Σήμερα, το κοιμητήριο βρίσκεται σε κατάσταση πλήρους εγκατάλειψης. Ο κύριος λόγος είναι ότι το συμβούλιο του δήμου Lambeth, το οποίο είχε «αναγκαστεί» να αγοράσει το κοιμητήριο πριν από 50 χρόνια, αποφάσισε, πρόσφατα, να αποσύρει το προσωπικό ασφαλείας του νεκροταφείου, με σκοπό την εξοικονόμηση χρημάτων.

Ως αποτέλεσμα, το κοιμητήριο παρουσιάζει πλέον ένα, δυστυχώς, αποτρόπαιο θέαμα: Πολλοί από τους τάφους βρίσκονται σε κατάσταση προχωρημένης φθοράς και καλύπτονται από περιττώματα πτηνών, ενώ από έναν συγκεκριμένο τάφο μπορεί κανείς να δει να εξέχει ένα…πόδι.

Πέραν της ακαλαισθησίας, η κατάσταση αυτή συνιστά απειλή και για την δημόσια υγεία, καθώς σε πολλές περιπτώσεις τα φέρετρα είναι εκτεθειμένα και οι επισκέπτες κινδυνεύουν να πέσουν μέσα σε έναν από τους αποσαρθρωμένους τάφους.

Στο μεγάλο αυτό κοιμητήριο αναπαύονται πολλοί νεκροί, ωστόσο ειδικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το τμήμα της «Ελληνικής Νεκρόπολης», τα γλυπτά και οι τάφοι της οποίας έχουν ενταχθεί στην λίστα του «Historic England», ενός δημόσιου φορέα που μεριμνά για την καταγραφή,  προστασία και ανάδειξη των μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς της Αγγλίας.

#walking #London ‘Magnificent Seven’ cemeteries \ West Norwood cemetery, 1837 – Greek necropolis \ #spirituality \ #cities #Filmmaker pic.twitter.com/qtxXdYye1a

— anchoraimparo (@rossellascalia) May 8, 2020

Η Ελληνοβρετανίδα λέκτορας του University College του Λονδίνου, δρ. Βικτώρια Σολωμονίδης- Χάντερ, σχολίασε σχετικά με την Ελληνική Νεκρόπολη και την σημερινή της εικόνα: «Συγκλονίστηκα από την ομορφιά των μνημείων και σοκαρίστηκα από την κατάσταση, στην οποία αυτά έχουν περιέλθει».

«Ένα από τα ομορφότερα μαυσωλεία είναι αυτό των αδερφών Βαλλιάνων, που υπήρξαν οι κύριου χρηματοδότες της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδας, στα τέλη του 19ου αιώνα, καθώς και χρηματοδότες πολλών άλλων σημαντικών έργων. Το μαυσωλείο τους αποτελεί αντίγραφο του «Πύργου των Ανέμων» που βρίσκεται μέχρι σήμερα στην αθηναϊκή Πλάκα, έχοντας ανεγερθεί το 100-50 π.Χ. Ο τάφος των Βαλλιάνων χρειάζεται άμεση αποκατάσταση. Στο εσωτερικό του πυργίσκου, τα περιττώματα των πτηνών έχουν φτάσει σε ύψος τα 70 εκατοστά».

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η δρ. Σολωμονίδης- Χάντερ πληροφορήθηκε πως το ίδιο μνημείο υπέστη βανδαλισμό τον περασμένο Μάρτιο.

Το μαυσωλείο των αδελφών Βαλλιάνων στο κοιμητήριο του West Norwood.

Πριν από αυτό το περιστατικό, το μαυσωλείο είχε ήδη υποστεί την κλοπή της κύριας θύρας του. Η θύρα  υποκαταστάθηκε από μια ινοσανίδα, η οποία τον Μάρτιο καταστράφηκε επίσης, αφήνοντας τα 2 φέρετρα εκτεθειμένα.

«Ένα εξ αυτών ήταν ανοιγμένο, εξαιτίας της φθοράς, με ένα ανθρώπινο πόδι να προβάλει από το άνοιγμα», λέει η Ελληνοβρετανίδα λέκτορας. Ο βανδαλισμός επρόκειτο, σύμφωνα με την ίδια, για τον τρίτο που υπέστη το μνημείο, μέσα σε διάστημα λίγων μόνο ημερών.

Ανταποκρινόμενη στην κατάσταση εκτάκτου ανάγκης όπου έχει περιέλθει η Ελληνική Νεκρόπολη, η δρ. Σολωμονίδης- Χάντερ, η οποία είχε υπάρξει στο παρελθόν πολιτιστική ακόλουθος της Ελληνικής πρεσβείας του Λονδίνου, αποφάσισε τώρα να ενταχθεί στην οργάνωση «Φίλοι του Κοιμητηρίου του West Norwood», ως διαχειρίστρια.

«Αν δεν κάνουμε τίποτα γι’ αυτό, οι βανδαλισμοί δυστυχώς θα συνεχιστούν», δηλώνει.

Πράγματι, τα έργα αποκατάστασης του νεκροταφείου πρόκειται σύντομα να ξεκινήσουν. Η χρηματοδότηση των έργων περιλαμβάνει μια επιχορήγηση ύψους 4,6 εκατ. λιρών από το Εθνικό Ίδρυμα Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Αγγλίας, καθώς και 2,1 εκατ. από το Συμβούλιο Lambeth και τον Σύλλογο Φίλων του Κοιμητηρίου.

Ακόμα και έτσι, οι ανησυχούντες για την κατάσταση του κοιμητηρίου φοβούνται πως τα ποσά δεν αρκούν για την ολική αποκατάσταση των φθορών. Μόνον η ανακαίνιση του Παρεκκλησιού του Αγίου Στεφάνου, εκτιμάται πως θα κοστίσει περισσότερο από 1 εκατ. λίρες. Ταυτόχρονα, όσον αφορά τα ελληνικά μνημεία, μόνο τρία εξ αυτών έχουν συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα αποκατάστασης, με τον τάφο των Βαλλιάνων να μη βρίσκεται στην «λίστα».

Το συγκεκριμένο μνημείο είχε ανεγερθεί το 1986 από τον Παναγή Βαλλιάνο, για τον αδερφό του, Μαρίνο, ο οποίος ετάφη εκεί. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1902, ο Παναγής ετάφη στο ίδιο μαυσωλείο, δίπλα στον αδερφό του. Το κόστος επισκευής του μαυσωλείου των Βαλλιάνων εκτιμάται πως ξεπερνά τις 60.000 λίρες Αγγλίας.

Το Κοιμητήριο του West Norwood ιδρύθηκε το 1837, ως «Νότιο Μητροπολιτικό Κοιμητήριο». Η αλλαγή του ονόματός του επήλθε το 1966, οπότε το κοιμητήριο αγοράστηκε από το συμβούλιο του δήμου Lamberth.

Σύμφωνα με το «Historic England», το κοιμητήριο περιέχει μια «έξοχη συλλογή ταφικών μνημείων του 19ου και του πρώιμου 20ου αιώνα».

Μεταξύ άλλων, στο κοιμητήριο φιλοξενείται και ο οικογενειακός τάφος της Μαρίας Κασσαβέτη Ζαμπάκο, μιας σημαντικής Βρετανίδας καλλιτέχνη ελληνικής καταγωγής, που υπήρξε επίσης μοντέλο και ερωμένη του Βρετανού ζωγράφου Έντουαρντ Μπερν- Τζόουνς.

Απεικόνιση της Μαρίας Ζαμπάκο στο έργο «Έρωτας και Ψυχή» του Έντουαρντ Μπερν- Τζόουνς, 1870.

Όσων αφορά την συντήρηση των τάφων, πηγές από το συμβούλιο του Lambeth αναφέρουν πως, κατά κανόνα, οι οικογένειες των εκλιπόντων- ή οι εκάστοτε ιδιοκτήτες- είναι αυτοί που φέρουν την ευθύνη.

Καθώς, ωστόσο, το Κοιμητήριο του West Norwood αποτελεί σημείο ιδιαίτερης ιστορικής σημασίας, το συμβούλιο δεσμεύτηκε τελικά στο να συμμετάσχει στο πρότζεκτ αποκατάστασής του, ειδικά μετά τις δεκάδες φωνές διαμαρτυρίας που είχαν ξεσηκωθεί από την τοπική κοινότητα το τελευταίο διάστημα.

«Το κοιμητήριο είναι ένα πολύτιμο ιστορικό και πολιτιστικό κληροδότημα και έχουμε επενδύσει στην συντήρηση και βελτίωσή του, προς όφελος όλης της κοινότητας. Τον επόμενο μήνα, ξεκινά ένα έργο αποκατάστασης, αξίας πολλών εκατομμυρίων λιρών, το οποίο θα εστιάζει σε μεγάλο βαθμό στην αποκατάσταση του ελληνικού τμήματος», έλεγε η σχετική ανακοίνωση του συμβουλίου.

ΠΗΓΗ: The Guardian