«Σήμερα, εκατομμύρια Κούρδοι αντιμετωπίζονται ως τρομοκράτες», καταγγέλλει σήμερα ο ηγέτης του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP) σε βίντεο που αναρτήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης λιγότερο από έναν μήνα πριν από τις προεδρικές εκλογές της 14ης Μαΐου.
«Κάθε φορά που το Παλάτι βλέπει ότι θα χάσει τις εκλογές, ξεκινά συλλογικός στιγματισμός των Κούρδων. Είναι πραγματικά δυσάρεστο», δηλώνει ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου που κατάγεται από την επαρχία Ντέρσιμ (Τούντζελι, ανατολική Τουρκία), με πληθυσμό Κούρδων και αλεβιτών.
«Αγαπητοί φίλοι, μην παρασύρεσθε από την προπαγάνδα τους», προτρέπει ο υποψήφιος της Εθνικής Συμμαχίας.
Η συμμαχία τη αντιπολίτευσης απαρτίζεται από έξι κόμματα ποικίλων πολιτικών προσανατολισμών. Μέχρι στιγμής έχει αποφύγει τις αναφορές στο κουρδικό ζήτημα λόγω της παρουσίας στις τάξεις της του εθνικιστικού κόμματος Iyi.
Η κοινότητα των Κούρδων, που αριθμεί περί τα 15 εκατομμύρια άτομα στην Τουρκία, θεωρούνται οι ρυθμιστές των εκλογών στις οποίες διακυβεύεται η τύχη του επί δύο δεκαετίες ισχυρού άνδρα της Τουρκίας, ως πρωθυπουργού ή ως προέδρου, Ταγίπ Ερντογάν.
Το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών HDP, η τρίτη πολιτική δύναμη της Τουρκίας, ανακοίνωσε στα τέλη του Μαρτίου ότι δεν θα κατεβάσει υποψήφιο στις προεδρικές εκλογές, δίνοντας έτσι σιωπηρή υποστήριξη προς τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.
Ο προεδρικός υποψήφιος της αντιπολίτευσης δήλωσε ότι αν εκλεγεί θα αποφυλακίσει τον ηγέτη του HDP Σελαχατίν Ντεμιρτάς, που βρίσκεται στην φυλακή από το 2016 κατηγορούμενος για «τρομοκρατική προπαγάνδα».
Ο Ερντογάν έκτοτε επαναλαμβάνει ότι ο Κιλιτσντάρογλου «παίρνει εντολές» απευθείας από τα όρη Κάντιλ, του ιρακινού Κουρδιστάν, βάση οπισθοφυλακής του PKK. Η Αγκυρα κατηγορεί το HDP, που πιστώνεται με περισσότερο του 10% των ψήφων, ότι «διατηρεί σχέσεις με το PKK».
Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου έχει καταδικάσει τις διακρίσεις εις βάρος της κουρδικής γλώσσας στην Τουρκία, καθώς και την αντικατάσταση κατά τα τελευταία χρόνια δεκάδων δημάρχων του HDP στην νοτιοανατολική Τουρκία με κουρδικό πληθυσμό από διορισμένους από την Άγκυρα διοικητές.
Ουκρανία: «Τεράστιες εκρήξεις» στη Σούμι μετά από ρωσικά πλήγματα – Δύο νεκροί
Εκλογές στην Τουρκία: Κλειδί για τη νίκη οι Κούρδοι
Ο επικεφαλής των 6 αντιπολιτευόμενων κομμάτων της Τουρκίας Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου (τουλάχιστον μέχρι σήμερα) πιστώνεται τον σχετικό μετριασμό, ως και της προσεκτικής «προσέγγισης» του κόμματός του CHP (Λαϊκό- Ρεπουμπλικανικό) για τους Κούρδους από τότε που έγινε πρόεδρος το 2010.
Ο σταδιακός μετασχηματισμός του οποίου ηγήθηκε ο Kιλιτσντάρογλου έτυχε ενδιαφέροντος από τους Κούρδους ψηφοφόρους, αλλά μέχρι το 2019 το ενδιαφέρον τους δεν μεταφράστηκε σε υπολογίσιμη εκλογική υποστήριξη. Τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν στις τοπικές/δημοτικές εκλογές του 2019 με την πιο ενεργή εμπλοκή και υποστήριξη του κόμματος HDP, το οποίο τυγχάνει μιας λίαν υπολογίσιμης εκλογικής υποστήριξης του κουρδικού πληθυσμού.
Τώρα, με την προεδρική υποψηφιότητα του Κιλιτσντάρογλου για τις εκλογές της 14ης Μαΐου -εκτιμάται από ορισμένους δημοσκόπους ότι- θα μετατραπεί σε πιο ουσιαστική η υποστήριξη στο πρόσωπό του. Διάφοροι δημοσκόποι επικεντρώνονται στις εκλογικές αντιπαραθέσεις με υποψήφιους του ερντογανικού στρατοπέδου ειδικά στη Δυτική Τουρκία το 2019, όταν δοκιμάστηκε για πρώτη φορά η «σιωπηρή» συνεργασία μεταξύ της αξιωματικής αντιπολίτευσης και του HDP. Το HDP συμμετείχε στις κρίσιμες εκλογικές μάχες σε πολλές μεγάλες πόλεις με σημαντικό πληθυσμό Κούρδων μεταναστών, κυρίως στην Κωνσταντινούπολη, ανοίγοντας ουσιαστικά το δρόμο στους ψηφοφόρους του να στηρίξουν τους υποψηφίους του CHP (σε Αγκυρα, Σμύρνη και Κωνσταντινούπολη) και να τους βοηθήσουν να κερδίσουν δημαρχιακούς θώκους που κατείχε εδώ και αρκετά χρόνια το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν.
Η προσέγγιση του Κιλιτσντάρογλου προς το HDP ήταν προσεκτική και μάλλον χαμηλών τόνων για να αποφευχθεί η ανατροπή των λεπτών ισορροπιών στην ποικιλόμορφη συμμαχία του (ειδικά με το Καλό Κόμμα της λύκαινας Μεράλ Ακσενέρ,που είναι φανατικά εναντίον των Κούρδων και προέρχεται από τον σκληροπυρηνικό χώρο των εθνικιστών).
Το ίδιο το HDP θα συμμετέχει στις εκλογές υπό τη σημαία του Κόμματος της Πράσινης Αριστεράς απέναντι στον κίνδυνο απόφασης του Συνταγματικού Δικαστηρίου της τελευταίας ώρας ώστε να του απαγορευτεί η συμμετοχή πριν από τις κάλπες. Οσο για το κυβερνών κόμμα ΑΚΡ, η υποστήριξή του μεταξύ του κουρδικού πληθυσμού έχει μειωθεί από τότε που κατέρρευσαν οι ειρηνευτικές συνομιλίες για την επίλυση του κουρδικού ζητήματος το 2015 και ο Ερντογάν συμμάχησε με το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP) του εθνικιστή ηγέτη Ντεβλέτ Μπαχτσελί (MHP) και τη μετέπειτα συγκρότηση της Λαϊκής Συμμαχίας.
Το AKP είναι ο μοναδικός υπολογίσιμος αντίπαλος του κουρδικού κινήματος στα νοτιοανατολικά της χώρας από τότε που ανήλθε στην εξουσία το 2002, προσελκύοντας αρκετούς Κούρδους με ένα μήνυμα «μουσουλμανικής αδελφότητας», ως και άλλους, υποσχόμενο μεταρρυθμίσεις που θα διεύρυναν αρκετά τις κουρδικές ελευθερίες και ανθρώπινα δικαιώματα στα πρώτα χρόνια της εξουσίας του μέχρι το 2012. Ενας συνδυασμός παραγόντων και παραμέτρων έχει οδηγήσει την ισχυρή δημοτικότητά του να πέσει τα τελευταία χρόνια. Ενα σημαντικό τμήμα Κούρδων ψηφοφόρων έχει απομακρυνθεί από το AKP λόγω της αποτυχίας του κόμματος να προσφέρει ελπίδα στα οικονομικά, της κακής οικονομικής του απόδοσης (πληθωρισμός, διαφθορά κ.ά.), ως και της συμμαχίας του με το MHP που σήμαινε ουσιαστικά την εγκατάλειψη του αρχικού ισχυρισμού του να επιλύσει το κουρδικό ζήτημα με δημοκρατικά, μετριοπαθή, ως και εποικοδομητικά μέσα.
Πληροφορίες φέρουν το AKP να έχει χάσει περίπου το ένα τρίτο των Κούρδων ψηφοφόρων μεταξύ εκείνων που το υποστήριξαν στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2018. Οι απογοητευμένοι και προβληματισμένοι Κούρδοι είναι αρκετά πιθανό να υποστηρίξουν (ως ένα βαθμό) το CHP ή και τα δύο μικρότερα κόμματα της αντιπολίτευσης των Νταβούτογλου και Μπαμπατζάν (που έχουν ως επικεφαλής τους δύο πρώην συνεργάτες του Ερντογάν).
Στο ισχυρότατο κέντρο της κουρδικής εκλογικής βάσης στο Ντιγιαρμπακίρ αναμένεται να εκλεγεί τουλάχιστον ένας υποψήφιος του CHP στο Κοινοβούλιο, κάτι που δεν κατάφερε το κόμμα από το 2002. Η βελτίωση των ποσοστών του CHP στα νοτιοανατολικά αντικατοπτρίζεται επίσης σε έναν υπολογίσιμο αριθμό ηγετών κουρδικών φυλών και τοπικών αξιωματούχων που εντάσσονται στο κόμμα τα τελευταία τρία χρόνια. Αν και η αστικοποίηση και η ανάπτυξη της μεσαίας τάξης έχουν διαβρώσει τέτοιου είδους εκλογικά πρότυπα, η ικανότητα του CHP να προσελκύει ηγέτες φυλών και άλλους τοπικούς αξιωματούχους θεωρείται ως ένδειξη σχετικής αλλαγής των αντιλήψεων για την πολιτική εξουσία στην περιοχή.
Παρά την προσδοκία της εκλογικά κρίσιμης κουρδικής υποστήριξης προς τον Κιλιτσντάρογλου, η νίκη για τον ηγέτη του CHP δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη, προειδοποιούν αρκετοί δημοσκόποι, αφού παρατηρούν και ένα «κλείσιμο της ψαλίδας».
Εκλογές στην Τουρκία: Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν θρίλερ
Σε εκλογικό θρίλερ οδηγείται η Τουρκία αν λάβουμε υπόψη τα αποτελέσματα των τελευταίων παντουρκικών δημοσκοπήσεων που φέρνουν τον Ερντογάν να δίνει σκληρή μάχη για να κερδίσει τον αντίπαλο του από την ενωμένη εξακομματική αντιπολίτευση, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. Επιπρόσθετα το κόμμα του Ερντογάν (AKP) καταγράφει σαφές προβάδισμα για τις βουλευτικές εκλογές στην Τουρκία, που θα διεξαχθούν παράλληλα με τις προεδρικές. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις από την εταιρία METROPOLL δείχνουν τον Κιλιτσντάρογλου να προηγείται με πολύ μικρή διαφορά του Ερντογάν (42,6% έναντι 41,1%).
Περί το 5% φέρονται να βρίσκονται τα ποσοστά του Μουχαρέμ Ιντζέ (κρίσιμο ποσοστό αν λάβει χώρα δεύτερος γύρος). Σε έρευνα της εταιρίας ORC ο Κιλιτσντάρογλου προηγείται με περίπου 7 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ μία τρίτη έρευνα, από την ALF (που διεξήχθη μεταξύ 8 με 12 Απριλίου), φέρνει τον Κιλιτσντάρογλου στο 47,4% και τον Ερντογάν στο 43,9%, ενώ καθοριστικής σημασίας για την έκβαση του αποτελέσματος είναι ο αριθμός των νέων ψηφοφόρων.
Το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) της Τουρκίας δείχνει να προηγείται με σημαντική διαφορά στις βουλευτικές εκλογές, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση της εταιρίας METROPOLL, που έγινε από 1η έως 3 Απριλίου. Το ΑΚΡ λαμβάνει το 35% των ψήφων, έναντι του 21,7% του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), του οποίου ηγείται ο αντίπαλος του προέδρου Ερντογάν, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.