Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος

Το ΝΑΤΟ καλείται να απαντήσει σε ένα ευρύτατο φάσμα απειλών και επιλογών του Κρεμλίνου, συμπεριλαμβανομένων εκρηκτικής προπαγάνδας, πολυδιάστατης παραπλάνησης και άλλων υβριδικών ως και ασύμμετρων ενεργειών. Ο υπογράφων παρακάτω παρουσιάζει κάποιες σκέψεις για αντιμετώπιση τέτοιων απειλών και προκλητικών κινήσεων.

1 Η τεχνολογία, τα καταναλωτικά αγαθά και το φυσικό αέριο εάν και όταν η Μόσχα κάνει μια πολεμική κίνηση, τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ μπορούν να αυξήσουν αρκετά την πίεση στο Κρεμλίνο. Τώρα είναι η ώρα για συμμαχικές αποτρεπτικές προσπάθειες και για να παραμείνει ανοιχτή η πόρτα για οριακές συνομιλίες. Δεν είναι τώρα ο καιρός να κάνουμε προωθημένες προληπτικές στρατιωτικές κινήσεις που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την εσωτερική θέση του Βλαντιμίρ Πούτιν. Ωστόσο, εάν η Ρωσία παρέμβει στην Ουκρανία, όπως πιθανολογείται από τις βρετανικές υπηρεσίες πληροφοριών, οι σύμμαχοι δεν θα έχουν άλλη επιλογή από το να απαντήσουν δυναμικά. Οι πιθανότητες είναι ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, έμαθε από την άτονη και αναιμική απάντηση της κυβέρνησης Ομπάμα στη ρωσική επιθετικότητα το 2014, στην Κριμαία και το Ντονμπάς, αφού ήταν αντιπρόεδρος.

Κυρώσεις

Αναμένονται κυρώσεις στη Μόσχα, όμως, δεν είναι καταλυτικά και σφόδρα περιοριστικές. Οκτώ χρόνια μετά την επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη για την προκλητικότητα και την επιθετικότητά της, η Ρωσία εξακολουθεί να κατέχει και να στρατιωτικοποιεί πλήρως την Κριμαία, ενώ υποστηρίζει και τροφοδοτεί μια σύγκρουση που σιγοβράζει στην Ανατολική Ουκρανία. Οι Ευρωπαίοι φέρεται να είναι πρόθυμοι να αποκλείσουν τη Ρωσία από το δίκτυο SWIFT που εκτελεί παγκόσμιες τραπεζικές συναλλαγές, αλλά η Τράπεζα της Κίνας έχει προσχωρήσει στην εγχώρια έκδοση του SWIFT της Ρωσίας και το Κρεμλίνο έχει αποθηκεύσει αποθέματα σε δολάρια και χρυσό. Μια περικοπή του SWIFT θα έβλαπτε το Κρεμλίνο, αλλά μάλλον δεν θα τελείωνε το καθεστώς.

Η επιβολή κυρώσεων στις πωλήσεις προηγμένης τεχνολογίας στη Ρωσία θα ήταν επιζήμια για τις εγχώριες βιομηχανίες εξοπλισμών και αεροδιαστημικής της Ρωσίας. Τέτοιες κυρώσεις θα υπονόμευαν, επίσης, την ικανότητα της Ρωσίας να ανταγωνίζεται στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης. Μια άλλη επιλογή είναι η επιβολή κυρώσεων για την πώληση καταναλωτικών αγαθών που κατασκευάζονται ή σχεδιάζονται στις ΗΠΑ. Ο αντίκτυπος θα ήταν ευρύς -συμπεριλαμβανομένων τυχόν προϊόντων που χρησιμοποιούν εξαρτήματα αμερικανικής κατασκευής- επομένως, αυτή η επιλογή θα μπορούσε πραγματικά να είναι μια γροθιά. Το ερώτημα είναι: Το ρωσικό κοινό θα κατηγορούσε τον Πούτιν ή τον Μπάιντεν; Η πιο ισχυρή κύρωση θα ήταν η ακύρωση του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2 από τη γερμανική κυβέρνηση. Είναι ένα μακρινό σχέδιο, που παραμένει μία ισχυρή πιθανότητα λόγω του φιλοαμερικανικού Κόμματος των Πρασίνων, ενός βασικού μέλους του κυβερνητικού συνασπισμού.

2 Οι Δυτικοί σύμμαχοι θα πρέπει να προσαρμόσουν μία νατοϊκή δύναμη συνεκτικής, ευέλικτης και διαλειτουργικής-διακλαδικής υφής και δυνατοτήτων. Τόσο ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, όσο και ο Τζο Μπάιντεν είπαν ότι η παρουσία στρατευμάτων του ΝΑΤΟ -επί του παρόντος δηλαδή τα τέσσερα πολυεθνικά τάγματα στη Λετονία, στη Λιθουανία, στην Εσθονία και την Πολωνία σε εκ περιτροπής βάση- θα ενισχυθεί ως απάντηση στη ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία. Τι μπορεί να σημαίνει αυτό αφήνεται σκόπιμα ασαφές. Εάν η Ρωσία θέλει έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο στην Ευρώπη, ο Λευκός Οίκος είναι σε θέση να παίξει τον ρόλο του.

Σε περίπτωση άλλου τύπου ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, το ΝΑΤΟ πιθανότατα θα πρέπει να αναπτύξει πολύ γρήγορα επιπλέον πολυεθνικά τάγματα στο ανατολικό άκρο της Συμμαχίας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη προετοιμάσει την αποστολή χιλιάδων στρατιωτών στην Ανατολική Ευρώπη ως μέρος μιας Δύναμης Αντίδρασης του ΝΑΤΟ. Μια πρόσθετη επιλογή θα ήταν για τις ΗΠΑ να καταστήσουν το Camp Herkus στη Λιθουανία, το οποίο σήμερα φιλοξενεί μια αμερικανική εκ περιτροπής παρουσία, ως μια μόνιμη βάση. Αλλά δύο επιπλέον τάγματα στη Βαλτική δεν θα τρομάξουν κανέναν στο Κρεμλίνο. Τι θα έκανε, λοιπόν; Ισως, μία αναδιάταξη της 1ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας των ΗΠΑ στη Γερμανία. Αρχικά αναπτύχθηκε το 1971 στη Δυτική Γερμανία αυτή η δύναμη και είχε έδρα την ενωμένη Γερμανία μέχρι το 2011, όταν επέστρεψε στο Fort Bliss του Τέξας, εποχή που οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη απολάμβαναν το λεγόμενο μέρισμα ειρήνης της μεταψυχροπολεμικής εποχής.

Δέσμευση ασφάλειας

Η τοποθέτηση αυτής της μεραρχίας εκ νέου στη Γερμανία θα ήταν λιγότερο εχθρική από την τοποθέτησή της πιο ανατολικά, και θα σηματοδοτούσε μια ισχυρή δέσμευση των ΗΠΑ στην ευρωπαϊκή ασφάλεια. Ο Λευκός Οίκος φέρεται να έχει δημιουργήσει μια κλιμακωτή λίστα αναλογικών απαντήσεων σε οποιαδήποτε ρωσική ενέργεια – ένα πολύ μεγάλο ραβδί στη διάθεσή του που μπορεί να χρησιμοποιηθεί εάν ο Πούτιν αναλάβει περαιτέρω εχθρική δράση στην Ουκρανία. Πολύ επιθετικό; Η αποστολή δεκαεπτά χιλιάδων Αμερικανών στρατιωτών σε ένα κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ είναι πολύ λιγότερο απειλητική από τους εκατό χιλιάδες Ρώσους στρατιώτες ακριβώς ανατολικά της Ουκρανίας. Ακόμη και ο αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων της Σουηδίας προέτρεψε πρόσφατα τους Αμερικανούς να προχωρήσουν, φέρνοντας πίσω στην Ευρώπη την πανίσχυρη μεραρχία.

3 Η περίπτωση των φονικών όπλων, δηλαδή την αποστολή επιλεκτικής στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία. Από την ψήφιση του νόμου για την υποστήριξη της Ελευθερίας της Ουκρανίας το 2014, οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέχουν στρατιωτική βοήθεια. Οι πιο πρόσφατες μεταφορές περιελάμβαναν φορητά όπλα, πυρομαχικά, ραντάρ όλμου και δύο ανακαινισμένα πλοία περιπολίας της πρώην ακτοφυλακής των ΗΠΑ για να υποστηρίξουν το μικροσκοπικό ουκρανικό Ναυτικό, καθώς και πέντε ελικόπτερα Mi-17 στην Ουκρανία (όπου είχαν σταλεί για ανακαίνιση για τον αφγανικό στρατό). Ομως, αυτή η μορφή συνδρομής δεν μπορεί να αλλάξει πολλά και οι διοικητές του ΝΑΤΟ το γνωρίζουν αυτό.

Οπλα

Εάν η Ρωσία πραγματοποιήσει εισβολή στην Ουκρανία, θα χρειαστούν περισσότερα θανατηφόρα όπλα. Πρόσθετα αντιαεροπορικά και αντιαρματικά μέσα (όπως πύραυλοι Javelin για την αντιμετώπιση των ρωσικών αρμάτων μάχης T-90) θα βοηθούσαν, αλλά, για να αυξήσουν πραγματικά την πίεση, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να πουλήσουν κινητό πυροβολικό πεδίου M109A7 Paladin στην Ουκρανία (η Εσθονία στέλνει Javelins, ενώ η Λετονία και η Λιθουανία στέλνουν πυραύλους εδάφους-αέρος Stinger.) Το τρέχον βαρύ πυροβόλο πεδίου μάχης των Ουκρανών, το αυτοκινούμενο οβιδοβόλο 2S7, είναι χρονολογημένο και ξεπερασμένο από τα νεότερα ρωσικά 2S7, τα οποία έχουν καλύτερο έλεγχο σύστημα πυρός – για να μην αναφέρουμε ότι η Μόσχα έχει πολύ περισσότερα από αυτά τα τεμάχια από το Κίεβο.

Τα σοβιετικής κατασκευής συστήματα της Ουκρανίας πλησιάζουν στο τέλος του κύκλου ζωής τους και, για να τελειώσουμε τα πράγματα, η Ουκρανία έχει χαμηλό αριθμό σε πυρομαχικά και δεν μπορεί να παράγει επαρκή εφοδιασμό. Νεότερο πυροβολικό, σε συνδυασμό με συστήματα μη επανδρωμένων εναέριων οχημάτων (UAV), θα βελτιώσει την ικανότητα του Κιέβου να αντιμετωπίσει τη Ρωσία. Η σύμμαχος του ΝΑΤΟ, η Τουρκία, θα μπορούσε να πουλήσει πρόσθετα οπλισμένα συστήματα UAV Bayraktar TB2 στην Ουκρανία σε περίπτωση θερμής σύγκρουσης, βασιζόμενη στις καλές αμυντικές εργασιακές σχέσεις μεταξύ Αγκυρας και Κιέβου. Η πώληση τουρκικών πυραύλων Stand-Off όπως SOM-A και SOM-B1 θα ενισχύσει επίσης την ουκρανική στρατιωτική ικανότητα. Στο ναυτικό μέτωπο, η Βρετανία συμφώνησε ήδη σε δάνειο 1,2 δισ. δολ. για την κατασκευή ουκρανικών ναυτικών μονάδων και στέλνει δύο πρόσφατα πλοία ναρκοθηρικά του Βασιλικού Ναυτικού στο ουκρανικό Ναυτικό. Ως απάντηση στη ρωσική επιθετικότητα, η Βρετανία έχει ήδη στείλει αντιαρματικά όπλα στην Ουκρανία. Τώρα μπορεί να στείλει τις φρεγάτες Type 23 HMS Monmouth και HMS Montrose, οι οποίες έχουν προγραμματιστεί για απόσυρση στην Ουκρανία, ενισχύοντας περαιτέρω τις ναυτικές δυνατότητες του Κιέβου.

Η νοοτροπία αυτοκρατορίας ΚΑΙ Η ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ

Η Ρωσία ποτέ δεν σκόπευε οι πρόσφατες συνομιλίες με το ΝΑΤΟ και άλλους ευρωπαϊκούς οργανισμούς να αποτελούν γόνιμες συζητήσεις. Η ρωσική νοοτροπία σε αυτό το μέρος του κόσμου είναι αυτοκρατορική: Η Μόσχα θέλει εκβιαστικά να διαπραγματευτεί πάνω από τα κεφάλια αυτών που θεωρεί ότι είναι «κατώτερα κράτη» και να διευθετήσει προς όφελός της σφαίρες επιρροής. Το Κρεμλίνο θέλει μια επιστροφή σε μια «συναυλία» του δέκατου ένατου αιώνα περί ρύθμισης εξουσίας, αλλά η υποχώρηση στη ρωσική ρεβιζιονιστική προσέγγιση από πλευράς Δύσης θα ήταν καταστροφικό λάθος.

Το ΝΑΤΟ δεν έχει καμία υποχρέωση να υπερασπιστεί την Ουκρανία, αλλά μπορεί και πρέπει να δυσχεράνει κάθε προσπάθεια της Ρωσίας για περαιτέρω προσάρτηση εδάφους. Η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ σύντομα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η Μόσχα θα πρέπει να είναι ελεύθερη να εκφοβίσει έναν πρώην δορυφόρο της. Στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, οι σύμμαχοι δεν έχουν άλλη επιλογή από το να ενισχύσουν σθεναρά την αμυντική τους στάση ως απάντηση στην περαιτέρω ρωσική επιθετικότητα. Το να κάνουμε λιγότερα θα ήταν καταστροφικό. Η αξιοπιστία της Συμμαχίας, για να μην αναφέρουμε τις Ηνωμένες Πολιτείες, θα δεχόταν, διαφορετικά, πλήγμα. Αυτό είναι κάτι που φαίνεται να κατανοεί η ομάδα εξωτερικής πολιτικής του Μπάιντεν. Αλλά μια αποτυχία να απαντήσει σθεναρά θα μπορούσε επίσης να αποσταθεροποιήσει το status quo στην Ευρώπη και να οδηγήσει σε περαιτέρω ρωσικές κινήσεις αποσταθεροποίησης. Γι’ αυτό και 30 κράτη-μέλη του ευρωατλαντικού χώρου καλούνται να ενεργήσουν άμεσα.

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

H αναδημοσίευση του παραπάνω άρθρου ή μέρους του επιτρέπεται μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το ELEFTHEROSTYPOS.GR με ενεργό σύνδεσμο στην εν λόγω καταχώρηση.

Ακολούθησε το eleftherostypos.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις

Ειδήσεις σήμερα

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr