Το ισπανικό κίνημα «España Vaciada» («Η Ισπανία άδειασε») θέλει να αλλάξει το σκηνικό και να δώσει νέα πνοή στις αγροτικές και επαρχιακές περιοχές της Ισπανίας και με το σχέδιό του να γίνει πρότυπο για την υπόλοιπη Ευρώπη, καθώς και άλλες χώρες βρίσκονται αντιμέτωπες με τη συρρίκνωση του πληθυσμού τους σε μη αστικές περιοχές.

Η Ισπανία πιθανόν να βιώσει πιο έντονα το πρόβλημα, καθώς μέχρι το 2050 θα γίνει η ευρωπαϊκή χώρα με το υψηλότερο ποσοστό γήρανσης του πληθυσμού -δηλαδή με την πλειονότητα των πολιτών της ηλικίας των άνω των 65 ετών- σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ. Ενδεικτικό είναι ότι η κυβέρνηση έχει προχωρήσει στη δημιουργία του υπουργείου Δημογραφικού. Τo «España Vaciada» έχει καταγράψει απροσδόκητες επιτυχίες, κυρίως στην αυτόνομη κοινότητα της Καστίλλης και της Λεόν, όπου ζουν δυόμισι εκατομμύρια Ισπανοί. Οι λιγοστοί εναπομείναντες κάτοικοι κλήθηκαν στις κάλπες τον Φεβρουάριο για να εκλέξουν περιφερειακό Κοινοβούλιο. Εκτός από την άνοδο του δεξιού εξτρεμιστικού κόμματος Vox, το οποίο για πρώτη φορά εντάχθηκε σε συνασπισμό από το συντηρητικό Partido Popular μετά την εκλογική του επιτυχία, ήταν το κίνημα «España Vaciada», που διαμόρφωσε την προεκλογική εκστρατεία, εξασφαλίζοντας ισχυρό πολιτικό έρεισμα στην επαρχία Σόρια.

 Η Σόρια

Οπως σημειώνει ρεπορτάζ της ιστοσελίδας «International Politics and Society», μία από τις πιο ερημωμένες επαρχίες -στην Καστίλλη και τη Λεόν και σε ολόκληρη την Ισπανία- είναι η Σόρια. Σε μια περιοχή τέσσερις φορές μεγαλύτερη από το Σάαρλαντ στη Βρετανία, ζουν μόνο 90.717 άνθρωποι σε 183 κοινότητες – 8.116 λιγότεροι από το 1987, πτώση άνω του 8%. Αυτό σημαίνει ότι η πυκνότητα του πληθυσμού έχει πέσει κάτω από το όριο των εννέα κατοίκων ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο («δημογραφική ευπάθεια»), το οποίο η Ε.Ε. ταξινομεί ως «επικίνδυνο». Συγκριτικά στο Σάαρλαντ υπάρχουν 383 κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο και, επομένως, 42 φορές περισσότεροι από τη Σόρια.

Το τοπικό τμήμα του κινήματος «Soria ¡YA!» διαμαρτύρεται ότι οι ασθενείς του νοσοκομείου μερικές φορές πρέπει να ταξιδέψουν δυόμισι ώρες με ασθενοφόρο για να φτάσουν στο νοσοκομείο της Βαγιαδολίδ ή της Σαλαμάνκα (τρεισήμισι ώρες) για ιατρική φροντίδα. Οι συνέπειες της ερήμωσης είναι εμφανείς στη Σόρια σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής των ντόπιων. Στη Σόρια το «España Vaciada» πέτυχε ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα στις εκλογές -έγινε το ισχυρότερο κόμμα με 42% των ψήφων και εισήλθε στο περιφερειακό Κοινοβούλιο με τρεις εκπροσώπους. 

Το σχέδιο

Το 2016 κυκλοφόρησε το βιβλίο «España Vaciada» («Αδεια Ισπανία») του τοπικού ρεπόρτερ Σέρτζιο ντελ Μολίνο, που μεταξύ άλλων έγραφε: Υπάρχει μια αστική και ευρωπαϊκή Ισπανία και μια ενδοχώρα και ακατοίκητη Ισπανία, την οποία αποκαλώ άδεια Ισπανία».

Σύμφωνα με τον Ντε Μολίνα, πάνω από τη μισή έκταση της Ισπανίας εμπίμπτει σε αυτήν την κατηγορία. Εκεί ζουν 7,3 εκατομμύρια άνθρωποι, που αντιστοιχεί στο 16% του πληθυσμού.

Ο όρος «Αδεια Ισπανία» αναφέρεται σε περιοχές που υπέστησαν μαζική μετανάστευση κατά τη λεγόμενη αγροτική έξοδο των δεκαετιών του 1950 και του 1960. Η οπισθοδρομική Ισπανία μπόρεσε να ξεκινήσει την πορεία προς τη δημοκρατία μόνο το 1976 μετά τον θάνατο του δικτάτορα Φράνκο, ο οποίος βρισκόταν στην εξουσία από το 1939 και γνώρισε ένα άνευ προηγουμένου κύμα μετανάστευσης στις δεκαετίες του 1950 και του 1960. «Θέλουμε να δουλέψουμε, δεν θέλουμε να μεταναστεύσουμε», ήταν μια κραυγή διαμαρτυρίας που ακουγόταν συχνά εκείνη την εποχή.

Η «España Vaciada» είναι μια πολιτική πλατφόρμα και κοινωνικό κίνημα που αποτελείται από μεγάλο αριθμό ομάδων και ενώσεων πολιτών, εκ των οποίων κάποιες δραστηριοποιούνται σε τοπικό επίπεδο εδώ και δεκαετίες. Το κίνημα προσπαθεί να εκπροσωπήσει τα συμφέροντα μιας ολοένα και πιο άδειας αγροτικής Ισπανίας – καταγράφοντας συνεχώς μικρές νίκες στο πεδίο.

Στο πρόγραμμά της, η πλατφόρμα τονίζει ότι θέλει να διορθώσει το ελαττωματικό, άδικο και ασύμμετρο μοντέλο εδαφικής ανάπτυξης. Στόχος είναι να συμπεριλάβει στην πολιτική ατζέντα την έξοδο από τις αγροτικές περιοχές, τη μετεγκατάσταση των υποδομών που προκύπτει από τη χρόνια παραμέληση των αγροτικών περιοχών από την κεντρική κυβέρνηση στη Μαδρίτη και τον επακόλουθο κίνδυνο ερημοποίησης.

Γρήγορο Ιντερνετ

Το προεκλογικό πρόγραμμα της «España Vaciada» έχει τίτλο «100/30/30». Το 100 σημαίνει σύνδεση στο Διαδίκτυο με τουλάχιστον 100 megabit ανά δευτερόλεπτο για ολόκληρη την περιοχή. Οι βασικές δημόσιες υπηρεσίες και οι συνδέσεις με εθνικές συγκοινωνιακές διαδρομές θα πρέπει να απέχουν το πολύ 30 λεπτά ή 30 χιλιόμετρα.

Η άνοδος του κινήματος στην ισπανική πολιτική ποικίλλει από περιοχή σε περιοχή και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις τοπικές συνθήκες. Ωστόσο, οι ειδικοί εκτιμούν πως το μοντέλο κυριαρχίας με τα δύο μεγάλα κόμματα στην Ισπανία φθίνει τα τελευταία χρόνια και, έτσι, η σημασία του κινήματος μάλλον θα αυξηθεί. Στις ισπανικές κοινοβουλευτικές εκλογές, που έχουν προγραμματιστεί για το 2023, τα τοπικά κινήματα έχουν καλές πιθανότητες να κερδίσουν μία ή δύο έδρες στο Κοινοβούλιο.

Ειδήσεις σήμερα