Η επίμαχη υπουργική απόφαση, μεταξύ των άλλων αναφέρει ότι παρατείνεται «για χρονικό διάστημα έξι (6) μηνών, ήτοι από 1.1.2019 έως και 30.6.2019, η μείωση κατά τριάντα τοις εκατό (30%) των συντελεστών του φόρου προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.) για τα νησιά Λέρο, Λέσβο, Κω, Σάμο και Χίο και για τα αγαθά και τις υπηρεσίες που προβλέπονται στις διατάξεις των παρ. 4 και 5 του άρθρου 21 του ν. 2859/2000».

Η παράταση δόθηκε, σύμφωνα με την εν λόγω υπουργική απόφαση, καθώς «ο μέσος αριθμός των φιλοξενούμενων στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης των προαναφερόμενων νησιών κατά το χρονικό διάστημα από 01.12.2017 έως 30.11.2018, υπερβαίνει τη δυναμικότητα φιλοξενίας ανά νησί, όπως αυτή προσδιορίζεται από την πράξη σύστασης κάθε Κέντρου».

Ειδικότερα, οι τοπικοί φορείς των πέντε νησιών ζητούν να ακυρωθεί η επίμαχη υπουργική απόφαση: 1) κατά στο σκέλος εκείνο που αφορά τη διαπίστωση ότι ο μέσος αριθμός των φιλοξενούμενων στα Hot Spot των 5 νησιών υπερβαίνει τη δυναμικότητα φιλοξενίας ανά νησί και 2) κατά το μέτρο που η διαπίστωση αυτή αφορά μόνο ένα εξάμηνο, δηλαδή από 1.1.2019 έως και 30.6.2019.

Οι τοπικοί φορείς υποστηρίζουν ότι η εν λόγω υπουργική απόφαση παραβιάζει επτά συνταγματικές αρχές, που είναι: 1) της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και ιδίως των προσφύγων, 2) της αρχής της νησιωτικότητας, 3) της ίσης μεταχείρισης, 4) του ελεύθερου ανταγωνισμού, 5) της οικονομικής ελευθερίας, 6) της αναλογικότητας και 7) της χρηστής διοίκησης.

Ακόμη, υποστηρίζουν ότι η επίμαχη υπουργική απόφαση συνδέει το ύψος του μειωμένου ΦΠΑ με την ύπαρξη ικανού αριθμού προσφύγων, εισάγοντας έτσι, άσχετα – και μάλιστα επικίνδυνα – κριτήρια στο πεδίο της φορολογικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τέλος, οι τοπικοί φορείς χαρακτηρίζουν ανήθικη την σύνδεση των υπεραρίθμων στα Hot Spot με την μείωση του ΦΠΑ και υπογραμμίζουν ότι αυτό τους προσβάλλει τόσο ως δημοκρατικούς φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, όσο και ως ενεργούς πολίτες.