Σε συνέντευξή του ο κ. Ιερόθεος -από τις πιο ψύχραιμες φωνές της Ιεραρχίας- τάσσεται υπέρ του εμβολίου κατά του κορονοϊού, δηλώνει ότι θα το κάνει και ο ίδιος, προσθέτοντας με νόημα ότι δεν δίνει «συνωμοσιολογικές και ιδεολογικές ερμηνείες στα εμβόλια».
Σεβασμιότατε, υπάρχουν πιστοί που τηρούν τα μέτρα των αρμόδιων υγειονομικών Αρχών για την προστασία τους από την Covid-19. Υπάρχουν, όμως, και πιστοί που αρνούνται την ύπαρξή του και πιστεύουν σε σενάρια συνωμοσιολογίας. Τι θα λέγατε στους αρνητές;
Η Εκκλησία είναι ένας χώρος ευρύχωρος. Αν σκεφθεί κανείς ότι με τα Μυστήρια του Βαπτίσματος και του Χρίσματος γίνεται κάποιος μέλος της Εκκλησίας, τότε καταλαβαίνει ότι στη συντριπτική τους πλειονότητα οι Ελληνες είναι μέλη της Εκκλησίας.
Ομως, επειδή στον κάθε άνθρωπο δόθηκε από τον Θεό το αυτεξούσιον, γι’ αυτό και ο καθένας έχει έναν δικό του τρόπο να αντιμετωπίζει τα θέματα της ζωής του. Μέσα από αυτό το πρίσμα, όπως σωστά παρατηρείτε, υπάρχουν χριστιανοί που αποδέχονται την ύπαρξη της πανδημίας και τηρούν τα υγειονομικά μέτρα και άλλοι που τα αρνούνται η επιφυλάσσονται γι’ αυτά που τα θεωρούν υπερβολικά. Θεωρώ ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος από την πανδημία του ιού και πρέπει να τηρούμε όλα όσα μας συμβουλεύουν οι ειδικοί. Σε όλα τα θέματα της υγείας μας συμβουλευόμαστε τους γιατρούς, επισκεπτόμαστε τα νοσοκομεία και υπακούμε στις υποδείξεις τους. Γιατί να μην το κάνουμε αυτό και στην παρούσα υγειονομική κρίση;
Από την πρώτη στιγμή υπήρξαν αντιδράσεις για το κλείσιμο των ναών. Ορισμένοι ιεράρχες αλλά και πιστοί κάνουν λόγο για διωγμό της Εκκλησίας. Ποια είναι η δική σας άποψη;
Πράγματι, δημιουργήθηκαν πολλά προβλήματα από το κλείσιμο των ναών, και μάλιστα σε κρίσιμες και σημαντικές εκκλησιαστικές περιόδους, όπως τη Μεγάλη Σαρακοστή, το Πάσχα και τώρα την περίοδο της προετοιμασίας για τα Χριστούγεννα.
Το επιχείρημα του διωγμού το έχω ακούσει και δεν μπορώ να το ερμηνεύσω πλήρως. Οταν κλείνουν όλα τα καταστήματα, τα σχολεία, τα πανεπιστήμια, τα αεροδρόμια κ.λπ., δεν μπορώ να πω ότι όλα αυτά έγιναν ως άλλοθι για να κάνουν διωγμό στην Εκκλησία. Οταν όμως βλέπω διάφορες εμμονές ως προς την Εκκλησία, όταν παρατηρώ ότι δίνονται εύκολα άδειες για άλλες εξόδους από τα σπίτια κατά τη διάρκεια της απομόνωσης, όπως για βάδισμα, έξοδο κατοικίδιων ζώων, και δεν επιτρέπουν άδεια για να πάνε στον ναό να προσευχηθούν, τότε προβληματίζομαι σοβαρότατα. Νομίζω ότι γίνονται λάθη εκατέρωθεν. Μερικοί κληρικοί και χριστιανοί δεν τηρούν επακριβώς τα μέτρα, γιατί έχουν μια μονοφυσιτική αντίληψη ως προς τον ναό, και άλλοι λαμβάνουν πολύ αυστηρά μέτρα για τους ναούς, γιατί φαίνεται ότι έχουν πρόβλημα με τη Θεία Μετάληψη.
Κάποιοι λένε ότι η Ιεραρχία άργησε να κατανοήσει το μέγεθος του προβλήματος. Τι απαντάτε;
Η Ιεραρχία όλο αυτό το διάστημα δεν έχει συγκληθεί, ούτε η τακτική Ιεραρχία του Οκτωβρίου, για λόγους ανωτέρας βίας. Ομως, το θέμα το αντιμετώπισε η Διαρκής Ιερά Σύνοδος και νομίζω ότι το έκανε με ψυχραιμία, νηφαλιότητα και σοβαρότητα. Κινήθηκε στο μέσον μεταξύ των δύο άκρων, δηλαδή της υπερβολής και της ελλείψεως, για να θυμηθώ την αριστοτελική αρχή της αρετής. Ετσι, η Διαρκής Ιερά Σύνοδος από την αρχή κατανόησε το πρόβλημα και έπραξε τα δέοντα. Νομίζω ότι στην παρούσα φάση θα πρέπει να δραστηριοποιηθεί ακόμη περισσότερο, γιατί πρέπει να αντιμετωπισθεί η υπερβολή και από τις δύο πλευρές, δηλαδή και από πλευράς μερικών από το πλήρωμα της Εκκλησίας και από πλευράς μερικών της πολιτικής εξουσίας. Η Ιερά Σύνοδος, ύστερα από πρότασή μου, μου έδωσε εντολή να συντάξω έναν Κανονισμό Λειτουργίας των Ιερών Ναών, κατά τη διάρκεια των πανδημιών, τον οποίο ετοίμασα και κατέθεσα στη Σύνοδο. Μακάρι να γίνει κάτι προς αυτήν την κατεύθυνση.
Κλήρωση Τζόκερ (24/12): Αυτοί είναι οι τυχεροί αριθμοί που κερδίζουν
Η Ιεραρχία έχει ευθύνη για τα κρούσματα κορονοϊού εντός της Εκκλησίας;
H Covid-19 έχει αποδείξει ότι κινείται με «δημοκρατικό» τρόπο, δηλαδή προσβάλλει όλους, δεν εξαιρεί κανέναν, και μάλιστα το κάνει, κυρίως, σε όσους συμπεριφέρονται με αδιαφορία, απερισκεψία. Κάποιοι, όμως, δεν ενεργούν δημοκρατικά, αφού είναι έτοιμοι να ενοχοποιήσουν μέλη της Εκκλησίας που έχουν προσβληθεί από τον ιό και αμνηστεύουν άλλους. Νομίζω ότι αυτό είναι ένας ιδιότυπος ρατσισμός, που είναι πιο επικίνδυνος από τον κορονοϊό.
Δεν ευθύνεται η Ιερά Σύνοδος για τα κρούσματα κορονοϊού που παρατηρήθηκαν και στην Εκκλησία, διότι από την πρώτη στιγμή αποδέχθηκε τα μέτρα, ακόμη και τα υπερβολικά. Ευθύνονται όμως όσοι δεν τηρούν τα μέτρα που προτείνονται από τους ειδικούς ούτε υπακούουν στην Ιερά Σύνοδο λόγω λανθασμένων «θεολογικών» απόψεων.
Θα μπορούσε ποτέ η Εκκλησία να δεχτεί αλλαγή του τρόπου μετάδοσης της Θείας Μετάληψης;
Σε αυτό έχει αποφασίσει η Ιερά Σύνοδος ότι ο τρόπος μεταδόσεως της Θείας Κοινωνίας είναι δοκιμασμένος τουλάχιστον για χίλια χρόνια και δεν δημιουργεί κανένα πρόβλημα, σε νοσοκομεία, σε θεραπευτήρια λοιμωδών νόσων, σε όλους τους χώρους. Βεβαίως, η Μετάληψη του Σώματος και Αίματος του Χριστού προσφέρεται σε αυτούς που το θέλουν και έχουν προετοιμασθεί κατάλληλα.
Παρατηρώ όμως ότι το θέμα αυτό το συζητούν αρνητικά άνθρωποι που ούτε κοινωνούν ούτε εκκλησιάζονται τακτικά, και όχι όσοι κοινωνούν και εκκλησιάζονται.
Υποψιάζομαι ότι η αυστηρότητα των μέτρων που έχουν ληφθεί από την Πολιτεία ως προς τους ιερούς ναούς έγινε επειδή μερικοί έχουν εμμονές ως προς τη Θεία Μετάληψη. Ομως, στο θέμα της Θείας Μεταλήψεως νομίζω ότι δεν υπάρχει απόφαση της Επιστημονικής Επιτροπής, γιατί είναι θέμα πίστεως. Αν υπάρχει τέτοια απόφαση, παρακαλώ να δημοσιοποιηθεί.
Σεβασμιότατε, ορισμένοι εν ονόματι της πίστεως αρνούνται την επιστήμη και το αντίθετο. Θα ήθελα, παρακαλώ, τη δική σας τοποθέτηση σε αυτό.
Η σύγκρουση μεταξύ πίστεως και επιστήμης έγινε στη Δύση, μεταξύ των απόψεων του σχολαστικισμού και του Διαφωτισμού με την ανάπτυξη των θετικών επιστημών. Εμείς στον χώρο της Ορθόδοξης Εκκλησίας δεν είχαμε ποτέ τέτοια σύγκρουση, διότι ξέρουμε ότι τόσο η πίστη όσο και η επιστήμη κινούνται σε διαφορετικά επίπεδα. Οσοι βλέπουν τέτοιες συγκρούσεις και στον δικό μας χώρο διαπνέονται από ξένες ιδεολογίες.
Εγώ δέχομαι την επιστήμη και την Ορθόδοξη Θεολογία. Οταν ένας επιστήμονας αρνείται την ορθόδοξη πίστη για λόγους επιστημονικούς, δείχνει ότι δεν είναι αληθινός επιστήμονας. Και όταν ένας ορθόδοξος πιστός αρνείται την επιστήμη για λόγους πίστεως, δείχνει ότι δεν είναι καλός πιστός, γιατί στο θέμα αυτό ισχύει το συναμφότερον. Η πίστη είναι η επιστήμη-γνώση του Θεού και η επιστήμη είναι η γνώση του κτιστού κόσμου. Αυτό έχει ξεκαθαρισθεί στην εποχή μας και απορώ γιατί επανερχόμαστε συχνά σε αυτό.
Σεβασμιότατε, θέλω να σας ρωτήσω ευθέως. Θα κάνατε το εμβόλιο κατά του κορονοϊού;
Θα σας απαντήσω κι εγώ ευθέως. Σε όλα τα παιδιά μέχρι την ηλικία των δέκα ετών γίνονται εμβολιασμοί υποχρεωτικά για 13 νόσους και προαιρετικά για άλλες 3 νόσους, δηλαδή συνολικά γίνονται 16 εμβόλια και πολλά από αυτά είναι επαναλαμβανόμενα. Επίσης, στις επόμενες ηλικίες γίνονται άλλα εμβόλια και σε αυτά οφείλεται η αύξηση του προσδόκιμου ορίου ζωής.
Τα εμβόλια ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού για να αντιμετωπίσει τους ιούς. Κι εγώ έχω κάνει εμβόλια, διότι διαφορετικά πιθανόν δεν θα ζούσα, και κάθε χρόνο κάνω το εμβόλιο για τη γρίπη. Θα κάνω όμως και το νέο εμβόλιο ύστερα από τις εγκρίσεις των αρμόδιων οργανισμών και την απόφαση της Ιεράς Συνόδου και τις υποδείξεις των θεραπόντων ιατρών μου.
Βεβαίως, δεν δίνω συνωμοσιολογικές και ιδεολογικές ερμηνείες στα εμβόλια. Θεωρώ ότι με τον τρόπο αυτόν μπορώ να παρατείνω τη βιολογική ζωή, χωρίς αυτό να είναι αυτοσκοπός μου, ώστε να βοηθήσω όσο μπορώ όσους με έχουν ανάγκη και να προετοιμασθώ κατάλληλα για τον θάνατό μου και τη συνάντησή μου με τον Χριστό. Με ενδιαφέρει περισσότερο το πνευματικό εμβόλιο, που είναι η προσευχή και η Θεία Κοινωνία του Σώματος και του Αίματος του Χριστού, και στενοχωριέμαι όταν το αρνούνται στους χριστιανούς.
Πολλοί συνάνθρωποί μας δοκιμάζονται όσο ποτέ λόγω της κοινωνικής αποστασιοποίησης. Ακόμη και μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες η Εκκλησία πώς μπορεί να τους βοηθήσει;
Αυτό είναι όντως μεγάλο θέμα. Στενοχωριέμαι από τη λεγόμενη «κοινωνική αποστασιοποίηση», το να μη συναντώνται οι άνθρωποι μεταξύ τους, αφού ο άνθρωπος είναι «κοινωνικό ον». Λυπάμαι για τα οικονομικά και ψυχολογικά προβλήματα των ανθρώπων αυτής της περιόδου. Περισσότερο θλίβομαι για εκείνους οι οποίοι δεν αναγνωρίζουν τον ρόλο της Εκκλησίας στην προσφορά νοήματος ζωής στους ανθρώπους με κέντρο τον ιερό ναό και τη Θεία Λειτουργία. Τελικά, ο άνθρωπος δεν είναι μόνο σώμα, δεν είναι μια «έμψυχη μηχανή» ούτε ένα «ζώο που κατασκευάζει μηχανές».
Αυτά τα Χριστούγεννα καλούμαστε να τα γιορτάσουμε διαφορετικά. Τι μήνυμα θα στέλνατε στον κόσμο;
Δεν καταλαβαίνω πλήρως αυτό που ακούω από πολλούς να λένε ότι φέτος «καλούμαστε να γιορτάσουμε τα Χριστούγεννα διαφορετικά». Τι θα πει «διαφορετικά»; Αν νοείται να μη γίνονται μετακινήσεις, συγχρωτισμοί, καλώς. Πώς, όμως, θα γιορτάσουμε τα Χριστούγεννα με φωταγωγημένες πλατείες, με άνοιγμα των καταστημάτων για ψώνια, αλλά με κλειστούς ναούς; Τι νόημα δίνουμε στη Γέννηση του Χριστού; Μήπως ο Χριστός γεννήθηκε ως άνθρωπος για να μας δίνει το δικαίωμα να γιορτάζουμε με ρεβεγιόν και με λαμπιόνια; Είμαστε χριστιανοί ή ειδωλολάτρες με χριστιανικό επίχρισμα;
Τελικά, μερικοί εννοούν εορτασμό των Χριστουγέννων σαν να ζούμε προ Χριστού. Μήπως αυτό δικαιώνει αυτούς που ισχυρίζονται ότι ο σύγχρονος κόσμος, ακόμη και στην Ελλάδα, είναι ένας κόσμος «μεταχριστιανικός», δηλαδή «ένα μίγμα από χριστιανούς, πρώην χριστιανούς και μη χριστιανούς»; Οταν δεν ανοίγονται οι ναοί αυτές τις ημέρες, με την τήρηση όλων των μέτρων, μάλλον δικαιώνεται η «μεταχριστιανική» νοοτροπία της εποχής μας. Η εορτή των Χριστουγέννων εορτάζεται κατεξοχήν θεολογικά, εκκλησιαστικά και ευχαριστιακά, αλλιώς είναι μια απλή ανθρώπινη ιστορία.
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής
Αναλυτικός οδηγός από τον Ε.Τ.: Τι αλλάζει στα εκτός σχεδίου οικόπεδα