Ο Ουκρανός Πρωθυπουργός, Ντένις Σμιχάλ, δήλωσε ότι μια «ουσιαστικά τελική εκδοχή» της συμφωνίας για τα ορυκτά συμφωνήθηκε κατά τη διάρκεια δύο εβδομάδων έντονων διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ.

Μιλώντας στην Ουκρανική τηλεόραση, ο Σμιχάλ ανέφερε ότι η προκαταρκτική συμφωνία προβλέπει τη δημιουργία ενός «επενδυτικού ταμείου» για την ανασυγκρότηση της Ουκρανίας.

Το Κίεβο και η Ουάσινγκτον θα διαχειρίζονται το ταμείο «ισότιμα», πρόσθεσε ο Πρωθυπουργός, τονίζοντας ότι «αυτή η συμφωνία συνδέεται άμεσα με τις εγγυήσεις ασφαλείας» για την Ουκρανία.

«Ούτε ο Πρόεδρος της Ουκρανίας [Βολοντίμιρ Ζελένσκι] ούτε η κυβέρνηση της Ουκρανίας θα εξετάσουν και θα υπογράψουν τη συμφωνία χωρίς εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία», δήλωσε ο Σμιχάλ.

Αν και οι λεπτομέρειες της συμφωνίας δεν έχουν δημοσιοποιηθεί ακόμη, ένας σύμβουλος του Υπουργείου Στρατηγικών Βιομηχανιών της Ουκρανίας δήλωσε στη BBC ότι η συμφωνία θα λειτουργήσει ως αφετηρία για την απόκτηση εγγυήσεων ασφαλείας από τις ΗΠΑ.

Πιο πριν, ο Γιούρι Σακ δήλωσε στο πρόγραμμα “Today” του BBC Radio 4 ότι η συμφωνία για τα ορυκτά ήταν αρχικά ιδέα της Ουκρανίας, σημειώνοντας το σχέδιο νίκης της που παρουσιάστηκε πέρυσι στους παγκόσμιους ηγέτες.

Τέσσερα άλλα βασικά σημεία περιλαμβάνονταν στο σχέδιο νίκης του Ζελένσκι, από την ένταξη στο ΝΑΤΟ έως τη παρουσία στρατευμάτων των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ουκρανία μαζί με Ουκρανούς στρατιώτες.

Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, εντωμεταξύ αποκλείει την παύση της σύγκρουσης στη σημερινή γραμμή επαφής και υποστηρίζει ότι οι ρωσικές δυνάμεις θα συνεχίσουν να μάχονται τουλάχιστον μέχρι να καταλάβουν τις τέσσερις ουκρανικές περιοχές που η Μόσχα διεκδικεί ως δικές της.

«Μερικοί λένε – εντάξει, ας αφήσουμε τη γραμμή επαφής εκεί που είναι, αυτό το τμήμα είναι ρωσικό και το άλλο ουκρανικό. Πρώτον, αυτό δεν θα συμβεί – έχουμε ένα σύνταγμα βασισμένο στην έκφραση της θέλησης του λαού», είπε ο Λαβρόφ σε συνέντευξη Τύπου. Πρόσθεσε ότι «ό,τι έχει απομείνει από την Ουκρανία» πρέπει να απελευθερωθεί από τους «ρατσιστικούς» νόμους.

Σύμφωνα με το ρωσικό σύνταγμα, οι περιοχές Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια είναι μέρος της Ρωσίας, αν και οι δυνάμεις της Μόσχας δεν τις ελέγχουν πλήρως.

Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου στο Κατάρ, δήλωσε ότι η Ρωσία δεν θεωρεί την αποστολή Ευρωπαϊκών ειρηνευτικών δυνάμεων στην Ουκρανία ως επιλογή και ότι αυτές οι συζητήσεις αποσκοπούν στο «να φουντώσουν τη σύγκρουση».

Ο Λαβρόφ χαρακτήρισε τις συζητήσεις αυτές ως «άδειες κουβέντες» και «απάτη», με σκοπό την «ενίσχυση της Ουκρανίας με όπλα».

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε την Τρίτη ότι θα χρειαστεί «κάποια μορφή ειρηνευτικών δυνάμεων» στην Ουκρανία μετά από μια συμφωνία ειρήνης, προσθέτοντας την προηγούμενη μέρα ότι η Ρωσία είναι ανοιχτή να δεχτεί Ευρωπαίους ειρηνευτές στην Ουκρανία.

Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε ότι οι Ρώσοι και Αμερικανοί διπλωμάτες θα συναντηθούν στην Κωνσταντινούπολη την Πέμπτη.

Οι δύο χώρες θα συζητήσουν «συστημικά προβλήματα» στη λειτουργία των πρεσβειών τους, δήλωσε ο Λαβρόφ σε συνέντευξη Τύπου στο Κατάρ, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων AFP.

Μια πιθανή συνάντηση μεταξύ του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και του Ρώσου Προέδρου, Βλαντίμιρ Πούτιν, εξετάζεται μετά την τηλεφωνική επικοινωνία του Τραμπ με τον Πούτιν για να συζητήσουν διαπραγματεύσεις για το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία. Δεν έχει καθοριστεί ακόμα ημερομηνία.

Νωρίτερα η Ουκρανή Βουλευτής Μαρία Ιόνοβα δήλωσε στο BBC ότι το Ουκρανικό Κοινοβούλιο δεν γνωρίζει τίποτα για το περιεχόμενο της συμφωνίας

«Πριν υπογράψουμε οτιδήποτε εκ μέρους του ουκρανικού κράτους, το Κοινοβούλιο της Ουκρανίας πρέπει να ξέρει για ποιο πράγμα πρόκειται», δήλωσε η Ιόνοβα.

«Έχουμε προσκαλέσει τον Πρωθυπουργό να παρουσιάσει τι συμβαίνει μεταξύ των δύο χωρών».

«Εμείς, ως εκπρόσωποι του ουκρανικού λαού, πρέπει να ξέρουμε», πρόσθεσε.

Η Ιόνοβα σημείωσε ότι οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να αφορά στον «πλούτο και την ανεξαρτησία» της Ουκρανίας και πιστεύει ότι η χώρα «πληρώνει αυτή τη στιγμή ένα υψηλό τίμημα» για την ειρήνη.

Ουκρανία: Όλο το παρασκήνιο πίσω από την αμερικανοουκρανική συμφωνία για τα ορυκτά

Το Κίεβο και η Ουάσινγκτον κατέληξαν σε συμφωνία για την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της Ουκρανίας, έπειτα από ένα μπρα-ντε-φερ μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Όμως, είτε πρόκειται για τα ποσά που διακυβεύονται είτε για τις εγγυήσεις ασφαλείας που ζητεί η ουκρανική πλευρά, οι λεπτομέρειες της συμφωνίας δεν είναι σαφείς.

Ακολουθεί μια σύνοψη των όσων γνωρίζουμε για τη συμφωνία αυτή που ενδέχεται να υπογραφεί την Παρασκευή στην Ουάσινγκτον.

Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωνε ότι επιθυμεί οι ΗΠΑ να αποζημιωθούν για τη βοήθεια που έχουν προσφέρει τα τελευταία τρία χρόνια στην Ουκρανία. Η Ουάσινγκτον ζητούσε δεσμεύσεις ύψους 500 δισεκ. δολαρίων, περίπου τέσσερις φορές το ποσό της βοήθειας που έχει προσφέρει ως τώρα στο Κίεβο, το οποίο, σύμφωνα με το IfW Kiel, εκτιμάται στα 120 δισεκ. δολάρια.

Ο Ουκρανός πρόεδρος απέρριψε το αίτημα και αρνήθηκε να υπογράψει μια συμφωνία που θα αναγκαστούν να πληρώνουν «δέκα γενιές Ουκρανών».

Σύμφωνα με ουκρανική πηγή που έχει γνώση των συμβιβασμών που έγιναν και η οποία μίλησε στο AFP χθες Τρίτη το βράδυ, η απαίτηση αυτή των ΗΠΑ έχει αφαιρεθεί από το νέο κείμενο της συμφωνίας.

Πλέον αναφέρεται ότι οι ΗΠΑ θα εκμεταλλευθούν από κοινού με την Ουκρανία τον ορυκτό της πλούτο και τα έσοδα που θα προκύψουν θα πάνε σε ένα νεοσύστατο ταμείο το οποίο θα μπορούσε να είναι «κοινό για την Ουκρανία και την Αμερική», εξήγησε η ίδια πηγή.

Σύμφωνα με αυτόν τον υψηλόβαθμο Ουκρανό αξιωματούχο, οι Αμερικανοί «έχουν αφαιρέσει όλους τους όρους που δεν μας ταίριαζαν, κυρίως τα 500 δισεκ. δολάρια».

Για το Κίεβο ένας όρος κλειδί προκειμένου να δώσει πρόσβαση στους πόρους του στους εταίρους του είναι να λάβει εγγυήσεις ασφαλείας, δηλαδή έναν πολιτικοστρατιωτικό μηχανισμό που θα αποτρέψει τη Ρωσία να της επιτεθεί ξανά μετά τη σύναψη εκεχειρίας.

Ο Ζελένσκι είχε αναφερθεί στο ενδεχόμενο μιας τέτοιας ανταλλαγής – ορυκτός πλούτος έναντι εγγυήσεων ασφαλείας—ήδη από τον Οκτώβριο όταν παρουσίασε τις αδρές γραμμές του «σχεδίου του για τη νίκη».

Η Ουκρανία εκτιμά ότι η καλύτερη εγγύηση που θα μπορούσε να της δοθεί θα ήταν η ένταξή της στο ΝΑΤΟ, ένα σενάριο το οποίο απορρίπτει η Ουάσινγκτον διότι θα καθιστούσε αδύνατη οποιαδήποτε εκεχειρία ή ειρήνη καθώς αποτελεί κόκκινη γραμμή για τη Μόσχα.

Άλλο ουκρανικό αίτημα: στρατιωτική ειρηνευτική αποστολή σε περίπτωση εκεχειρίας. Αλλά οι ΗΠΑ έχουν απορρίψει το ενδεχόμενο, αν και δεν αντιτίθενται στην ανάπτυξη ευρωπαϊκών δυνάμεων στην Ουκρανία.

Τελικά το κείμενο της συμφωνίας για τα ορυκτά θα περιλαμβάνει μια αναφορά στην ασφάλεια της Ουκρανίας, αλλά όχι συγκεκριμένες εγγυήσεις. Όπως δήλωσε ο ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος, οι συζητήσεις για το θέμα δεν έχουν ολοκληρωθεί.

«Πρόκειται για έναν γενικό όρο ο οποίος αναφέρει ότι η Αμερική θα επενδύσει σε μια κυρίαρχη, σταθερή και ευημερούσα Ουκρανία, ότι εργάζεται για μια βιώσιμη ειρήνη και ότι η Αμερική στηρίζει τις προσπάθειες που γίνονται για την παροχή εγγυήσεων ασφάλειας», εξήγησε ο αξιωματούχος.

Η Ουκρανία διαθέτει περίπου το 5% των παγκόσμιων αποθεμάτων σε ορυκτά, όμως αυτά που ορέγεται ο Τραμπ είναι στο μεγαλύτερο μέρος τους ανεκμετάλλευτα, δύσκολα να εξορυχθούν ή υπό ρωσικό έλεγχο σε κατεχόμενες ουκρανικές περιοχές.

Δείτε το χάρτη με τον ορυκτό πλούτο

Οι σπάνιες γαίες εμφανίζονται με κόκκινο και πορτοκαλί, το ουράνιο με καφέ χρώμα, το λίθιο με κιτρινωπό, το τιτάνιο με τιρκουάζ και ο σίδηρος με μπλε.

Παράγει κυρίως τρία κρίσιμης σημασία ορυκτά: μαγγάνιο (8η παραγωγός παγκοσμίως σύμφωνα με το World Mining Data), τιτάνιο (11η) και γραφίτη (14η), απαραίτητα για τις ηλεκτρικές μπαταρίες.

Εξάλλου σύμφωνα με τη γαλλική υπηρεσία γεωλογικών και ορυκτών ερευνών (BRGM), η Ουκρανία συγκεντρώνει το «20% των παγκόσμιων εκτιμώμενων αποθεμάτων» γραφίτη, ενώ «είναι μία από τις βασικές χώρες στην Ευρώπη που έχει δυναμικό» για την εκμετάλλευση λιθίου, επίσης σημαντικού για τις μπαταρίες.

Η ίδια η κυβέρνηση της Ουκρανίας αναφέρει ότι η χώρα διαθέτει «ένα από τα μεγαλύτερα αποθέματα» λιθίου στην Ευρώπη, αν και «αυτή τη στιγμή» δεν γίνονται εξορύξεις.

Η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων αυτών των ορυκτών απαιτεί τεράστιες επενδύσεις.

Όπως εκτιμά η ουκρανική κυβέρνηση, για την εκμετάλλευση του κοιτάσματος στο Νοβοπολτάβσκε, στην επαρχία της Ζαπορίζια, θα χρειαστούν 300 εκατ. δολάρια επενδύσεις.

Όμως το κοίτασμα αυτό – στο οποίο πιστεύεται ότι υπάρχει απατίτης, ταντάλιο, νιόβιο, στρόντιο, σπάνιες γαίες ακόμη και ουράνιο—βρίσκεται σε μια περιοχή της Ζαπορίζια την οποία ελέγχει ο ρωσικός στρατός.

Και το Κρεμλίνο αποκλείει το ενδεχόμενο να εγκαταλείψει τις περιοχές που ελέγχει, αν και έχει δηλώσει ανοικτό στις αμερικανικές επενδύσεις στις κατεχόμενες περιοχές.

Άλλο παράδειγμα είναι το κοίτασμα Τσεβτσενκίβσκε (με λίθιο, ταντάλιο, νιόβιο, βηρύλλιο) το οποίο απέχει 10 χιλιόμετρα από το μέτωπο.