Στα εγκαίνια παρέστη ο αρχηγός ΓΕΣ, αντιστράτηγος Αλκιβιάδης Στεφανής, εκπροσωπώντας τον υπουργό Εθνικής Άμυνας.

Ο Ιερός Ναός της Παναγίας χτίστηκε το 1887 επί Αρχιερατείας του Μητροπολίτου Καστορίας Κυρίλλου, στα θεμέλια παλαιοτέρου Ναού, τον οποίον είχαν καταστρέψει τα στρατεύματα του Αλή Πασά.

Ο Ναός φέρει στα κλίτη του πολεμίστρες, απ’ όπου οι κάτοικοι του χωριού αντιμετώπιζαν τους τουρκαλβανούς. Το χωριό και ο Ναός δοκιμάζονται και στα χρόνια του Μακεδονικού Αγώνος, όπου οι Βούλγαροι κομιτατζήδες λεηλατούν την περιοχή και ασεβούν προς την θαυματουργό Ιερά Εικόνα της Παναγίας.

Η περιοχή του Γράμμου γίνεται πεδίο μαχών στα χρόνια και του ελληνοϊταλικού πολέμου. Μπορεί, άλλωστε, να διακρίνει κανείς χαρακώματα και οβίδες της εποχής.

Στα χρόνια του εμφυλίου πολέμου η περιοχή δέχεται τη χαριστική βολή. Ο Γράμμος γίνεται ορμητήριο των ανταρτών και ο Ναός της Παναγίας αρχηγείο και φυλακές. Οι κακουχίες των πολέμων αφήνουν ερείπιο τον Ναό και εν τέλει, το 2017 μπορεί και λειτουργεί ξανά μετά από την ανακαίνιση.

Φωτογραφίες & Βίντεο: imkastorias.gr (Ιερά Μητρόπολη Καστοριάς)