Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

Μετά την κριτική που άσκησε προχθές η «Wall Street Journal» τη σκυτάλη πήρε χθες η κορυφαία εφημερίδα «New Υork Τimes» που επέκρινε την ερντογανική Τουρκία, ενώ κορυφαίοι διπλωμάτες και αναλυτές -μεταξύ των οποίων και ο κάποτε πρέσβης των ΗΠΑ στη χώρα μας αλλά και στο ΝΑΤΟ ως και μετέπειτα καθηγητής στη Σχολή Διπλωματίας του Χάρβαρντ δρ Νίκολας Μπερνς- σφοδρότατα επικρίνουν τη στάση του Ερντογάν σε θέματα όπως η ένταξη του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400 στο τουρκικό οπλοστάσιο, η παραβίαση (μαζί με άλλα κράτη) του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη, οι αλλεπάλληλες εισβολές τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων σε εδάφη της Συρίας (ανατολικά και δυτικά του Ευφράτη ως και οι επιχειρήσεις της 2ης τουρκικής στρατιάς κατά των Κούρδων μαχητών), η συμπεριφορά του τουρκικού Ναυτικoύ στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και η «δαιμονοποίηση» του Ισραήλ από τον ίδιο τoν Ερντογάν και την κυβερνώσα ελίτ τoυ κόμματος AKP.

Το άρθρο των «NYT» τιτλοφορείται «Η τουρκική επιθετικότητα έχει γίνει ελέφαντας στο δωμάτιο του ΝΑΤΟ», ενώ τονίζονται ο αυταρχισμός και η υπέρμετρη φιλοδοξία του Ερντογάν. Παράλληλα αναφέρεται σε κάποιους πρέσβεις κρατών-μελών της Ατλαντικής Συμμαχίας (τους οποίους δεν κατονομάζει) και οι οποίοι κάνουν λόγο για «τουρκικές προκλήσεις που δημιουργούν προβλήματα στη συμμαχική αλληλεγγύη», ενώ κάποιοι θεωρούν τον γ.γ. του ΝΑΤΟ, Νορβηγό Γιενς Στόντεμπεργκ, ως «υπερβολικά ανεκτικό απέναντι στον Ερντογάν»… Μεταξύ άλλων το άρθρο-γροθιά στις απύθμενες τουρκικές φιλοδοξίες αναφέρει:

* Είναι λίγοι αυτοί που θέλουν δημόσια να εκφράσουν τις θέσεις τους για τις τουρκικές προκλήσεις. Μέλος του ΝΑΤΟ από το 1952, η Τουρκία είναι πολύ μεγάλη, ισχυρή και στρατηγικά σημαντική -είναι το σταυροδρόμι της Ευρώπης και της Ασίας- για να επιτρέψει μια ανοιχτή αντιπαράθεση, σύμφωνα με αξιωματούχους της συμμαχίας.

*Μια πιο επιθετική, εθνικιστική και θρησκευτική, ριζοσπαστική Τουρκία έρχεται σε αντίθεση με τους Δυτικούς συμμάχους της έναντι της Λιβύης, της Συρίας, του Ιράκ, της Ρωσίας και των ενεργειακών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου. Η προσκόλληση της Τουρκίας -μετά από 18 χρόνια- με τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο τιμόνι έχει επίσης αναστατώσει άλλα μέλη του ΝΑΤΟ.

*«Είναι δύσκολο να περιγράψεις την Τουρκία ως σύμμαχο των ΗΠΑ», δήλωσε ο Φίλιπ Χ. Γκόρντον, σύμβουλος Εξωτερικής Πολιτικής και πρώην βοηθός υπουργός Εξωτερικών που αντιμετώπισε την Τουρκία κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Ομπάμα.

*Παρ’ όλα αυτά, η Τουρκία αποκτά ένα είδος ελεύθερης πρόσβασης (free pass), λένε οι αναλυτές, ότι η πορεία της έχει καθοριστεί από την έλλειψη σταθερής ηγεσίας των ΗΠΑ, που επιδεινώθηκε από την περιφρόνηση του προέδρου Τραμπ για το ΝΑΤΟ και τον σαφή θαυμασμό του για τον κ. Ερντογάν.
Αλλες χώρες, όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία, υπολείπονται επίσης στην κλίμακα αξιών, υποστήριξε ο Νίκολας Μπερνς, πρώην πρεσβευτής του ΝΑΤΟ και στην Αθήνα, καθώς και καθηγητής στο Χάρβαρντ. Αλλά μόνο η Τουρκία εμποδίζει τις βασικές επιχειρήσεις συμμαχιών.

*Εάν αναπτυχθεί, το αντιπυραυλικό S-400 θα φέρνει Ρώσους μηχανικούς σε ένα σύστημα ενιαίας αεροπορικής και αντιπυραυλικής άμυνας του ΝΑΤΟ, δίνοντάς τους πολύτιμες γνώσεις σχετικά με τις δυνατότητες της συμμαχίας, ενώ απειλεί να μειώσει τις αδιαμφισβήτητες ικανότητες του ακριβού μαχητικού πέμπτης γενιάς, του F-35.

Η υπόθεση είναι ότι ο κ. Ερντογάν, ο οποίος έχει γίνει πολύ πιο καχύποπτος από το αποτυχημένο γκιουλενικό πραξικόπημα του 2016 εναντίον του, θέλει να μπορεί να καταρρίψει αμερικανικά και ισραηλινά αεροπλάνα όπως αυτά που χρησιμοποίησε η δική του Πολεμική Αεροπορία στην απόπειρα πραξικοπήματος.

*«Κάθε φορά που συζητάμε για τη Ρωσία» στο ΝΑΤΟ, «όλοι σκέφτονται το S-400 και κανείς δεν λέει τίποτα», είπε ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης, ο οποίος μίλησε με την προϋπόθεση της ανωνυμίας. «Είναι μια σημαντική παραβίαση της αεροπορικής άμυνας του ΝΑΤΟ και δεν συζητείται καν».

*Η Τουρκία έχει επιδιώξει τα δικά της εθνικά συμφέροντα στη βόρεια Συρία, όπου έχει πλέον περισσότερα από 10.000 στρατεύματα, και στη Λιβύη, όπου η στρατιωτική της υποστήριξη σε μια αποτυχημένη κυβέρνηση βοήθησε να αλλάξει το μερίδιο στους πλούσιους ενεργειακούς πόρους της Λιβύης.

*Ενώ η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει αποστολή να βοηθήσει στην επιβολή του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη, το ΝΑΤΟ δεν το κάνει.

* Ο πρόεδρος Εμμανουήλ Μακρόν της Γαλλίας έχει χρησιμοποιήσει τη σύγκρουση ως άλλη επιλογή για να ισχυριστεί ότι το ΝΑΤΟ πλησιάζει στον «εγκεφαλικό θάνατο», επειδή φαίνεται ανίκανο να επιβληθεί στην Τουρκία ή να ενεργήσει με συντονισμένο πολιτικό τρόπο.

*Το τελευταίο σημείο ανάφλεξης είναι το αίτημα της Τουρκίας να μοιραστεί τις ανακαλύψεις φυσικού αερίου που έγιναν το 2015 στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία οδήγησε σε συμφωνίες και συμμαχίες μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου. Στη συνέχεια έστειλε ερευνητικά και γεωτρύπανα για να εξερευνήσουν την περιοχή γύρω από την Κύπρο, προκαλώντας ευρωπαϊκές κυρώσεις, και είπε ότι θα κάνει το ίδιο κοντά στη Ρόδο, οδηγώντας τους Ελληνες να απειλήσουν με πόλεμο. Την περασμένη εβδομάδα, η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ της Γερμανίας έκανε τον κ. Ερντογάν να καθυστερήσει ενώ συνεχίζονται οι συνομιλίες.

*Ενώ πολλοί θεωρούσαν την Τουρκία ως ένα μετριοπαθές δημοκρατικό μοντέλο κατά την Αραβική Ανοιξη πριν από μια δεκαετία, η Τουρκία σήμερα είναι μια διαφορετική χώρα υπό τον κ. Ερντογάν, ο οποίος έχει κινητοποιήσει τους πιο θρησκευτικούς ψηφοφόρους σε ολόκληρη την επικράτεια.
*Ως ευσεβής μουσουλμάνος, ο κ. Ερντογάν έχει γίνει πιο εθνικιστής και αυταρχικός, ειδικά μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016, όταν προέβη σε εκκαθαρίσεις και φυλάκισε πολλούς Τούρκους κοσμικούς, δικαστές, δημοσιογράφους και στρατιωτικούς διοικητές.

*Εχει απαγκιστρωθεί οριστικά από την τουρκική κοσμικότητα και αυτό συμβολίζεται από την πρόσφατη απόφασή του να μετατρέψει την Αγία Σοφία από ένα μουσείο σε τζαμί. Απεργάζεται πιεστικά για την περιοχή με μια νεο-οθωμανική φιλοδοξία, υποβαθμίζοντας τις παλαιότερες συμμαχίες για να προωθήσει τα τουρκικά συμφέροντα.

Από την έντυπη έκδοση

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr