Θα δώσει η Αγκυρα το «πράσινο φως» για το επόμενο κύμα επέκτασης του ΝΑΤΟ προς Βορράν; Και αν ναι, πότε είναι πιθανό το τουρκικό κοινοβούλιο να επικυρώσει αυτήν την ιστορική διεύρυνση των Σκανδιναβών; Τη στιγμή, μάλιστα, που έχουμε πόλεμο στην Ευρώπη, ο οποίος βαίνει σταδιακά κλιμακούμενος εξαιτίας των αλλεπάλληλων ρωσικών βομβαρδισμών που πλήττουν τον άμαχο πληθυσμό και την ουκρανικές υποδομές.

Σουηδία και Φινλανδία ανακοίνωσαν τη δέσμευσή τους να τηρήσουν τα τουρκικά αιτήματα που περιγράφονται στο μνημόνιο της Μαδρίτης. Ενώ η Φινλανδία δεν έχει μεγάλο πληθυσμό κουρδικής διασποράς, η Σουηδία, της οποίας ο πληθυσμός είναι ένα τοις εκατό Κούρδοι, έχει αναλάβει συγκεκριμένα βήματα από πέρυσι για να ικανοποιήσει τις προσδοκίες της Αγκυρας. Πρόσφατα, ωστόσο, εμφανίστηκαν ενδείξεις ότι η Αγκυρα μπορεί να μη βιάζεται να επικυρώσει τη σκανδιναβική επέκταση του ΝΑΤΟ και το αφήνει για το επόμενο διάστημα, προφανώς λόγω των κρίσιμων εκλογών του προσεχούς Μαΐου.

Αίτημα

Το άμεσο ζήτημα στον διάλογο ΗΠΑ-Τουρκίας -αυτή τη στιγμή- είναι το αίτημα της Αγκυρας να αγοράσει ένα νέο στόλο μαχητικών αεροσκαφών F-16 BLOCK 70/72 από την Ουάσιγκτον, καθώς και να αναβαθμίσει τον υπάρχοντα στόλο (80 αεροσκάφη). Οι ελίτ και ο πληθυσμός της Τουρκίας αποδίδουν μεγάλη σημασία στο αίτημα της Αγκυρας, φοβούμενοι ότι η χώρα θα βρεθεί με μια σοβαρά εξασθενημένη αεροπορία περί το τέλος της δεκαετίας. Αυτή η πώληση ενδέχεται να σταματήσει επί του παρόντος στο Κογκρέσο των ΗΠΑ λόγω αντιρρήσεων από ορισμένα γνωστά και βασικά μέλη της Γερουσίας. Ο Λευκός Οίκος εμπλέκεται με την προμήθεια των αεροσκαφών, το σκανδιναβικό αίτημα στο ΝΑΤΟ, την κατάσταση στη βόρεια Συρία και φυσικά τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές στην ιδιότροπη σύμμαχό του Τουρκία.

Ο Μπάιντεν θα μπορούσε πιο ευέλικτα να υποσχεθεί στον Ερντογάν ότι θα «δώσει» F-16 στην Αγκυρα πριν από τις τουρκικές εκλογές του 2023. Αυτή η συμφωνία θα περιλαμβάνει ένα συμβιβασμό, δηλαδή την πώληση 20-25 αεροσκαφών F-35 επίσημα στην Ελλάδα (ένα τεχνολογικά πιο προηγμένο μαχητικό αεροσκάφος) προκειμένου να αμβλυνθούν οι αντιρρήσεις στο Κογκρέσο για την πώληση F-16 στην Τουρκία. Αν τα μέλη της Γερουσίας που αρνούνται την πώληση F-16 εξακολουθούν να μην πείθονται, ο Λευκός Οίκος θα μπορούσε να στείλει το αίτημα πώλησης F-16 στο Κογκρέσο των ΗΠΑ «αναγκάζοντας να λάβει χώρα μια ψηφοφορία», οπότε το Κογκρέσο θα μπορούσε να εμποδίσει την πώληση μόνο αν το καταψηφίσουν και τα δύο νομοθετικά Σώματα. Προφανώς μια σημαντική απόκτηση αεροσκαφών θα ενίσχυε το χέρι του Ερντογάν στις δημοσκοπήσεις. Σε αντάλλαγμα θα έπρεπε να υποσχεθεί να επικυρώσει το κοινοβούλιο της Αγκυρας τη σκανδιναβική διεύρυνση του ΝΑΤΟ προτού διαλυθεί το τουρκικό νομοθετικό σώμα (πιθανόν να συμβεί τον Μάρτιο αλλά παραμένει ομιχλώδες) εν όψει των εκλογών (τον προσεχή Μάιο) και πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της Συμμαχίας στο Βίλνιους της Λιθουανίας τον προσεχή Ιούλιο. Αλλά η κατάσταση είναι ήδη περίπλοκη με το τελευταίο πάγωμα των επαφών.

Παίζει… καθυστερήσεις

Ωστόσο, ο Ερντογάν δείχνει να επιδιώκει να καθυστερήσει την επικύρωση για μετά τις τουρκικές εκλογές. Το «κλειδί» για μια συμφωνία «F-16 για επέκταση του ΝΑΤΟ» βρίσκεται στην αμοιβαία σχέση. Η Αγκυρα θα επιμείνει πρώτα στα F-16 και η κυβέρνηση Μπάιντεν στο νομοθετικό σώμα της Αγκυρας που θα επικυρώσει τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ. Ο Ερντογάν πιθανό να εκτιμά ότι είναι πιο βολικό να καθυστερήσει την επικύρωση για μετά τις τουρκικές εκλογές. Αυτός θα ήταν, επίσης, ο τρόπος του να δώσει σήμα στον Μπάιντεν και στους ηγέτες των βασικών ευρωπαϊκών και νατοϊκών συμμάχων της Αγκυρας ότι «δεν πρέπει να γυρίσουν την πλάτη στον ηγέτη της Τουρκίας γιατί θα τον χρειάζονται ακόμα σε μια πληθώρα βασικών θεμάτων ασφάλειας, από τη διαχείριση των προσφυγικών ροών μέχρι την επέκταση του ΝΑΤΟ». Για να το πούμε ωμά, ο Ερντογάν μπορεί να κάνει χρήση του βέτο της Αγκυρας στη διεύρυνση του ΝΑΤΟ για να εξασφαλίσει τη συναίνεση των ΗΠΑ και της Ευρώπης (με πολιτικές του επιλογές και εκβιαστικές μεθόδους κατά την περίοδο των τουρκικών εκλογών).

Ο Πούτιν θα μπορούσε να εμπλακεί σε αυτό το σενάριο, καθυστερώντας την είσοδο των νέων μελών του ΝΑΤΟ. Ο αυταρχικός Ρώσος πρόεδρος μπορεί να βοηθήσει τον Ερντογάν στις κάλπες παρέχοντας γενναιόδωρα δάνεια και μεγάλες οικονομικές ροές στην Τουρκία πριν από τις εκλογές. Επί του παρόντος, η οικονομία της χώρας υποφέρει από υψηλό πληθωρισμό, πάνω από 80% το 2022. Στην πραγματικότητα, η μακροοικονομική σταθερότητα της Τουρκίας βρίσκεται σε κίνδυνο από το 2018, όταν η οικονομία της εισήλθε σε ύφεση για πρώτη φορά υπό τον Ερντογάν. Ενώ οι αναλυτές περίμεναν ότι η οικονομία θα κατέρρεε πριν από το καλοκαίρι του 2022, αυτό δεν συνέβη χάρη, σε μεγάλο βαθμό, στις οικονομικές εισροές από τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένης της τραπεζικής μεταφοράς 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την κατασκευή του πυρηνικού σταθμού Akkuyu στη νότια Τουρκία από τη ρωσική Rosatom.

Τα ρωσικά μετρητά, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων εισροών χάρη στο αυξημένο εμπόριο και τον τουρισμό το 2022, παρείχαν «ανακούφιση» επιτρέποντας στις τουρκικές τράπεζες να υπερβούν το εξωτερικό χρέος και αποτρέποντας στη συνέχεια μια οικονομική κατάρρευση. Παρόμοιες ενέσεις μετρητών τους επόμενους 3-4 μήνες, συμπεριλαμβανομένης και μιας νέας εφάπαξ μεταφοράς από τον Πούτιν, θα μπορούσαν να προσφέρουν μια νέα οικονομική σωτηρία και να πείσουν τον Ερντογάν να χρησιμοποιήσει το τουρκικό βέτο εντός του ΝΑΤΟ κατά της διεύρυνσης της Συμμαχίας, ειδικά εάν μπλοκαριστεί η πώληση των F-16.

Ειδήσεις σήμερα