Η ενεργειακή συνεργασία ανάμεσα στην Κίνα και στη Ρωσία, με προεξάρχουσα την αμοιβαία επωφελή συνεργασία στο πετρέλαιο, στο φυσικό αέριο, στον ηλεκτρισμό και στον άνθρακα, καθώς και στην πυρηνική και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αυξάνεται σταθερά και έχει φθάσει σε νέο υψηλό.

Έπειτα από διαπραγματεύσεις δέκα χρόνων, η Κίνα και η Ρωσία, κατά την επίσκεψη του ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν στην Κίνα τον Μάιο του 2014, συνήψαν μια πολυαναμενόμενη 30ετή συμφωνία συνολικής αξίας 400 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ.

Βάσει της συμφωνίας, η Ρωσία θα εφοδιάζει την Κίνα με 38 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου τον χρόνο μέσω της ανατολικής διαδρομής “Power of Siberia”, έναν αγωγό μήκους περίπου 3.000 χιλιομέτρων που διασχίζει τη Σιβηρία και φθάνει στις βορειοανατολικές περιοχές της Κίνας. Μετά την έναρξη κατασκευής του αγωγού στη ρωσική πλευρά το 2014, η κατασκευή στην κινεζική πλευρά ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2015.

Για την Κίνα, ο μαζικός εφοδιασμός από τη Ρωσία δεν θα βοηθήσει μόνο να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες για φυσικό αέριο στις πυκνοκατοικημένες ανατολικές περιοχές της, αλλά θα δημιουργήσει επίσης ευκαιρίες για μια ενεργειακή δομή ανεξάρτητη από τον άνθρακα ο οποίος θεωρείται εν μέρει υπεύθυνος για το αυξανόμενο πρόβλημα της μόλυνσης που αντιμετωπίζει η χώρα.

Για τη Ρωσία, οι εξαγωγές αερίου της οποίας στην παραδοσιακή ευρωπαϊκή αγορά έχουν πληγεί σημαντικά από τις τεταμένες σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Ένωση (EE) μετά το ξέσπασμα της κρίσης στην Ουκρανία, η ενίσχυση της συνεργασίας με την Κίνα θα βοηθήσει ώστε να μειωθεί η εξάρτησή της από τις πωλήσεις ενέργειας στην Ευρώπη, ενώ θα ανοίξει και έναν δίαυλο χρηματοδότησης της ανάπτυξης στην περιοχή της Άπω Ανατολής, ιδιαίτερα δεδομένου του γεγονότος ότι η ΕΕ έχει αποφασίσει να παρατείνει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας.

Η ενεργειακή συνεργασία μεταξύ των δύο πλευρών έχει ήδη αποφέρει συγκεκριμένα αποτελέσματα. Παρά την απότομη μείωση στο συνολικό διμερές εμπόριο το 2015, η Ρωσία, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα από την κινεζική Γενική Διοίκηση Τελωνείων, ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη χώρα-πάροχος πετρελαίου στην Κίνα πέρυσι με 42,43 εκατομμύρια μετρικούς τόνους, μια άνοδος 28% σε σύγκριση με το 2014, όταν η Κίνα ξεπέρασε τη Γερμανία ως η μεγαλύτερη χώρα-καταναλώτρια ρωσικού αργού πετρελαίου.

Κινεζικές εταιρίες έχουν εμπλακεί σε βάθος σε προγράμματα κοινοπραξιών για εκμετάλλευση φυσικού αερίου με τη Ρωσία. Το εργοστάσιο Yamal LNG, ένα μεγάλο πρόγραμμα υγροποιημένου φυσικού αερίου που ξεκίνησε στα τέλη του 2013 και βρίσκεται πάνω από τον Αρκτικό Κύκλο, έχει δυνητικά αποθέματα αερίου άνω των 900 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων και αναμένεται να παραγάγει 16,5 εκατομμύρια τόνους υγροποιημένου φυσικού αερίου ετησίως από το 2019.

Ο μεγάλος κινεζικός ενεργειακός όμιλος PetroChina διαθέτει τώρα μερίδιο 20% στο πρόγραμμα Yamal LNG, με το κινεζικό Ταμείο του Δρόμου του Μεταξιού (Silk Road Fund) –ένα κρατικό επενδυτικό ταμείο– να κατέχει το 9,9% και να παρέχει ένα 15ετές δάνειο ύψους περίπου 790 εκατομμυρίων δολαρίων για τη χρηματοδότηση του σχεδίου. Επίσης, κινεζικές εταιρίες θα είναι υπεύθυνες για την παραγωγή μονάδων για διάφορα προγράμματα στο εργοστάσιο.

Κατά την επίσκεψη του Πούτιν στην Κίνα τον Σεπτέμβριο του 2015, η Rosneft, η μεγαλύτερη πετρελαϊκή βιομηχανία της Ρωσίας, υπέγραψε συμφωνία με την κινεζική ομόλογή της, τη Sinopec, με την οποία η τελευταία εξουσιοδοτείται να αποκτήσει μερίδιο 49% σε δύο θυγατρικές της Rosneft.

Με τα πλεονεκτήματα του εφοδιασμού και της μεταφοράς, η Ρωσία είναι ένας ισχυρός παίκτης μαζί με εκείνους στη Μέση Ανατολή και στην Αφρική. Στο πλαίσιο της συμμαχίας για την πρωτοβουλία της Οικονομικής Ζώνης του Δρόμου του Μεταξιού (Silk Road Economic Belt) της Κίνας με την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση, της οποίας ηγείται η Ρωσία, υπάρχουν ευρείες προοπτικές για εμπλουτισμό της ενεργειακής συνεργασίας Κίνας-Ρωσίας.