Σε χρόνο-ρεκόρ τέθηκε από χθες σε λειτουργία ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Συνοροφυλακής και Ακτοφυλακής, ο οποίος με μια εφεδρεία τουλάχιστον 1.500 συνοροφυλάκων θα αναλαμβάνει, είτε μετά από αίτημα ενός κράτους-μέλους είτε και χωρίς αίτημα, τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. σε περιόδους μεγάλων προσφυγικών πιέσεων.

Η νομοθετική πρόταση της Κομισιόν υποβλήθηκε τον Δεκέμβριο του 2015 και 10 μήνες αργότερα όχι μόνο έχει εγκριθεί από τους συννομοθέτες, δηλαδή το Συμβούλιο Υπουργών και την Ευρωβουλή, αλλά τίθεται και επισήμως σε σταδιακή λειτουργία, ενώ ο Οργανισμός θα έχει πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα μέχρι τον Μάρτιο του 2017.

Όπως επισημαίνεται, κύριος ρόλος του Οργανισμού είναι να βοηθήσει στην ολοκληρωμένη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων. Θα εξασφαλίσει την αποτελεσματική διαχείριση των μεταναστευτικών ροών και θα παράσχει υψηλό επίπεδο ασφάλειας στην Ε.Ε. Ταυτόχρονα θα βοηθήσει στη διασφάλιση της ελεύθερης κυκλοφορίας εντός της Ε.Ε. και στον πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Οι αρμοδιότητες

Ο Οργανισμός θα απορροφήσει τη σημερινή Frontex με διευρυμένες αρμοδιότητες και θα βρίσκεται σε στενή συνεργασία με τις εθνικές αρχές που είναι αρμόδιες για τη διαχείριση των συνόρων. Το επίκεντρο των δραστηριοτήτων της θα είναι ο καθορισμός μιας επιχειρησιακής στρατηγικής για τη διαχείριση των συνόρων και ο συντονισμός της συνδρομής από όλα τα κράτη-μέλη.

Τα καθήκοντα που απαιτούνται γι’ αυτό περιλαμβάνουν:
-την κατάρτιση αξιολογήσεων της ικανότητας συνοριακού ελέγχου των κρατών-μελών,
-την οργάνωση κοινών επιχειρήσεων και επεμβάσεων για να ενισχυθεί η ικανότητα των κρατών-μελών να ελέγχουν τα εξωτερικά σύνορα και να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις που προκύπτουν από την παράνομη μετανάστευση ή το διασυνοριακό έγκλημα,
-την παροχή συνδρομής όσον αφορά το συντονισμό ομάδων στήριξης όταν ένα κράτος-μέλος αντιμετωπίζει δυσανάλογες μεταναστευτικές πιέσεις σε συγκεκριμένα σημεία στα εξωτερικά του σύνορα,
-την παροχή τεχνικής και επιχειρησιακής συνδρομής προς υποστήριξη των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης για άτομα που βρίσκονται σε κίνδυνο στη θάλασσα στη διάρκεια επιχειρήσεων επιτήρησης των συνόρων,
-τη βοήθεια στη συγκρότηση μιας εφεδρείας ταχείας κινητοποίησης με τουλάχιστον 1.500 συνοροφύλακες και το διορισμό αξιωματικών συνδέσμων του οργανισμού στα κράτη-μέλη,
-την οργάνωση, το συντονισμό και τη διεξαγωγή επιχειρήσεων και παρεμβάσεων επιστροφής παράνομων μεταναστών στις χώρες τους,
-την προώθηση της επιχειρησιακής συνεργασίας ανάμεσα σε κράτη-μέλη και τρίτες χώρες όσον αφορά τη διαχείριση των συνόρων.

Το νέο στοιχείο σε σχέση με το παρελθόν είναι οι διευρυμένες αρμοδιότητες του Οργανισμού, ο οποίος μετά από πρόταση της Κομισιόν και απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών θα μπορεί να επεμβαίνει ακόμη και χωρίς να έχει δεχθεί σχετικό αίτημα από το ενδιαφερόμενο κράτος, υπό την προϋπόθεση ότι θα τεκμηριώνεται ο κίνδυνος για το σύνολο της συμφωνίας Σένγκεν.

Ειδικότερα, το άρθρο 19 του κανονισμού επισημαίνει ότι εάν ο έλεγχος των εξωτερικών συνόρων καθίσταται αναποτελεσματικός σε τέτοιο βαθμό ώστε ενδέχεται να θέσει σε κίνδυνο τη λειτουργία του χώρου Σένγκεν επειδή: α) ένα κράτος-μέλος δεν λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ή β) ένα κράτος-μέλος που αντιμετωπίζει συγκεκριμένες και δυσανάλογες προκλήσεις στα εξωτερικά σύνορα είτε δεν έχει ζητήσει επαρκή στήριξη από τον Οργανισμό ή δεν προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες για την εφαρμογή μέτρων, το Συμβούλιο, βάσει πρότασης της Επιτροπής, δύναται να εκδώσει χωρίς καθυστέρηση απόφαση με εκτελεστική πράξη, η οποία να προσδιορίζει τα μέτρα που πρέπει να εφαρμοστούν από τον Οργανισμό για το μετριασμό των εν λόγω κινδύνων και απαιτεί από το ενδιαφερόμενο κράτος-μέλος να συνεργαστεί με τον Οργανισμό για την εφαρμογή των μέτρων αυτών.

Αβραμόπουλος

«Η σημερινή ημέρα αποτελεί ορόσημο στην ιστορία της διαχείρισης των ευρωπαϊκών συνόρων», δήλωσε ο επίτροπος μετανάστευσης και εσωτερικών υποθέσεων, Δημήτρης Αβραμόπουλος, προσθέτοντας ότι από τώρα και στο εξής τα εξωτερικά σύνορα ενός κράτους-μέλους της Ε.Ε. θα είναι τα εξωτερικά σύνορα όλων, τόσο από νομική όσο και από επιχειρησιακή άποψη.

ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου