Σε βίντεο που έδωσε στην δημοσιότητα η σύζυγος του Αλεξέι Ναβάλνι κατηγόρησε τον Βλαντιμίρ Πούτιν ότι κρύβει τη σορό του γιατί περιμένουν να εξαφανιστούν τα ίχνη από το νευροπαραλυτικό αέριο Νόβιτσοκ με το οποίο τον δηλητηρίασαν. Είπε ακόμα ότι θα κατονομάσει όλους όσοι τον δολοφόνησαν και τον λόγο για τον οποίο το έκαναν αυτό.

Я буду продолжать дело Алексея Навального. Продолжать бороться за нашу с вами страну. И я призываю вас встать рядом со мной. pic.twitter.com/aBOIvcYHHk

— Yulia Navalnaya (@yulia_navalnaya) February 19, 2024

Τι είναι ο νευροτοξικός παράγοντας Νόβιτσοκ

Έχει περιγραφεί ως ένα από τα πλέον θανατηφόρα χημικά όπλα που έχουν αναπτυχθεί ποτέ. Αλλά το Νόβιτσοκ (Novichok), δεν είναι μόνο θανατηφόρο, είναι και τελείως ασυνήθιστο. Το Νόβιτσοκ είναι τόσο ασυνήθιστο που μόνο ελάχιστοι επιστήμονες εκτός της Ρωσίας είχαν ποτέ κάποια πραγματική εμπειρία με αυτό.

Η ουσία, που σημαίνει «νεοφερμένος» ή «νεοσύλλεκτος» στα ρωσικά, αναπτύχθηκε για πρώτη φορά κρυφά από τη Σοβιετική Ένωση κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου τη δεκαετία του ’80, ως μέτρο αντιμετώπισης των αμερικανικών χημικών όπλων άμυνας.

Η ύπαρξή της παρέμεινε μυστική μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’90, όταν διέρρευσαν σκόπιμα πληροφορίες σχετικά με την παραγωγή της από τον δυσαρεστημένο σοβιετικό επιστήμονα Vil Mirzayanov. Ακόμα μέχρι σήμερα, καμιά χώρα εκτός της Ρωσίας δεν έχει παράγει αυτή την ουσία.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Gary Stephens, το Νόβιτσοκ είναι πιο «επικίνδυνος και εξελιγμένος» νευροτοξικός παράγοντας από το σάριν, το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί σε επιθέσεις χημικών στη Συρία, ή το VX, που χρησιμοποιήθηκε για τη δολοφονία του Κιμ Γιονγκ Ναμ, του αδερφού του Βορειοκορεάτη ηγέτη Κιμ Γιονγκ Ουν στο αεροδρόμιο της Μαλαισίας.

Είναι επίσης δυσκολότερο να ταυτοποιηθεί. «Ένας από τους κύριους λόγους που παράγονται αυτές οι ουσίες είναι επειδή τα κύρια συστατικά της δεν είναι απαγορευμένα», λέει ο Stephens, αναφερόμενος στη Σύμβαση για τα Χημικά Όπλα, μια διεθνή συνθήκη για τον έλεγχο των χημικών όπλων που υπογράφηκε το 1993 και απαγορεύει τη χρήση, την ανάπτυξη, την παραγωγή, την αποθήκευση και τη μεταφορά χημικών όπλων.

«Σημαίνει ότι τα χημικά που χρειάζονται για να δημιουργηθεί είναι πιο εύκολο να διανεμηθούν, χωρίς να αποτελούν κίνδυνο για την υγεία».

Ένα άχρωμο, άοσμο και άγευστο υγρό, το Novichok είναι εύκολο στη μεταφορά και πιθανότατα δεν θα ήταν ανιχνεύσιμο σε ένα αεροδρόμιο, σε λιμάνι ή ακόμα και στο ταχυδρομείο, λέει ο Bretton-Gordon.

Πώς λειτουργεί

Όπως οι άλλοι νευροτοξικοί παράγοντες, το Novichok και τα παράγωγά του, λειτουργούν προκαλώντας επιβράδυνση του καρδιακού ρυθμού και στένωση των αεραγωγών των πνευμόνων, οδηγώντας σε αργό και συχνά επώδυνο θάνατο με ασφυξία.

Ο καθηγητής χημείας στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, Andrea Sella, περιέγραψε το Νόβιτσοκ ως προκαλώντας «συστηματική κατάρρευση πολλών σωματικών λειτουργιών».

«Στην ουσία, αυτό που κάνουν είναι να εμποδίσουν τον μηχανισμό που επιτρέπει σε ένα νεύρο να επαναρυθμιστεί μετά από ένα σήμα που έχει μεταδοθεί», δήλωσε ο Sella, προσθέτοντας ότι τα συμπτώματα ήταν σε μεγάλο βαθμό συνεπή, «ειδικά η εργασιακή αναπνοή και η μυϊκή ακαμψία».

Δεν υπάρχει καμιά θεραπεία, μόνο υποστηρικτική φροντίδα, συμπεριλαμβανομένου του οξυγόνου, του φαρμάκου κατά των κρίσεων, της ατροπίνης, που χρησιμοποιείται για ορισμένους ασθενείς με δηλητηρίαση και του χλωριούχου πραλιδοξίμης, που χορηγείται για αναστολή της δηλητηρίασης συμπεριλαμβανομένων και των νευροτοξικών παραγόντων. Ακόμα και μόνο οι μικρές δόσεις μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση και υπνηλία.

«Είναι πολύ πιθανό ότι θα υπάρχουν μακροπρόθεσμα νευρολογικά προβλήματα στον άνθρωπο που έχει εκτεθεί σε τέτοιους παράγοντες».

Πώς και πού απορροφήθηκε

Σύμφωνα με το ιατρικό εγχειρίδιο, «Απάντηση στην Τρομοκρατία», που δημοσιεύθηκε το 2010, οι νευροτοξικοί παράγοντες Νόβιτσοκ «μπορεί να διασκορπιστούν ως εξαιρετικά λεπτή σκόνη σε αντίθεση με κάποιο αέριο ή ατμό», ενώ κύρια οδός έκθεσης θεωρείται ότι είναι η εισπνοή, αν και «η απορρόφηση μπορεί επίσης να συμβεί μέσω της έκθεσης του δέρματος ή των βλεννογόνων».

Σύμφωνα με τους συγγραφείς, το Νόβιτσοκ σχεδιάστηκε έτσι ώστε να μην είναι ανιχνεύσιμο από τον τυποποιημένο εξοπλισμό ανίχνευσης, κάτι που σημαίνει ότι μια περαιτέρω έρευνα της υπόθεσης μπορεί να αποδειχθεί δύσκολη.

Αν κάποιος εκτεθεί σε αυτές, θα πρέπει να βγάλει τα ρούχα του και να πλυθεί με σαπούνι και νερό. Επίσης να ξεβγάλει τα μάτια του και να του παρασχεθεί οξυγόνο.

Ωστόσο, παρά την ακραία τοξικότητα αυτών των ουσιών, ο κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό θα ήταν πολύ μικρός, λέει ο Salla.

«Δεν υπάρχει τρόπος να εξαπλωθεί το υλικό και θα αποσυντίθετο σχετικά γρήγορα σε υγρές συνθήκες», πρόσθεσε ο Salla, ο οποίος χαρακτήρισε την απόπειρα δολοφονίας ως «πολύ στοχοθετημένη επίθεση».

Με κομβόι 4 οχημάτων μέσα στα μεσάνυχτα ενδέχεται να μεταφέρθηκε η σορός του Ναβάλνι [βίντεο]

Ένα μυστηριώδες κομβόι με τέσσερα οχήματα διασχίζει τα μεσάνυχτα της 16ης Φεβρουαρίου το πέρασμα πάνω από τον παγωμένο ποταμό Ομπ. Αποτελείται από δύο περιπολικά (στην αρχή και το τέλος του), ένα γκρι σεντάν και ένα μίνιμπας UAZ με δύο χαρακτηριστικές πράσινες γραμμές στο πλάι που αποκαλύπτουν ότι ανήκει στην FSIN, την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Φυλακών της Ρωσίας. Τα οχήματα κινούνται με μικρότερη ταχύτητα από τα λιγοστά άλλα αμάξια στον δρόμο.

Στο βίντεο που φέρνει στη δημοσιότητα το ρωσικό ανεξάρτητο μέσο Mediazona, το κομβόι εμφανίζεται να κινείται στον μοναδικό δρόμο που ενώνει το Λαμπιτνάνγκι (την πλησιέστερη πόλη στη σωφρονιστική αποικία «Πολικός Λύκος» όπου ο Αλεξέι Ναβάλνι εξέτιε ποινή 30 ετών) με το Σάλεκχαρντ, στη βόρεια Σιβηρία, που απέχει περίπου 50 χλμ από τη φυλακή.

Three days after the announcement of Alexei Navalny’s death in the Arctic prison, his family still can’t claim or even see his body.

We discovered live cam footage of a midnight convoy possibly transporting Navalny’s body over the ice river crossinghttps://t.co/XqjCEKyP56 pic.twitter.com/fM9FClFgXK

— Mediazona English (@mediazona_en) February 18, 2024

Μετά από εκτεταμένη έρευνα που περιλάμβανε την εξέταση πολλών ωρών οπτικού υλικού, το site θεωρεί πολύ πιθανό το συγκεκριμένο κονβόι να μετέφερε τη σορό του 47χρονου δικηγόρου και αντιφρονούντα, η οποία εξακολουθεί να μην έχει παραδοθεί στην οικογένειά του παρότι έχουν περάσει πάνω από τρεις ημέρες από το τραγικό του θάνατο.

Τόσο η ακριβής τοποθεσία της σορού του Ναβάλνι όσο και η κατάσταση στην οποία βρίσκεται αποτελούν τα τελευταία 24ωρα αντικείμενο εικασιών. Παρότι η οικογένεια του 47χρονου έχει ζητήσει επανειλημμένα να της παραδοθεί το άψυχο σώμα του, έρχεται αντιμέτωπη με συνεχείς αρνήσεις από τις Αρχές, που προσπαθούν με αυτόν τον τρόπο «να καλύψουν τα ίχνη τους» σύμφωνα με συνεργάτες του Ναβάλνι.

Οι τελευταίες πληροφορίες που έφερε εχθές στο φως η Novaya Gazeta Europe αναφέρουν ότι η σορός του Αλεξέι Ναβάλνι βρίσκεται στο περιφερειακό νοσοκομείο της Σάλεκχαρντ. Μέχρι το Σάββατο δεν είχε διεξαχθεί νεκροψία στη σορό του αντιφρονούντα, ανέφερε το ανεξάρτητο μέσο ενημέρωσης.

Η Novaya Gazeta είπε ότι η πηγή της, ένας εργαζόμενος των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης που δεν κατονομάζεται, ανέφερε ότι είδε μπλε σημάδια στο πτώμα του αντιφρονούντα. Σύμφωνα με την πηγή της Novaya Gazeta, τα μπλε σημάδια στο πτώμα δείχνουν πιθανώς από πού κρατήθηκε από το προσωπικό της σωφρονιστικής αποικίας ο Ναβάλνι ενώ είχε σπασμούς. Ένας μώλωπας στο στήθος του ήταν απόδειξη προσπαθειών ανάνηψης, τόνισε η πηγή.

Το ρεπορτάζ ξεκαθαρίζει ότι η πηγή δεν είδε το πτώμα του Ναβάλνι μετά τον θάνατο, αλλά πήρε τις πληροφορίες από έναν συνάδελφό του.

Η οργάνωση προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων OVD-Info τόνισε εχθές ότι περισσότερα από 12.000 άνθρωποι έχουν υπογράψει μια έκκληση προς την επιτροπή ερευνών για να δοθεί η σορός του Ναβάλνι στην οικογένειά του. Η OVD-Info ξεκίνησε την έκκληση χθες το βράδυ.

Πάνω από 400 άνθρωποι συνελήφθησαν από την Παρασκευή σε 30 ρωσικές πόλεις σε εκδηλώσεις που έγιναν στη μνήμη του Ναβάλνι, σύμφωνα με την OVD-Info. Διαδηλώσεις έχουν γίνει και σε πολλές χώρες, μπροστά από ρωσικές πρεσβείες.