Ο σπουδαίος Έλληνας ζωγράφος απεβίωσε χθες, Κυριακή (16/1) στα 87 του χρόνια. Αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας εδώ και χρόνια.

Ο Αλέκος Φασιανός άφησε την τελευταία του πνοή στο σπίτι του, πλάι στη σύζυγο του και τα δύο τους παιδιά.

Αλέκος Φασιανός: Μια σχολή μόνος του – Η κληρονομιά που μας αφήνει

Φτωχότερη είναι από χθες βράδυ η εικαστική δημιουργία, καθώς ένας από τους πλέον εμβληματικούς ζωγράφους αυτού και του προηγούμενου αιώνα, ο σημαντικός, όσο και δημοφιλής στο πανελλήνιο Αλέκος Φασιανός, έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 87 ετών.

Με γλώσσα και εικαστική γραφή αναγνωρίσιμες, ο Αλέκος Φασιανός είχε χαράξει τη δική του πορεία στην ελληνική ζωγραφική, δημιουργώντας σχολή.

Η τέχνη του είχε τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, με τον ίδιο να παραμένει πιστός στην παραστατική ζωγραφική, την οποία υπηρέτησε με σθένος, αναδεικνύοντας την ελληνικότητα στο έργο του, στοιχεία από την αρχαία, βυζαντινή, αλλά και λαϊκή τέχνη, τα οποία συνέδεε με σύγχρονα βιώματα της πόλης και της καθημερινότητας. Το έργο του ήταν συχνά ύμνος στη ζωή, στον έρωτα, αυτή την ίδια τη δημιουργία. Συνδέθηκε ιδιαίτερα με το Παρίσι, όπου έμεινε για χρόνια. Δεν είναι τυχαίο πως ο Γάλλος ποιητής, μυθιστοριογράφος και δημοσιογράφος Λουί Αραγκόν είχε δηλώσει γι’ αυτόν: «Φασιανέ, εσύ μας έμαθες έναν καινούργιο τρόπο να αγαπάμε».

Ο Αλέκος Φασιανός, ο οποίος τα τελευταία χρόνια αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας, άφησε την τελευταία του πνοή σπίτι του, έχοντας στο πλευρό του την πολυαγαπημένη σύζυγό του Μαρίζα και τα δύο τους παιδιά. Εκτός από την Αθήνα, αγαπούσε πολύ την Τζια, όπου περνούσε τα καλοκαίρι. Λάτρης επίσης της έντεχνης ελληνικής μουσικής, αγαπούσε τον Μάνο Χατζιδάκι, ενώ από τους ερμηνευτές που ξεχώριζε και είχε φιλική σχέση ήταν ο Μανώλης Μητσιάς.

«Πολλές φορές έκλαιγα, κρυφά, γιατί δεν μπορούσα να καταλάβω τι είναι ζωγραφική. Μου άρεσε όμως να απλώνω ένα χρώμα έντονο, ένα κόκκινο ή ένα μπλε σε μια μεγάλη επιφάνεια που να παριστάνει κάτι…», έλεγε.

Βυζαντινή τέχνη

Ο Αλέκος Φασιανός γεννήθηκε στην Αθήνα το 1935 και συγκεκριμένα κάτω από τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης, ενώ η μητέρα του ήταν φιλόλογος και τον μύησε από τα πρώτα παιδικά του χρόνια στην αρχαιοελληνική παιδεία και την γαλλική γλώσσα. Ως εγγονός ιερέα, μυήθηκε επίσης από πολύ νωρίς στη βυζαντινή τέχνη και μυσταγωγία.

Σπούδασε βιολί στο Ωδείο Αθηνών και ζωγραφική στην ΑΣΚΤ (1955-1960) με τον Γιάννη Μόραλη. Λίγο μετά την πρώτη του ατομική έκθεση στην Αθήνα (1960, γκαλερί Α23), πήγε στο Παρίσι με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης. Εκεί παρακολούθησε μαθήματα λιθογραφίας στην École des Βeaux-Αrts, κοντά στους Clairin και Dayez (1962-64), για τρία χρόνια, με υποτροφία του γαλλικού κράτους. Τα έργα του φιλοξενήθηκαν σε σημαντικούς χώρους της γαλλικής πρωτεύουσας, όπως το Κέντρο Πομπιντού και η Γκαλερί του Ιόλα, ενώ του δόθηκε η ευκαιρία να εικονογραφήσει ποίηση μεγάλων δημιουργών, όπως του Απολινέρ και του Αραγκόν. Τελικά εγκαταστάθηκε πιο μόνιμα στη γαλλική πρωτεύουσα, όπου έζησε επί 35 χρόνια, κρατώντας πάντως μια στενή και τακτική σχέση με την Ελλάδα.

Το γαλλικό κράτος τον είχε τιμήσει πολλές φορές για την προσφορά του, περισσότερο ίσως από κάθε άλλο Ελληνα δημιουργό. Η πιο πρόσφατη αναγνώριση ήρθε πριν από έναν χρόνο περίπου, όταν παρασημοφορήθηκε από τη γαλλική κυβέρνηση με το αξίωμα του Διοικητή της Τάξης των Γραμμάτων και των Τεχνών. Είχε τιμηθεί με το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής, καθώς και του Ιππότη και Αξιωματικού της Τάξης των Γραμμάτων και των Τεχνών.

Στο Παρίσι του ’60

Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της τέχνης του διαμορφώθηκαν βαθμιαία, στη διάρκεια της διαμονής του στο Παρίσι, όπου είχε την ευκαιρία να εξοικειωθεί, μεταξύ άλλων, με τις μοντέρνες τάσεις της δεκαετίας του 1960. Ωστόσο, σε αντίθεση με άλλους Ελληνες καλλιτέχνες της γενιάς του, δεν συντάχθηκε εμφανώς με τα ευρωπαϊκά πρωτοποριακά ρεύματα της εποχής.

Στα θέματά του κυριαρχεί η ανθρώπινη φιγούρα, η οποία αποδίδεται αρχικά με μια ηθελημένη απλοϊκότητα, αλλά με τον καιρό εξελίσσεται και αποκτά μια κυρίαρχη παρουσία στο χώρο. Τα μοτίβα που κατά καιρούς εμφανίζονται στη ζωγραφική του, τόσο τα καθαρώς ανθρωποκεντρικά (ποδηλάτες, καπνιστές, ερωτικά ζευγάρια κ.ά.) όσο και εκείνα που περιγράφουν αντικείμενα ή χώρους, προέρχονται κατ’ αρχάς από μια οικεία καθημερινότητα, η οποία όμως παίρνει μια μυθική διάσταση, ιδίως όταν υπάρχουν και άμεσες αναφορές σε πρόσωπα της ελληνικής μυθολογίας.

Είχε ασχοληθεί με την εικονογράφηση βιβλίων γνωστών ποιητών και συγγραφέων στην Ελλάδα και τη Γαλλία (των Ελύτη, Ταχτσή, Καβάφη, Aragon, Apollinaire κ.ά.). Εχει επίσης σχεδιάσει αφίσες και γραμματόσημα. Ως σκηνογράφος και ενδυματολόγος, συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο, το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν και άλλους θιάσους, σε παραστάσεις αρχαίου δράματος και σύγχρονων έργων. Επίσης έχει εκδώσει δικά του κείμενα, πεζά και ποιητικά. Το 2000 φιλοτέχνησε έργα για το Σταθμό Μεταξουργείο του αθηναϊκού μετρό. Εχουν γυριστεί τέσσερις ταινίες για το έργο του, από την ελληνική και τη γαλλική τηλεόραση, ενώ κυκλοφορούν αρκετές μονογραφίες του. Το 1999 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών.

Παρουσίασε το έργο του σε περισσότερες από 70 ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις. Η τελευταία αναδρομική του έκθεση έγινε στην Εθνική Πινακοθήκη (2004), με τίτλο «Φασιανός, Μυθολογίες του καθημερινού». Συμμετείχε επανειλημμένα σε ομαδικές εκθέσεις και διεθνείς διοργανώσεις στην Ελλάδα και σε άλλα μέρη του κόσμου (Μπιενάλε Sao Paulo 1971, Μπιενάλε Βενετίας 1972, Ευρωπάλια, Βρυξέλλες 1982, Μπιενάλε Γραφιστικής Μπάντεν – Μπάντεν 1985 κ.ά.).

Ακόμα δεν έχει γίνει γνωστή η ημερομηνία της κηδείας του σπουδαίου καλλιτέχνη. Δήλωση για την απώλεια του Αλέκου Φασιανού έκανε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη και ο υφυπουργός Πολιτισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης.

Ειδήσεις σήμερα

• Τζόκοβιτς: Κινδυνεύει να χάσει και Roland Garros, Wimbledon και US Open
• Συντάξεις 2022: Εως 1.665 ευρώ οι νέες αποδοχές,με ποσά αυξημένα έως 144 ευρώ [αναλυτικοί πίνακες]
• Μοριακά τεστ: Στην Ελλάδα τα πιο φθηνά PCR της Ε.Ε. [αναλυτικός πίνακας)
• Ηφαίστειο Τόνγκα: Αυστραλία και Ν. Ζηλανδία στέλνουν βοήθεια – Αγνοείται μία γυναίκα – Σοκαριστικές εικόνες
• Ομαδικός βιασμός στη Θεσσαλονίκη: Ξεχωριστή προκαταρκτική εξέταση για το κύκλωμα μαστροπείας

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr