους διαθέσεις.

Όλα είχαν σχεδιαστεί στην εντέλεια και εκτός από τους Θεσσαλονικείς χιλιάδες ήταν ο κόσμος που έφτασε με όλα τα μέσα από όλη την Ελλάδα στην Θεσσαλονίκη για να δώσει το παρών στο μεγάλο κάλεσμα.

Η εφημερίδα Μακεδονία, παραμονές του συλλαλητηρίου έγραφε χαρακτηριστικά: «Η πόλη θα ντυθεί στα γαλανόλευκα και λίγο πριν το μεσημέρι, θα νεκρώσουν όλες οι λειτουργίες. Εργαζόμενοι, φοιτητές, μαθητές, νοικοκυρές και συνταξιούχοι θα υψώσουν τη φωνή τους εναντίον των παραχαρακτών της ιστορίας της Μακεδονίας και θα τραγουδήσουν το “Μακεδονία ξακουστή”. Οι καμπάνες θα ηχούν σε όλη την πόλη, αλλά και σε ολόκληρη τη Μακεδονία. Από  το πρωί μουσικές μπάντες θα παιανίζουν στους δρόμους των 13 πρωτευουσών των μακεδονικών νομών, ενώ χθες σε πολλές ακριτικές περιοχές τελέστηκε ολονύκτια αγρυπνία».

Το ραντεβού είχε κλειστεί για το μεσημέρι στις 12 αλλά ο κόσμος είχε γεμίσει τους δρόμους από πολύ νωρίς το πρωί δείχνοντας την διάθεσή του να στείλει το δικό του μήνυμα σε όλο τον κόσμο. Ένα μήνα αδιαπραγμάτευτο και ξεκάθαρο: Η Μακεδονία είναι Ελληνική!

Κατά σειρά, μίλησαν ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Παντελεήμων, ο δήμαρχος Βέροιας, Ανδρέας Βλαζάκης, και ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Κοσμόπουλος ενώ  ουρανός γέμισε χιλιάδες λευκά περιστέρια που τα άφησαν οι διοργανωτές για να δηλώσουν τα ειρηνικά τους αισθήματα αλλά και την ξεκάθαρη στάση τους πάνω στο ζήτημα.

Η ομιλία Κοσμόπουλου και το ψήφισμα

Στην ομιλία του ο Κοσμόπουλος είχε πει μεταξύ άλλων : ««Τρεις χιλιάδες χρόνια, ο ευλογημένος αυτός τόπος ονομάζεται Μακεδονία. Κατοικείται από αρχαιότατο ελληνικό φύλο, τους Μακεδόνες. Μιλά την ίδια γλώσσα. Θρησκεύεται με τον ίδιο τρόπο. Έχει την ίδια εθνική συνείδηση και τις ίδιες παραδόσεις.

Δυόμισι χιλιάδες χρόνια τραγουδούμε σ΄ αυτόν τον τόπο τον Μεγαλέξανδρό μας, τον μέγιστο των Ελλήνων. Και όλα αυτά παρά τις ξένες κατοχές, την τουρκική καταστροφή, τις φυλακίσεις, τις διώξεις. Η Μακεδονία από αρχαιοτάτων χρόνων ήταν το προπύργιο της Ελλάδος, εμπροσθοφυλακή του πολιτισμού, κυματοθραύστης των βαρβάρων. Αυτός το τόπος γέννησε τον Αριστοτέλη, τον μέγιστο των φιλοσόφων, πατέρα του ευρωπαϊκού πολιτισμού, τον μεγάλο νομοδιδάσκαλο Αρμενόπουλο, τους Αγίους Κύριλλο και Μεθόδιο, που δίδαξαν το Χριστιανισμό και έδωσαν το αλφάβητο στους Σλάβους.

Αυτός ο τόπος ένωσε τα ελληνικά κρατίδια της αρχαιότητας, με τις απέραντες εκτάσεις της Ανατολής και δημιούργησε μια απέραντη γέφυρα μέχρι τον Γάγγη. Εδώ το ελληνικό Βυζάντιο είχε την συμβασιλεύουσά του, την Θεσσαλονίκη μας, πολλούς αιώνες πριν εμφανισθούν στα Βαλκάνια τα σλαβικά φύλα του Βορρά.

Για μας, που η ιστορία μας μετριέται με τις χιλιετίες, το παρελθόν είναι ιερό. Πιο ιερό και από την ίδια μας τη γη. Η γη μας πολλές φορές γνώρισε την σκλαβιά και ξανά κάθε φορά έβρισκε την ελευθερία της. Το πνεύμα όμως, το ελληνικό, δεν υποδουλώθηκε ποτέ.

Η Ιστορία μας, ο πολιτισμός μας, οι παραδόσεις μας έμειναν ανέπαφες στους αιώνες. Αυτά προσπαθούν σήμερα οι ηγεμόνες των Σκοπίων να υφαρπάξουν. Είναι όμως ανιστόρητοι: λαοί χωρίς ιστορία δεν έχουν μέλλον.

Γι’ αυτό βροντοφωνάζουμε σήμερα: οι Μακεδόνες είμαστε εμείς! Δεν επιτρέπουμε και δεν θα επιτρέψουμε σε κανένα να προβάλει αξιώσεις εις βάρος της Μακεδονίας μας»!

Ιδιαίτερη σημασία έχει και το άρθρο επτά (7) του ψηφίσματος του Συλλαλητηρίου, το οποίο ανέγνωσε ο τότε Δήμαρχος Θεσσαλονίκηςς: «Καλείται η Κυβέρνηση να σταθεί στο πνεύμα και στο μήνυμα του Ψηφίσματος και του σημερινού Συλλαλητηρίου. Ο λαός της Μακεδονίας και της Θεσσαλονίκης ζητά από τον Υπουργό των Εξωτερικών να συνεχίσει αγωνιζόμενος καινα μη δεχθεί την αναγνώριση του κράτους των Σκοπίων με όνομα ή ονομασία που θα περιλαμβάνει τη λέξη “Μακεδονία”. . Το Ψήφισμα αυτό υπογράφει η Ιστορία της Ελλάδας και προσυπογράφει ο λαός της Μακεδονίας»

Ραγδαίες εξελίξεις

Την επόμενη ημέρα του συλλαλητηρίου όλος ο κόσμος μιλούσε για αυτή την συγκέντρωση που έμεινε στην ιστορία. Χαρακτηριστικό το πρωτοσέλιδο του Ελεύθερου Τύπου που ανάφερε: «1.000.000 ΣΑΡΙΣΕΣ – ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΦΑΛΑΓΓΑ ΦΡΑΓΜΟΣ ΣΤΑ ΣΚΟΠΙΑ».

Τέσσερις μέρες μετά το συλλαλητήριο και πιο συγκεκριμένα την Τρίτη 18 Φεβρουαρίου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής προεδρεύει στην πρώτη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών για το θέμα της ονομασίας των Σκοπίων. Συμμετέχουν οι Κωνσταντίνος Μητσοτάκης (Ν.Δ.), Ανδρέας Παπανδρέου (ΠΑΣΟΚ), Αλέκα Παπαρήγα (ΚΚΕ) και Μαρία Δαμανάκη (ΣΥΝ), παρουσία του τότε υπουργού εξωτερικών Αντώνη Σαμαρά. Αποτέλεσμα της σύσκεψης ήταν η συμφωνία για κοινή γραμμή πλεύσης, σε μια ονομασία που δεν θα περιέχει τη λέξη «Μακεδονία» ή παράγωγά της.

Συλλαλητήρια και στην  ομογένεια

Την ίδια χρονιά είχαμε και πάρα πολύ μεγάλα συλλαλητήρια από Ελληνες στην άλλη άκρη του Ατλαντικού. Σε Ουάσιγκτον και Μελβούρνη χιλιάδες κόσμου βγήκαν στους δρόμους για να εκφράσουν και αυτοί την αντίθεσή τους για οποιαδήποτε ονομασία των Σκοπίων περιείχε τον όρο Μακεδονία. Ο ομογενειακός τύπος για ημέρες αναφέρονταν στα συγκεκριμένα συλλαλητήρια που είχαν προκαλέσει παγκόσμιο ενδιαφέρον και  έπαιξαν και αυτά σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη των γεγονότων.

https://www.youtube.com/watch?v=f1CIwj2jfjQ

Το συλλαλητήριο της Αθήνας

Η συνέχεια δόθηκε στην Αθήνα, στις 10 Δεκέμβρη του 1992.Μία μέρα πριν η “Ελευθεροτυπία” διαφημίζει το συλλαλητήριο με τίτλο: «Βροντερό “όχι” προς κλεπταποδόχους της ιστορίας μας». Ο κόσμος έδωσε το ίδιο δυναμικό παρών όπως και στην Θεσσαλονίκη και επίσης έχει μείνει στην ιστορία η συγκεκριμένη διαδήλωση ως μία από τις μεγαλύτερες που έχουν γίνει ποτέ στην Ελλάδα.

Το μεγάλο Εθνικό Συλλαλητήριο για τη Μακεδονία στην Αθήνα, στο Πεδίον του Άρεως στις 10 Δεκεμβρίου 1992 με 1.500.000 κόσμο . Ήταν όλοι εκεί, από τη Μακεδονία και τη Θράκη μέχρι την Ήπειρο και την Πελοπόννησο και τα νησιά, άντρες γυναίκες και παιδιά ήταν εκεί όπου έδωσαν ένα μεγαλειώδες και συγκινητικό παρών αλλά και την καύτερη απάντηση στους «παραχαράκτες» της ιστορίας.

Στις 12 το μεσημέρι το Πεδίον του Άρεως και οι γύρω δρόμοι είχαν πλημμυρίσει με πανό με συνθήματα που μαρτυρούσαν ότι η λαοθάλασσα είχε φτάσει στο σημείο αυτό από όλη τη χώρα.

Περίπου στη 1 είχε τελειώσει αλλά ο κόσμος παρέμεινε εκεί πολλή ώρα ακόμα για να στείλει σε κάθε γωνιά της γης το μήνυμα ότι η Μακεδονία είναι ελληνική.

Την επόμενη ημέρα ο Ελεύθερος Τύπος έστειλε το μήνυμα σε όλη την Ευρώπη:  «EOK Τ’ ΑΚΟΥΣ; – ΛΑΪΚΗ ΕΝΤΟΛΗ ΣΤΟΝ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ: Ούτε βήμα πίσω στο Εδιμβούργο»!

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]