Η αντίδραση στην εκρηκτική ομιλία της τελετής ορκωμοσίας του Τραμπ από τις διαδρόμους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες ήταν ήπια όπως αναφέρει σε άρθρο του το Politico. Η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δεν τον ανέφερε καν με το όνομά του στην ομιλία της στο Νταβός την Τρίτη.
Επιπλέον υπήρξε ελάχιστη αντίδραση όταν ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι αποχωρεί από τη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, ενώ όταν ξεκίνησε τη διαδικασία από την αποχώρηση από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας υπήρξαν χαμηλόφωνες αντιδράσεις.
Στα τρία μεγάλα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι ηγέτες της Ευρώπης και της Βρετανίας, ο νεοεκλεγμένος πρόεδρος έχει μέχρι στιγμής παραμείνει σιωπηλός: η συνεχιζόμενη υποστήριξη στην Ουκρανία, οι νέες μεγάλες δασμολογικές επιβαρύνσεις και το μέλλον του ΝΑΤΟ ως ασπίδα ασφαλείας της ηπείρου έρχονται αργότερα.
Η ήρεμη αντίδραση της Ευρώπης είναι συνειδητή και τακτική. Η Ευρώπη δεν θέλει να ξεκινήσει καμία αντιπαράθεση με τον απρόβλεπτο νέο Αμερικανό ηγέτη και κατανοεί ότι η δημόσια ηθικολογία μόνο σε αρνητικά αποτελέσματα οδηγεί.
“Χρειάζεται ψυχραιμία,” δήλωσε ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός την Τρίτη. “Είναι σαφές ότι ο Πρόεδρος Τραμπ και η διοίκησή του θα κρατήσουν τον κόσμο σε εγρήγορση τα επόμενα χρόνια, στην ενεργειακή και κλιματική πολιτική, στην εμπορική πολιτική, στην εξωτερική και αμυντική πολιτική και σε πολλούς άλλους τομείς.”
Ωστόσο, η ψυχραιμία της Ευρώπης δεν πρέπει να εκληφθεί ως δουλοπρέπεια, πρόσθεσε ο Σολτς: “Μπορούμε και θα αντιμετωπίσουμε όλα αυτά χωρίς περιττό ενθουσιασμό και αγανάκτηση.”
Ενώ είναι σαφές ότι η Ευρώπη δεν θέλει να βρεθεί σε αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ, έχει προετοιμαστεί για πιθανές συγκρούσεις περισσότερο αυτή τη φορά σε σχέση με την πρώτη θητεία του Τραμπ.
Όσον αφορά το εμπόριο, οι Βρυξέλλες και το Λονδίνο έχουν προετοιμάσει σενάρια για μήνες και έχουν έτοιμο ένα οπλοστάσιο για τον εμπορικό πόλεμο, αν χρειαστεί. Οι αξιωματούχοι ελπίζουν ότι ο Τραμπ μπορεί να πειστεί να μην επιβάλει ποινικούς δασμούς στις ευρωπαϊκές εξαγωγές, αλλά είναι έτοιμοι με ένα πλήρες φάσμα αντιδράσεων, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν την κατάσταση.
Στην ομιλία του κατά την ορκωμοσία, ο Τραμπ δεν αναφέρθηκε στους δασμούς. Παράλληλα, καλούσε για αναθεώρηση της εμπορικής συμφωνίας που είχε συνάψει με την Κίνα κατά την πρώτη του θητεία, και για δράση για την αντιμετώπιση των εμπορικών ανισοτήτων και της νομισματικής χειραγώγησης από τους εμπορικούς του εταίρους, χωρίς να αναφέρει άμεσα την Ευρώπη.
Τραγωδία στην Τουρκία: 14μελής οικογένεια ανάμεσα στα θύματα της φωτιάς
Λίγες ώρες μετά την ορκωμοσία του, ο Τραμπ πρότεινε στην ΕΕ έναν τρόπο για να αποφευχθεί ο εμπορικός πόλεμος, λέγοντας: “Το μόνο που μπορούν να κάνουν γρήγορα είναι να αγοράσουν το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο μας.”
Την Τρίτη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβεβαίωσε στο POLITICO ότι λαμβάνει σοβαρά υπόψη την προσφορά και θα προχωρήσει σε άμεση επικοινωνία με αξιωματούχους του Λευκού Οίκου. “Πρέπει να επικοινωνήσουμε μαζί τους και να δούμε πώς να προχωρήσουμε,” είπε η εκπρόσωπος της Επιτροπής για την ενέργεια Άννα-Κάισα Ιτκόνεν. “Η προτεραιότητα είναι να έχουμε μια συζήτηση, να εμπλακούμε νωρίς, να συζητήσουμε τα κοινά μας συμφέροντα και μετά να είμαστε έτοιμοι να διαπραγματευτούμε.”
Τι θα γίνει με την Ουκρανία
Όσον αφορά την υποστήριξη στην Ουκρανία, οι Ευρωπαίοι ηγέτες, περιλαμβανομένου του νέου Πρωθυπουργού της Βρετανίας Κιρ Στάρμερ, εργάζονται γρήγορα πάνω σε σχέδια για να δείξουν ότι είναι έτοιμοι να αναλάβουν το βάρος και να διαπραγματευτούν με τον Τραμπ. Αυτό συμβαίνει για δύο λόγους: πρώτον, για να είναι προετοιμασμένοι, και δεύτερον, για να δείξουν στον Τραμπ ότι είναι αξιόπιστοι συνεργάτες και δεν επωφελούνται μόνο από την κατάσταση.
«Ο Τραμπ είναι πολιτικός που βασίζεται στα συμφέροντα, όχι στις αξίες,» δήλωσε υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Δύσης. «Έτσι, πρέπει να απευθυνθείτε στα συμφέροντά του. Δεν θα είναι συμφέρον του να φαίνεται ότι ο Πούτιν έχει κερδίσει ή ότι έχει κάνει κακή συμφωνία.»
Εκτός από την πληγωμένη υπερηφάνεια του Τραμπ —που είναι πάντα ένα ισχυρό κίνητρο— η επίτευξη μιας προφανώς κακής συμφωνίας για την Ουκρανία θα μπορούσε να ενδυναμώσει την Κίνα, κάτι που ο πρόεδρος θα μισούσε, πρόσθεσε ο αξιωματούχος.
Στο παρελθόν, ο Τραμπ έχει τρομάξει τους συμμάχους της Αμερικής προτείνοντας την αποχώρηση των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ. Τον περασμένο μήνα πρότεινε αύξηση των αμυντικών δαπανών των κρατών-μελών της Συμμαχίας στο 5% του ΑΕΠ τους από το 2% σήμερα – στόχος τον οποίο πολλά ευρωπαϊκά κράτη «δεν έχουν πιάσει» ακόμη.
Την Τρίτη, η Εσθονία και η Γαλλία προστέθηκαν στις χώρες που υποστηρίζουν την πρόταση του Τραμπ για αυξημένες αμυντικές δαπάνες.
Ένας αξιωματούχος της ΕΕ πρόσθεσε: “Το γεγονός ότι πρέπει να κάνουμε περισσότερα στην άμυνα σε επίπεδο ΕΕ δεν είναι καινούργιο και συνδέεται περισσότερο με την απειλή του Πούτιν και της Ρωσίας παρά με το ποιος βρίσκεται στον Λευκό Οίκο.”
Όπως και να ‘χει, η επιστροφή του Τραμπ στην εξουσία, αναμφίβολα, έφερε τους Ευρωπαίους ενώπιον μιας νέας πραγματικότητας. Σύμφωνα με τον αρμόδιο για την Ευρώπη διευθυντή της εταιρείας παροχής συμβουλών για πολιτικούς κινδύνους Eurasia Group, Μουτζτάμπα Ραχμάν, οι Ευρωπαίοι «είχαν ήδη στρέψει αρκετά το βλέμμα τους στο μέλλον αναφορικά με την άμυνα και την ασφάλεια, ενώ σχετικά με το εμπόριο έχουν πληθώρα μέτρων που είναι έτοιμοι να εφαρμόσουν, αλλά δεν θα το κάνουν παρά μόνον όταν γνωρίζουν τι σκοπεύει να κάνει ο Τραμπ».
Αυτό ακριβώς είναι αδύνατο να το γνωρίζει κανείς, λόγω του απρόβλεπτου, παρορμητικού χαρακτήρα του Ρεπουμπλικανού ηγέτη.
«Σε μια περίοδο μεγάλου πολέμου [Ρωσίας – Ουκρανίας] στη Γηραιά Ήπειρο, για την Ευρώπη το διακύβευμα αναφορικά με τη σωστή βαθμονόμηση της απάντησής της είναι μεγαλύτερο απ’ ό,τι για οποιαδήποτε άλλη περιοχή του πλανήτη», δήλωσε ο Λέσλι Βιντζαμούρι, της δεξαμενής σκέψης Chatham House, που εδρεύει στο Λονδίνο. «Ο Τραμπ έχει δείξει ότι παραμένει απρόβλεπτος και πρόθυμος να δοκιμάσει τα όρια των αμερικανικών συμμαχιών με εντελώς απροσδόκητους τρόπους. Αυτό κάνει την κατανόηση των προθέσεών του τόσο επείγουσα για τους παγκόσμιους ηγέτες, όσο και απίστευτα δύσκολη», επισήμανε.
Ειδήσεις σήμερα
Βρετανία: Σύλληψη 14χρονου για τη δολοφονία 12χρονου στο Μπέρμινχαμ