Ο επιχειρησιακός οδηγός, που έχει αρχίσει και διανέμεται σε όλους τους «επαγγελματίες πρώτης γραμμής», πάτησε πάνω στο Community Policing and the Prevention of Radicalization (CoΡΡra), ένα σχέδιο της Βελγικής Ομοσπονδιακής Αστυνομίας, την Κοινωνία Αστυνόμευσης και Πρόληψης της Ριζοσπαστικοποίησης, το οποίο προσαρμόστηκε στα ελληνικά και τα διεθνή δεδομένα.
Στον οδηγό γίνεται και παρουσίαση… τατουάζ με σύμβολα, εμβλήματα και λογότυπα που παραπέμπουν σε εξτρεμιστικές-τρομοκρατικές οργανώσεις, σε θρησκευτικά υποκινούμενη ριζοσπαστικοποίηση αλλά κυρίως σε ακροδεξιό εξτρεμισμό. Το ίδιο γίνεται με σύμβολα που εντοπίζονται σε κοσμήματα, αξεσουάρ, ρούχα, αφίσες, ακόμη και σε… αυτοκόλλητα αυτοκινήτων.
Δυστυχώς, η συγκεκριμένη μελέτη προέβλεψε τις επιθέσεις σε ανοιχτούς και κλειστούς χώρους συγκέντρωσης πλήθους (μαλακούς στόχους – soft targets), όπως αυτή που εκδηλώθηκε πρόσφατα στο Βερολίνο αλλά και στην Κωνσταντινούπολη. Ο επιχειρησιακός οδηγός παρομοιάζει τη διαδικασία της ριζοσπαστικοποίησης στο σχήμα του γνωστού παιχνιδιού «φιδάκι», όπου θα πρέπει να βρεθούν τρόποι για να ελαχιστοποιηθούν οι σκάλες και να πολλαπλασιασθούν τα εμπόδια («φίδια») προκειμένου να έρθει το άτομο όσο πιο κοντά γίνεται στην αρχή. Αυτό το μοντέλο παρουσίασης της ριζοσπαστικοποίησης ως δυναμικής διαδικασίας («φιδάκι») χρησιμοποιήθηκε από τον David Sloggett, τον Βρετανό ειδικό επί θεμάτων τρομοκρατίας και συμβούλου του υπουργείου Αμυνας της χώρας του. Φιλοδοξία των συντελεστών δημιουργίας του οδηγού είναι αυτή η μελέτη να γίνει βασικό μάθημα στις σχολές της Αστυνομίας, αλλά ακόμη και σε κάποιες βαθμίδες του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας.
Στόχος του χρήσιμου εγχειριδίου (Οδηγός Ευδιάκριτων Ενδείξεων/Observable Indicators Manual) είναι να γίνει ένα πρακτικό και χρήσιμο «εργαλείο» έγκαιρης αναγνώρισης, καταγραφής και ταξινόμησης εμφανών ενδείξεων που ενδεχομένως να σημαίνουν τη συμμετοχή σε «διαδικασία ριζοσπαστικοποίησης και βίαιου εξτρεμισμού». Οι αστυνομικοί και στελέχη αρμόδιων υπηρεσιών πρέπει να μπορούν να διακρίνουν ευάλωτες ομάδες και ανθρώπους που χρήζουν υποστήριξης για να μην τύχουν εκμετάλλευσης από ακραίες και βίαιες οργανώσεις.
Οι επαγγελματίες «πρώτης γραμμής» πρέπει να εντοπίζουν κάποιες ενδείξεις που αποτελούν σημάδι ότι ένα άτομο βρίσκεται σε μια διαδικασία ριζοσπαστικοποίησης.
Πρέπει να αναγνωρίζουν σύμβολα και εμβλήματα που μπορεί να βρίσκονται σε έγγραφα, σε φυλλάδια, σε πανό, σε κοσμήματα/προσωπικά αξεσουάρ, σε ενδύματα, σε δερματοστιξία, σε αυτοκόλλητα αυτοκινήτων, σε αφίσες και σε ηλεκτρονικές συσκευές (υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα, φωτογραφικές μηχανές κ.λπ.).
Al-Qaeda και ISIS
Ο οδηγός τσέπης περιλαμβάνει και μια πληθώρα οργανώσεων που αφορούν στη θρησκευτικά υποκινούμενη ριζοσπαστικοποίηση, οι οποίες αναδύθηκαν από την εποχή που η Al-Qaeda ήλθε δυναμικά στο προσκήνιο αναπροσδιορίζοντας την ίδια τη φύση του φαινομένου της παγκόσμιας τρομοκρατίας.
Ως πιο ανησυχητική οργάνωση στις μέρες μας περιγράφεται το ISIS (ή DAESH), που διεκδικεί οικουμενικότητα με την ίδρυση του «χαλιφάτου», δραστηριοποιείται εκτός της γεωγραφικής του βάσης, με πληθώρα αιματηρών τρομοκρατικών επιθέσεων σε χώρες της Ευρώπης. Χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο για στρατολόγηση, προπαγάνδα, δημιουργία εντυπωσιακών επικοινωνιακών γεγονότων, ενώ η δικτυακή του μορφή έχει επιτρέψει μια τεράστια διασπορά. Επίσης και οι υπόλοιπες τρομοκρατικές οργανώσεις (BOKO HARAM, AL SHABAAB κ.λπ.) υιοθετούν μια απόλυτη ρητορική κατά της Δύσης και όσων θεωρούν ότι συνεργάζονται μαζί της ή την εκπροσωπούν, καλώντας σε ολοκληρωτικό πόλεμο από όποια θέση βρίσκεται κανείς, σε όποιο τόπο της Γης κατοικεί και με οποιοδήποτε μέσο, ηρωοποιώντας την ακρότητα και τη θηριωδία ως μορφή «μαρτυρίου» και «ανδρείας».
Στο εγχειρίδιο επισημαίνεται ότι το ζήτημα των «αλλοδαπών μαχητών» που έχουν ενταχθεί στις τάξεις του ISIS και μάχονται στις εμπόλεμες ζώνες βρίσκεται στην αιχμή της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οι αλλοδαποί μαχητές στην ευρύτερη περιοχή της Συρίας, του Ιράκ και της Λιβύης που προέρχονται από ευρωπαϊκές χώρες υπολογίζονται σε περίπου 6.000 άτομα. Αυτή τη στιγμή, θεωρούνται ως η κυρίαρχη απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Τονίζεται ότι η Ελλάδα, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, βρίσκεται στο επίκεντρο του ζητήματος, καθώς οι βασικές κινήσεις τους γίνονται από ή μέσω χωρών που γειτνιάζουν με την Ελλάδα.
Στη συνέχεια απεικονίζονται λογότυπα που παραπέμπουν σε θρησκευτικά υποκινούμενες οργανώσεις, όπως των Αl Qaeda, GSPC/AQIM Groupe Salafiste pour la Prédication et le Combat –
Οργάνωση Αλ Κάιντα στο Ισλαμικό Μαγκρέμπ (AQIM), AQAP (Al-Qaeda στην Αραβική Χερσόνησο), DAESH/ISIS (Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και της Συρίας), Al – Shabaαb – Harakat al-shabaαb al-mujahidin – Σομαλία, Lashkar-Taiba – LeT (Πακιστάν), Caucasus Emirate Imarat Kavkaz (Caucasus Emirat) (Εμιράτο του Καυκάσου), Βokο Haram (Νιγηρία), Jabhat al-Nusra (Al-Nusra) μετονομάστηκε σε Jabhat Fateh al-Sham.
Βήμα βήμα η διαδικασία ριζοσπαστικοποίησης και οι ενδείξεις για εντοπισμό τρομοκρατών
Η διαδικασία κατά την οποία ένα πρόσωπο αποδέχεται τη χρήση βίας για την επίτευξη πολιτικών, ιδεολογικών ή θρησκευτικών στόχων λέγεται ριζοσπαστικοποίηση, η οποία μπορεί να είναι μια αργή και σταδιακή διαδρομή ή να συμβεί κατά τρόπο αιφνίδιο και ακαριαίο.
Το χρονικό διάστημα για αυτή είναι συνήθως 2 έως 3 χρόνια, αν και σε πολλές περιπτώσεις η διαδικασία διαρκεί μέχρι και δεκαετία, ωστόσο το τελικό στάδιο μπορεί να επιταχυνθεί, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις ακαριαίας ριζοσπαστικοποίησης. Η εστίαση γίνεται κυρίως σε άτομα που χρησιμοποιούν φρασεολογία/εκφράσεις «us vs them» (Εμείς & οι άλλοι).
Οι ενδείξεις για αναγνώριση ενδεχόμενης διαδικασίας ριζοσπαστικοποίησης έχουν ως εξής:
• Αλλαγές στην εξωτερική εμφάνιση και τη συμπεριφορά.
• Ξαφνική υιοθέτηση διαφορετικής ενδυμασίας, που συχνά περιλαμβάνει ρούχα συγκεκριμένης φίρμας, χρώματος ή θρησκευτικής παράδοσης ή με στάμπες και συνθήματα.
• Αλλαγή ονομάτων-χρήση ψευδωνύμων.
• Δερματοστιξία (τατουάζ), κυρίως σε απόκρυφα σημεία του σώματος.
• Κατοχή και χρήση εξοπλισμού και αξεσουάρ (π.χ. στρατιωτική ένδυση).
• Αλλαγή κουρέματος, μερικό ή ολικό ξύρισμα κεφαλής.
• Υπερβολική ενασχόληση με βίαιες/μαχητικές πολεμικές τέχνες.
• Απομόνωση από οικογένεια, φίλους, παρέες.
• Αιφνίδια διακοπή του σχολείου, των σπουδών και λοιπών δραστηριοτήτων.
• Περιορισμός συναναστροφών αποκλειστικά στα άτομα συγκεκριμένης ομάδας.
• Συμμετοχή σε κλειστές συναντήσεις/εκδηλώσεις (θρησκευτικού, ιδεολογικού χαρακτήρα).
• Εντατική χρήση του Διαδικτύου επισκεπτόμενος ιστοσελίδες ριζοσπαστικού περιεχομένου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
• Υιοθέτηση βίαιου και ακραίου λόγου.
• Χρήση ριζοσπαστικής/εξτρεμιστικής ορολογίας -εξύμνηση βίας.
• Κατοχή υλικού εξτρεμιστικού περιεχομένου – φυλλαδίων, βιβλίων (θρησκευτικού, κοινωνικο-πολιτικού περιεχομένου), DVDs, ψηφιακών δίσκων (CDs).
• Προσβλητική στάση και διάπραξη μικρών παραβάσεων από ασέβεια απέναντι σε δημοκρατικούς/κρατικούς θεσμούς (π.χ. πρόκληση φθορών σε κυβερνητικά κτήρια, συμμετοχή σε καταδρομικές επιθέσεις, αναγραφή συνθημάτων, συμμετοχή σε καταλήψεις κτιρίων κ.λπ.).
• Ταξίδια σε περιοχές εντάσεων και συγκρούσεων και συνδυαστικά ύπαρξη σημαδιών στην εξωτερική τους εμφάνιση, όπως τραύματα και ουλές.
Μάτια ανοιχτά
Στο εγχειρίδιο υπάρχουν και αναλυτικές οδηγίες για την αναγνώριση πιθανών τρομοκρατών. Η πιο σοβαρή κατηγορία ενδείξεων είναι αυτές που αφορούν σε «έμπρακτες ενέργειες προετοιμασίας», σχεδιασμού και δημιουργίας του κατάλληλου περιβάλλοντος για την υλοποίηση τρομοκρατικών ενεργειών, όπως:
• Επιτόπια παρατήρηση σε περιοχές κινδύνου, όπως σε αεροδρόμια, πρεσβείες, σταθμούς Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, εμπορικά κέντρα, ανοιχτούς και κλειστούς χώρους συγκέντρωσης πλήθους (μαλακούς στόχους – soft targets).
Ένας… παλιός πίσω από τη νεοτρομοκρατία - Τι ψάχνει η αντιτρομοκρατική για τον 49χρονο
• Κατόπτευση των υποδομών (λήψη φωτογραφιών, σχεδιασμός δρομολογίων διαφυγής, καταγραφή ευάλωτων σημείων, όπως ύπαρξη καμερών, προσωπικού ιδιωτικής ασφάλειας κ.λπ.).
• Ενδιαφέρον για σημεία παροχής εκπαίδευσης/επισκέψεις σε άτυπους/αυτοσχέδιους χώρους εκπαίδευσης.
• Αναζήτηση-συλλογή-επεξεργασία υλικών (για κατασκευή αυτοσχέδιων εκρηκτικών/εμπρηστικών μηχανισμών) και μέσων ή εργαλείων επιχειρησιακής χρήσης.
• Χώροι διαμονής, συναντήσεων, προετοιμασίας μιας επίθεσης και αποθήκευσης υλικού.
• Μη συνήθης/αυξημένη κίνηση ταχυδρομείου-εταιριών μεταφοράς.
• Υπαρξη άλλων υποβοηθητικών χώρων (άλλες οικίες, γκαράζ, αποθήκες κ.λπ.).
• Κατοχή μεγάλων χρηματικών ποσών σε διαφορετικά νομίσματα και χωρίς δυνατότητα δικαιολόγησης απόκτησής τους.
• Υποπτες χρηματικές συναλλαγές.
• Κατοχή αποδείξεων μεταφοράς χρηματικών ποσών μέσω καταστημάτων ανταλλαγής συναλλαγμάτων με αποδέκτες τόσο εντός όσο και εκτός Ε.Ε.
• Υποπτες ενοικιάσεις οχημάτων (χρήση πλαστών εγγράφων).
• Κλοπές μεταφορικών μέσων.
• Εγκαταλελειμμένα οχήματα σε περιοχές κινδύνου.
• Ενοικιάσεις και χρήση πλωτών και εναέριων μέσων.
• Χρήση Μέσων Μαζικής Μεταφοράς για αποφυγή εντοπισμού.
• Καταστροφή (κάψιμο) των μεταφορικών μέσων μετά τη διάπραξη κάποιας ενέργειας.
• Αγορά και κατοχή υλικών τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στην παρασκευή εκρηκτικών (όπως υπεροξείδιο, λιπάσματα, αμμωνία, μπαταρίες, ηλεκτρικά κυκλώματα, γιλέκα κ.λπ.) και λοιπών αντικειμένων (οπλισμός, μαχαίρια, σπαθιά κ.λπ.).
• Κατοχή αντικειμένων μεταμφίεσης.
• Υπαρξη σχεδίων πιθανών στόχων, προσημειωμένοι χάρτες, αντίγραφα δρομολογίων Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και σημειώσεων με αφίξεις/αναχωρήσεις πτήσεων, κρουαζιερόπλοιων κ.λπ.
Τατουάζ και σύμβολα που «δείχνουν» ακροδεξιά ιδεολογία
Η ακροδεξιά εξτρεμιστική ιδεολογία είναι ένα άλλο κομμάτι που περιλαμβάνεται στον επιχειρησιακό οδηγό της ΕΛ.ΑΣ., με την αναφορά ότι η χρήση βίας αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της. Αυτού του είδους η βία συνδέεται πολλές φορές με τα εγκλήματα μίσους, τα οποία στοχοποιούν ευάλωτες ομάδες ή άτομα που ταυτίζονται με κάποια συγκεκριμένη εθνοτική ομάδα, εθνική μειονότητα, θρησκεία ή σεξουαλική προτίμηση.
Στο εγχειρίδιο-«εργαλείο», αναφέρεται η συμπάθειά τους στο φασισμό, η υποστήριξη στο βιολογικό ρατσισμό, που διαχωρίζει τους ανθρώπους σε ανώτερους και κατώτερους με βάση το χρώμα του δέρματός τους, την εθνικότητά τους και τη θρησκεία τους.
Σε άλλο σημείο γίνεται λόγος πως στόχος της Ακροδεξιάς είναι η ανατροπή και η εγκαθίδρυση ενός έθνους-κράτους που θα βασίζεται στο τρίπτυχο «φυλή, αίμα, καταγωγή» στα πρότυπα του εθνικοσοσιαλισμού, καθώς και η με κάθε τρόπο και τίμημα προστασία του «καθαρού αίματος» και «της καθαρής φυλής». Στον οδηγό… τσέπης παρουσιάζονται τα λογότυπα ακροδεξιών οργανώσεων, όπως Ομάδα Ε-ΕΥ, Ανένταχτοι Μαίανδροι Εθνικιστές-ΑΜΕ, B&H-Blood & Honour-Αίμα και Τιμή, C18-Combat 18, HSN (Hammerskins Nation Organisation).
Αντίστοιχη είναι και η παρουσίαση συμβόλων που γίνονται συχνά τατουάζ από ακροδεξιούς:
• 88, συμβολικός αριθμός για το σύνθημα Heil Hitler. Το γράμμα «Η» αποτελεί το 8ο γράμμα του λατινικού αλφαβήτου (ΗΗ=Heil Hitler).
• Ο κελτικός σταυρός αποτελεί γνωστό σύμβολο της «λευκής ανωτερότητας».
• Οι σταυρωτές χειροβομβίδες αποτελούν έμβλημα μιας μονάδας των ναζιστικών Waffen-SS που διέπραξε πολλά εγκλήματα.
• Η8, συνδυασμός γράμματος και αριθμού, ώστε να σχηματίζεται η λέξη «Hate» (μίσος). Επεξήγηση: Η-eight(8)=Hate. Επίσης, όντας το «Η» το 8ο γράμμα του λατινικού αλφαβήτου, σχηματίζεται και το 88, δηλαδή ΗΗ=Heil Hitler.
Στον οδηγό υπάρχουν επίσης ακρωνύμια και αριθμοί που χρησιμοποιούνται επίσης ως τατουάζ, όπως:
• ORION = Our Race is Our Nation (Η Φυλή μας είναι το έθνος μας).
• RAHOWA = Racial Holy War (Φυλετικός Ιερός Πόλεμος).
• SWP = Supreme White Power (Υπέρτατη Λευκή Δύναμη).
• WPWW = White Pride World Wide (Λευκή Υπερηφάνεια Παγκοσμίως).
• ZOG/JOG = Zionist Occupied Govern /Jewish Occupied Govern (Σιωνιστική Αρχή Κατοχής/ Εβραϊκή Αρχή Κατοχής).
• 5 = Δεν έχω να πω τίποτα.
• 23 = W = White (Λευκός).
• 28 = BH = Blood & Honour (Αίμα και Τιμή).
• 4/19 = Θυμάμαι τις ενέργειες στο Γουάκο του Τέξας (1993) και την έκρηξη βόμβας στην Οκλαχόμα (1995).
• 4/20 = Γενέθλια Χίτλερ.
• 14 = Πρέπει να διασφαλίσουμε την επιβίωση της φυλής μας και το μέλλον των λευκών παιδιών (φράση του Ντέιβιντ Λέιν με δεκατέσσερις λέξεις).
• 18/88 = AH/HH Αδόλφος Χίτλερ/Χάιλ Χίτλερ.
• 311 = 3 x K= KKK = Κου Κλουξ Κλαν.
Οι δύο… γενιές της εγχώριας ακροαριστερής τρομοκρατίας
Ο οδηγός… τσέπης αναφέρεται και στην ακροαριστερή τρομοκρατία της Μεταπολίτευσης στην Ελλάδα, η οποία διακρίνεται συνήθως σε δύο… γενιές.
Η πρώτη γενιά αποτελείτο από ομάδες και οργανώσεις που εμπνέονταν από τις μαρξιστικές-λενινιστικές ιδέες (π.χ. 17Ν, Επαναστατικός Λαϊκός Αγώνας/ΕΛΑ). Οι τρομοκρατικές οργανώσεις της πρώτης γενιάς ακολουθούσαν και επηρεάστηκαν από ακροαριστερές τρομοκρατικές οργανώσεις της Ευρώπης, όπως οι Ερυθρές Ταξιαρχίες (Brigate Rosse) στην Ιταλία και Φράξια Κόκκινος Στρατός (Baader-Meinhof) στη Γερμανία.
Η δεύτερη γενιά, που δημιουργήθηκε στη δεκαετία του 2000, όπως περιγράφεται στο εγχειρίδιο, έχει ως στόχο τη διάλυση της υπάρχουσας κοινωνικής δομής. Διακατέχεται από άκρατο μηδενισμό/νιχιλισμό και απορρίπτει το σύνολο των θεσμών του κράτους: πολιτικά κόμματα, Εκκλησία, Αστυνομία, Στρατό, Δικαιοσύνη και το εκπαιδευτικό και σωφρονιστικό σύστημα της χώρας. Επίσης βάζει στο στόχαστρο και τα ΜΜΕ, ιδιωτικές επιχειρήσεις και τράπεζες.
Σε αυτή την ενότητα ο οδηγός… τσέπης περιλαμβάνει σύμβολα και εμβλήματα αναρχικών οργανώσεων, της Σέχτας Επαναστατών, της Συνωμοσίας Πυρήνων της Φωτιάς (ΣΠΦ) ή Conspiracy of Cells of Fire, Conspirazione delle Cellule di Fuoco-Σχέδιο Φοίνικας, FAI (Ατυπη Αναρχική Ομοσπονδία), Πυρήνας Ολγα-FAI-IRF Nucleo Olga FAI/FRI (Federazione Anarchica Informale, Fronte Rivoluzionario Internazionale), DHKP/C Devrimci Halk Kurtulus Partisi/ Cephesi (Επαναστατικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Κόμμα/Μέτωπο (RPLP/F) ή Dev Sol ή Devrimci Sol.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ
[email protected]
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής