Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

Η ανακοίνωση είναι ομόφωνα καταδικαστική της Τουρκίας και της τουρκοκυπριακής πλευράς. Σημειώνεται ότι περιλαμβάνει υπολογίσιμες και αρκετά σκληρές (διπλωματικά) εκφράσεις -στο πλαίσιο του εφικτού- αλλά, λαμβανομένης υπόψη της διαχρονικής παραβατικής και εμπρηστικής τουρκικής συμπεριφοράς, είναι άγνωστο τι επιπτώσεις μπορεί να έχει στο να επηρεάσει την ηγεσία των Τούρκων και τους εγκάθετους στα Κατεχόμενα, σε μια χρονική στιγμή ανανεωμένης και λεκτικά επιθετικής συμπεριφοράς της αναθεωρητικής Τουρκίας.

Ρητή αναφορά

Μια από τις σημαντικές διαφορές της ανακοίνωσης συγκριτικά με το προχθεσινό προηγούμενο κείμενο είναι ότι για πρώτη φορά υπάρχει ρητή αναφορά σε καταδίκη των εξαγγελιών αυτών (άνοιγμα περιοχής – προσκλήσεις κ.ά.) και όχι απλώς έκφραση «βαθιάς ανησυχίας».

Επίσης, τονίζεται πως για πρώτη φορά υπάρχει ρητή αναφορά στην τουρκική ηγεσία και στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας, ενώ πριν από εννέα μήνες (μετά την τότε επίσκεψη Ερντογάν στην Αμμόχωστο) υπήρχε πολύ γενικόλογη αναφορά περί «ανακοίνωσης που έγινε στην Αγκυρα».

Διαβουλεύσεις

Την προχθεσινή ημέρα, μετά το σπάσιμο της σιωπηρής διαδικασίας από Κίνα, Ινδία και Ιρλανδία, υπήρξαν συνεχείς διαβουλεύσεις Λονδίνου – Ουάσιγκτον, με τους Αμερικανούς να ζητούν από το Λονδίνο πιο ουσιαστικές και δυναμικές λέξεις, αλλά και να επισημαίνουν πως υπάρχει παραβίαση των ψηφισμάτων και ανακοινώσεων του Σ.Α. Διαρκείς ήταν οι επαφές των ΥΠΕΞ Αντονι Μπλίνκεν και Ντομινίκ Ράαμπ, ενώ το ίδιο γινόταν στα Ηνωμένα Εθνη -σύμφωνα με πληροφορίες του υπογράφοντος- μέχρι την τελευταία στιγμή μεταξύ των μονίμων αντιπροσώπων Βρετανίας – ΗΠΑ, πρέσβεων Μπάρμπαρα Γούντγορντ και Λίντα Τόμας Γκρίνφιλντ.

Ο Αντονι Μπλίνκεν επενέβη δύο φορές επί του βρετανικού κειμένου, αφού, όπως είναι γνωστό, σε τέτοια σοβαρά θέματα η Βρετανία έχει τον κύριο λόγο για τη συγγραφή των ανακοινώσεων του προεδρεύοντος (αυτό το μήνα η Γαλλία) αλλά και των κειμένων που έρχονται για ψήφιση.

Εκθεση

Παράλληλα, τα 15 κράτη-μέλη του Σ.Α./ΟΗΕ εξέτασαν την Εκθεση καλών υπηρεσιών του γ.γ. για την επικρατούσα κατάσταση στο τελευταίο εξάμηνο στην Κύπρο, καθώς και την ανανέωση της παραμονής της UNFICYP για έξι μήνες στη νεκρή ζώνη, από την επαρχία Πάφου μέχρι και την επαρχία Λευκωσίας.

Ασφαλώς θα ήταν προτιμότερο κάποιο ισχυρό καταδικαστικό ψήφισμα, αλλά, δεδομένης της διάθεσης του βέτο (βασικά από τους Βρετανούς), θα ήταν μάλλον απίθανο να υιοθετούνταν, γι’ αυτό και είχαμε την ανακοίνωση του προεδρεύοντος (για τον Ιούλιο) Γάλλου πρέσβη λίγο πριν από τα μεσάνυχτα.

 Σύμφωνα με το βρετανικό σχέδιο, που υποστηρίζεται από όλα τα κράτη-μέλη του Σ.Α./ΟΗΕ και την ανακοίνωση του προεδρεύοντος σχετικά με τις παραβιάσεις στα Βαρώσια/Αμμόχωστος, αναφέρεται:

*Το Συμβούλιο Ασφαλείας επιβεβαιώνει τη δήλωση του προέδρου του της 9ης Οκτωβρίου 2020 (S / PRST / 2020/9) σχετικά με τα Βαρώσια.

*Το Συμβούλιο Ασφαλείας επιβεβαιώνει το καθεστώς των Βαρωσίων όπως ορίζεται σε προηγούμενα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, συμπεριλαμβανομένου των ψηφισμάτων 550 (1984) και 789 (1992). Το Συμβούλιο Ασφαλείας επαναλαμβάνει ότι οποιεσδήποτε απόπειρες διευθέτησης οποιουδήποτε μέρους των Βαρωσίων από ανθρώπους εκτός των κατοίκων του είναι απαράδεκτες και ότι δεν πρέπει να πραγματοποιηθούν ενέργειες σε σχέση με τα Βαρώσια που δεν είναι σύμφωνες με τα ψηφίσματά του.

*Το Συμβούλιο Ασφαλείας καταδικάζει την ανακοίνωση στην Κύπρο από Τούρκους και Τουρκοκύπριους ηγέτες στις 20 Ιουλίου 2021 σχετικά με περαιτέρω εκ νέου άνοιγμα τμήματος της περιφραγμένης περιοχής των Βαρωσίων. Το Συμβούλιο Ασφαλείας εκφράζει τη βαθιά του λύπη για αυτές τις μονομερείς ενέργειες, που έρχονται σε αντίθεση με τα προηγούμενα ψηφίσματα.

*Το Συμβούλιο Ασφαλείας ζητάει την άμεση αναστροφή αυτής της πορείας δράσης και την αντιστροφή όλων των μέτρων που έχουν ληφθεί στα Βαρώσια από τον Οκτώβριο του 2020. Επίσης, υπογραμμίζει την ανάγκη να αποφευχθούν περαιτέρω μονομερείς ενέργειες που είναι σε μη συμφωνία με τα ψηφίσματά του και θα μπορούσαν να αυξήσουν τις εντάσεις στο νησί και να βλάψουν τις προοπτικές για μια διευθέτηση.

*Το Συμβούλιο Ασφαλείας τονίζει τη σημασία του πλήρους σεβασμού και της εφαρμογής των ψηφισμάτων του, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς των Βαρωσίων υπό τη διοίκηση του ΟΗΕ/UNFICYP και του σεβασμού της ελεύθερης μετακίνησης της ειρηνευτικής δύναμης .

*Το Συμβούλιο Ασφαλείας επιβεβαιώνει τη δέσμευσή του για μια διαρκή, συνολική και δίκαιη διευθέτηση σύμφωνα με τις επιθυμίες του κυπριακού λαού και βασισμένη σε μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, όπως ορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, και την υποστήριξή του για τις προσπάθειες και τις καλές υπηρεσίες του γενικού γραμματέα.

*Τέλος, το Σ.Α. δηλώνει πως θα συνεχίσει να παρακολουθεί το θέμα.

Τη σχετική ανακοίνωση (σχεδόν μεσονύκτια) του μονίμου αντιπροσώπου της Γαλλίας στα Ηνωμένα Εθνη και προεδρεύοντος του Σ.Α./ΟΗΕ, πρέσβη Νικολά ντε Ριβιέ, ανέμενε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Βέλγος Σαρλ Μισέλ, ώστε να αποφασίσει για τυχόν επόμενα βήματα της Ε.Ε., όπως ανέφερε χθες το πρωί σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη.

Ικανοποίηση

Η Ελλάδα εκφράζει την ικανοποίησή της για τη δήλωση του προέδρου του Συμβουλίου Ασφαλείας για τα Βαρώσια, η οποία καταδικάζει ρητά τις εξαγγελίες της τουρκικής ηγεσίας και της ηγεσίας της τουρκοκυπριακής κοινότητας σχετικά με τον αποχαρακτηρισμό τμήματος (αποστρατιωτικοποίηση) της περίκλειστης περιοχής των Βαρωσίων.

Σημαντική ήταν η συνεισφορά της ελληνικής και της κυπριακής αντιπροσωπείας στα Ηνωμένα Εθνη, ενώ οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Κίνα, η Ρωσία, η Ινδία και η Ιρλανδία ήσαν ιδιαίτερα δραστήριες και διαδραμάτισαν εποικοδομητικό ρόλο στις σχετικές πολύωρες και δύσκολες διαβουλεύσεις.