Ανταπόκριση από την Κωνσταντινούπολη, Μανώλης Κωστίδης

Στην ομιλία του μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, ο Τούρκος πρόεδρος προσπάθησε να φανεί ενωτικός, απευθυνόμενος σε όλους και ευχαριστώντας τους για τη νίκη, ενώ σε αλλαγή του απόλυτου τόνου του, μίλησε για το ενδεχόμενο διοργάνωσης δημοψηφίσματος για την επαναφορά της θανατικής ποινής.

Ο Ερντογάν επισκέφθηκε χθες τους τάφους των πρώην πρωθυπουργών Τουργκούτ Οζάλ, Αντάν Μεντερές και του ηγέτη του ισλαμικού Κινήματος πρώην πρωθυπουργού Νετζμετίν Ερμπακάν. Επίσης, πήγε και προσευχήθηκε στον τάφο του Μωάμεθ του Πορθητή. Αναλυτές εκτιμούν πως με τις κινήσεις αυτές ο Ερντογάν προσπαθεί να δείξει ένα κεντροδεξιό προφίλ που να περιλαμβάνει όλους και προσπαθεί να τονώσει το ηθικό των οπαδών του.

Χθες το βράδυ, μόλις έφθασε στην Αγκυρα, μίλησε στο συγκεντρωμένο πλήθος που τον περίμενε αναφερόμενος στους «Σταυροφόρους που μας καταπολέμησαν στο εξωτερικό και τους δούλους τους που έκαναν το ίδιο στο εσωτερικό»!

Η έγκριση του δημοψηφίσματος, έστω και με μικρή διαφορά, έφερε αισιοδοξία στις αγορές και η τουρκική λίρα ανατιμήθηκε έναντι του δολαρίου και του ευρώ σε ποσοστό 2%.

Επεσαν «κάστρα»

Το οριακά θετικό αποτέλεσμα υπέρ των συνταγματικών αλλαγών του Τούρκου προέδρου δείχνει ότι χάθηκαν τα «κάστρα» του ισλαμικού κινήματος, όπου το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης κέρδιζε από το 1994. Κυρίως στην Κωνσταντινούπολη και την Αγκυρα, η επικράτηση του «ΟΧΙ» στην Κωνσταντινούπολη με 51,4% και με 51,2%, αντίστοιχα, αποτελεί ισχυρό μήνυμα ήττας προς τον Ερντογάν, παρά την υποστήριξη από τους Εθνικιστές. Το «ΟΧΙ» στην Κωνσταντινούπολη, την Αγκυρα, τη Σμύρνη, την Αττάλεια και τα Αδανα που παράγουν το 65% του ΑΕΠ της Τουρκίας και είναι πολιτισμικά και εκπαιδευτικά κέντρα της Τουρκίας, σημαίνει πως η χώρα έχει διχοτομηθεί. Τα εκλογικά αποτελέσματα δείχνουν πως έχουν διαμορφωθεί γκέτο μέσα στην Κωνσταντινούπολη των 17 εκατομμυρίων κατοίκων. Η περιοχή Μπεσίκτας είπε «ΟΧΙ» με 83%, η Χαλκηδόνα με 77% και τα Πριγκηπόννησα με 73,6%.

Ολες οι πόλεις της Ανατολικής Θράκης, των παραλίων του Αιγαίου και της Μεσογείου αλλά και της Νοτιοανατολικής Τουρκίας ψήφισαν «ΟΧΙ». Το «ΝΑΙ» προέρχεται από τις πόλεις της Κεντρικής Τουρκίας και της Μαύρης Θάλασσας.

Το ρεκόρ στο «ΟΧΙ» καταγράφηκε στην πόλη Τούντζελι, όπου το 80,4% απέρριψε τις μεταρρυθμίσεις του Ερντογάν. Η πλειοψηφία του κόσμου εκεί είναι Αλεβίτες.

Ζητούν ακύρωση

Μέλη της κεμαλικής αντιπολίτευσης δηλώνουν ότι θα προσφύγουν στο Συνταγματικό Δικαστήριο για την ακύρωση της διαδικασίας, καθώς έγιναν πολλές παρατυπίες. Εντύπωση προκαλεί η αύξηση των άκυρων ψηφοδελτίων που ο αριθμός του έφτασε στις 847.000!

Ο αντιπρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, Mπουλέντ Τέζτζαν, ζήτησε την ακύρωση της διαδικασίας του δημοψηφίσματος, ενώ σε προκαταρκτική έκθεσή τους οι παρατηρητές του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) αναφέρουν πως η διεξαγωγή της ψηφοφορίας δεν ανταποκρίνεται στα ευρωπαϊκά δεδομένα, καθώς δεν δόθηκε η ίδια ευκαιρία στους υποστηρικτές του «ΟΧΙ» να αναπτύξουν τα επιχειρήματά τους. Οι 20 Ευρωπαίοι παρατηρητές που παρακολούθησαν την εκλογική διαδικασία στην Τουρκία εξέφρασαν τις επιφυλάξεις τους για τη διαδικασία και το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος.

Ανάλυση ψήφου

Η «Επανάσταση της Ανατολίας» ήταν ο τίτλος της εφημερίδας «Milliyet» που εξηγεί ποιος έδωσε τη νίκη στον Ερντογάν.

Η συμμαχία AKP-MHP (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης) έχασε σχεδόν 5 εκατομμύρια ψήφους σε σχέση με τις βουλευτικές εκλογές του 2015. Τα ποσοστά των δύο κομμάτων τότε είχαν φθάσει στο 61,4% και τώρα μαζί συγκέντρωσαν 51,4%. Εντυπωσιακό στοιχείο του δημοψηφίσματος ήταν το ποσοστό συμμετοχής που έφτασε στο 85,32%. Αναλυτές τονίζουν πως βασικός λόγος της μείωσης των ποσοστών της συμμαχίας των δύο κομμάτων είναι οι συντηρητικοί Κούρδοι. Πολλοί από αυτούς ψήφιζαν το κυβερνών AKP του Ερντογάν, όμως, η συμμαχία με τους Τούρκους εθνικιστές έγινε η αιτία να πουν «ΟΧΙ» στο δημοψήφισμα. Επίσης, δημοσκόποι τονίζουν πως και οι νέοι ηλικίας 18-25 απέρριψαν τις υπερεξουσίες του Ερντογάν.

Ηχηρό «ΟΧΙ» από τους Τούρκους στην Ελλάδα και στα Κατεχόμενα

Με θεαματικά ποσοστά αναδείχθηκε το «ΟΧΙ» από τους ψηφοφόρους τουρκικής υπηκοότητας στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τα στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας στα τουρκικά ΜΜΕ, στην Ελλάδα το 77% ψήφισε «ΟΧΙ», ενώ μόλις το 23% ετάχθη υπέρ του Ταγίπ Ερντογάν. Συνολικά, σε δέκα τέσσερις κάλπες που στήθηκαν σε Αθήνα, Κομοτηνή, Ρόδο και Θεσσαλονίκη, ψήφισαν 10.562 ψηφοφόροι και τα έγκυρα ψηφοδέλτια ήταν το 77,8%. Ιδιαιτέρως ενδιαφέρον είναι ότι στα κατεχόμενα στην Κύπρο, το «ΟΧΙ» επικράτησε, όπως το ίδιο συνέβη και με τους Τούρκους ψηφοφόρους στην Αλβανία. Αντίθετα, στα Σκόπια, επικράτησε το «ΝΑΙ». Να σημειωθεί, πάντως, ότι το «ΝΑΙ» επικράτησε σε χώρες της Ευρώπης, όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Αυστρία, όπου η αντιπαράθεση Ερντογάν με τις κυβερνήσεις αυτών των κρατών έφτασε στο έπακρο. Κάτι που ενισχύει την εκτίμηση ότι εσκεμμένα η Αγκυρα ανέβασε τους τόνους της αντιπαράθεσης.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου