Καθώς ολοένα περισσότερες χώρες σε όλο τον κόσμο γνωρίζουν μια νέα έξαρση κρουσμάτων της πανδημίας, οι μάσκες θεωρούνται πλέον αναγκαίες ως «φρένο» κατά της εξάπλωσης του ιού, σε συνδυασμό με την τήρηση αποστάσεων και το πλύσιμο των χεριών. Παράλληλα, αυξάνεται ο αριθμός των ανθρώπων που, για λόγους μεγαλύτερης άνεσης, επιλέγουν είτε προσωπίδες προστασίας είτε μάσκες με βαλβίδα εκπνοής.

Όμως οι ερευνητές, με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή Σιντάρτα Βέρμα του Κολλεγίου Μηχανικής του Πανεπιστημίου Ατλάντικ της Φλόριντα, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο αμερικανικό περιοδικό φυσικής «Physics of Fluids», μελέτησαν τη διασπορά σωματιδίων και πώς αυτή διαφέρει ανάλογα με το είδος της μάσκας, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι οι προσωπίδες και οι μάσκες με βαλβίδα μπορεί μεν να είναι πιο βολικές για πολύωρη χρήση, όμως είναι λιγότερο αποτελεσματικές στην αποτροπή εξάπλωσης των λοιμώξεων στον πληθυσμό.

Στην περίπτωση των προσωπίδων επιβεβαιώθηκε ότι ενώ αρχικά αυτές μπλοκάρουν τα σταγονίδια που εκχέονται από κάποιον, στη συνέχεια αυτά με σχετική ευκολία ξεφεύγουν και διασπείρονται στον αέρα, εξαπλούμενα σε μια μεγάλη περιοχή, ανάλογα και με τις συνθήκες του περιβάλλοντος (πχ αν φυσάει). Από την άλλη, ένας μεγάλος αριθμός σταγονιδίων -πιθανώς μολυσμένων με τον ιό- διαπερνούν αφιλτράριστα τη βαλβίδα της μάσκας, με αποτέλεσμα αυτός που τη φοράει, αν είναι φορέας του κορωνοϊού, να τον εξαπλώνει.

«Καθώς οι μαθητές και οι φοιτητές επιστρέφουν πλέον στα σχολεία και στα πανεπιστήμια, μερικοί αναρωτιούνται κατά πόσο θα είναι καλύτερα να χρησιμοποιούν προσωπίδες, επειδή είναι πιο άνετες και εύχρηστες για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα. Όμως τι γίνεται αν δεν είναι τόσο αποτελεσματικές; Στην πράξη, μέσα σε ένα κλειστό χώρο, τα σταγονίδια θα συσσωρεύονται με το πέρασμα του χρόνου, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε λοιμώξεις», ανέφερε ο Βέρμα.

Τα εργαστηριακά πειράματα των ερευνητών εστίασαν στα μικρότερου μεγέθους σταγονίδια, τα οποία μπορούν να αιωρούνται για περισσότερο χρόνο και να περιέχουν αρκετά σωματίδια του κορωνοϊού για να μεταδώσουν την Covid-19. Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι για να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι εξάπλωσης του ιού SARS-CoV-2 στην κοινότητα, είναι προτιμότερο οι άνθρωποι να φοράνε υφασμάτινες ή χειρουργικές μάσκες.

«Οι προσωπίδες έχουν μεγάλα κενά στο κάτω μέρος και στα πλαϊνά, ενώ οι μάσκες με βαλβίδα περιορίζουν την εισροή του αέρα κατά την εισπνοή, επιτρέπουν όμως ελεύθερα την εκροή του αέρα κατά την εκπνοή. Ο εισπνεόμενος αέρας φιλτράρεται, αλλά ο εκπνεόμενος διαπερνά τη μάσκα αφιλτράριστος», τόνισε ο Βέρμα.

Πάντως, σύμφωνα με τους ερευνητές, «ακόμη και οι καλύτερες μάσκες έχουν διαρροές σωματιδίων σε κάποιο βαθμό. Συνεπώς παραμένει σημαντικό να τηρεί κανείς τις σωματικές αποστάσεις, ενόσω φοράει τη μάσκα».