Γράφει η Χριστίνα Τσιλιγκίρη*

Εγκλήματα πάθους, εγκλήματα τιμής, εγκλήματα κατά της ανθρώπινης φύσης που αυτονόητα πρέπει να μας απασχολούν και να τα καταδικάζουμε συνολικά ως κοινωνία και ως πολιτικό σύστημα. Ωστόσο, ακόμη και σε αυτά η δράση μας δεν είναι συντονισμένη. Αντιθέτως, απειλείται από διχασμό και υποβόσκουσες αψιμαχίες για τους ορισμούς και όχι για το περιεχόμενο. Μία από αυτές έχει να κάνει με την ποινική θεσμοθέτηση του όρου γυναικοκτονία.

Είναι από τα ζητήματα που μπορούμε με ευκολία να πούμε ότι η ουσία δίνει τη θέση της στις εντυπώσεις. Ειδικά, όταν αναλαμβάνουν -οι «ειδικοί» σε αυτό- κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι του λαϊκισμού.

Η τροπολογία, λοιπόν, που κατέθεσαν ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και Νέα Αριστερά κινείτο προς αυτήν την λανθασμένη κατεύθυνση. Η νομική αναγνώριση της γυναικοκτονίας είναι ένα παραπέτασμα για τις πολιτικές τους βλέψεις. Ένα ρεσιτάλ ευαισθησίας από την Αριστερά που παραδοσιακά θεωρεί πως πρέπει να έχει την πρωτοκαθεδρία σε κοινωνικά θέματα και δαιμονίζεται όταν την χάνει.

Παραβλέπουν ότι η Κυβέρνησή της Νέας Δημοκρατίας επανέφερε στο αδίκημα της ανθρωποκτονίας ως αποκλειστική ποινή τα ισόβια, την αυστηρότερη δηλαδή ποινή που υπάρχει στο δικαιικό μας σύστημα. Όσο για την εξάλειψη εκ προοιμίου των ελαφρυντικών, είναι μια πρόταση εξ ορισμού καταδικασμένη.

Το Άρθρο 84 του Ποινικού Κώδικα και η αναγνώριση των ελαφρυντικών είναι μια ξεχωριστή διαδικασία του δικαστηρίου, το οποίο κρίνει για κάθε περίπτωση ξεχωριστά. Δεν μπορείς, δηλαδή, να παράγεις μια έννοια γένους, στην οποία να μην εξετάζεται καν η πιθανότητα ελαφρυντικών περιστάσεων.

Η βαρύτερη ποινή που ζητούν «για τα μάτια του κόσμου» οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης, είναι μάλλον η θανατική ποινή που θα μπορούσε να σταθεί μόνο σε ένα αυταρχικό καθεστώς χωρίς κράτος Δικαίου.

Η πολιτική πρέπει να διέπεται από αρχές, αλλά και από προτεραιότητες. Σε αυτήν την δεδομένη στιγμή, πρέπει όλες και όλοι να επιλέξουμε τη μάχη που δίνουμε. Να αφήσουμε στην άκρη το πως θα «βαφτίσουμε» πιο εύσχημα τη δολοφονία μιας γυναίκας και να δούμε πως θα απλώσουμε ένα ακόμη πιο αποτελεσματικό δίχτυ προστασίας που να αποτρέπει τέτοια ειδεχθή εγκλήματα.

Και στην Ελλάδα, τα τελευταία 5 χρόνια, έχουν γίνει ουκ ολίγες παρεμβάσεις για την προστασία ευάλωτων γυναικών.

Επιγραμματικά, σήμερα λειτουργούν 18 επιχειρησιακά γραφεία αντιμετώπισης ενδοοικογενειακής βίας σε ολόκληρη τη χώρα. Ήδη, δημιουργούνται 45 ακόμη, ώστε να υπάρχει ένα σε κάθε Διεύθυνση Αστυνομίας. Από το 2023 τα θύματα έχουν πρόσβαση και στην ειδική εφαρμογή άμεσης ειδοποίησης της Αστυνομίας, το Panic Button, ενώ υπάρχει και η 24ωρη τηλεφωνική γραμμή 15900 για καταγγελίες. Έχει γίνει χρήση του Panic Button 270 φορές ενώ και στις 270 περιπτώσεις οι γυναίκες προστατεύτηκαν αποτελεσματικά. Το πρώτο τρίμηνο του 2024, 1.359 γυναίκες κάλεσαν στο 15900 για να καταγγείλουν περιστατικά βίας, με το 61% να αφορά σε νυν ή πρώην σύζυγο ή σύντροφο, ενώ 406 γυναίκες κάλεσαν για ενημέρωση και συμβουλές.

Παράλληλα, σε όλη τη χώρα λειτουργούν 44 συμβουλευτικά κέντρα τα οποία προσφέρουν δωρεάν συμβουλευτική, καθώς διαθέτουν ψυχοκοινωνική και νομική υπηρεσία. Από την έναρξη λειτουργίας τους και μέχρι το τέλος Μαρτίου 2024 έχουν απευθυνθεί στα κατά τόπους συμβουλευτικά κέντρα της χώρας μας 53.247 γυναίκες.

Τέλος, λειτουργούν, ακόμη, 20 Ξενώνες φιλοξενίας οι οποίοι αυτή τη στιγμή φιλοξενούν 67 γυναίκες και 73 παιδιά, ενώ οι χώροι τους φυλάσσονται σε 24ωρη βάση.

Πέρα από αυτά, είναι όμως και στο χέρι μας να γινόμαστε καλύτεροι ως μέλη μιας κοινωνίας ισότητας. Να διαπαιδαγωγούμε τα παιδιά μας με αυτόν τον τρόπο και να αλλάξουμε τις βαθύρριζες μάτσο νοοτροπίες. Με έμφαση στην ελληνική περιφέρεια, αλλά και στα μεγάλα αστικά κέντρα. Εκεί που πρέπει να σπάσει η σιωπή.

Ήρθε η ώρα να πάμε ως κοινωνία από το «κάτι θα του έκανε» στο «είναι δολοφόνος» αβίαστα, αδιαπραγμάτευτα, χωρίς περιστροφές. Μόνο τότε, θα έχουμε πετύχει μια ουσιαστική νίκη. Όχι μόνο για εμάς, αλλά και για τις γενεές που έρχονται.

*Η Χριστίνα Τσιλιγκίρη είναι οικονομολόγος MSc, πρόεδρος ΣΕΦ, πρόεδρος EMCA, πολιτευτής ΝΔ Β’ Πειραιά, διευθύντρια Αθλητισμού Αθλητισμού και ΑΜΕΑ UNESCO Πειραιώς και Νήσων