Ο σεισμός 7,8 βαθμών που χτύπησε τις δυο χώρες τα ξημερώματα της Δευτέρας (6/2) κατεδάφισε πολυκατοικίες ολόκληρες σαν πύργους από τραπουλόχαρτα, κατέστρεψε νοσοκομεία, τραυμάτισε κι άφησε άστεγους χιλιάδες.
Κάτω από μια άμορφη μάζα συντριμμιών στη νότια επαρχία Χατάι, η φωνή μιας γυναίκας που εκλιπαρεί να τη βοηθήσουν. Σε μικρή απόσταση, το άψυχο σώμα ενός μικρού παιδιού.
Κλαίγοντας καθώς πέφτει παγωμένη βροχή, ο Ντενίζ σφίγγει τα χέρια, ψάχνει λόγια για να εκφράσει την απόγνωσή του.
«Κάνουν θορύβους, φωνάζουν — δεν έρχεται κανένας. Χαθήκαμε. Καταστραφήκαμε. Θεέ μου… Φωνάζουν, λένε ‘σώστε μας’, αλλά δεν μπορούμε να τους σώσουμε. Πώς θα τους σώσουμε; Δεν έχει έρθει κανένας από το πρωί».
Οι θερμοκρασίες έπεσαν γύρω στο μηδέν τη νύχτα, χειροτερεύοντας τα πράγματα για τους παγιδευμένους και τους ανθρώπους που έχασαν τα σπίτια και τα υπάρχοντά τους.
Στην Καχρανμαρμαράς, βόρεια της Χατάι, οικογένειες αγκαλιάζονται γύρω από υπαίθριες φωτιές και τυλίγονται με κουβέρτες προσπαθώντας να ζεσταθούν κάπως.
«Μόλις που προλάβαμε να βγούμε από το σπίτι», αφηγείται ο Νεσέτ Γκιουλέρ, έχοντας γύρω του τα τέσσερα παιδιά του, κοντά σε μια από τις φωτιές. «Καταστραφήκαμε. Πεινάμε, διψάμε…».
Ο σεισμός των 7,8 βαθμών, που ακολουθήθηκε από σειρά ισχυρών μετασεισμικών δονήσεων, ήταν ο ισχυρότερος που έχει καταγράψει το αμερικανικό σεισμολογικό ινστιτούτο USGS από τον Αύγουστο του 2021 σε παγκόσμια κλίμακα.
Στην Τουρκία, ο προσωρινός απολογισμός των θυμάτων έχει φθάσει τους τουλάχιστον 2.379 νεκρούς, σύμφωνα με δεδομένα που δημοσιοποίησε ο αντιπρόεδρος Φουάτ Οκτάι αργά χθες το βράδυ. Πρόκειται ήδη προτού συμπληρωθούν 24 ώρες για την πιο πολύνεκρη καταστροφή που ζει η χώρα μετά τον σεισμό του 1999, ο οποίος άφησε πίσω τουλάχιστον 17.000 νεκρούς.
Άλλοι σχεδόν 15.000 άνθρωποι τραυματίστηκαν.
Στη Συρία, τουλάχιστον 1.444 άνθρωποι σκοτώθηκαν και περίπου 3.500 τραυματίστηκαν, με βάση τους αριθμούς που έχουν δημοσιοποιήσει οι αρχές στη Δαμασκό και οργανώσεις βοήθειας και περίθαλψης στο βορειοδυτικό τμήμα της χώρας, που ελέγχουν αντάρτες και τζιχαντιστές.
Η έλλειψη σύνδεσης στο διαδίκτυο και οι ζημιές στους δρόμους που συνδέουν μερικές από τις πόλεις που χτυπήθηκαν σκληρότερα στη νότια Τουρκία, με αθροιστικά εκατομμύρια κατοίκους, δυσχεραίνουν την προσπάθεια να αποτιμηθούν με ακρίβεια και να αντιμετωπιστούν οι ζημιές.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που έχει μπροστά του εκλογές τον Μάιο, έκανε λόγο για ιστορική καταστροφή και διαβεβαίωσε πως οι αρχές κάνουν ό,τι μπορούν, οι πάντες «βάζουν την καρδιά και την ψυχή τους», όπως είπε. Διευκρίνισε πως 45 χώρες προσφέρθηκαν να βοηθήσουν στις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης.
Στην Ισκέντερουν, μέλη σωστικών συνεργείων σκαρφαλώνουν προσεκτικά στον γιγαντιαίο σωρό ερειπίων που ως χθες τα ξημερώματα ήταν η μονάδα εντατικής θεραπείας δημόσιου νοσοκομείου. Ψάχνουν επιζώντες.
Όρθια μπροστά στο νοσοκομείο, η Τουλίν, τριαντάρα νοσηλεύτρια, σχεδόν μονολογεί: «κάναμε εισαγωγή ασθενούς σε χειρουργείο χθες… δεν ξέρουμε τι απέγινε». Σκουπίζει τα δάκρυά της.
Στη Συρία, ο σεισμός χτύπησε περιοχές ήδη αντιμέτωπες με πελώριες καταστροφές, έπειτα από σχεδόν 12 χρόνια πολέμου. Οι ελλείψεις καυσίμων κι ο σκληρός χειμώνας δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο τις προσπάθειες αντίδρασης.
«Υποδομές έχουν υποστεί ζημιές, δρόμοι που χρησιμοποιούσαμε για να παραδίδουμε βοήθεια έχουν υποστεί ζημιές, πρέπει να φανούμε δημιουργικοί για να φθάσουμε στους πληγέντες (…) αλλά προσπαθούμε σκληρά», συνόψισε ο Ελ Μουστάφα Μπενλαμλί, συντονιστής του ΟΗΕ, μέσω βιντεοσύνδεσης από τη Δαμασκό.
Σεισμός στην Τουρκία: Ολονύχτια μάχη με το ψύχος
Ο αγώνας δρόμου με τον χρόνο και με το ψύχος συνεχίστηκε όλη τη νύχτα στην Τουρκία και στη βόρεια Συρία για να ανασυρθούν από τα συντρίμμια επιζώντες των σεισμών που προκάλεσαν τεράστια καταστροφή και στις δύο χώρες τα ξημερώματα χθες Δευτέρα, στοιχίζοντας τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους.
Κατά τον πιο πρόσφατο επίσημο απολογισμό, που ανακοινώθηκε περίπου είκοσι ώρες μετά την πρώτη από τις τρεις ισχυρές σεισμικές δονήσεις, η οποία ήταν ισχύος 7,8 βαθμών κι έγινε αισθητή μέχρι τον Λίβανο, την Κύπρο και το βόρειο Ιράκ, χάθηκαν πάνω από 4.300 άνθρωποι, 2.921 στην Τουρκία, σύμφωνα με την υπηρεσία αντιμετώπισης καταστροφών AFAD, άλλοι 1.440 και πλέον στη Συρία. Οι αριθμοί αυτοί θεωρείται βέβαιο πως θα συνεχίζουν να γίνονται ολοένα βαρύτεροι όσο περνούν οι ώρες και οι ημέρες.
Οι επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης γίνονται μέσα στο κρύο, υπό βροχή ή με χιονόπτωση, ενίοτε με γυμνά χέρια, για να σωθεί όποια ζωή γίνεται: όπως αυτή του επτάχρονου παιδιού που ανασύρθηκε ζωντανό από τα χαλάσματα στη Χατάι (νότια), στα σύνορα με τη Συρία, μπροστά στα μάτια δημοσιογράφου του Γαλλικού Πρακτορείου, έπειτα από 20 ώρες τρόμου, με τα πυτζαμάκια του μέσα στη σκόνη.
Η κακοκαιρία στην Ανατολία περιπλέκει τα καθήκοντα των σωστικών συνεργείων και κάνει ακόμα πιο δύσκολες τις συνθήκες για τους άστεγους, που τουρτουρίζουν μέσα σε σκηνές ή γύρω από φωτιές, τυλιγμένοι με κουβέρτες.
Διεθνής βοήθεια
Αργότερα σήμερα αναμένεται να φθάσουν κι άλλα σωστικά συνεργεία από το εξωτερικό, ιδίως από τη Γαλλία και το Κατάρ. Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν υποσχέθηκε τη Δευτέρα (6/2) στον τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν «κάθε απαραίτητη βοήθεια».
Χθες αναχώρησαν για την Τουρκία από το αεροδρόμιο της Ελευσίνας με αεροσκάφος C-130 ομάδα 21 πυροσβεστών της 1ης Ειδικής Μονάδας Αντιμετώπισης Καταστροφών, με δυο ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά και ειδικό όχημα, 5 γιατροί και διασώστες του Εθνικού Κέντρου Άμεσης Βοήθειας, καθώς και ο πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας Ευθύμιος Λέκκας. Η ελληνική αποστολή αναμένεται να επιχειρήσει σε πόλη κοντά στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας.
Η γαλλική αποστολή που αναμένεται να φθάσει σήμερα θα αναπτυχθεί στην Καχρανμαρμαράς, επίκεντρο του αρχικού σεισμού, δυσπρόσιτη περιοχή, καλυμμένη από το χιόνι, που υπέστη βαρύ χτύπημα.
Δυο αμερικανικά κλιμάκια με 79 ειδικευμένους διασώστες ετοιμάζονταν χθες να μεταβούν επίσης στην Τουρκία, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο.
Ο κ. Ερντογάν ανέφερε πως 45 χώρες προσφέρθηκαν να στείλουν βοήθεια.
Σεισμός στην Τουρκία: Στο έλεος του Θεού η Συρία
Αντίθετα στη Συρία, η έκκληση της Δαμασκού για διεθνή βοήθεια εισακούστηκε κυρίως από τη Ρωσία, που υποσχέθηκε πως θα αναπτύξει ομάδες έρευνας και διάσωσης «τις προσεχείς ώρες», ενώ, σύμφωνα με το ρωσικό επιτελείο, πάνω από 300 Ρώσοι στρατιωτικοί που βρίσκονται επιτόπου ήδη συμμετέχουν στις επιχειρήσεις διάσωσης.
Ο ΟΗΕ αντέδρασε επίσης, επιμένοντας όμως ότι η βοήθεια που θα προσφέρει προορίζεται για «όλους τους Σύρους σε όλη την επικράτεια», τμήμα της οποίας είναι εκτός του ελέγχου της Δαμασκού.
Στις περιοχές που ελέγχου οι αντάρτες, που γειτονεύουν με την Τουρκία, στη βορειοδυτική Συρία, καταμετρώνται τουλάχιστον 700 νεκροί.
Εκμεταλλευόμενοι το χάος που προκάλεσε ο καταστροφικός σεισμός, περίπου 20 φερόμενοι ως μαχητές της τζιχαντιστικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ) απέδρασαν από τη στρατιωτική φυλακή της Ράζο, που ελέγχεται από φιλοτουρκική παράταξη ανταρτών.
Οι απολογισμοί των θυμάτων στη μια και στην άλλη πλευρά των συνόρων δεν έχουν σταματήσει να αυξάνονται, κάτι που αναμένεται να συνεχιστεί, με δεδομένη την έκταση των καταστροφών και το ότι οι επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης είναι ακόμα σε εξέλιξη.
Στην Τουρκία, οι αρχές κάνουν λόγο για πέντε χιλιάδες κτίρια που κατέρρευσαν.
Οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες εκθέτουν τους ανθρώπους που είναι παγιδευμένοι στα συντρίμμια σε άλλον έναν κίνδυνο, αυτόν της υποθερμίας.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανέφερε πως φοβάται ότι οι απολογισμοί των θυμάτων θα είναι πολλαπλάσιοι από τους αρχικούς.
Η μετασεισμική ακολουθία συνεχίζεται: χθες καταγράφτηκαν 185 μετασεισμοί. Ακολούθησαν τον αρχικό σεισμό, 7,8 βαθμών, που σημειώθηκε μέσα στη νύχτα, στις 04:17 (τοπική ώρα· 03:17 ώρα Ελλάδας), και άλλον έναν εξαιρετικά ισχυρό, 7,5 βαθμών, χθες το μεσημέρι.
Οι τοπικές αρχές ανακοίνωσαν πως άνοιξαν γυμναστήρια, κολέγια, ακόμη και τζαμιά, για να φιλοξενηθούν σεισμοπαθείς στους κοιτώνες τους. Όμως, λόγω του φόβου πως θα γίνουν κι άλλοι ισχυροί σεισμοί, πολλοί κάτοικοι προτιμούν να περνούν τις νύχτες έξω, όπως στη Σανλιούρφα.
Ο χθεσινός σεισμός είναι ο πιο πολύνεκρος στην Τουρκία έπειτα από εκείνον της 17ης Αυγούστου 1999, ο οποίος είχε αφήσει πίσω τουλάχιστον 17.000 νεκρούς, ανάμεσά τους περίπου 1.000 στην Κωνσταντινούπολη.
Ο αρχηγός του τουρκικού κράτους κήρυξε επταήμερο εθνικό πένθος και έκανε γνωστό πως τα σχολεία θα παραμείνουν κλειστά αυτή την εβδομάδα.
Ειδήσεις σήμερα
Σεισμός στην Τουρκία: Σκηνές «Αποκάλυψης» με χιλιάδες νεκρούς