Οι ποινές εστιάζουν κυρίως στον οδηγό, με μέτρα όπως χρηματικά πρόστιμα, αφαίρεση άδειας οδήγησης και βαθμοί ποινής στο Σύστημα Ελέγχου Συμπεριφοράς Οδηγών (ΣΕΣΟ), ενώ αποφεύγεται η επιβολή κυρώσεων στο όχημα, δεδομένου ότι μπορεί να χρησιμοποιείται από περισσότερους από έναν οδηγούς.

Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έθεσε σε δημόσια διαβούλευση το νέο κυρωτικό πλαίσιο του ΚΟΚ, με στόχο την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας και την προστασία της ανθρώπινης ζωής. Η διαβούλευση θα διαρκέσει τρεις εβδομάδες, με τις αλλαγές να είναι σαρωτικές.

Οι παραβάσεις κατατάσσονται ανάλογα με την επικινδυνότητά τους:

• Υψηλής επικινδυνότητας: Παραβάσεις που μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά ατυχήματα, όπως παραβίαση ερυθρού σηματοδότη, υπερβολική ταχύτητα, αντικανονική προσπέραση και οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ. Οι σοβαρότερες παραβάσεις τιμωρούνται με πρόστιμα που κυμαίνονται από 350 έως 700 ευρώ, συνοδευόμενα από αυστηρές διοικητικές κυρώσεις.
• Μεσαίας επικινδυνότητας: Εδώ το πρόστιμο ανέρχεται σε 150 ευρώ και περιλαμβάνει παραβάσεις όπως: Υπέρβαση του ορίου ταχύτητας έως 20 χλμ./ώρα. Κίνηση σε πλατείες, πεζόδρομους, πεζοδρόμια ή νησίδες ασφαλείας χωρίς άδεια. Χρήση της λωρίδας έκτακτης ανάγκης (ΛΕΑ) χωρίς λόγο.

• Χαμηλότερης επικινδυνότητας: Παραβάσεις όπως παράνομη στάθμευση και διοικητικές παραβάσεις, όπως η οδήγηση χωρίς τα νόμιμα έγγραφα, παραβίαση ερυθρού σηματοδότη πεζών (από πεζό). Αυτές οι παραβάσεις επιφέρουν χρηματικό πρόστιμο 30 ευρώ και αφορούν κυρίως διοικητικές παραλείψεις ή μικρές παραβάσεις, όπως η μη κατοχή των απαραίτητων εγγράφων κατά την οδήγηση.

Επιπλέον, προβλέπεται κλιμάκωση των ποινών για οδηγούς που υποπίπτουν συχνά σε παραβάσεις, ενισχύοντας τον αποτρεπτικό χαρακτήρα του πλαισίου.

Χρηματικά πρόστιμα

Τα πρόστιμα για την επανάληψη παραβάσεων αυξάνονται, με ενδεικτικά παραδείγματα όπως:

Οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ: Για συγκέντρωση οινοπνεύματος 0,25 έως 0,40 χιλιοστά του γραμμαρίου ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα (κατηγορία Ε3-Β), 350 έως 700 ευρώ. Σε επαναλαμβανόμενες περιπτώσεις, η αφαίρεση της άδειας αυξάνεται έως 90 ημέρες.

Για συγκέντρωση άνω των 0,60 χιλιοστών το πρόστιμο ανέρχεται σε 1.200 ευρώ και η άδεια αφαιρείται για 180 ημέρες με κίνδυνο φυλάκισης έως και 2 μήνες.

Υπέρβαση ορίων ταχύτητας:

Ανάλογα με την κατηγορία υπέρβασης, τα πρόστιμα μπορεί να ξεκινούν από 100 ευρώ και να αυξάνονται σημαντικά σε περιπτώσεις υποτροπής.

Μη χρήση κράνους ή ζώνης ασφαλείας: Το αρχικό πρόστιμο είναι 100 ευρώ, ενώ σε επαναλαμβανόμενες παραβάσεις μπορεί να αυξηθεί σημαντικά, συνοδευόμενο από την αφαίρεση της άδειας. Για μη χρήση του κράνους το πρόστιμο είναι 350 ευρώ και 30 ημέρες χωρίς άδεια οδήγησης.

Στα 700 ευρώ και 30 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης θα πληρώνουν όσοι παραβιάζουν STOP, κόκκινο φανάρι, οδηγούν κάνοντας «φιγούρα» ή προκαλούν και συμμετέχουν σε αυτοσχέδιους αγώνες (κόντρες) και για παράνομα προσπεράσματα.

ΟΡΙΑ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ

Μειώνεται το όριο ταχύτητας εντός κατοικημένων περιοχών από 50 σε 30 χλμ./ώρα. Αναμένεται έτσι να μειωθούν τα τροχαία ατυχήματα σε αστικές περιοχές, όπου η κυκλοφορία πεζών, ποδηλατών και μοτοσικλετιστών είναι αυξημένη.

Σε μονόδρομους με τουλάχιστον δύο λωρίδες κυκλοφορίας και σε οδούς διπλής κατεύθυνσης εντός κατοικημένων περιοχών, το ανώτατο όριο παραμένει στα 50 χλμ./ώρα.

 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΕΖΩΝ

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην προστασία των ευάλωτων χρηστών της οδού, όπως πεζοί και παιδιά. Εισάγονται ειδικές ρυθμίσεις που αφορούν τόσο στη συμπεριφορά των ίδιων όσο και στη συμπεριφορά των υπολοίπων χρηστών της οδού απέναντί τους. Ορισμένες παραβάσεις του ΚΟΚ χαρακτηρίζονται ως αντικοινωνικές και επιφέρουν επιπρόσθετα διοικητικά μέτρα, ενισχύοντας την ασφάλεια αυτών των ομάδων.

Η ΤΙΜΩΡΙΑ

Μία σημαντική αλλαγή είναι η απενοχοποίηση του οχήματος, δηλαδή η μη αφαίρεση των στοιχείων του οχήματος για παραβάσεις που αφορούν σε επικίνδυνες οδηγικές συμπεριφορές. Τιμωρείται ο παραβάτης οδηγός με μέτρα όπως χρηματικό πρόστιμο, αφαίρεση άδειας οδήγησης και βαθμοί ποινής στο ΣΕΣΟ, αναγνωρίζοντας ότι το όχημα μπορεί να χρησιμοποιείται από περισσότερους από έναν οδηγούς.

ΧΑΜΗΛΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ

(30 ευρώ)

• Παραβίαση ερυθρού σηματοδότη πεζών (από πεζό).
• Μη παραχώρηση επαρκούς χώρου για τη διέλευση ανερχόμενου οχήματος, σε οδούς μεγάλης κλίσης, που η διέλευση των οχημάτων που έρχονται αντίθετα είναι αδύνατη ή δυσχερής.
• Αντικανονικό άνοιγμα θυρών οχήματος.
• Οδηγός οχήματος που δεν φέρει τα απαιτούμενα έγγραφα (το πρόστιμο επιβάλλεται για κάθε έγγραφο που λείπει).

(30 ευρώ – 30 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης)

• Παραβίαση ρυθμιστικών πινακίδων: Aπαγoρεύεται το κορνάρισμα [εκτός για απoφυγή δυστυχήματoς], Oδός υπoχρεωτικής διέλευσης πoδηλάτων [απαγoρευμένης της διέλευσης άλλων oχημάτων]),Oδός υπoχρεωτικής διέλευσης πεζών, Aπoκλειστική διέλευση λεωφoρείων ή τρόλλεϋ.
• Παραβάσεις διαγραμμίσεων – Κίνηση σε λωρίδα κυκλοφορίας η οποία έχει πινακίδες σήμανσης ή λέξεις ή σύμβολα επί του οδοστρώματος, όπως λεωφορεία, ταξί και ποδήλατα, αν δεν οδηγούν οχήματα της κατηγορίας αυτής
• Μη παραχώρηση προτεραιότητας για τη διέλευση μέσων μαζικής μεταφoράς, πoδηλάτων ή μoτoπoδηλάτων.
• Στάθμευση οχήματος στο οδόστρωμα προ της εισόδου σε νοσοκομεία, κλινικές και σταθμούς πρώτων βοηθειών γενικά.

(30 ευρώ – 10 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης)

• Μη χρήση ή και μη έγκαιρη χρήση δεικτών κατεύθυνσης (φλας) πριν από ελιγμό.
• Μη μείωση ταχύτητας ενόψει οχήματος που προτίθεται να αλλάξει κατεύθυνση.
• Παρατεταμένη χρήση κόρνας.
• Πρόκληση κινδύνων για την κυκλοφορία κατά την έλξη οχημάτων.

ΜΕΣΑΙΑΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ

(150 ευρώ)

• Οδηγός θέτει σε κυκλοφορία και οδηγεί μεταφορικό ή άλλης χρήσεως μέσο που δεν ορίζεται στην παρ. 2 του άρθρου 2 του ΚΟΚ.
• Υπέρβαση ορίου ταχύτητας έως 20 χλμ/ώρα.

(150 ευρώ – 30 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης)

• Κίνηση σε πλατείες, πεζόδρομους, πεζοδρόμια, νησίδες ασφαλείας κ.λπ.
• Χρήση λωρίδας έκτακτης ανάγκης (Λ.Ε.Α.), εξαιρουμένης ακινητοποίησης οχήματος από βλάβη ή άλλη αιτία.
• Στάση ή στάθμευση οχήματος σε ράμπα διάβασης ατόμων με αναπηρία ή οδηγός τυφλών και σε απόσταση μικρότερη από 0,50 μ. εκατέρωθεν αυτών και σε χώρους στάθμευσης αποκλειστικά για ΑμεΑ.
• Συμπεριφορά οδηγού που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τους πεζούς.
• Παρεμπόδιση αυτοκινήτων άμεσης ανάγκης.

(150 ευρώ – 20 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης)

• Μη συμμόρφωση με τις υποδείξεις και τα σήματα των τροχονόμων
• Παραβίαση της απαγόρευσης διάβασης
• Προσπέρασμα με πρόκληση κινδύνου ή παρακώλυση κυκλοφορίας και χωρίς έγκαιρη προειδοποίηση
• Υπέρβαση ορίου ταχύτητας άνω των 20 χλμ/ώρα (και μέχρι 30 χλμ/ώρα)
• Μη εφοδιασμός τρίτροχου οχήματος, μοτοσικλέτας και μοτοποδήλατου επιβατηγού οχήματος Ι.Χ και φορτηγού οχήματος έως τρεισήμισι (3,5) τόνους με κατάλληλα ελαστικά

(150,00 ευρώ – 50 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης)

• Μη διευκόλυνση κυκλοφορίας τραμ.

ΥΨΗΛΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ

(350 ευρώ)

• Απόθεση ή εγκατάλειψη ή η απόρριψη αντικειμένων ή υλικών στις οδούς, που παρακωλύουν, έστω και κατ’ ελάχιστο την κυκλοφορία των πεζών και των οχημάτων, ως και τη στάθμευση των οχημάτων ή/και ουσιών ή υλικών, τα οποία μπορούν να καταστήσουν την οδό ολισθηρή (π.χ. νερά, λάδια, ασβέστης κ.λπ.).
• Απόρριψη χωμάτων ή άχρηστων υλικών στην οδό (οδοστρώματα, ερείσματα, πεζοδρόμια, πεζόδρομους, τάφρους κ.λπ.)
• Προσωρινή ή διαρκής κατάληψη τμήματος του oδoστρώματoς με εγκαταστάσεις ή εμπόδια, ιδιαίτερα αν με αυτά παρεμποδίζεται η κυκλοφορία, η επιτρεπόμενη στάση ή στάθμευση οχημάτων ή περιορίζεται η ορατότητα αυτών πoυ χρησιμοποιούν τις οδούς
• Οδήγηση με Πιστοποιητικό Επαγγελματικής Ικανότητας (Π.Ε.Ι.) που έχει λήξει η ισχύς του.

(350 ευρώ – 30 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης)

• Μη χρήση ζώνης – Κράνους (οδηγός)
• Μη παραχώρηση προτεραιότητας σε σιδηροδρομικό ή τροχιοδρομικό (τραμ) όχημα

(350 ευρώ – 30 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης και στοιχείων κυκλοφορίας οχήματος)

• Αλλοιώση στον μηχανισμό ταχογράφου
• Μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων που δεν είναι στερεωμένα και ασφαλισμένα με κατάλληλα κλειδιά (κλείστρα) ενσωματωμένα στο όχημα.
• Εκπρόθεσμη προσκόμιση οχήματος για τακτικό ή έκτακτο τεχνικό έλεγχο (πλην φορτηγών) (η αφαίρεση στοιχείων κυκλοφορίας επιβάλλεται στον ιδιοκτήτη)
• Κυκλοφορία μηχανοκίνητου οχήματος χωρίς απογραφή και ταξινόμηση (πλην φορτηγών)
• Πινακίδες αριθμού κυκλοφορίας μη ευκρινώς ορατές, μη αναγνωρίσιμες από τεχνικά μέσα ή με μη αντανακλαστικό επί αυτών υλικό.

(350 ευρώ – 30 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης)

• Χρήση κινητού τηλεφώνου
• Υπέρβαση ορίου ταχύτητας

• άνω των 30 χλμ/ώρα,
• άνω των 150 χλμ/ώρα σε αυτοκινητόδρομο,
• άνω των 130 χλμ/ώρα σε οδό ταχείας κυκλοφορίας,
• άνω των 120 χλμ/ώρα στο λοιπό οδικό δίκτυο

• Πρόκληση κινδύνου, παρακώλυση συγκοινωνίας
• Μη παραχώρηση προτεραιότητας
• Οπισθοπορεία σε αυτοκινητόδρομό και σε οδό ταχείας κυκλοφορίας
• Οδήγηση υπό την επίδραση αλκοόλ.

(350 ευρώ – 60 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης και 30 ημέρες αφαίρεση στοιχείων κυκλοφορίας οχήματος)

• Εκπομπή ρύπων ή θορύβου πέραν των επιτρεπόμενων ορίων

(350 ευρώ – 60 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης)

• Μη διακοπή πορείας προ ισόπεδης σιδηροδρομικής διάβασης χωρίς μπάρες ή φωτεινή σηματοδότηση με σήμανση

(350 ευρώ – 30 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης και 30 ημέρες αφαίρεση στοιχείων κυκλοφορίας οχήματος & ποινή φυλάκισης)

• Παραποίηση, αλλοίωση στοιχείων αναγνώρισης πλαισίου και κινητήρα
• Κυκλοφορία και οδήγηση χωρίς άδεια κυκλοφορίας.

(350 ευρώ – 30 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης & ποινή φυλάκισης)

• Άρνηση ακινητοποίησης οχήματος σε υπόδειξη τροχονόμου
• Θέση σε κυκλοφορία και οδήγηση χωρίς άδεια κυκλοφορίας (αγροτικό μηχάνημα, μηχάνημα έργων) ή που έχει αφαιρεθεί
• Μεταβολή κατόχου ή κύριων χαρακτηριστικών οχήματος χωρίς νέα άδεια
• Οδήγηση χωρίς ισχύουσα ελληνική άδεια της κατάλληλης κατηγορίας ή που έχει ανακληθεί ή αφαιρεθεί για οποιονδήποτε λόγο

ΙΔΙΑΙΤΕΡΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΔΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ

Κατηγορία παράβασης Ε4

 (700 ευρώ – 30 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης)

• 4 (3) Παραβίαση ρυθμιστικής πινακίδας: Ρ-2 (Υποχρεωτική διακοπή πορείας) STOP
• 6 (1) Παραβίαση ερυθρού σηματοδότη
• 12 (8) Οδήγηση οδικών οχημάτων για επίδειξη ικανότητας, εντυπωσιασμό, ανταγωνισμό ή τέλεση αυτοσχέδιων αγώνων. (κόντρες) &
• 19 (5) Συναγωνισμός οδηγών στην ταχύτητα (κόντρες)
• 17 (3) Προσπέρασμα

(περ. α’) όταν κάποιος από τους οδηγούς πoυ ακολουθούν αυτόν πoυ προτίθεται να προσπεράσει άρχισε ήδη τo προσπέρασμα

(περ. β’) όταν o οδηγός πoυ προπορεύεται στην αυτή λωρίδα κυκλοφορίας δώσει σήμα ότι προτίθεται να προσπεράσει άλλον

(περ. ε’) αμέσως προ ή επί ισόπεδου σιδηροδρομικής διάβασης χωρίς κινητά φράγματα, εκτός αν η οδική κυκλοφορία ρυθμίζεται από φωτεινούς σηματοδότες, όπως αυτοί που χρησιμοποιούνται στους ισόπεδους οδικούς κόμβους.

(περ. στ’) αμέσως προ ή σε διάβαση πεζών, η οποία έχει σημανθεί ως διάβαση πεζών στο οδόστρωμα ή με πινακίδα σήμανσης

(περ. ζ’) μέσα στις σήραγγες με μία λωρίδα κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση

• 17 (4) Προσπέρασμα

σε οδόστρωμα διπλής κατεύθυνσης και κατά την προσέγγιση σε κυρτή αλλαγή κλίσης ή σε στροφές με ανεπαρκή ορατότητα, εκτός αν υπάρχει στα σημεία αυτά διαχωριστική νησίδα ή δύο τουλάχιστον λωρίδες κυκλοφορίας προς την κατεύθυνση αυτού που προσπερνά, οι οποίες ορίζονται με κατά μήκος διαγραμμίσεις, το δε προσπέρασμα γίνεται χωρίς να εγκαταλείψει ο οδηγός τις λωρίδες κυκλοφορίας που σημειώνονται ως κλειστές γι’ αυτούς που έρχονται αντίθετα.

• 20 (12) Υπέρβαση ορίου ταχύτητας

άνω των 50 χλμ/ώρα

(700 ευρώ – 90 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης)

• 42 (7) Αλκοόλ

(περ. β’) Οδήγηση υπό την επίδραση αλκοόλ, συγκέντρωση στο αίμα (εκπνεόμενο αέρα): 0,80 g/l έως 1,10 g/l (0,40 mg/l έως 0,60 mg/l)

Κατηγορία παράβασης Ε4 & (π)

 (1.200 ευρώ – 180 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης & ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο (2) μηνών) & [(1) Ακινητοποίηση οχήματος υποχρεωτικά και φύλαξη του, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 46 του ΚΟΚ και των, κατ’ εξουσιοδότηση αυτού, εκδιδόμενων αποφάσεων. (42 §7, περ.δ.) (2) Η ΑΟ επιστρέφεται μετά την παρέλευση συνολικού χρόνου αφαίρεσής της, μόνο με την προσκόμιση αποδεικτικού καταβολής του διοικητικού προστίμου ή διακανονισμού.]

• (6) Άρνηση για υποβολή σε έλεγχο για διαπίστωση ύπαρξης στον οργανισμό οινοπνεύματος, είτε διά αιμοληψίας είτε με χρήση συσκευής αλκοολομέτρου (τεκμαίρεται ότι η συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα του είναι άνω του 1,10 gr./l. σύμφωνα με τη μέθοδο της αιμοληψίας – επιβάλλονται οι κυρώσεις περ.γ’, της παρ.7 του άρθρου 42 ΚΟΚ))
• 42 (7) Αλκοόλ

(περ. γ’) Οδήγηση υπό την επίδραση αλκοόλ, συγκέντρωση στο αίμα (εκπνεόμενο αέρα): άνω του 1,10 g/l (>0,60 mg/l )

(1.500 ευρώ & ποινή φυλάκισης έως δώδεκα (12) μήνες)

• 9 Παράλειψη τοποθέτησης, συντήρησης σήμανσης εργασιών που εκτελούνται στις οδούς και παράλειψη αφαίρεσης μετά την ολοκλήρωση μέσων σήμανσης εκτελούμενων εργασιών.