Συγκεκριμένα, στην Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου μετά από παραπομπή από την 7μελή σύνθεση του Δ΄ Τμήματος του ΣτΕ (αποφάσεις 445, 446 και 447/ 2017) συζητήθηκαν οι εν λόγω αιτήσεις με τις οποίες οι δύο αλλοδαποί (βρίσκονται υπό καθεστώς κράτησης στη Λέσβο), ζητούν, μεταξύ των άλλων, να μην επιστρέψουν στην γείτονα χώρα και να ακυρωθούν οι αποφάσεις της Επιτροπής Ασύλου (είχαν προηγηθεί αποφάσεις του γραφείου ασύλου της Λέσβου), με τις οποίες είχαν απορριφθεί ως απαράδεκτα τα αιτήματα των Σύριων να τους αναγνωριστεί η ιδιότητα του πρόσφυγα και να τους παρασχεθεί άσυλο στην χώρα μας.

Το αίτημά τους απορρίφθηκε με την αιτιολογία ότι η Τουρκία από την οποία εισήλθαν στην χώρας μας οι δύο Σύριοι είναι ασφαλής χώρα, καθώς έχει κυρώσει τη Σύμβαση της Γενεύης με γεωγραφική επιφύλαξη, δηλαδή την εφαρμόζει μόνο για πρόσωπα προερχόμενα από την Ευρώπη. Ακόμη, η Επιτροπή αναφέρει ότι οι δύο Σύριοι οι οποίοι μπήκαν στην Ελλάδα μέσω Τουρκίας, έχουν σύνδεσμο στη γείτονα χώρα και βρίσκονται εκεί η οικογένεια τους και συγγενείς τους (θείος, κ.λπ.).

Με την έναρξη της σημερινής ακροαματικής διαδικασίας (πρόεδρος ο Νικόλας Σακελλαρίου) ο σύμβουλος Επικρατείας Ηλίας Μάζος παρουσίασε συνοπτικά το ιστορικό και τη δικαστική εξέλιξη της εν λόγω υπόθεσης.

Οι δικηγόροι των Σύριων, κ.λπ. υποστήριξαν, μεταξύ των άλλων, ότι παραβιάζεται η συνθήκη της Γενεύης, θίγονται θεμελιώδη δικαιώματα των προσφύγων οι οποίοι κινδυνεύουν και ότι οι αποφάσεις των επίμαχων Επιτροπών Ασύλου είναι αντισυνταγματικές, παράνομες και ατεκμηρίωτες.

Ακόμη, επισήμαναν ότι οι εν λόγω επιτροπές στηρίχθηκαν μόνο στις διαβεβαιώσεις της Τουρκίας με βάση την κοινή δήλωσή της με την Ε.Ε. στις 18 Μαρτίου 2016 χωρίς να ελεχθούν άλλα στοιχεία για την κατάσταση τόσο στην γείτονα χώρα, όσο και στη Συρία, ενώ η Τουρκία δεν έχει χαρακτηριστεί επισήμως “ασφαλής τρίτη χώρα” από καμία χώρα της Ε.Ε. πλην της Ουγγαρίας. Οι δικηγόροι των Σύριων επισήμαναν, επίσης, ότι στην Τουρκία δεν υπάρχει δικαίωμα υποβολής ασύλου από τους Σύριους.

Από την πλευρά τους οι δικηγόροι του Δημοσίου υποστήριξαν ότι η Τουρκία είναι ασφαλής τρίτη χώρα και δεν κινδυνεύουν οι Σύριοι πρόσφυγες, ενώ υποστηρίχθηκε ότι αυτή τη στιγμή διαμένουν στην γείτονα χώρα τουλάχιστον 3 εκατ. Σύριοι πρόσφυγες σε καταυλισμούς έχοντας πρόσβαση σε όλα τα βασικά αγαθά.

Οι συνήγοροι του Δημοσίου επισήμαναν ακόμη ότι οι αποφάσεις των επιτροπών δεν βασίστηκαν μόνο στην επίμαχη κοινή δήλωση (18.3.2016) μεταξύ Τουρκίας και Ε.Ε., αλλά πρωτίστως στα άρθρα 54-56 του νόμου 4375/2016.

Σε άλλο σημείο της αγόρευσης του οι δικηγόροι του Δημοσίου, τόνισαν ότι οι αποφάσεις των επιτροπών -που είναι συγκροτημένες βάσει νόμου- είναι νόμιμες και αποτελούν δικαιοδοτικά όργανα, ενώ επισήμαναν ότι τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί οι μεταναστευτικές ροές από την Τουρκία και ένας πολύ μεγάλος αριθμός αιτείται άσυλο είτε έχει τις προϋποθέσεις με βάση τη συνθήκη της Γενεύης είτε όχι.

Η Ολομέλεια του ΣτΕ επιφυλάχθηκε να εκδώσει την απόφασή της, η οποία αναμένεται σε σύντομο διάστημα.