Ολοι ήξεραν εγκαίρως για το χάος και την εκατόμβη νεκρών, όταν την 23η Ιουλίου συντελούνταν μία από τις μεγαλύτερες εθνικές τραγωδίες. Κρατικός μηχανισμός απών, αυτοδιαχείριση μεταξύ των επιχειρησιακών και πολιτική ηγεσία ανύπαρκτη ενώ όλοι και όλα είχαν κατακαεί. Αυτό που ωστόσο παραμένει μέχρι και σήμερα είναι η ύβρις κατά των νεκρών. Σχεδόν 10 μήνες μετά τη φονική πυρκαγιά ακόμα και ο μοναδικός παραιτηθείς υπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Τόσκας συνεχίζει να χαρακτηρίζει «ασαφή» την πληροφορία των νεκρών, όταν ήδη τρία Σώματα (Π.Σ., ΕΛ.ΑΣ., Λ.Σ.) είχαν μεταφέρει εικόνα για πολλούς νεκρούς.
Ηξεραν για τους νεκρούς ΑΛΛΑ ΤΟ… ΑΠΕΚΡΥΨΑΝ
Ηξεραν για τους νεκρούς πριν από τη σύσκεψη για την ενημέρωση του πρωθυπουργού. Στα συνεχόμενα ρεπορτάζ του «Ε.Τ.» αποτυπώθηκαν τα ντοκουμέντα και τα αποκλειστικά αδιάψευστα στοιχεία των διαβιβάσεων. Παναγιώτης Κουρουμπλής, Νίκος Τόσκας, Παύλος Πολάκης, Δημήτρης Τζανακόπουλος επέμεναν και επιμένουν ότι ο πρωθυπουργός δεν γνώριζε. Ηταν οι ίδιοι που έλεγαν ότι ο κόσμος απομακρύνεται και στέλνουν πρόσθετες δυνάμεις κατασβέσεως, ενώ ήδη τους είχαν διαβιβάσει πληροφορίες για δεκάδες νεκρούς και η φωτιά είχε σβηστεί. Το ψέμα και η υποκρισία συνεχίζονται μέχρι και σήμερα…
ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ
Ο υποστράτηγος του Πυροσβεστικού Σώματος Ιωάννης Ράμφος στις 20.00 της «Μαύρης Δευτέρας» ενημερώνει: «…προχωράει προς εμένα ένας άνθρωπος καμένος, ο οποίος κατέρρευσε μπροστά στο βενζινάδικο». Στις 23.00 ο ίδιος αξιωματικός αναφέρει: «Στα στενά είδα περίπου 7-8 νεκρούς. Ολα τα άτομα που είδα ήταν έξω από τα αυτοκίνητα, πλησίον οχημάτων, μεταξύ τους και παιδιά». Στις 23.15, ένα τέταρτο δηλαδή πριν ο Αλέξης Τσίπρας εμφανιστεί μαζί με υπουργούς και υπηρεσιακούς παράγοντες στο Κέντρο Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος, ο κ. Ράμφος διαβιβάζει: «…αναφέρω ότι έχει τελειώσει το φαινόμενο και απλά μαζεύουμε νεκρούς»…
Από τη δικογραφία που αποκάλυψε ο «Ε.Τ.» υπάρχουν οι συγκεκριμένες διαβιβάσεις:
19.51.04 (η πρώτη διαβίβαση για νεκρό)
Ανδρας 1: Μη μιλάτε λίγο…
Ανδρας 2: Λεωφόρος Δημοκρατίας 107.
Ανδρας 1: Στο Κόκκινο Λιμανάκι δίπλα, υπάρχει νεκρό άτομο μέσης ηλικίας στην άκρη του δρόμου.
Ανδρας 2: Τι υπάρχει;
Ανδρας 1: Νεκρό άτομο μέσης ηλικίας στην άκρη του δρόμου.
Ανδρας 2: Ο … σ’ το είπε;
Ανδρας 1: Ναι, ναι με τον ίδιο μίλησα. Ζητάει επειγόντως ασθενοφόρο και οχήματα.
ΛΙΜΕΝΙΚΟ
Από τις 19.08, ο υπουργός Ναυτιλίας και Ναυτιλιακής Πολιτικής Παναγιώτης Κουρουμπλής είχε «ασφαλή πληροφορία» για την ανάσυρση σορών θυμάτων της φονικής πυρκαγιάς από τα πληρώματα… 11 σκαφών του Λιμενικού Σώματος που είχαν προσεγγίσει το λιμάνι της Ραφήνας. Σύμφωνα με το σήμα-ντοκουμέντο, που δημοσιοποίησε ο «Ελεύθερος Τύπος», σχεδόν 8 μέρες μετά τη φονική φωτιά, τη συγκεκριμένη ώρα «πραγματοποιήθηκαν συνεχείς ροές διασωθέντων στον λιμένα Ραφήνας καθώς και σορών ατόμων από την περιοχή έξωθεν λιμένα Ραφήνας έως και Ν.Ο. Μάτι Αττικής καθώς και της ευρύτερης θαλάσσιας περιοχής από τα κάτωθι σκάφη…». Από το ίδιο «ημερολόγιο» αποκαλύπτεται ότι στις 22.30 είδαν ή άκουσαν για τις σορούς ο υφυπουργός Ναυτιλίας Νεκτάριος Σαντορινιός, ο γενικός γραμματέας Λιμένων και Λιμενικής Πολιτικής Χρήστος Λαμπρίδης, ο αρχηγός του Λιμενικού Σώματος Σταμάτης Ράπτης και ο Β’ υπαρχηγός Αθανάσιος Ντούνης. Στο σήμα-ημερολόγιο του Λιμεναρχείου Ραφήνας αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Περί 22.30, προσέλευση πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας».
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ
«Περί 21.15-21.30, κινούμενος μαζί με τον συνάδελφό μου και μία ακόμη ομάδα ΔΙ.ΑΣ. επί της οδού Δημοκρατίας 107 στο Κόκκινο Λιμανάκι, είδαμε την πρώτη σορό ανθρώπου. Με κινητό τηλέφωνο καλέσαμε το ΕΚΑΒ και στη συνέχεια την υπηρεσία μας». Αυτή είναι η πρώτη επίσημη αναφορά και όχι… διαβίβαση στελέχους της Ελληνικής Αστυνομίας για τον εντοπισμό νεκρού στο Μάτι. Το ψηφιακό και αναλογικό σύστημα επικοινωνίας είχε… πέσει και όλες οι επικοινωνίες των αστυνομικών γίνονταν με κινητά τηλέφωνα. Πριν από αυτή την επίσημη αναφορά, οι κλήσεις των αστυνομικών προς την υπηρεσία τους, για να αναφέρουν τον εντοπισμό σορών, ξεκινούσαν από τις 20.40… Οι αποκαλυπτικές διαβιβάσεις αφορούσαν και υπουργικές παρεμβάσεις:
19.50.44
Ανδρας: Δεν είναι εντολή υπουργού να ενισχύσουμε.
Γυναίκα: Τον καβαλάρη μού λέει, στείλε μου λέει εναέριο, δεν μπορώ, θα μου φύγει.
Ανδρας: Σου λέω είναι, Μαρία μου, θα τον πάρω να του το πω, ε; Οχι MOTOR OIL, για τον Καβελάρη, ο Κλ… θα του φύγει, δεν μπορεί να την κρατήσει.
Γυναίκα: Σε επαφή στο τηλέφωνο να του το δώσετε.
Ανδρας: Με ακούς;
Γυναίκα: Ναι
Ανδρας: Μαρία, είναι εντολή του υπουργού να…
Γυναίκα: Αμα ξαναπάρει τηλέφωνο, θα του το πω.
ΟΤΑΝ ΕΠΕΣΑΝ ΟΙ… ΜΑΣΚΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ, Ο «Ε.Τ.» ΣΥΝΕΧΙΣΕ ΝΑ ΦΕΡΝΕΙ ΣΤΟ ΦΩΣ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ
> Η επιτυχημένη άσκηση προσομοίωσης που κάηκε στο Μάτι
Ασκηση που πέτυχε, πραγματικότητα που έκαψε ανθρώπους και περιουσίες. Στην ιδανική… προσομοίωση ο Νέος Βουτζάς και το Μάτι σώθηκαν, στην αμείλικτη πραγματικότητα χάθηκαν από τον χάρτη. Τραγική ειρωνεία, στις 8 Μαΐου 2018, ο Νίκος Τόσκας, ο πρώην γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας Γιάννης Καπάκης και ο πρώην αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος Σωτήριος Τερζούδης είδαν μία «ιδανική» αντιμετώπιση δασικής πυρκαγιάς στη θέση Πύριζα της Πεντέλης. Σκοπός της άσκησης «Διά πυρός 2018» ήταν να διαπιστωθεί σε ρεαλιστικές συνθήκες η επιχειρησιακή ετοιμότητα του μηχανισμού δασοπυρόσβεσης. Ολα τα παραπάνω απέτυχαν θανατηφόρα κάτω από πραγματικές συνθήκες, τα σχέδια της άσκησης τα πήρε ο άνεμος…
> Ασύρματοι που δεν λειτουργούσαν
Επικίνδυνη «βουβαμάρα» και «κώφωση» των αστυνομικών στο Μάτι τις κρίσιμες ώρες. Στο Αστυνομικό Τμήμα Ραφήνας, ο σταθμός βάσης εκπομπής του νέου ψηφιακού συστήματος ραδιοεπικοινωνίας SEPURA (υπάρχουν άλλοι δύο, σε Νέα Μάκρη και Πεντέλη), για τις επικοινωνίες των αστυνομικών, σταμάτησε να εκπέμπει για… 6,5 ώρες (19.20-02.00), εξαιτίας διακοπής ρεύματος τη «Μαύρη Δευτέρα». Κανείς από την Διεύθυνση Τεχνικής Υποστήριξης του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας δεν είχε βάλει ένα… UPS για αδιάλειπτη παροχή ενέργειας. Οι υπηρεσίες της Τροχαίας δεν έχουν ασυρμάτους συμβατούς με το νέο ψηφιακό σύστημα ραδιοεπικοινωνίας, κάτι που θα τους διευκόλυνε να συντονίσουν καλύτερα τη διαδικασία διακοπής της κυκλοφορίας στη Λ. Μαραθώνος, αφού και με τους αναλογικούς ασυρμάτους είχαν διακεκομμένες, κακές λήψεις και διαβιβάσεις.
> Οι παραλείψεις του Λιμενικού και οι 13 που… πνίγηκαν
Από τους 100 και πλέον νεκρούς, όπως αποκάλυψε ο «Ε.Τ.», οι 13 πνίγηκαν! «Το Λιμενικό Σώμα ειδοποιήθηκε να συνδράμει όταν ήδη είχαν εισχωρήσει άνθρωποι στη θάλασσα, περί ώρα 18.50», αναφέρει το πόρισμα, ενώ ήδη η φωτιά είχε κατακάψει τα πάντα και περίπου 1.000 άτομα είχαν εγκλωβιστεί έξω και μέσα στους κόλπους της περιοχής. Με 33 λεπτά της ώρας διαφορά ενημερώθηκαν οι δύο νευραλγικές υπηρεσίες του Λιμενικού! Το Κεντρικό Λιμεναρχείο Ραφήνας δέχτηκε κλήση από ιδιώτη στις 18.50 αλλά ο θάλαμος επιχειρήσεων στο Αρχηγείο του Σώματος δήλωσε πως ενημερώθηκε στις 19.23 (!), όχι από τους συναδέλφους τους στη Ραφήνα ή κάποιο άλλο φορέα, αλλά πάλι από ιδιώτη. Ο εισαγγελέας περιγράφει την τραγική αμέλεια του Λιμεναρχείου να αφήσει δύο πλοία με εκατοντάδες επιβάτες και οχήματα να επιβαρύνουν τον κόμβο «σωτηρίας» των κατοίκων που προσπαθούσαν να ξεφύγουν από το μποτιλιαρισμένο Μάτι, αλλά και να οδηγήσουν πολλούς προς το Μάτι.
> Παραποίησαν στοιχεία
«Το 1230 πυροσβεστικό όχημα, που είχε ορισθεί σε υπηρεσία επιτήρησης έναρξης πυρκαγιάς στο Ντράφι-Νταού Πεντέλης, ήταν στην Κινέττα από τις 14.00 της 23ης Ιουλίου 2018. Το δεύτερο όχημα, που είχε αρμοδιότητα την ίδια περιοχή, βρισκόταν και αυτό στην Κινέττα από τις 14.38». Κι όμως, στα στοιχεία που παρέδωσε το Πυροσβεστικό Σώμα, σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες, στον προϊστάμενο της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών, Ηλία Ζαγοραίο, το «1230 πυροσβεστικό όχημα» πήγε στο Νταού Πεντέλης στις… 16.57! Από καταθέσεις πυροσβεστών προκύπτει ότι του είχε δοθεί εντολή στις 16.45 να κινηθεί στο Νταού Πεντέλης και το πλήρωμα του οχήματος διαβίβασε ότι βρίσκεται στην Κινέττα, κάτι που είχαν «ξεχάσει» οι επικεφαλής αξιωματικοί του Πυροσβεστικού Σώματος, ότι είχαν… διατάξει να μεταβεί προς ενίσχυση.
ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ-ΣΟΚ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΠΙΖΗΣΑΝΤΕΣ
Πίσω από τα αναρίθμητα λάθη και παραλείψεις, η περιγραφή όσων έζησαν τα γεγονότα σοκάρει. Οπως η συγκλονιστική περιγραφή της κόρης του ιερέα Σπυρίδωνα Παπαποστόλου που έχασε τη ζωή του στη θάλασσα, ανάμεσα σε καύτρες που πετούσαν και αγριεμένα κύματα.
«Σταμάτησε να μιλάει και άρχισε ρόγχο»
«Τα κύματα ερχόντουσαν απ’ όλες τις κατευθύνσεις και η πορεία του καπνού άλλαζε και δεν μπορούσαμε να προσανατολιστούμε. Ο πατέρας μου έκανε έναν λευκό εμετό και έφτυσε νερό και στη συνέχεια έκανε και κίτρινο εμετό. Υστερα από λίγο σήκωσε τα χέρια του στον ουρανό και φώναξε “Θεέ μου, συγχώρεσέ με” και ύστερα γύρισε προς τη μητέρα μου και είπε “Σας ευχαριστώ για ό,τι κάνατε για μένα και σε όλους…” και σταμάτησε να μιλάει και άρχισε ρόγχο. Προσπαθούσα να τον σηκώσω όσο γίνεται πιο ψηλά στην επιφάνεια. Υστερα από λίγο μου είπε η μητέρα μου πως χάσαμε τον πατέρα και γύρισα, τον είδα και του έκλεισα τα μάτια».
«Εβρεχα το κεφαλάκι της γιαγιάς»
«Η γιαγιά που -ξέρεις- δεν βουτάει το κεφάλι της μέσα στη θάλασσα, της το έβρεχα εγώ το κεφαλάκι για να μην καεί. (…) Οι καπνοί μάς έπνιγαν. Καιγόταν το πεύκο έξω κι έπεσε μέσα στην παραλία. (…) Οταν μας πήρε η θάλασσα, ήμασταν μαζί με τη γιαγιά πριν να σουρουπώσει. Κάποια στιγμή δεν έβλεπα το κεφαλάκι της γιαγιάς. Εμεινα μόνη μου. Δεν έβλεπα τίποτα. Ακολουθούσα τη μυρωδιά του καπνού. (…) Με βρήκαν και με μάζεψαν σε μια μικρή βάρκα, μετά σε μια μεγάλη. Δεν ξέρω πού είναι η γιαγιά, κάποια στιγμή δεν την έβλεπα πια», θυμάται η 13χρονη Ειρήνη Τσούτσουρα, εγγονή της Βασιλικής Παλιούρα που χάθηκε στη θάλασσα.
«…να πεις στα παιδιά μου ότι τα αγαπώ»
Η Αθηνά Μουτάφη έχασε τον γιο της και μια φίλη της, ενώ για περίπου 5 ώρες κολυμπούσαν για να σωθούν. «Μετά από δύο ώρες (σ.σ.: στη θάλασσα), η φίλη μου μου είπε: “…να πεις στα παιδιά μου ότι τα αγαπώ” και αφού με απομάκρυνε, κατέληξε. Οι συνθήκες στη θάλασσα καθ’ όλη τη διάρκεια ήταν δυσμενείς, με έντονο κυματισμό και ρεύματα. Μετά από περίπου μία ώρα από τον θάνατο της φίλης μου, ο γιος μου άρχισε να παραπονιέται για έντονη δυσφορία, κράμπες και ότι δεν έβλεπε, ενώ κάποιες στιγμές μού έλεγε: “Δεν θα αντέξω μαμά”, ενώ λίγο αργότερα κατέληξε στα χέρια μου», περιέγραψε.
«Εμείς μαζεύουμε και εγκαταλείπουμε
Η μάρτυρας τέλος, υποστηρίξει ότι «περίπου στις 18.15 που φύγαμε από το σπίτι, η φίλη μου επικοινώνησε με τον Δήμο Ραφήνας όπου κάποιος που σήκωσε το τηλέφωνο, πιθανόν υπάλληλος, της είπε: “Δεν γνωρίζουμε κάτι, εμείς μαζεύουμε και εγκαταλείπουμε”».
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής