Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

Μετά την ανεπιτυχή κατάληξη της όποιας «διαμεσολάβησης» του ΓΓ/ΝΑΤΟ και τα ήξεις-αφήξεις από τον επικεφαλής της Ατλαντικής Συμμαχίας (τοποθέτηση την οποία απέρριψε η Αθήνα και αποδέχθηκε η Αγκυρα) η όλη προσπάθεια αποκλιμάκωσης μεταφέρεται εκ νέου στο Βερολίνο, στο φως της διευρυμένης τηλεδιάσκεψης που είχε ο Ερντογάν και η επιτελική του ομάδα με την καγκελάριο Μέρκελ, αν και η εικόνα είναι πολύ ομιχλώδης και οι οιωνοί όχι ιδιαίτερα καλοί. Ο πρώην Νορβηγός πρωθυπουργός υποστήριξε χθες ότι αναφέρθηκε σε «τεχνικού χαρακτήρα» συζητήσεις-επαφές και όχι σε συμφωνία, ενώ επέμενε ότι είναι «σε επαφή με τις δύο πλευρές στα πλαίσια της συμμαχίας», χωρίς να διευκρινίσει πολλά επιμέρους ζητήματα.

Στην έδρα πάντως του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες αλλά και στο ανώτατο συμμαχικό επιτελείο στη Μονς/Καστώ/SHAPE στο Βέλγιο (από όπου θα επιλέγονταν κάποιοι επιτελείς για την παρακολούθηση των ελληνο-τουρκικών τεχνικών συζητήσεων) επικρατεί δυσαρέσκεια για την αρνητική θέση της χώρας μας, αλλά διατηρώντας την ανωνυμία τους ορισμένοι εκπρόσωποι συμμάχων κρατών (με τους οποίους επικοινώνησε ο υπογράφων) υποστήριξαν ότι «ο Νορβηγός γ.γ. δεν τα έθεσε τα θέματα με ευέλικτο και διπλωματικό τρόπο και το μήνυμά του στο TWITTER ως και στην ιστοσελίδα του ΝΑΤΟ ήταν αρκετά απόλυτο, επιτακτικό, ενώ απαίτησε μέσα σε μία εβδομάδα να έχει απαντήσεις και από τις δύο πλευρές».

Τις «ιδέες» Στόλτενμπεργκ – που όπως αποκαλύψαμε χθες στον «Ε.Τ.» – παρέλαβαν οι μόνιμοι στρατιωτικοί αντιπρόσωποι της Ελλάδος και της Τουρκίας στη στρατιωτική επιτροπή του ΝΑΤΟ, αντιναύαρχος Γιάννης Παυλόπουλος και αντιπτέραρχος Ισμαήλ Ονέρ, ενώ άμεσα πριν επικοινωνήσουν με την Αθήνα και την Αγκυρα ενημέρωσαν τους δύο πρέσβεις επικεφαλής των αντιπροσωπειών στο βορειοατλαντικό συμβούλιο (NAC) Σπύρο Λαμπρίδη και Μπασάρ Οζτούρκ. Πληροφορίες του υπογράφοντα φέρουν τον Γενς Στόλτενμπεργκ να είχε τις τελευταίες ημέρες επαφές με τις αντιπροσωπείες των ΗΠΑ, της Μ. Βρετανίας και της Γερμανίας, με τον πρόεδρο της ΣΕ/ΝΑΤΟ Βρετανό πτέραρχο Σερ Στιούαρτ Πιρς, ως και με τον SACEUR Αμερικανό πτέραρχο Τοντ Ουώλτερς.

Οπως αποκαλύψαμε χθες, ο ΓΓ/ΝΑΤΟ αναφορικά με τις «ιδέες» περί αποκλιμάκωσης/αποφυγής επικίνδυνων καταστάσεων σε ανοικτές θάλασσες και deconfliction στηρίχθηκε σε μία από τις κορυφαίες μελέτες για τέτοια ζητήματα γνωστή ως «SECURITY ΑT HIGH SEAS-HOW TO DETER DANGEROUS NAVAL INCIDENTS ΟΝ ΑΝD ΟVER HIGH SEAS» που είναι διαχρονική από τα τελευταία δύο χρόνια του ψυχρού πολέμου αλλά και σε δύο εργασίες από αμερικανικά ναυτικά ινστιτούτα (που είναι στη διάθεση αποκλειστικά του υπογράφοντα). Επισημαίνω ότι μία τέτοια/παρόμοια συμφωνία έχει υπογραφεί μεταξύ του βρετανικού και του ρωσικού ναυτικού προ χρόνων, μόνο που εκείνη διευρύνεται και σε πυρηνικής φύσης εντάσεις στις ανοικτές θάλασσες.

Πάντως η παρέμβαση Στόλτενμπεργκ έλαβε χώρα μετά από αρκετή απουσία του, αδιαφορία, ως και «επιφανειακή» κάλυψη του θέματος της ανατολικής Μεσογείου, ενώ και προ δέκα εβδομάδων στο επεισόδιο μεταξύ της τουρκικής και γαλλικής φρεγάτας στο Λιβυκό πέλαγος, με τον τρόπο του, ο γ.γ. της Συμμαχίας «κάλυψε την Αγκυρα και άφησε αιχμές για τη συμπεριφορά Μακρόν και του γαλλικού πλοίου ανοικτά των λιβυκών ακτών».

Επίσης ο γ.γ. του ΝΑΤΟ – του οποίου τη θητεία οι 30 συμμαχικές χώρες ανανέωσαν το 2019 – διαχρονικά δεν επέκρινε την προμήθεια και ανάπτυξη του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S400 από την Τουρκία, ενώ δεν έφερε αντιρρήσεις στη διάθεση εκ μέρους των ΗΠΑ των μαχητικών αεροσκαφών 5ης γενιάς F35 στην Αγκυρα, που τελικά προς το παρόν η συμμετοχή της στο πρόγραμμα συμπαραγωγής έχει «παγώσει».

Ο Στόλτενμπεργκ είναι κατά βάση επικεντρωμένος στη ρωσική απειλή για το ΝΑΤΟ και θεωρεί θέματα όπως τα ελληνοτουρκικά ως δευτερεύοντα.

Τουρκικό σχέδιο ενίσχυσης του «Αττίλα»

Η Αγκυρα αποφάσισε να προχωρήσει στην περαιτέρω στρατικοποίηση της κατεχόμενης Κύπρου και της ανατολικής Μεσογείου. Ειδικότερα, όπως αποκαλύπτει η εφημερίδα «Τουρκίγιε» -αλλά και από δικές μου πηγές- (στην πρόσφατη σύνοδο του προεδρικού συμβουλίου υπό τον Ερντογάν) έγινε δεκτή η πρόταση του υπουργού άμυνας Χουλουσί Ακάρ καθώς και το έγγραφο του επικεφαλής των ναυτικών δυνάμεων ναυάρχου Αντνέν Οζμπάλ για:

*Σύσταση μόνιμης αεροπορικής και ναυτικής βάσης στα κατεχόμενα με γεωγραφική έμφαση στην επαρχία Αμμοχώστου ή Τρικώμου

*Ανάπτυξη επιπρόσθετης τεθωρακισμένης ταξιαρχίας, καθώς και δυνάμεων καταδρομών.

*Η βάση του Γκετσίτκαλε που χρησιμοποιείται από τα μη-επανδρωμένα αεροσκάφη θα μεταπέσει σε κανονική βάση επανδρωμένων αεροσκαφών.

*Συνεχής έκδοση NAVTEX στην ανατολική Μεσόγειο με έμφαση σε θαλάσσιες περιοχές των νότιων περιφερειών της Κύπρου.

*Ανοιγμα της περιοχής Βαρωσίων/Αμμοχώστου.

*Αποστολή περαιτέρω κλιμακίων της υπηρεσίας στρατιωτικών πληροφοριών.

*Σε πρώτη φάση θα είναι τρεις αεροπορικές και ναυτικές βάσεις στη Λιβύη.

*Επανεξέταση της χρήσης και εμπλοκής της αεροπορικής βάσης Ιντσιρλίκ/Αδάνων (εδώ ενδέχεται να υπάρξει πρόβλημα με τους Αμερικανούς).

*Ενεργοποίηση της πρώτης συστοιχίας των S400 στην αεροπορική βάση Μουρντέντ/Ακιντζί στην Αγκυρα, αφού έχει πλέον δοκιμαστεί το ραντάρ και ενεργοποιηθεί το λογισμικό (κάτι που λόγω ακτίνας δράσης αναμένεται να καταστήσει την περιοχή αρκετά κλειστή σε τρίτους και προφανώς να προκαλέσει «επεισόδια»).

*Η Αγκυρα θα ενισχύσει ακόμα περισσότερο τις εκπαιδευτικές και άλλες δραστηριότητες της 4ης στρατιάς (δηλαδή της στρατιάς του Αιγαίου).

Προκλητικός ο Αζέρος πρόεδρος στον Ελληνα πρέσβη

Ο Ιλχάμ Αλίγιεφ στην τελετή για τα διαπιστευτήρια του νέου Ελληνα πρέσβη Νίκου Πιπερίγκου ήταν προκλητικός και θρασύτατος. Υποστήριξε ότι η Ελλάδα και η Κύπρος είναι στο πλευρό της εχθρικής Αρμενίας σε βάρος του Αζερμπαϊτζάν, ενώ ξεκαθάρισε ότι «το Μπακού σε όλα τα ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης και της ανατολικής Μεσογείου, συμβαδίζει με την Αγκυρα!!».

Χαρακτήρισε ως προκλητική τη στρατιωτική συνεργασία των τριών χωρών και υποστηρίζει την παρουσία του τουρκικού ερευνητικού πλοίου στην ανατολική Μεσόγειο. Επεσήμανε ότι «κύριε πρέσβη, θέλω να γνωρίζετε τη θέση μας, γιατί η Τουρκία είναι αδελφική χώρα».