Ο «Ε.Τ.» της Κυριακής αποκαλύπτει την κοινή υπουργική απόφαση της 24ης Αυγούστου 2016 που προβλέπει 37.863 νέες άδειες διαμονής για εργασία πολιτών τρίτων χωρών.

Οι άδειες αυτές παρέχονταν μέχρι τώρα σε μετανάστες που έρχονταν από το εξωτερικό για να καλύψουν θέσεις εργασίας στον αγροτικό τομέα. Φέτος, ωστόσο, οι θέσεις μπορούν να καλυφθούν και από παράτυπους μετανάστες που βρίσκονται στην Ελλάδα, χάρη στο νόμο 4384/2016 που προβλέπει ότι «ο εργοδότης μπορεί να υποβάλει στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση αίτηση για την κατ’ εξαίρεση απασχόληση πολιτών τρίτων χωρών που στερούνται τίτλου διαμονής στη χώρα για την αντιμετώπιση επειγουσών αναγκών της αγροτικής εκμετάλλευσης».

Ο αριθμός των αδειών εργασίας που δίνονται αποφασίστηκε από τις περιφέρειες όλης της χώρας με αρκετούς περιφερειάρχες, ιδιαίτερα εκείνους που είναι θετικά διακείμενοι προς τον ΣΥΡΙΖΑ, να «φουσκώνουν» τον αριθμό των αδειών βάζοντας «πλάτη» στα σχέδια της κυβέρνησης. Ενδεικτικό είναι ότι στην Αττική χορηγούνται 12.000 άδειες για εργάτες γης, ενώ σε προηγούμενη υπουργική απόφαση του 2014 για κάλυψη θέσεων από μετανάστες που θα έρχονταν από το εξωτερικό για αγροτικές εργασίες δεν υπήρχε πρόβλεψη για χορήγηση αδειών στην Αττική.

H κατανομή ανά νομό

Για την υπόλοιπη Ελλάδα η απόφαση της 24ης Αυγούστου 2016 προβλέπει: 12.200 επιπλέον θέσεις εργατών γης στη Δυτική Μακεδονία, 2.330 στη Στερεά Ελλάδα, 1.290 στην Ανατολική Μακεδονία – Θράκη, 1.700 στην Ήπειρο, 1.140 στη Θεσσαλία, 60 στο Βόρειο Αιγαίο, 6.115 στη Δυτική Ελλάδα και 4.028 στην Πελοπόννησο. Οι άδειες αυτές έρχονται να προστεθούν στις 69.031 άδειες που προβλέπονταν από προηγούμενη υπουργική απόφαση (24990/366/4-62015), η οποία τροποποιήθηκε για να προστεθούν θέσεις εργασίας. Πρόκειται για το ανώτατο αριθμό αδειών που χορηγεί το κράτος, χωρίς κανείς να γνωρίζει αν θα καλυφθούν οι δεκάδες χιλιάδες θέσεις. Μέχρι σήμερα, σύμφωνα με στέλεχος του υπουργείου Εργασίας, καλυπτόταν περίπου το 40%-50% των θέσεων, ποσοστό που αναμένεται να αυξηθεί μετά τη χορήγηση δικαιώματος για αίτημα σε παράτυπους μετανάστες που βρίσκονται ήδη στην Ελλάδα.

Ουσιαστικά, πρόκειται για την υλοποίηση της δέσμευσης του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γιάννη Μουζάλα, ο οποίος είχε δηλώσει ότι «θα γίνουν οι απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις προκειμένου οι εγκλωβισμένοι μετανάστες στην Ελλάδα να έχουν δικαιώματα εργασίας».

Εκτακτες ανάγκες

Η διαδικασία προβλέπει ότι ο εργοδότης μεταβαίνει μαζί με τον αλλοδαπό που θέλει να απασχολήσει στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση και υπογράφει υπεύθυνη δήλωση ότι λόγω έκτακτων αναγκών θέλει να απασχολήσει πολίτη ή πολίτες τρίτης χώρας. Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση εκδίδει έγκριση για κατ’ εξαίρεση απασχόληση. Κατόπιν, η υπηρεσία στέλνει την έγκριση στην τοπική αστυνομική διεύθυνση, η οποία σε περίπτωση που έχει εκδοθεί απόφαση επιστροφής του παράτυπου μετανάστη εκδίδει βεβαίωση αναβολής απομάκρυνσης (με την προϋπόθεση να μη συντρέχουν λόγοι ασφαλείας). Με τη βεβαίωση της ΕΛ.ΑΣ. ο μετανάστης μπορεί μετά να μεταβεί στην περιφέρεια και να καταθέσει τα χαρτιά του για 6μηνη άδεια εργασίας στην Ελλάδα. Οι μετανάστες θα ασφαλίζονται στον Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ) με εργόσημο.

Κενά και προχειρότητα

Οι νομοθετικές ρυθμίσεις, ωστόσο, έγιναν με πολύ γρήγορους ρυθμούς και με αρκετή δόση προχειρότητας. Το αποτέλεσμα είναι τα στελέχη της Αποκεντρωμένης Διοίκησης που καλούνται να εφαρμόσουν τις αποφάσεις να τηλεφωνούν στο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής για διευκρινίσεις.

Ενα από τα πρώτα ερωτήματά τους ήταν τι προβλέπεται για τα άτομα που έρχονται στη χώρα ως τουρίστες έχοντας βίζα τρίμηνης παραμονής στη χώρα, η οποία έχει λήξει. Η απάντηση που πήραν τα στελέχη της Αποκεντρωμένης Διοίκησης τους εξέπληξε. Και αυτό γιατί τα άτομα αυτά δεν εξαιρούνται από τη διαδικασία χορήγησης άδειας εργασίας. Με τον τρόπο αυτό, ωστόσο, αναιρείται στην πράξη η διαδικασία των μετακλήσεων εποχικών εργατών που γινόταν τα προηγούμενα χρόνια (δηλαδή άφιξης στην Ελλάδα εργατικού δυναμικού μέσω των προξενείων ανά τον κόσμο). Και αυτό γιατί δημιουργείται «παραθυράκι» άφιξης ως τουρίστα, ο οποίος με τη λήξη του τριμήνου γίνεται παράτυπος μετανάστης που μπορεί να κάνει αίτημα για άδεια εργασίας.

Μία άλλη απορία που δεν λυνόταν στα στελέχη της Αποκεντρωμένης Διοίκησης από τις σχετικές εγκυκλίους ήταν αν οι αιτούντες διεθνούς προστασίας (δηλαδή οι δεκάδες χιλιάδες αιτούντες ασύλου που βρίσκονται στην Ελλάδα) εξαιρούνται ή όχι από τα αιτήματα για άδειες εργασίας στον πρωτογενή τομέα.

Στο συγκεκριμένο θέμα το τοπίο παραμένει «θολό», καθώς αρμόδια στελέχη που ρωτήθηκαν στο πλαίσιο του ρεπορτάζ δεν μπορούσαν να δώσουν απάντηση.

Σημαντικό, επίσης, είναι το θέμα της σωστής εφαρμογής της υπουργικής απόφασης, προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν «μπίζνες» από άτομα που μπορεί να θελήσουν να εκμεταλλευτούν τη νομοθεσία. Στην Περιφέρεια Ανατολικής Αττικής, για παράδειγμα, θεωρείται σχεδόν απίθανο να καλυφθούν οι 9.000 άδειες εργασίας για κτηνοτρόφους και εργάτες γης.

Έτσι, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, θα πρέπει να δοθεί προσοχή προκειμένου να μη γεννηθούν κυκλώματα που θα υπόσχονται «νομιμοποιήσεις» μέσω των αδειών για εργασία. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι οι νόμοι πρέπει να εφαρμοστούν, προκειμένου να μπει μια τάξη στην απασχόληση παράτυπων μεταναστών, όπως είναι ο στόχος του υπουργείου Εσωτερικών, και όχι να μετατραπούν σε «παραθυράκια» έμμεσων νομιμοποιήσεων.

Αλέξανδρος Καλαφάτης

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής.