Γράφουν οι ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΕΛΠΙΔΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΗΣ

Αρκετά από τα βίαια περιστατικά, τα οποία παρουσιάζουν τον τελευταίο χρόνο αύξηση που ξεπερνάει το 16%, καταγράφηκαν μέσα σε σχολικά συγκροτήματα, στο πλαίσιο ενός ανησυχητικού κύματος bullying. Τους τελευταίους μήνες, αρκετές υποθέσεις σχολικού εκφοβισμού είδαν το φως της δημοσιότητας, ενώ δεν ανήκουν στο μακρινό παρελθόν οι αυτοκτονίες παιδιών που δεν άντεξαν το βάρος του bullying που δέχονταν διαδικτυακά ή από άλλα παιδιά. Σύμφωνα με το «Χαμόγελο του Παιδιού», η ειδική γραμμή που έχει δημιουργηθεί για να διαχειρίζεται τέτοιου είδους περιστατικά καταγράφει δύο με τρεις αναφορές την ημέρα, με τους ψυχολόγους του Οργανισμού να κάνουν λόγο όχι μόνο για αύξηση των περιστατικών αλλά και για ποιοτικές αλλαγές που παρατηρούνται στο φαινόμενο του bullying.

Στοιχεία

 Σχεδόν ένας ανήλικος την ημέρα έπεφτε θύμα ξυλοδαρμού στην Ελλάδα τον περασμένο χρόνο, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας, που φέρνει στη δημοσιότητα ο «Ε.Τ.» της Κυριακής. Αρκετά από αυτά τα περιστατικά καταγράφονται μέσα σε σχολικά συγκροτήματα, όπου το φαινόμενο του bullying παίρνει πολλές φορές ανησυχητικά βίαιες διαστάσεις. Από τα συνολικά 327 θύματα, τα 190 ήταν ηλικίας 15 έως 18 ετών, καθώς οι περισσότερες σωματικές βλάβες εις βάρος ανηλίκων σημειώνονται σε χώρους Επαγγελματικών Λυκείων.

«Πήγαιναν στα παιδιά και τους έλεγαν: “Αύριο θα φέρεις 20 ευρώ και μην τυχόν και μιλήσεις”. Και τα παιδιά ζητούσαν λεφτά από τους γονείς και, αν δεν τα έφερναν, τα έδερναν». Την παραπάνω καταγγελία είχε κάνει στην ιστοσελίδα in.gr μητέρα μαθητή στο 2ο Γυμνάσιο Γέρακα. Ενας 13χρονος έφτασε στο σημείο να παρουσιαστεί στο σχολείο έχοντας πάνω του αεροβόλο με πλαστικές σφαίρες, φοβούμενος για τη σωματική του ακεραιότητα, καθώς, όπως είπε, δεχόταν ακραίο bullying. Οι μαθητές του Γυμνασίου περιέγραφαν κάθε λογής περιστατικά εκφοβισμού, ακόμα και άγριους ξυλοδαρμούς.

Μόνο το 2021, οι ανήλικοι δράστες που απασχόλησαν τις Αρχές για σωματικές βλάβες αυξήθηκαν κατά 27%, σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο. Αντίστοιχη αύξηση που ξεπερνούσε το 16%, σε σχέση με το 2020, σημειώθηκε και στις υποθέσεις ξυλοδαρμού. Ενδεικτικό των βίαιων τάσεων που καταγράφεται σε αρκετούς νεαρούς μαθητές είναι το γεγονός ότι τον προηγούμενο χρόνο έχουν καταγραφεί 62 δράστες ξυλοδαρμών, ηλικίας μόλις… 8 έως 14 ετών, αριθμός που αυξήθηκε κατά 52% μέσα σε έναν μόλις χρόνο.

«Η εμπειρία μας δείχνει ότι τα φαινόμενα ξεκινούν από το Δημοτικό, κορυφώνονται στο Γυμνάσιο, ενώ στο Λύκειο τις περισσότερες φορές εξισορροπείται η έκρυθμη κατάσταση μεταξύ των συμμαθητών. Κάτι, βέβαια, που δεν παρατηρείται σε κάποιες περιπτώσεις Επαγγελματικών Λυκείων», εξηγεί ο Στέφανος Αλεβίζος, ψυχολόγος του «Χαμόγελου του Παιδιού».

Ψυχολόγοι

Πριν από δύο χρόνια, το υπουργείο προχώρησε στην πρόσληψη ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών, με στόχο την ψυχολογική υποστήριξη της σχολικής κοινότητας που αντιμετωπίζει τέτοιου είδους περιστατικά. Παράλληλα, άμεση είναι η επέμβαση και των αρμόδιων φορέων, όπως οι Επιτροπές Διεπιστημονικής Υποστήριξης, αλλά και το προσωπικό των ΚΕΔΑΣΥ, σε περιστατικά bullying εντός του σχολείου.

Οι παραπάνω ενέργειες όμως κρίνονται, όπως παραδέχονται γονείς αλλά και εκπαιδευτικοί στον «Ε.Τ.» της Κυριακής, περισσότερο ως «πυροσβεστικές» και αποσπασματικές, παρά ως ένα ενιαίο σχέδιο αντιμετώπισης του φαινομένου, με αποτέλεσμα να μην περιορίζουν το πρόβλημα. Οπως σημειώνουν, η εμφάνιση μία φορά την εβδομάδα ενός ψυχολόγου ή ενός κοινωνικού λειτουργού δεν είναι ικανή να λύσει ένα πρόβλημα το οποίο είναι βαθιά ριζωμένο και χρειάζεται εντατική διαχείριση.

Μία ακόμα πτυχή που αναφέρεται, ιδίως από τους γονείς, είναι αρκετές φορές η τάση κάλυψης των περιστατικών από την πλευρά του σχολείου, με αποτέλεσμα αυτό να διογκώνεται και μερικές φορές να φτάνει σε ακραίες καταστάσεις.

Ενα ζήτημα που απασχολεί το υπουργείο Παιδείας είναι η έλλειψη της απαραίτητης γνώσης από την πλευρά των εκπαιδευτικών για να αντιμετωπίσουν αυτά τα ζητήματα. Σχεδιάζονται επιμορφώσεις το επόμενο διάστημα, ώστε το φαινόμενο αυτό να καταπολεμηθεί με παιδαγωγικό τρόπο, όμως, όπως σημειώνουν οι ειδικοί, το φαινόμενο εξαπλώνεται πολύ πιο πέρα από τα σύνορα του σχολείου.

Από πού ξεκινάει το bullying

Το σχολείο είναι ο φυσικός χώρος των μαθητών και είναι λογικό σε αυτόν να εστιάζεται το ενδιαφέρον των φορέων για την καταπολέμησή του. Ομως, σύμφωνα με τον Στέφανο Αλεβίζο, ψυχολόγο του «Χαμόγελου του Παιδιού», πρόκειται για ένα πολύ πιο περίπλοκο φαινόμενο και δεν αφορά απαραίτητα τον χώρο του σχολείου. «Ο εκφοβισμός είναι πολυεπίπεδος, αφορά τον μαθητή, την τάξη, την οικογένεια, τις κοινωνικές συνθήκες στις οποίες εμφανίζεται. Δεν ξεκινάει από το σχολείο, καθώς οι περισσότερες στατιστικές δείχνουν ιδιαίτερα αυξημένες αναφορές για εκφοβισμό από το Διαδίκτυο. Στη συνέχεια καταλήγει και στον χώρο του σχολείου, στον οποίο, βέβαια, εμείς μπορούμε να δουλέψουμε με τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς».

Θολά προφίλ

Τα προφίλ αυτών που ασκούν και αυτών που δέχονται bullying είναι αρκετά θολά, σύμφωνα με τους ειδικούς, οι οποίοι παρατηρούν εναλλαγή ρόλων. Δηλαδή, το παιδί που δέχθηκε εκφοβισμό στο παρελθόν είναι αυτό που τώρα ασκεί τον εκφοβισμό, υπό τον φόβο να βρεθεί στην προηγούμενη θέση.

«Ειδικά όταν πρόκειται για παιδιά, η χρήση του όρου θύτης και θύμα είναι καλό να αποφεύγεται. Δίνει κάποιο ρόλο στο παιδί, το οποίο αισθάνεται ότι πρέπει να λειτουργεί εντός αυτής της ταυτότητας που του προσέδωσαν», εξηγεί ο κ. Αλεβίζος, ο οποίος εφιστά την προσοχή και σε μία ακόμα ευαίσθητη ομάδα μαθητών που φαίνεται ότι δέχεται εκφοβισμό. «Τα παιδιά στο φάσμα του αυτισμού βρίσκονται σε ιδιαίτερο κίνδυνο, καθώς δεν έχουν τις αντιδράσεις των υπόλοιπων παιδιών και θα πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή σε αυτά».

Ειδήσεις σήμερα