Η κυβέρνηση του Καναδού Πρωθυπουργού Τζάστιν Τριντό έχει βυθιστεί σε μια νέα αναταραχή μετά την ξαφνική αποχώρηση της Υπουργού Οικονομικών, Κριστία Φρίλαντ.
Στο τέλος μιας έντονης Δευτέρας, τοποθετήθηκε νέος Υπουργός Οικονομικών, αλλά ο Τριντό αντιμετώπιζε εκκλήσεις από μέλη του δικού του Κόμματος των Φιλελεύθερων να παραιτηθεί.
Χωρίς να αναφερθεί άμεσα στην είδηση, ο Πρωθυπουργός δήλωσε σε εκδήλωση δωρητών στο Οτάβα: «Προφανώς, ήταν μια γεμάτη μέρα. Δεν ήταν εύκολη μέρα».
Στην αιχμηρή επιστολή παραίτησής της -που δημοσιεύθηκε την ημέρα που έπρεπε να παραδώσει μια οικονομική δήλωση- η Φρίλαντ ανέφερε διαφωνίες με τον πολύχρονο σύμμαχό της για τον τρόπο αντίδρασης στην απειλή των δασμών από τον Ντόναλντ Τραμπ.
Ο μελλοντικός πρόεδρος των ΗΠΑ, ο οποίος επιστρέφει στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο, έχει υποσχεθεί να επιβάλει φόρο 25% σε εισαγόμενα καναδικά αγαθά, εκτός αν η κοινή συνοριακή γραμμή ενισχυθεί.
Οι οικονομολόγοι αναφέρουν ότι οι δασμοί αυτοί θα μπορούσαν να έχουν καταστροφικές συνέπειες για την οικονομία του Καναδά.
Στην επιστολή της, η Φρίλαντ κατηγόρησε τον Τριντό ότι προτίμησε «δαπανηρά πολιτικά κόλπα» αντί να αντιμετωπίσει την απειλή του «επιθετικού οικονομικού εθνικισμού» του Τραμπ.
Ο ίδιος ο Τραμπ απάντησε αργότερα, δημοσιεύοντας ότι η «συμπεριφορά της ήταν εντελώς τοξική και δεν συνέβαλε καθόλου στην επίτευξη συμφωνιών που είναι καλές για τους πολύ δυσαρεστημένους πολίτες του Καναδά».
Η Φρίλαντ είπε ότι η απόφασή της ήρθε μετά από μια συνομιλία με τον Τριντό την περασμένη εβδομάδα, όταν εκείνος της είπε ότι δεν ήθελε πλέον να είναι η κορυφαία οικονομική σύμβουλος της κυβέρνησης.
«Εγκληματία! Γιατί δεν είσαι στη Χάγη;» - Ο κακός χαμός στη τελευταία συνέντευξη του Μπλίνκεν [βίντεο]
Η αποχώρησή της αιφνιδίασε την κυβέρνηση, αφήνοντας την τύχη της προγραμματισμένης οικονομικής ενημέρωσης στον αέρα για ώρες και φέρνοντας τον Τριντό και τους ασταθείς φιλελεύθερους του σε οριακό σημείο.
Ως επιπλέον πλήγμα, οι Φιλελεύθεροι έχασαν τον έλεγχο της έδρας Cloverdale-Langley City στη Βρετανική Κολομβία, μετά από νίκη των αντιπάλων Συντηρητικών στις ενδιάμεσες εκλογές. Ήταν η τρίτη ήττα του χρόνου για τους Φιλελεύθερους.
Η ξαφνική έξοδος της Φρίλαντ ως Υπουργός Οικονομικών «κάνει τον Καναδά να φαίνεται αρκετά συγχυμένος και αβέβαιος», δήλωσε ο Κρις Σαντς, διευθυντής του Canada Institute του Wilson Center, στο BBC.
«Ο Τριντό βρίσκεται λίγο μόνος του, χωρίς να είναι κοντά σε κανέναν από τους υπουργούς του, με τους μεγάλους και ταλαντούχους να έχουν αποχωρήσει σχεδόν όλοι», πρόσθεσε.
Ο Σαντς δήλωσε ότι η νίκη του Τραμπ στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου προκάλεσε μια ρήξη μεταξύ των συμμάχων των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του Καναδά.
«Αντιδράτε στον Τραμπ στέκεστε και αντέχετε, ή προσπαθείτε να βρείτε έναν τρόπο να αποφύγετε τη σύγκρουση;» αναρωτήθηκε.
Ο Τριντό έχει κάνει κινήσεις προσέγγισης προς τον Τραμπ, όπως η επίσκεψη στο Mar-a-Lago, την κατοικία του εκλεγμένου προέδρου στη Φλόριντα, τον περασμένο μήνα για να δειπνήσει μαζί του.
Αλλά η οπτική της Φρίλαντ, είπε ο Σαντς, ήταν πιο κοντά σε αυτή του Μεξικού – το οποίο επίσης αντιμετωπίζει την απειλή των δασμών – και της προέδρου του Μεξικού, Κλαούντια Σέινμπαουμ.
Το Μεξικό έχει τοποθετηθεί στην ιδέα ότι «τώρα είναι η ώρα να πούμε όχι, να αντισταθούμε, να πάρουμε θέση μάχης», δήλωσε.
Η Φρίλαντ, η οποία είχε διατελέσει επίσης αντιπρόεδρος του Καναδά, ήταν η επικεφαλής του Οτάβα κατά τη διάρκεια της πρώτης διακυβέρνησης του Τραμπ στην επιτυχή αναδιαπραγμάτευση της Συμφωνίας Ελεύθερου Εμπορίου Βόρειας Αμερικής (USMCA).
Εκτός από τα μέλη του ίδιου του κόμματος του Πρωθυπουργού που ζήτησαν την παραίτησή του, οι τρεις αρχηγοί των αντιπολιτευόμενων κομμάτων δήλωσαν τη Δευτέρα ότι ο Τριντό πρέπει να φύγει.
Ο Πιέρ Πολιέβρ, αρχηγός του Συντηρητικού Κόμματος του Καναδά, ζήτησε την άμεση διεξαγωγή ομοσπονδιακών εκλογών.
«Όλα καταρρέουν. Απλά δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι», είπε.
Η επόμενη ομοσπονδιακή εκλογή του Καναδά πρέπει να διεξαχθεί το αργότερο τον Οκτώβριο.
Η Λόρα Στίβενσον, πρόεδρος του τμήματος πολιτικών επιστημών του Πανεπιστημίου Western, είπε στο BBC ότι δεν είναι σαφές αν μια αλλαγή ηγεσίας θα επηρεάσει τη δυναμική ΗΠΑ-Καναδά.
«Δεν έχω εμπιστοσύνη ότι ο Τραμπ θα αντιδράσει διαφορετικά στον Πολιέβρ από ό,τι στον Τριντό», είπε.
Μετά από εννέα χρόνια στην εξουσία, ο Τριντό έχει αντιμετωπίσει αυξανόμενες εκκλήσεις να παραιτηθεί, λόγω ανησυχιών ότι αποτελεί «βαρίδι» για τις τύχες του κόμματός του.
Η δημοτικότητα του ηγέτη των Φιλελεύθερων έχει πέσει από το 63% όταν εξελέγη για πρώτη φορά στο 28% τον Ιούνιο αυτού του έτους, σύμφωνα με έναν παρακολούθηση δημοσκοπήσεων.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν επίσης ότι οι Φιλελεύθεροι θα μπορούσαν να υποστούν μια καταστροφική ήττα από τους Συντηρητικούς αν διεξάγονταν εκλογές σήμερα.
Ορισμένα μέλη του Κοινοβουλίου των Φιλελεύθερων πιέζουν τον Τριντό για μήνες να αποχωρήσει – επτά βουλευτές το έχουν κάνει και δημόσια, αναφέρει το CBC.
Ο Τριντό δεν απάντησε σε ερωτήσεις καθώς πήγαινε στην εκδήλωση για δωρητές στο Οτάβα, αλλά δήλωσε στο κοινό ότι ήταν «πολύ περήφανος» για τα επιτεύγματα της κυβέρνησής του.
Με σύντομες δηλώσεις, είπε ότι η εργασία για τις καναδικές αξίες ήταν «στον πυρήνα του τι μας κάνει Φιλελεύθερους».
«Γι’ αυτό είμαστε εδώ, ακόμα και στις πιο δύσκολες μέρες ως κόμμα».
Ο Τριντό έχει παραβλέψει προηγούμενες εκκλήσεις να παραιτηθεί και έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι σκοπεύει να είναι υποψήφιος στις επόμενες ομοσπονδιακές εκλογές.
Επίσης τη Δευτέρα, οι ηγέτες των επαρχιών και των εδαφών του Καναδά συναντήθηκαν στο Τορόντο για να συζητήσουν την απειλή των δασμών από τον Τραμπ.