Έχει μεγάλη σημασία το γεγονός της συμμετοχής της Ελλάδας, καθώς είναι επικίνδυνο να συζητούνται απουσία της, θέματα τα οποία αφορούν άμεσα την ίδια, όπως είχε συμβεί στο παρελθόν, κάτι που η Αθήνα το είχε τότε στηλιτεύσει, και τώρα η πλειονότητα των παρατηρήσεων του ίδιου στην παρέμβασή του, έγινε δεκτή στο «Τελικό Κείμενο», προσθέτει ο κ. Μουζάλας.

Στο πλαίσιο αυτό, όπως σημειώνει ο Έλληνας υπουργός, για πρώτη φορά αναγράφεται με σαφήνεια ο τρόπος φύλαξης των συνόρων στη στεριά και στη θάλασσα, ζήτημα για το οποίο η Ελλάδα υπήρξε στο παρελθόν αποδέκτης προσβλητικών παρατηρήσεων από κάποιες χώρες του Βίζεγκραντ. Χρειάστηκε να περάσει αρκετός χρόνος μέχρι την τωρινή Διάσκεψη, ώστε οι ίδιες αυτές χώρες να παραδεχθούν, ότι τα σύνορα φυλάσσονται διαφορετικά, και να πάψουν με τους «ανόητους» ισχυρισμούς πως υπάρχει και άλλος τρόπος να φυλάξει κανείς τα σύνορα στη θάλασσα, διότι «στη θάλασσα ή πνίγεις ή σώζεις και ο διεθνής νόμος λέει ότι σώζεις», και η Ελλάδα έχει λάβει συγχαρητήρια από τη Frontex και από το ΝΑΤΟ.

Ο ίδιος θεωρεί πως αυτό που συζητήθηκε, τόσο στο Συμβούλιο υπουργών Εσωτερικών, όσο και στη Σύνοδο Κορυφής, αλλά και στη Διάσκεψη στη Βιέννη, για να σταματήσουν οι μεταναστευτικές ροές πριν έλθουν στην Ευρώπη, είναι σωστό, αν γίνει σύμφωνα με τους διεθνείς νόμους και τη Σύμβαση της Γενεύης. Είναι σωστό, γιατί, όπως σημειώνει, πρέπει κανείς να είναι πολύ σκληρός απέναντι στα δουλεμπορικά κυκλώματα, στα κυκλώματα των διακινητών και επομένως απαιτείται η εξεύρεση καινούργιων εργαλείων, δηλαδή τα hot spots στις χώρες που περνούν, πριν περάσουν στην Ευρώπη.

Όταν ο ίδιος είχε αναφέρει για πρώτη φορά σε Συμβούλιο υπουργών, πως το πρόβλημα με τα hot spots είναι ότι πρέπει να γίνουν στην Τουρκία, ότι εκεί πρέπει να σταματάει η ροή, είχε λοιδορηθεί, αλλά με το χρόνο η σκληρή πραγματικότητα έδειξε πως αυτή πρέπει να είναι η λύση, και αυτό γίνεται τώρα εξίσου έντονο που η ροή είναι προς την Ιταλία και επομένως είναι ένα νέο εργαλείο το οποίο πρέπει να χρησιμοποιηθεί.

Επίσης, ένα νέο εργαλείο είναι, όπως σημειώνει ο Έλληνας υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, να δοθούν οικονομικά κίνητρα στις χώρες καταγωγής, ώστε να μειωθεί η μετανάστευση και να γίνει αυτή τη στιγμή που υπάρχει το βάρος στις χώρες της Αφρικής, ωστόσο πρέπει να υπενθυμιστεί ότι η πλειονότητα των μεταναστών στην Ευρώπη προέρχεται από χώρες της Ασίας και άρα τέτοια κίνητρα πρέπει να δοθούν και σε αυτές, κάτι που βρίσκεται σε σωστό δρόμο.

Στην παρέμβασή του στη Διάσκεψη στη Βιέννη, τόνισε επίσης, την πρόταση για τη δημιουργία χώρων φιλοξενίας μέσα στην Ευρώπη, όχι όμως στις χώρες υποδοχής, για τους ανθρώπους που περιμένουν σε αυτούς, μέχρι να τελειώσει η διαδικασία για το άσυλό τους. Για παράδειγμα, έχουν προορισμό την Γερμανία, αλλά περιμένουν σε έναν χώρο φιλοξενίας στη Ρουμανία. Είναι μία άλλη μορφή μετεγκατάστασης, πιο ήπια για τις χώρες που θα συμμετάσχουν σε αυτό και βέβαια είναι ζωτικό θέμα για τις χώρες πρώτης υποδοχής, όπως είναι η Ελλάδα και η Ιταλία, οι οποίες είναι αδύνατο να επωμισθούν όλο αυτό το βάρος, προστατεύοντας την Ευρώπη.

Στην παρέμβασή του έδωσε επίσης μεγάλη έμφαση στις επιστροφές, δηλαδή στο ότι οποιαδήποτε αντιμετώπιση ενός μεταναστευτικού κινήματος, πρέπει να περιλαμβάνει και το ζήτημα των επιστροφών, και, όπως τόνισε, δεν υπάρχει καμία δικαιολογία, γιατί η Αγγλία μπορεί να επιστρέψει στο Πακιστάν μετανάστες που δεν έτυχαν ασύλου ή το Βέλγιο ανάλογα στο Μαρόκο, και δεν μπορεί αυτό να το κάνει η Ελλάδα. Προς τούτο πρέπει να υπάρξει ένας κεντρικός, ευρωπαϊκός μηχανισμός, όπου στο εξής θα μοιράζονται τα οφέλη όλα τα κράτη, γιατί δεν πρόκειται για πρόβλημα κράτους, αλλά είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα και η ελληνική πρόταση είναι να τεθεί επικεφαλής του μηχανισμού η νέα Frontex.

Όπως αναφέρει στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γιάννης Μουζάλας, στη Διάσκεψη έθεσε επίσης για μελέτη, την πρόταση που είχε κάνει στη Σύνοδο στη Βαλέτα, ότι μέσα στη Συμφωνία με το ΝΑΤΟ υπάρχει παράγραφος στην οποία προβλέπεται πως το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να κάνει διάσωση στη θάλασσα και να επιστρέφει τους ανθρώπους στην Τουρκία, ανεξάρτητα από το εάν η διάσωση έγινε στα ελληνικά χωρικά ύδατα ή όχι.

Επίσης, τόνισε πως παρότι αυτή τη στιγμή η Ιταλία αποτελεί, σε ευρωπαϊκό επίπεδο ένα κρίσιμο σημείο, δεν θα πρέπει να αγνοείται, ότι μπορεί να μην είναι ο ίδιος δρόμος, αλλά αυτοί οι δύο δρόμοι επικοινωνούν και θα πρέπει να υποστηρίζεται η Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας και να ενισχύεται, ώστε να μπορέσει να μειωθεί το ρεύμα από τη Λιβύη προς την Ιταλία, το οποίο δυστυχώς προξενεί θανάτους χιλιάδων ανθρώπων.

Υποστήριξε ακόμη, την ανάγκη σκληρής στάσης απέναντι στους δουλεμπόρους και λαθρεμπόρους μεταναστών, όχι στους μετανάστες και της δημιουργίας ενός νόμιμου δρόμου για τη μετανάστευση, θέμα όμως στο οποίο υπήρξαν αντιδράσεις και δεν συμπεριλήφθηκε στο Τελικό Κείμενο, το οποίο ο ίδιος, για τον λόγο αυτό δεν υπέγραψε, όπως δεν υπέγραψε και για τον λόγο της επιμονής κάποιων να δώσουν αυξημένο ρόλο στο στρατό για τη φύλαξη των συνόρων.

Η Ελλάδα, όπως είπε, χρησιμοποιεί τον στρατό σε πολλά επίπεδα, της ανθρωπιστικής κρίσης, της βοήθειας που μπορεί να δοθεί, στα επίπεδα των πληροφοριών, των συνεργασιών μέσω του ΝΑΤΟ και μέσω άλλων υπηρεσιών. Ωστόσο, με την δική του παρέμβαση επιτεύχθηκε να προστεθεί στο Τελικό Κείμενο, πως όλες οι ενέργειες θα γίνονται με βάση τον διεθνή νόμο, κάτι που μέχρι τώρα δεν είχε καταγραφεί σε κείμενο παρόμοιων συναντήσεων.

Στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής επισημαίνει, πως η Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό αποδείχθηκε ότι ήταν αυτή που άλλαξε την ροή της ιστορίας και η Ελλάδα, η οποία κάνει μεγάλες θυσίες και τηρεί τις υποχρεώσεις της, απαιτεί από τα συμβαλλόμενα μέρη, που είναι η ΕΕ και η Τουρκία, να τηρήσουν τις δικές τους και οτιδήποτε άλλο, οποιαδήποτε καταστροφολογία -για το αν η συμφωνία θα καταπέσει και πότε- είναι προσπάθεια να καλυφθούν οι ευθύνες που θα υπάρχουν εάν πέσει η συμφωνία.

Ο ίδιος θεωρεί ως αμετροέπεια και υπερβολή αυτό που διατυπώθηκε στη Διάσκεψη στη Βιέννη, πως δηλαδή το κλείσιμο των συνόρων, «που θυμίζω έγινε παράνομα και ενάντια στην απόφαση της ΕΕ», είναι αυτό στο οποίο οφείλεται η μείωση των ροών, διότι τα στοιχεία αποδεικνύουν πως πριν το κλείσιμο των συνόρων, καθημερινά υπήρχαν 7.000 αφίξεις στην Ελλάδα, μετά το κλείσιμο ήταν 2.500-3.000, αλλά μόλις έγινε η συμφωνία μειώθηκαν σε 60 την ημέρα και αυτά τα στοιχεία μιλούν από μόνα τους.

Αναφερόμενος στη σημερινή κατάσταση στο προσφυγικό και μεταναστευτικό στην Ελλάδα, ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, πως υπάρχει ένα μπούλινγκ εναντίον της χώρας πως δήθεν οι συνθήκες είναι άγριες, δεν παίρνονται μέτρα, δεν δίνεται απαραίτητη προσοχή.

«Η αλήθεια είναι πως στην ενδοχώρα οι συνθήκες για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες είναι μέσα στα πλαίσια του Διεθνούς Δικαίου, γίνονται συνέχεια καλύτερες, δεν είναι οι καλύτερες, δεν είναι ιδανικές, γιατί ποτέ στη μετανάστευση δεν μπορούν να είναι ιδανικές, αλλά σίγουρα καθένας βλέπει πως είναι σαφής η προσπάθεια του ελληνικού κράτους να βελτιώσει τις συνθήκες».

Στα νησιά, όπως ο ίδιος ήδη έχει επισημάνει, οι συνθήκες δεν είναι καλές για το λόγο ότι με τη Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, οι άνθρωποι είναι υποχρεωμένοι να μένουν εκεί μέχρι να εξεταστεί το αίτημα ασύλου, όπως και για το λόγο ότι άλλαξε η ποσόστωση αυτών που έρχονται και που ενώ έρχονταν σε ποσοστό 80%, άνθρωποι με προσφυγικό προφίλ, τώρα το 80% είναι άνδρες μόνοι, με προφίλ οικονομικού μετανάστη, κάτι που δημιουργεί εντάσεις και έναν υπερπληθυσμό.

Από το Σεπτέμβριο καταβάλλεται προσπάθεια να αυξηθούν τα καταλύματα, από την κυβέρνηση, μαζί με την ΕΕ και προς τούτο ήλθε εκπρόσωπος του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος. Υπήρξε μία άρνηση των τοπικών αρχών, οι οποίες δεν θέλουν να δημιουργηθούν καλύτεροι χώροι, για το οποίο χρειάζεται αύξηση του χώρου, όπως ήταν αντίθετες να γίνουν μικρά κέντρα κράτησης, ενώ και η Ένωση Ξενοδόχων σε τρία νησιά αρνήθηκε να δώσει δωμάτια επί πληρωμή, με βάση τα προγράμματα της ΕΕ.

Και ενώ καταβάλλονταν προσπάθειες να λήξει η κατάσταση χωρίς συγκρούσεις με τις τοπικές κοινωνίες, ήλθε ο χιονιάς που τέτοιος στην Ελλάδα είχε να συμβεί από το 1968 και δυστυχώς υπήρξαν τρεις θάνατοι και είναι προφανές πως φταίνε οι συνθήκες που υπήρχαν εκεί.

Ο Γιάννης Μουζάλας, σημειώνοντας ότι ξεσηκώθηκε ένας μεγάλος θόρυβος, και από την αντιπολίτευση, υπενθυμίζει πως όπως είχε πει ο ίδιος «είναι πάρα πολύ εύκολο να αγαπάει κάποιος τους νεκρούς πρόσφυγες και μετανάστες, αν τους αγαπούσε όσο ήταν ζωντανοί και είχαν δοθεί οι χώροι, δεν θα είχαν πεθάνει».

Ολοκληρώνοντας τη συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ στη Βιέννη, ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής τονίζει πως οι άνθρωποι θα καταλάβουν πόσο αρνητικό ρόλο παίζουν δηλώσεις που έγιναν και από Αυστριακούς πολιτικούς, αλλά κυρίως από πολιτικούς των χωρών του Βίζεγκραντ.

Δηλώσεις που, όπως σημειώνει, υπήρξαν σε κάποια οξεία φάση, ότι η λύση για την Ευρώπη είναι να γίνουν τα ελληνικά νησιά χώρος κράτησης προσφύγων και μεταναστών, κάτι που φόβισε τους νησιώτες, οι οποίοι, ούτε ρατσιστές έγιναν, ούτε και φασίστες, αλλά αυτό τους οδήγησε σε έναν λαϊκισμό, «και ας είναι η πολιτική της Ευρώπης πιο προσεκτική, γιατί αυτά τα πράγματα γυρνάνε μπούμερανγκ».