Ο οργανισμός, μέρος του συστήματος του ΟΗΕ, έχει καταγράψει θανάτους στις πολιτείες Χαρτούμ, Νότιο Κορντοφάν, Βόρειο Νταρφούρ κ.ά. από την Πέμπτη.
Ο ΠΟΥ υπογράμμισε ότι νοσοκομεία στην πρωτεύουσα Χαρτούμ, όπου ζουν περίπου 6 εκατομμύρια πολίτες, κατακλύστηκαν από θύματα εν μέσω σφοδρών εχθροπραξιών το σαββατοκύριακο, στις οποίες χρησιμοποιήθηκαν τεθωρακισμένα, πυροβόλα και αεροσκάφη.
Πολλά από τα εννέα νοσοκομεία που υποδέχονται τραυματισμένους άμαχους αντιμετωπίζουν ελλείψεις σε αίμα, υλικά για μεταγγίσεις και σε άλλα κρίσιμης σημασίας εφόδια. Οι διακοπές της ύδρευσης και της ηλεκτροδότησης και η έλλειψη καυσίμων για να λειτουργήσουν οι γεννήτριες των νοσοκομείων κάνουν τη λειτουργία τους ακόμη πιο δύσκολη. Αναφέρονται τεράστιες ελλείψεις προσωπικού, ιδίως αναισθησιολόγων, τόνισε ο οργανισμός.
Σουδάν: Πώς ξεκίνησε ο εμφύλιος – Ο πόλεμος των στρατηγών για τον έλεγχο της χώρας
Δυνάμεις πιστές σε δύο αντίπαλους στρατηγούς συναγωνίζονται για τον έλεγχο, και όπως συμβαίνει συχνά οι πολίτες έχουν υποφέρει περισσότερο, με δεκάδες νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες. Ο αγώνας για την εξουσία βρίσκεται στο επίκεντρο της μάχης
Στο επίκεντρο των συγκρούσεων βρίσκονται δύο άνδρες: ο στρατιωτικός ηγέτης του Σουδάν Abdel Fattah al-Burhan και ο διοικητής των παραστρατιωτικών Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF), Mohamed Hamdan Dagalo.
Μέχρι πρόσφατα ήταν σύμμαχοι. Oι δυο τους συνεργάστηκαν για την ανατροπή του ανατραπέντος Σουδανού προέδρου Ομάρ αλ-Μπασίρ το 2019 και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο στρατιωτικό πραξικόπημα του 2021.
Ωστόσο, εντάσεις προέκυψαν κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για την ενσωμάτωση των RSF στο στρατό της χώρας, ως μέρος των σχεδίων για την αποκατάσταση της πολιτικής εξουσίας. Το βασικό ερώτημα: ποιος θα ήταν υποταγμένος σε ποιον στη νέα ιεραρχία.
Αυτές οι εχθροπραξίες είναι το αποκορύφωμα αυτού που και τα δύο μέρη θεωρούν ως υπαρξιακό αγώνα για κυριαρχία.
Το Σουδάν δεν είναι ξένο στην αναταραχή
Είναι δύσκολο να υποτιμήσουμε πόσο «σεισμική» ήταν η ανατροπή του Μπασίρ. Είχε ηγηθεί της χώρας για σχεδόν τρεις δεκαετίες, όταν οι λαϊκές διαμαρτυρίες, που ξεκίνησαν για την άνοδο των τιμών του ψωμιού, τον ανέτρεψαν από την εξουσία.
Ουκρανία: «Τεράστιες εκρήξεις» στη Σούμι μετά από ρωσικά πλήγματα – Δύο νεκροί
Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του, το Νότιο Σουδάν αποσχίστηκε από το βορρά, ενώ το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εξέδωσε ένταλμα σύλληψης για φερόμενα εγκλήματα πολέμου στον Μπασίρ στο Νταρφούρ, μια αυτονομιστική δυτική περιοχή.
Μετά την ανατροπή του Μπασίρ, το Σουδάν κυβερνήθηκε από μια δυσάρεστη συμμαχία μεταξύ στρατιωτικών και πολιτικών ομάδων.
Όλα αυτά έληξαν το 2021, όταν η κυβέρνηση της κατανομής της εξουσίας διαλύθηκε από τις ένοπλες δυνάμεις.
Το RSF έχει ένα αμφιλεγόμενο παρελθόν
Οι Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης είναι η εξέχουσα παραστρατιωτική ομάδα στο Σουδάν, ο αρχηγός της οποίας, ο Νταγκάλο, έχει απολαύσει μια ταχεία άνοδο στην εξουσία.
Κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης στο Νταρφούρ του Σουδάν στις αρχές της δεκαετίας του 2000, ήταν ο ηγέτης των διαβόητων δυνάμεων Janjaweed του Σουδάν , που εμπλέκονταν σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και φρικαλεότητες.
Μια διεθνής κατακραυγή είδε τον Μπασίρ να επισημοποιεί την ομάδα σε παραστρατιωτικές δυνάμεις γνωστές ως Μονάδες Πληροφοριών Συνόρων.
Το 2007, τα στρατεύματά της έγιναν μέρος των υπηρεσιών πληροφοριών της χώρας και, το 2013, ο Μπασίρ δημιούργησε την RSF, μια παραστρατιωτική ομάδα υπό την επίβλεψή του και υπό την ηγεσία του Νταγκάλο.
Ο Νταγκάλο στράφηκε εναντίον του Μπασίρ το 2019, αλλά όχι πριν οι δυνάμεις του ανοίξουν πυρ σε μια κατά του Μπασίρ, υπέρ της δημοκρατίας καθιστική οργάνωση στο Χαρτούμ, σκοτώνοντας τουλάχιστον 118 άτομα.
Αργότερα διορίστηκε αναπληρωτής του μεταβατικού Κυρίαρχου Συμβουλίου που κυβερνούσε το Σουδάν σε συνεργασία με την πολιτική ηγεσία.
Οι δυο πολέμαρχοι – Oι αντίπαλοι και οι σύμμαχοί τους
Ηνωμένες Πολιτείες, Ρωσία, Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Αίγυπτος είναι οι βασικοί παίκτες που δίνουν τη μάχη για επιρροή στο Σουδάν. Και η στρατηγική που ακολουθούν συνοψίζεται στο στηρίζουμε τον ισχυρότερο.
Σ. Αραβία και Εμιράτα αρχικά στήριξαν τον αρχηγό του τακτικού στρατού αλ Μπουρχάν γιατί έδωσε τη μάχη με το συνασπισμό τους στον πόλεμο της Υεμένης, αλλά στη συνέχεια ο Χεμεντί (ο αρχηγός της παραστρατιωτικής ομάδας) έστειλε περισσότερες δυνάμεις στο πλευρό τους και έτσι στήριξαν αυτόν. Μάλιστα ο Χεμεντί τον περασμένο Μάιο είχε πάει στο Ριάντ και είχε δει τον πρίγκιπα διάδοχο, ενώ σήμερα (16/4) ο Σαουδάραβας ΥΠΕΞ πήρε τηλέφωνο και τους δύο. Η Αίγυπτος στηρίζει και τους δυο επίσης.
Η Ρωσία έχει σχέσεις με τον Χεμεντί όπως και οι μισθοφόροι της Βάγκνερ, αλλά ο τακτικός στρατός στηρίζει και την κατασκευή ρωσικής βάσης στην Ερυθρά Θάλασσα, κάτι που οι Δυτικές δυνάμεις και οι ΗΠΑ δε θέλουν επ’ ουδενί να δουν οπότε συνομιλούν και εκείνες με όλες τις πλευρές.
Το προφίλ τους
Ο στρατηγός Αμπντέλ Φατάχ Αλ Μπουρχάν αρχηγός του τακτικού στρατού και ο Ντάγκαλο ή Χεμεντί αρχηγός των παραστρατιωτικών Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης, οι δυο τους μοιράζονται την εξουσία. Ο πρώτος είναι πρόεδρος και δεύτερος αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Χώρας και τώρα μάχονται για το ποιος θα πάρει την εξουσία.
Ο Αλ Μπουρχάν στον στρατό από νέος, πήρε μέρος στον πόλεμο του Νταρφούρ και έχει κατηγορηθεί και αυτός για φρικαλεότητες. Ο Χεμεντί έχει μια ιδιαίτερη ιστορία, ίσως είναι ο πιο ισχυρός άνδρας στο Σουδάν. Μεγάλωσε στο Νταρφούρ, άφησε το δημοτικό έγινε καμηλιέρης και στη συνέχεια πήρε και εκείνος μέρος στον πόλεμο του Νταρφούρ ως ηγετικό στέλεχος πολιτοφυλακής που κατηγορήθηκε για εγκλήματα πολέμου. Το 2012 ανακαλύπτεται χρυσός στο Νταρφούρ και αφού καταφέρνει να ελέγξει τα χρυσωρυχεία παίρνει στα χέρια του όλο το εμπόριο και γίνεται ίσως και ο πιο πλούσιος στο Σουδάν. Τα εκμεταλλεύεται μαζί με τη Βάγκνερ και εκείνη του δίνει όπλα.
Το Σουδάν είναι μπροστά σε ένα αβέβαιο μέλλον
Το πότε θα τελειώσουν οι μάχες είναι ασαφές. Και οι δύο πλευρές ισχυρίζονται ότι έχουν τον έλεγχο σε βασικές τοποθεσίες και έχουν αναφερθεί μάχες σε ολόκληρη τη χώρα, σε μέρη μακριά από την πρωτεύουσα Χαρτούμ.
Ενώ διάφορες επίσημες και μη εκτιμήσεις υπολογίζουν τις ένοπλες δυνάμεις του Σουδάν σε περίπου 210-220.000, οι RSF πιστεύεται ότι αριθμούν περίπου 70.000 αλλά είναι καλύτερα εκπαιδευμένοι και καλύτερα εξοπλισμένοι.
Οι διεθνείς δυνάμεις έχουν εκφράσει ανησυχία. Εκτός από τις ανησυχίες για τους αμάχους, υπάρχουν πιθανώς και άλλα κίνητρα – το Σουδάν είναι πλούσιο σε πόρους και στρατηγικά τοποθετημένο.
Το CNN είχε προηγουμένως αναφέρει πώς η Ρωσία συνεννοήθηκε με τους στρατιωτικούς ηγέτες του Σουδάν για τη λαθραία μεταφορά χρυσού από το Σουδάν.
Οι δυνάμεις του Νταγκάλο, ήταν βασικός αποδέκτης της ρωσικής εκπαίδευσης και όπλων, και ο στρατιωτικός ηγέτης του Σουδάν Μπουρχάν, πιστεύεται επίσης ότι υποστηριζόταν από τη Ρωσία, προτού η διεθνής πίεση τον αναγκάσει να αποκηρύξει δημόσια την παρουσία της ρωσικής ομάδας μισθοφόρων Wagner, στο Σουδάν.
Οι γείτονες του Σουδάν, η Αίγυπτος και το Νότιο Σουδάν έχουν προσφερθεί να μεσολαβήσουν, αλλά στο μεταξύ το μόνο σίγουρο είναι μεγαλύτερη δυστυχία για τον σουδανικό λαό.