Αλλαγή ώρας: Η αλλαγή ώρας έχει προκαλέσει μεγάλη συζήτηση τα τελευταία χρόνια και ειδικότερα το ζήτημα της κατάργησης του συγκεκριμένου μέτρου και της εναλλαγής μεταξύ χειμερινής και θερινής ώρας και αντίστροφα.

Πάντως και την τελευταία Κυριακή του φετινού Οκτωβρίου η ώρα θα αλλάξει και θα περάσει στη χειμερινή. Τι έχει συμβεί όμως με το θέμα της κατάργησης της συγκεκριμένης αλλαγής, το οποίο φαίνεται να έχει «παγώσει»;

Οι κινήσεις για την αλλαγή ώρας στην ΕΕ

Όλα ξεκίνησαν όταν στις 12 Σεπτεμβρίου 2018, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για τον τερματισμό των εποχικών αλλαγών της ώρας το 2019 σε όλη την ΕΕ, ενώ παράλληλα άφησε τα κράτη μέλη ελεύθερα να αποφασίσουν την επίσημη ώρα τους, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Κι αυτό έγινε γιατί «το σύστημα των εξαμηνιαίων αλλαγών της ώρας αμφισβητείται ολοένα και περισσότερο από τους πολίτες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και από αυξανόμενο αριθμό κρατών μελών. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή ανέλυσε τα διαθέσιμα στοιχεία, από τα οποία προκύπτει ότι είναι σημαντικό να υπάρχουν εναρμονισμένοι ενωσιακοί κανόνες στον τομέα αυτό για τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς. Την άποψη αυτή υποστηρίζουν επίσης το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς και άλλοι παράγοντες (π.χ. στον τομέα των μεταφορών). Η Επιτροπή διεξήγαγε επίσης δημόσια διαβούλευση, κατά την οποία ελήφθησαν περίπου 4,6 εκατομμύρια απαντήσεις, εκ των οποίων το 84 % ήταν υπέρ του τερματισμού των εξαμηνιαίων αλλαγών της ώρας, ενώ το 16 % υποστήριζε τη διατήρησή τους. Εκπονήθηκε έκθεση σχετικά με τα αποτελέσματα της διαβούλευσης».

Τι γίνεται αυτή τη στιγμή; Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η τελική απόφαση βρίσκεται επί του παρόντος στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Προκειμένου η πρόταση να αρχίσει να παράγει νομικά αποτελέσματα, θα πρέπει πρώτα να καταλήξουν σε συμφωνία. Στις 26 Μαρτίου 2019, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη θέση του σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής, τασσόμενο υπέρ της κατάργησης των εποχικών αλλαγών της ώρας έως το 2021. Το Συμβούλιο δεν έχει ακόμη οριστικοποιήσει τη θέση του.

Αλλαγή ώρας: Πού οφείλεται η καθυστέρηση

«Η ΕΕ σχεδίαζε να σταματήσει την αλλαγή της ώρας το 2021, αλλά ήρθε το Brexit και η πανδημία και κάποια άλλα ζητήματα διεθνούς γραφειοκρατίας», έγραφε το πρακτορείο Bloomberg τον περασμένο Μάρτιο, λίγο πριν το πέρασμα στη θερινή ώρα.

Ο κύριος «φταίχτης», σύμφωνα με το συγκεκριμένο δημοσίευμα είναι η πανδημία και σε κάποιο βαθμό το Brexit. «Το περίπλοκο πέρασμα του ζητήματος μέσα από τους περίπλοκους μηχανισμούς της ΕΕ καταδεικνύει επίσης πόσο εύκολα οι αποφάσεις σε αυτό το θεσμικό όργανο μπορούν να μπερδευτούν στις ταχύτητες της διεθνούς γραφειοκρατίας, αν δεν υπάρχει κάποιος που πιέζει σκληρά για πρόοδο», σημείωνε ακόμη το πρακτορείο.

«Μετά την ψήφο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εξηγεί το πρακτορείο, η αλλαγή προβλεπόταν να εφαρμοστεί μετά από συμφωνία από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το ευρωπαϊκό όργανο που αποτελείται κυρίως από αρχηγούς κρατών. Το Συμβούλιο ωστόσο παρέπεμψε το θέμα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον εκτελεστικό βραχίονα της ΕΕ, λέγοντας ότι δεν μπορεί να προωθήσει την αλλαγή έως ότου η Επιτροπή είχε διενεργήσει μια αξιολόγηση των επιπτώσεων.

Η Επιτροπή έχει επιμείνει, με τη σειρά της, ότι το Συμβούλιο πρέπει πρώτα να συζητήσει μια κοινή θέση. Το αποτέλεσμα είναι… αδιέξοδο.

Το αδιέξοδο αυτό μπορεί εύκολα να ξεπεραστεί, αλλά οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν σημαντικότερα ζητήματα να ασχοληθούν. Τους τελευταίους 12 μήνες, τα ευρωπαϊκά κράτη προσπαθούν να συγκρατήσουν την εξάπλωση του κορονοϊού και να εξασφαλίσουν την επιβίωση των συστημάτων υγείας και της οικονομίας τους, με αποτέλεσμα να μην τους απασχολεί ιδιαίτερα το ζήτημα της αλλαγής της ώρας», ανέφερε το δημοσίευμα.

Μέχρι και σήμερα δεν φαίνεται να έχει υπάρξει κάποια εξέλιξη στο ζήτημα αυτό…

Ιστορική εξέλιξη

Οι ευρωπαϊκές χώρες θέσπισαν τις ρυθμίσεις για τη θερινή ώρα τον περασμένο αιώνα για την εξοικονόμηση ενέργειας, ιδιαίτερα σε περιόδους πολέμου ή κατά την πετρελαϊκή κρίση της δεκαετίας του 1970. Αρχής γενομένης από το 1980, η ΕΕ θέσπισε σταδιακά νομοθεσία που έθετε τέρμα στα αποκλίνοντα χρονοδιαγράμματα των εθνικών τους αλλαγών ώρας.

Από το 2001 οι ρυθμίσεις για τη θερινή ώρα στην ΕΕ διέπονται από την οδηγία 2000/84/ΕΚ, η οποία θεσπίζει την υποχρέωση όλων των κρατών μελών να περνούν στη θερινή ώρα την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου και να επανέρχονται στην επίσημη ώρα τους («χειμερινή ώρα») την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου.