Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος

Στο μεταξύ, ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, Τζέικ Σάλιβαν, επικοινώνησε χθες με 11 ομολόγους του ισάριθμων κρατών, συμπεριλαμβανομένου και του Ιάπωνα Ακίμπα Τακέο. Ο πρόεδρος Μπάιντεν δήλωσε ότι δεν πρόκειται να επιδιώξει συνάντηση με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντιμίρ Πούτιν.

Στο μεταξύ, στη Νέα Υόρκη, στα Ηνωμένα Εθνη /Συμβούλιο Ασφαλείας, ο Ρώσος υφυπουργός εξωτερικών, Σεργκέι Ριαμπκόφ, εμφάνισε «στοιχεία» βάσει των οποίων υποστήριξε ότι ο ουκρανικός στρατός διέπραξε εγκλήματα, με το Κίεβο να δηλώνει πλήρη άγνοια. Εκτακτα μετέβη στο κτίριο του ΟΗΕ ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Αντονι Μπλίνκεν. Αμερικανικοί κύκλοι εκτιμούν ότι «οι Ρώσοι θα προχωρήσουν προσεχώς σε εισβολή στην Ουκρανία με χαλκευμένα στοιχεία…». Επίσης, χθες κηρύχθηκε ως «ανεπιθύμητο πρόσωπο» ο επιτετραμμένος (δεύτερος στην ιεραρχία της διπλωματικής αποστολής των ΗΠΑ στη ρωσική πρωτεύουσα) Μπαρτ Γκόρμαν.

Σε μια άλλη εξέλιξη, ο υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ, στρατηγός ε.α. Λόιντ Οστιν, μετά το πέρας της υπουργικής συνόδου του ΝΑΤΟ, βρίσκεται σήμερα και αύριο σε Πολωνία και Λιθουανία για επαφές με τους ομολόγους του της Πολωνίας και των τριών Βαλτικών Δημοκρατιών, καθώς και για να συναντήσει τα πρόσφατα αφιχθέντα στη Βαλτική αμερικανικά στρατεύματα από το Φορτ Μπραγκ της Βόρειας Καρολίνας και το Φορτ Κάρσον του Κεντάκι. Ηδη 4.850 Αμερικανοί στρατιώτες έφθασαν το τελευταίο δεκαήμερο στην Πολωνία.

Συνεχείς είναι οι επαφές και ενημερώσεις των επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ, ήτοι της ανώτατης υπηρεσίας DNI, Αβρίλ Χέινς, της NSA, αντιστράτηγου Πολ Νακασόνε, του αρχηγού της Στρατιωτικής Υπηρεσίας Πληροφοριών/DIA, αντιστράτηγου Σκοτ Μπεριέρ, και του διευθυντή της CIA και πρώην υφυπουργού Εξωτερικών και πρέσβη, Μπιλ Μπερνς. Επίσης, συνεχής είναι η επικοινωνία τους με τους Βρετανούς της ΜΙ5 Κεν Μακάλουμ και τον επικεφαλής της Στρατιωτικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, αντιστράτηγο Τζιμ Χόκενχαλ.

Ο αυταρχικός ηγέτης της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο, είπε χθες ότι θα συναντηθεί σήμερα με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και θα συζητήσουν «περαιτέρω δραστηριότητες» σχετικά με τις κοινές στρατιωτικές δυνάμεις, καθώς οι δύο χώρες διεξάγουν εδώ και οκτώ ημέρες ενιαίες στρατιωτικές ασκήσεις. Μιλώντας κατά τη διάρκεια επίσκεψης χθες στο στρατιωτικό πεδίο δοκιμών Asipovitski, καθώς πραγματοποιούνταν κοινές ασκήσεις, ο Λουκασένκο δεν είπε αν τα ρωσικά στρατεύματα θα αρχίσουν να εγκαταλείπουν τη χώρα του μετά τις στρατιωτικές ασκήσεις, αλλά τόνισε ότι «δεν υπάρχει ανάγκη δημιουργίας ρωσικών στρατιωτικών βάσεων στη Λευκορωσία».

Στη Μόσχα, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε ότι οι ασκήσεις θα ολοκληρωθούν στις 20 Φεβρουαρίου, αλλά δεν σχολίασε αν οι ρωσικές δυνάμεις θα αποχωρήσουν αμέσως ή θα αποχωρήσει μέρος αυτών. Περίπου 30.000 Ρώσοι στρατιώτες συμμετέχουν στις ασκήσεις που έχουν προκαλέσει ανησυχία και προβληματισμό στη Δύση για τις πραγματικές προθέσεις του Κρεμλίνου, δεδομένου ότι έχει συγκεντρώσει, σύμφωνα με εκτιμήσεις των αμερικανικών και βρετανικών μυστικών υπηρεσιών, περίπου 135.000 στρατιώτες και σύγχρονο στρατιωτικό υλικό σε περιοχές κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία.

Ο Πεσκόφ (εκπρόσωπος ενημέρωσης του Πούτιν) δήλωσε χθες ότι ο Πούτιν δεν έχει απαντήσει ακόμη στη ρωσική Δούμα σχετικά με την αναγνώριση των λεγόμενων «λαϊκών δημοκρατιών» του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ, δηλαδή των δύο εν αποσχίσει περιοχών στην Ανατολική Ουκρανία.

Προχθές η Δούμα κάλεσε τον Ρώσο πρόεδρο να τις αναγνωρίσει ως ανεξάρτητες. Μια τέτοια κίνηση θα καταστρέψει κάθε ελπίδα ειρήνης μέσω των συμφωνιών του Μινσκ, τόνισαν χθες Δυτικοί ηγέτες. Ο Πεσκόφ κατηγόρησε επίσης το ΝΑΤΟ ότι διεξάγει «ακάλυπτη πληροφοριακή επίθεση εναντίον της Ρωσίας». Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι η Μόσχα δεν έχει ακόμη απαντήσει στις γραπτές προτάσεις της Δύσης για την ασφάλεια, οι οποίες παραδόθηκαν τον περασμένο μήνα ως απάντηση στις προηγούμενες απαιτήσεις του Κρεμλίνου, αν και ο Λαβρόφ είπε ότι επίκειται απάντηση.

Τέλος, τρία αμερικανικά κατασκοπευτικά αεροσκάφ  P-8A Poseidon, που πετούσαν πάνω από τη Μεσόγειο, αντιμετώπισαν «προκλητικές αναχαιτίσεις» από ρωσικά αεροσκάφη, σύμφωνα με το αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό. «Μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι κατά τη διάρκεια των πτήσεων τα τρία αεροσκάφη P-8A του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ αντιμετώπισαν αντιεπαγγελματικές αναχαιτίσεις από ρωσικά αεροσκάφη», δήλωσε ο πλοίαρχος του Ναυτικού Μάικ Κάφκα, διευθυντή  ενημέρωσης επί των επιχειρήσεων. Και πρόσθεσε ότι «τα πληρώματα των αεροσκαφών πετούσαν στον διεθνή εναέριο χώρο πάνω από τη Μεσόγειο Θάλασσα τη στιγμή εκδήλωσης αυτών των προκλητικών αναχαιτίσεων».

Η Μόσχα ενισχύει την επιθετική παρουσία της, οι φιλορώσοι αυτονομιστές χτύπησαν σχολείο

Επικίνδυνα κλιμακώνεται η αντιπαράθεση στην Ανατολική Ουκρανία, με σειρά νέων προκλητικών ενεργειών από την πλευρά της Μόσχας. Παρά τα λεχθέντα και υποσχόμενα από τη Ρωσία, δεν έχει υπάρξει αποκλιμάκωση στην ευρύτερη διασυνοριακή περιοχή, δεν αποσύρθηκαν στρατιωτικές δυνάμεις της, ενδυναμώνεται η ναυτική παρουσία του ρωσικού στόλου στη Μαύρη Θάλασσα, ενώ χθες είχαμε και ένοπλο επεισόδιο στο ακριτικό χωριό της Στάιντσα Λουχάνσκα, με πυροβολισμούς και χρήση όπλων που έπληξαν (ευτυχώς χωρίς θύματα) σχολείο της περιοχής.

Ακόμα και η Μόσχα διά στόματος του εκπροσώπου ενημέρωσης της ρωσικής προεδρίας Ντιμίτρι Πεσκόφ χαρακτήρισε ως επικίνδυνη την κατάσταση και ζήτησε από τους Δυτικούς να ελέγξουν τη συμπεριφορά του Κιέβου στο Ντομνπάς. Για την αυξανόμενη ένταση είχε χθες τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και τον γ.γ. του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντιμίρ Ζελένσκι, ενώ στη ρωσική πρωτεύουσα (μετά το Κίεβο) ήταν και είχε συνομιλίες με τον Ρώσο ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ ο Ιταλός ομόλογός του Λουίτζι ντι Μάιο.

Πάντως, ο Βρετανός υπουργός Αμυνας Μπεν Ουάλας μετά τη λήξη των εργασιών και της δεύτερης ημέρας της συνόδου των υπουργών Αμυνας των τριάντα κρατών-μελών του ΝΑΤΟ αποκάλυψε ότι 7.000 επιπρόσθετοι Ρώσοι στρατιώτες αφίχθησαν στις προωθημένες περιοχές των Ρώσων, έναντι Ντόνετσκ και Λουγκάνσκ, ενώ ο υπουργός Ενόπλων Δυνάμεων Τζέιμς Χίπι από το Λονδίνο έκανε λόγο για παρατεταμένες επιχειρήσεις παραπλάνησης και παραπληροφόρησης του Ρωσικού Γενικού Επιτελείου σε βάρος της Ουκρανίας. Ο Ουάλας χαρακτήρισε ως πολύ κρίσιμη την κατάσταση στα ρωσο-ουκρανικά σύνορα και ότι είναι ιδιαίτερα σοβαρή η απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.

Η υπουργός Εξωτερικών της Μ. Βρετανίας Λιζ Τρας τόνισε ότι η κρίση θα διαρκέσει μήνες και έχουμε πολλά επιμέρους κεφάλαια να δούμε, ενώ ο Ρώσος πρόεδρος «τεστάρει» τις αντοχές και την υπομονή της Δύσης. Ηταν για μία ακόμα φορά απορριπτική της ενεργοποίησης του αγωγού NORD STREAM 2, ενώ επισκέπτεται εκ νέου το Κίεβο. Αναφορά έκανε στην εμπέδωση της συνεργασίας σε πολλούς τομείς στην τριμερή Πολωνίας, Ουκρανίας και Μεγάλης Βρετανίας.

Οι τριάντα υπουργοί Αμυνας των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ για μία ακόμα φορά επεσήμαναν τη σταθερή υποστήριξη της Συμμαχίας προς την Ουκρανία και κάλεσαν τη Μόσχα να προσέλθει εκ νέου στο Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ρωσίας για να εξεταστούν κάποια θέματα.

Συγκεντρώνοντας όλες τις επιμέρους αναφορές ο Γενς Στόλτενμπεργκ τόνισε ότι «η πόρτα του ΝΑΤΟ είναι ανοικτή για κράτη που επιθυμούν να ενταχθούν στην Ατλαντική Συμμαχία, εφόσον οι λαοί τους επιθυμούν να καταστούν μέλη τους». Τόνισε ότι εξετάστηκαν, πέραν της ουκρανο-ρωσικής αντιπαράθεσης, η κατάσταση στη Γεωργία, τα πυρηνικά οπλοστάσια της Ρωσίας και της Κίνας, το Στρατηγικό Δόγμα του ΝΑΤΟ που θα επικυρωθεί τον προσεχή Ιούνιο στην Μαδρίτη, καθώς και η επικρατούσα κατάσταση στις περιοχές της Γεωργίας που κατέλαβε ο ρωσικός στρατός το καλοκαίρι του 2008 (Αμπχαζία-Νότια Οσετία).

Χθες, δεύτερη ημέρα της συνόδου, εντάχθηκαν στην ομάδα των 30 υπουργών Αμυνας οι υπουργοί Αμυνας της Σουηδίας και της Φινλανδίας (δύο κρατών που συνεργάζονται στενά με το ΝΑΤΟ), οι υπουργοί Αμυνας της Γεωργίας και της Ουκρανίας και ο αρμόδιος για την εξωτερική πολιτική και άμυνα Ευρωπαίος επίτροπος Ζοζέπ Μπορέλ. Επιπρόσθετα, ο γ.γ. της Ατλαντικής Συμμαχίας τόνισε ότι το ΝΑΤΟ υποστηρίζει την κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, την οποία η συμμαχία θα συνεχίσει να υποστηρίζει σε αμυντικό εξοπλισμό, σε πληροφορίες, ως και στον κρίσιμο τομέα της κυβερνοασφάλειας.

Τέλος, ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στην ασφάλεια της Μαύρης Θάλασσα, προαναγγέλλοντας τη σύσταση νατοϊκής πολυεθνικής μάχιμης δύναμης (υπό γαλλική διοίκηση στη Ρουμανία) και στην οποία μόλις οριστικοποιηθεί θα ενταχθούν σε αυτήν μονάδες από τα κράτη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Επίσης, επεσήμανε ότι αν η Μόσχα αναγνωρίσει ως ανεξάρτητα κράτη τις περιοχές του Ντόνετσκ και Λουγκάνσκ (όπως πρότεινε χθες η ρωσική Βουλή), αυτό θα σημάνει παραβίαση της εδαφικής επικράτειας της Ουκρανίας και προφανώς θα σημάνει τέλος στα συμφωνηθέντα του Μινσκ του 2014-2015.

Σημειώνεται ότι στην ετήσια, υψηλόβαθμη και κορυφαία σύνοδο του Μονάχου, που πραγματοποιείται κάθε χρόνο (Φεβρουάριο) και αρχίζει σήμερα στη βαυαρική πρωτεύουσα, την αντιπροσωπεία των ΗΠΑ θα εκπροσωπήσουν η αντιπρόεδρος Καμάλα Χάρις και ο υπουργός Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν. Στη σύνοδο θα παραστούν ΥΠΕΞ και υπουργοί Αμυνας διαφόρων κρατών, καθώς και ο γ.γ. του ΝΑΤΟ.

Αύξηση στο αέριο, πτώση στο πετρέλαιο και οι επενδυτές ψάχνουν «καταφύγια»

Ανοδικά κινήθηκαν οι τιμές του φυσικού αερίου λόγω των αρνητικών εξελίξεων στην Ουκρανία, εν αντιθέσει με το πετρέλαιο που σημείωσε ελαφρά πτώση μετά τις ανακοινώσεις για πιθανή συμφωνία γύρω από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, στις συνομιλίες της Βιέννης. Ανάμικτες εξάλλου είναι οι αντιδράσεις στις χρηματαγορές της Ασίας, των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Λόγω της αβεβαιότητας, πολλοί επενδυτές στράφηκαν στα σίγουρα καταφύγια του χρυσού, των αμερικανικών και των γερμανικών ομολόγων.

«Οι γεωπολιτικές εξελίξεις παραμένουν ένας ολοένα και σημαντικότερος παράγοντας στις αγορές φυσικού αερίου», ανέφερε στο Bloomberg ο Kρίστοφερ Λούνι της RBC Capital Markets. «Οι ανησυχίες για την κρίση της Ουκρανίας, οι εντάσεις και τα ρίσκα παραμένουν σε υψηλά επίπεδα και ο κίνδυνος δεν έχει περάσει σε καμία περίπτωση», πρόσθεσε. Ετσι τα συμβόλαια του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου βρέθηκαν χθες να σημειώνουν άλμα σχεδόν 9% και να ισορροπούν αργότερα σε άνοδο 2,5%, στα 71,5 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Το αντίστοιχο βρετανικό συμβόλαιο ενισχύθηκε σε ποσοστό 3,3%.

Ωστόσο, οι τιμές του πετρελαίου υποχώρησαν την Πέμπτη, καθώς οι συνομιλίες για την αναβίωση της πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν έχουν μπει στην τελική τους φάση, αν και οι απώλειες παραμένουν συγκρατημένες στη σκιά της αυξημένης έντασης στην Ουκρανία. Ειδικότερα, το Brent έχανε 1,5% στα 93,36 δολ. το βαρέλι, ενώ το αμερικανικό αργό WTI υποχωρεί 1,6% στα 92,12 δολ. το βαρέλι. Και τα δύο συμβόλαια είχαν βρεθεί να χάνουν πάνω από 2% στο ξεκίνημα των συναλλαγών. Στο μεταξύ, ο ευρωπαϊκός χρηματιστηριακός δείκτης Euro STOXX υποχώρησε 0,2% και ο βρετανικός FTSE 100 0,7%. Αυτό επηρέασε αρνητικά τις μετοχές στο άνοιγμα της Γουόλ Στριτ, μολονότι ο δείκτης Ασίας-Ειρηνικού MSCI σημείωσε οριακά κέρδη 0,15%.

Σε αυτό το περιβάλλον οι επενδυτές αναζήτησαν ασφάλεια στα 10ετή αμερικανικά ομόλογα που υποχώρησαν 2 μονάδες βάσης στο 2%, ενώ ανάλογη ζήτηση και πτώση της απόδοσης σημειώθηκε στα γερμανικά. Ο χρυσός εξάλλου ανέβηκε σε ρεκόρ οκταμήνου, στα 1.890 δολάρια η ουγκιά.