Αλλωστε στο θεοκρατικό καθεστώς της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν τον τελευταίο και επικυρίαρχο λόγο έχει ο πνευματικός ηγέτης της πληθυσμιακά σιιτικής χώρας, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, (που όμως είναι μεγάλης ηλικίας και με σοβαρά προβλήματα υγείας, και συνεπώς διαδοχής). Σημειώνεται ότι ο Ραΐσι φερόταν ως διάδοχος του θρησκευτικού ηγέτη της χώρας.

1 Βάσει του ιρανικού συντάγματος, ο πρώτος αντιπρόεδρος, Mοχάμετ Moχμπέρ, είναι προσωρινά πρόεδρος (υπηρεσιακός).Ο Mοχμπέρ, ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου Mοχάμετ Μπαχέρ Χαλιμπάφ και ο επικεφαλής του δικαστικού σώματος Γκολάμ Χουσεΐν Μοχσενί Ετζεΐ θα πρέπει μέσα στις επόμενες 50 ημέρες να οργανώσουν τις προεδρικές εκλογές. Ο ανώτατος ηγέτης Αλί Χαμενεΐ κατέχει την τελική εξουσία λήψης αποφάσεων στο Ιράν, αλλά ο πρόεδρος εξακολουθεί να κατέχει σημαντική εξουσία εντός του καθεστώτος. Ο εκάστοτε Ιρανός πρόεδρος είναι ο αντιπρόεδρος της Συνέλευσης των Εμπειρογνωμόνων, μιας καθεστωτικής οντότητας συνταγματικά υπεύθυνης για την παρακολούθηση του ανώτατου ηγέτη και την επιλογή του διαδόχου του. Οι Ιρανοί επανεξέλεξαν τον Ραΐσι για να υπηρετήσει ως εκπρόσωπος/βουλευτής της επαρχίας Νοτίου Χορασάν στη Συνέλευση των Εμπειρογνωμόνων κατά τις πρόσφατες κοινοβουλευτικές εκλογές του Μαρτίου 2024.

2 Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας κατέχει επίσης πολλές αυτεπάγγελτες θέσεις.(ορισμένες διακοσμητικές ).Είναι μέλος του Συμβουλίου Διάκρισης Σκοπιμότητας ως και πρόεδρος του Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, του Ανώτατου Συμβουλίου Πολιτιστικής Επανάστασης και του Ανώτατου Συμβουλίου Κυβερνοχώρου. Ο θάνατος του Ραΐσι εκτιμάται (στο εσωτερικό) ότι θα έχει σοβαρές συνέπειες για τη διαδοχή του ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη. Ο Ραΐσι θεωρούνταν ένας από τους κορυφαίους διεκδικητές -μαζί με τον γιο του Χαμενεΐ, Μοτζτάμπα Χαμενεΐ- για να διαδεχθεί τον Χαμενεΐ. Ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ διόρισε τον Ραΐσι στη θέση του αρχηγού της δικαστικής εξουσίας το 2019 και ενέκρινε τον Ραΐσι για υποψήφιο στις προεδρικές εκλογές του Αυγούστου 2021.

Οι επόμενες μέρες έχουν τη δυνατότητα να αναδιαμορφώσουν την άμεση και μακροπρόθεσμη δυναμική του καθεστώτος, συμπεριλαμβανομένης της διαδοχής του ανώτατου ηγέτη. Ωστόσο, ο θάνατος του Ραΐσι δεν θα άλλαζε την τρέχουσα πορεία του καθεστώτος προς πιο σκληροπυρηνικές και συντηρητικές εσωτερικές πολιτικές ή και πιο επιθετικές περιφερειακές πολιτικές επιλογές σε θέματα πολεμικής βιομηχανίας, σχέσεων με τη Δύση, στο πυρηνικό πρόγραμμα, στάση εχθρική απέναντι στο Ισραήλ, ή στην υποστήριξη του αντιστασιακού άξονα «Χούτι – Χαμάς – Χεζμπολάχ – ιρακινές πολιτοφυλακές/PMC».Ο Ραΐσι και ο ΥΠΕΞ θεωρούνταν σε ένα ειδικά σκληροπυρηνικό καθεστώς ότι ήσαν από τους κορυφαίους ιέρακες.

3 Ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός Mοχμπέρ (καθεστωτικός) υπηρέτησε προηγουμένως ως επικεφαλής της Εκτέλεσης του Τάγματος του Ιμάμ Χομεϊνί (EIKO)-SETAD μια παρακρατική οργάνωση που ελέγχεται άμεσα από τον ανώτατο ηγέτη Αλί Χαμενεΐ (μεταξύ 2007 και 2021 και εκεί έχουν ενταχθεί/μεταξύ άλλων όλα εκείνα τα περιουσιακά οικονομικά στοιχεία του ανατραπέντα Σαχικού καθεστώτος το 1979).Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επέβαλε κυρώσεις στον ίδιο ως και στο EIKO τον Ιανουάριο του 2021.

4 Οσοι ελπίζουν ότι ο ξαφνικός χαμός των δύο ηγετικών καθεστωτικών προσώπων θα οδηγούσε σε αλλαγή καθεστώτος στην Ισλαμική Δημοκρατία είναι πάρα πολύ πιθανό να απογοητευτούν. Αυτό δεν σημαίνει «τίποτα» για τη συνέχιση του εμπρηστικού καθεστώτος, και ο αντίκτυπος θα είναι σε μεγάλο βαθμό εγχώριος. Ο θάνατός τους δεν μπορεί να επηρεάσει την εχθρότητα του Ιράν προς το Ισραήλ, την υποστήριξή του στις ομάδες πληρεξούσιων στη Μ. Ανατολή (Χαμάς και Χεζμπολάχ) που βρίσκονται σε πόλεμο με το Ισραήλ, ή την εντυπωσιακή ώθησή του στο να καταστεί πυρηνική δύναμη. Τρεις ημέρες πριν το θάνατό τους στο δυστύχημα, ο επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας/IAEA-Bιέννη, Αργεντινός πρέσβης, Ραφαέλο Γκρόσι, σε διαβαθμισμένη έκθεση (34 σελίδων) για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης έκρουσε κώδωνα κινδύνου ότι είναι πολύ κοντά στη πυρηνική βόμβα… ημερομηνία 16 Μαΐου 2024 .

5 Οι ξένες δυνάμεις δεν είχαν κανένα λόγο να τον κυνηγήσουν (εννοώ δολιοφθορά) καθώς δεν ήταν επικυρίαρχος «παίκτης» στο βάθος του πανίσχυρου αμυντικού κατεστημένου της χώρας, (δηλαδή αυτός δεν επηρέαζε επιμέρους οπλικά συστήματα ή μαύρα κονδύλια της Επαναστατικής Φρουράς κ.ά.). Η συντριβή πιθανότατα οφείλεται σε τεχνικά προβλήματα ή κακές καιρικές συνθήκες, ενώ δεν εξέπεμψε MAYDAY. Το ελικόπτερο «πετούσε σε μια πολύ ομιχλώδη περιοχή των ιρανικών συνόρων με το Αζερμπαϊτζάν (είχε μεταβεί στη γειτονική χώρα για εγκαίνια του τρίτου φράγματος στον ποταμό Αράς). Και ο στόλος των ελικοπτέρων και αεροσκαφών του Ιράν είναι πολύ παλιός (από την εποχή του Σάχη με εξαίρεση ορισμένων σοβιετικών/ρωσικών). 1.855 Ιρανοί έχουν χάσει τη ζωή τους σε αεροπορικά δυστυχήματα μέσα σε 35 χρόνια. Πάντως, συγκριτικά με προηγούμενους προέδρους του Ιράν, ταξίδευε αρκετά σε εσωτερικό και εξωτερικό.

6 Τέλος, ο ΥΠΕΞ του Ιράν ήταν μια γνωστή πολιτική προσωπικότητα στο Λίβανο, στη Μ. Ανατολή και στον ισλαμικό κόσμο. Ασχολείτο πολύ με τα θέματα του μουσουλμανικού κόσμου και πολύ περιορισμένα με τους Ευρωπαίους κ.ά. Το Ιράν είναι μια χώρα που απολαμβάνει μεγάλη επιρροή και «κυριαρχία» ( λόγω Χεζμπολάχ) στον Λίβανο. Ο θάνατος του Ραΐσι και του Αμπντολαχιάν είναι απίθανο να αλλάξει αυτή τη σχέση. Ο δεύτερος επισκέφθηκε το Λίβανο μέσα σε 29 μήνες δέκα φορές!