Σήμερα, η Αλ Κάιντα είναι μια διαφορετική οργάνωση απ’ ό,τι ήταν πριν από περισσότερες από δύο δεκαετίες, με διαφορετικές επιχειρησιακές και οργανωτικές δυνατότητες. Υπάρχουν όμως κάποιες σχετικές ομοιότητες. Η Αλ Κάιντα λειτουργεί για άλλη μια φορά στρατόπεδα εκπαίδευσης στο Αφγανιστάν, όπως επισημαίνει και η πιο πρόσφατη έκθεση της Ομάδας Αναλυτικής Υποστήριξης και Παρακολούθησης Κυρώσεων των Ηνωμένων Εθνών, η οποία τονίζει επίσης ότι η Αλ Κάιντα «χρησιμοποιεί ακόμη το Αφγανιστάν ως ανεκτικό καταφύγιο υπό τους Ταλιμπάν».

Χωρίς να υπάρχουν στρατεύματα των ΗΠΑ στο έδαφος, οι Ταλιμπάν έχουν χρησιμεύσει ως η κύρια αντιτρομοκρατική δύναμη κατά του Ισλαμικού Κράτους Χορασάν (IS-K), το οποίο παραμένει μεταξύ των πιο ενεργών επιχειρησιακά διεθνικών τρομοκρατικών ομάδων που δραστηριοποιούνται σήμερα. Η Αλ Κάιντα έχει αποδυναμωθεί σημαντικά κατά τη διάρκεια του σχεδόν 20χρονου πολέμου κατά της τρομοκρατίας υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και η οργάνωση μαστίζεται από σημαντικές ελλείψεις, όπως οικονομικά προβλήματα, διαταραχές ηγεσίας, περιορισμένη διοίκηση και έλεγχο και εσωτερικές διαμάχες.

Ανησυχία

Ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους έχουν υποτιμήσει την Αλ Κάιντα στο παρελθόν και με την αντιτρομοκρατία να επισκιάζεται πλέον από την εστίαση στον ανταγωνισμό των μεγάλων δυνάμεων, υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία ότι η Αλ Κάιντα μπορεί να είναι σε θέση να αναγεννήσει τα δίκτυά της στο Αφγανιστάν και σε ολόκληρη τη Νότια Ασία, κάνοντας εισβολή μέσω των πυρήνων της στην ινδική υποήπειρο (AQIS) σε συνεργασία με πακιστανικές τζιχαντιστικές ομάδες, όπως η Tehrik-e-Taliban Pakistan (TTP) ή τους Πακιστανούς Ταλιμπάν.

Ο πυρήνας της Αλ Κάιντα έχει εξασθενήσει, αλλά αρκετές ομάδες δικαιόχρησης της Αλ Κάιντα και περιφερειακοί κλάδοι παραμένουν εξέχοντες, ειδικά οι θυγατρικές της στην υποσαχάρια Αφρική, όπου η al-Shabaab στο Κέρας της Αφρικής και η Jama’at Nusrat al-Islam wal-Muslimin (JNIM) στο Σαχέλ έχουν αυξηθεί και αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια. Η Αλ Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο (AQAP), στην Υεμένη, παραμένει επίσης επίμονη απειλή και πιθανότατα αναζητεί τρόπους να αξιοποιήσει τη συνεχιζόμενη αστάθεια στη χώρα αυτή για να στρατολογήσει νέα μέλη και να ενισχύσει τις τάξεις της. Ωστόσο, στις περισσότερες περιοχές σε όλο τον κόσμο, οι θυγατρικές της Αλ Κάιντα έχουν επισκιαστεί από αντιπάλους που ανήκουν στο Ισλαμικό Κράτος.

Το IS-K είναι μια από τις πιο επικίνδυνες τρομοκρατικές ομάδες αυτή τη στιγμή στον κόσμο, που μάχεται για να κρατήσει ερείσματα στο Αφγανιστάν ενώ παράλληλα εξαπολύει πολλές εξωτερικές επιχειρήσεις υψηλού προφίλ, συμπεριλαμβανομένων επιθέσεων σε Ιράν, Τουρκία και Ρωσία.

Εχουν επίσης αποτραπεί πολλές συνωμοσίες του IS-K, συμπεριλαμβανομένης μίας που στόχευε συναυλία της Τέιλορ Σουίφτ στη Βιέννη της Αυστρίας που είχε σκοπό να προκαλέσει τεράστιες απώλειες αμάχων. Οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ διαβίβασαν πληροφορίες στους Αυστριακούς ομολόγους τους και βοήθησαν στην αποτροπή αυτής της εγκληματικής συνωμοσίας. Πολλά από τα άτομα που έχει ριζοσπαστικοποιήσει το IS-K είναι εξαιρετικά νεαρά, αφού έχουν περάσει χρόνο παρακολουθώντας προπαγανδιστικά βίντεο του IS-K στο TikTok, το Telegram και άλλες πλατφόρμες κοινωνικών μέσων.

Δίκτυο

Αλλού το Ισλαμικό Κράτος συνεχίζει να ευδοκιμεί. Διατηρεί περιφερειακές θυγατρικές σε Σαχέλ, Κεντρική Αφρική, Μοζαμβίκη και Σομαλία. Η επαρχία Σαχέλ του Ισλαμικού Κράτους (ISSP) και η Επαρχία Δυτικής Αφρικής του Ισλαμικού Κράτους (ISWAP) συνεχίζουν να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους, οι οποίες τώρα εκτείνονται από την παράκτια περιοχή της Δυτικής Αφρικής έως τη λεκάνη της λίμνης Τσαντ. Ολόκληρες περιοχές του Μάλι, του Νίγηρα και της Μπουρκίνα Φάσο έχουν κατακλυστεί από τζιχαντιστές.

Πολλαπλά πραξικοπήματα στην υποσαχάρια Αφρική έφεραν άνοδο στρατιωτικών καθεστώτων, τα οποία με τη σειρά τους στρατολόγησαν Ρώσους μισθοφόρους από τη Βάγκνερ, που τώρα είναι γνωστή ως Αφρικανικό Σώμα. Οι Ρώσοι μισθοφόροι διεξήγαγαν εκστρατείες σκοτώνοντας αμάχους και διαπράττοντας παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κάτι που απλώς εντείνει περαιτέρω τα παράπονα του τοπικού πληθυσμού που υποφέρει στην αγκαλιά τρομοκρατικών ομάδων. Στο Ιράκ και τη Συρία, το Ισλαμικό Κράτος βρίσκεται σε επίθεση. Στο μεταξύ, το Ιράν συνεχίζει να εργάζεται στα παρασκήνια για να πιέσει τους Ιρακινούς ηγέτες στη Βαγδάτη να τερματίσουν την παρουσία των στρατευμάτων των ΗΠΑ στο Ιράκ.

Πέρα από τις σαλαφιστικές τζιχαντιστικές ομάδες όπως η Αλ Κάιντα και το Ισλαμικό Κράτος, οι ΗΠΑ και η Δύση αντιμετωπίζουν επίσης απειλές από την τρομοκρατία που χρηματοδοτείται από το Ιράν, συμπεριλαμβανομένων των πληρεξουσίων της Τεχεράνης, μεταξύ των οποίων η λιβανέζικη Χεζμπολάχ, το κίνημα των Χούτι στην Υεμένη και διάφορες ομάδες πολιτοφυλακής σε όλο το Ιράκ και τη Συρία.

ΕΧΘΡΟΣ ΕΝΤΟΣ ΤΩΝ ΠΥΛΩΝ

«Aγκάθι» στο μαλακό υπογάστριο της Αμερικής

Οι ακροδεξιοί εξτρεμιστές αποτελούν επίσης απειλή για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Δύση ευρύτερα συμπεριλαμβανομένων των νεοναζιστικών και λευκών δικτύων και ομάδων όπως η Βάση, η Μεραρχία Atomwaffen, το Russian Imperial Movement (RIM), το Nordic Resistance Movement (NRM) κ.ά. Οι ΗΠΑ έχουν κινηθεί για να εντοπίσουν αρκετές από αυτές τις ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των RIM και NRM, ενώ εργάζονται για να βοηθήσουν στην εξάρθρωση των δικτύων υποστήριξης που στηρίζουν φυλετικά και εθνοτικά κίνητρα και βίαιους εξτρεμιστές σε όλο τον κόσμο. Στο εσωτερικό μέτωπο, η εγχώρια τρομοκρατία παραμένει σημαντική ανησυχία, με άτομα και μικρές ομάδες εξτρεμιστών από όλο το ιδεολογικό φάσμα να υποκινούνται από σειρά τάσεων. Αυτό περιλαμβάνει τη λεγόμενη «τρομοκρατία του salad bar», όπου οι εξτρεμιστές επιλέγουν διάφορες πτυχές ευρείας κλίμακας και μερικές φορές αντιφατικές ιδεολογίες, αφού ριζοσπαστικοποιηθούν στο Διαδίκτυο σε φόρουμ κοινωνικών μέσων ή ιστότοπους τυχερών παιχνιδιών.

Αυτόματα όπλα

Στις ΗΠΑ αυτή η απειλή επιδεινώνεται από την εύκολη πρόσβαση σε αυτόματα όπλα. Η τρομοκρατική απειλή κάθε άλλο παρά στατική είναι. Αντίθετα, οι βίαιοι μη κρατικοί παράγοντες αναζητούν συνεχώς νέους τρόπους καινοτομίας, «αγκαλιάζοντας» τις αναδυόμενες τεχνολογίες και εργάζονται για να αξιοποιήσουν τα μη επανδρωμένα εναέρια συστήματα (UAS), την τεχνητή νοημοσύνη, την τρισδιάστατη εκτύπωση και άλλες μεθόδους. Και με τις τρομοκρατικές ομάδες να ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την υπεροχή, η διαδικασία υπερθεματισμού θα μπορούσε να οδηγήσει μια ομάδα να επιχειρήσει επίθεση με χημικά ή βιολογικά όπλα, σε μια προσπάθεια να υπερισχύσει έναντι των αντιπάλων της.

Η πρόκληση επιδεινώνεται από τη μετατόπιση των προτεραιοτήτων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Υστερα από δύο δεκαετίες επιθετικών αντιτρομοκρατικών επιχειρήσεων σε ολόκληρο τον κόσμο, υπάρχει μια ορισμένη αίσθηση αντιτρομοκρατικής κόπωσης σε όλη την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Επιπλέον, με την άνοδο της Κίνας και της εισβολής της ρεβανσιστικής Ρωσίας στην Ουκρανία, καθώς και με τον συνεχιζόμενο πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα, υπήρξαν άλλες προτεραιότητες που έχουν υπερβεί την αντιτρομοκρατική αποστολή. Η έλλειψη πόρων για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας είναι πιθανότατα τάση που θα συνεχιστεί, ακόμη κι αν πολλοί αναλυτές θεωρούν τη διόρθωση περισσότερο ως υπερδιόρθωση και, επομένως, μυωπικής εμβέλειας και χαρακτήρα.