Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

Παρά τις όποιες διπλωματικές και επικοινωνιακές αναφορές και «εξάρσεις» από τον υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, η Αγκυρα δεν αφήνει μέρα να περάσει χωρίς να προκαλεί και αμφισβητεί συγκεκριμένα χερσαία, εναέρια και θαλάσσια δικαιώματα της Αθήνας και της Λευκωσίας.

Δεν πτοείται από τις έστω και χλιαρές αναφορές και κριτική της Ε.Ε. στο πανχριστιανικής διάστασης θέμα της τεμενοποίησης της Αγίας Σοφίας, ενώ για πολλοστή φορά επανέρχεται με την ανανεωμένη NAVTEX ( η νέα είναι η 950/20) του σταθμού της Αττάλειας, υποστηρίζοντας ότι στο θαλασσοτεμάχιο 6 της κυπριακής ΑΟΖ (ΝΔ της μεγαλονήσου) θα πραγματοποιήσει γεώτρηση το πλωτό γεωτρύπανο «Γιαβούζ», στο χρονικό διάστημα μεταξύ 18ης Ιουλίου και 20ής Αυγούστου. Μαζί με το «Γιαβούζ» θα είναι στην ευρύτερη περιοχή τα βοηθητικά σκάφη «OSMAN BEY», «ORHAN BEY» και «ERTUGRUL BEY». Τα συγκεκριμένα σκάφη υποστήριξης εφοδιάστηκαν το τελευταίο χρονικό διάστημα στα λιμάνια της Αττάλειας και της Σελεύκειας.

O υπογράφων εκτιμά ότι η επικείμενη ενέργεια της Αγκυρας αποτελεί τον «πρόδρομο» των προσεχών προκλητικών κινήσεων που έχει εξαγγείλει η Τουρκία στην περιοχή μεταξύ Δωδεκανήσου και ανατολικής Κρήτης (Νομός Λασιθίου), καθώς και στο χώρο του παράτυπου τουρκο-λιβυκού μνημονίου περί θαλασσίων ζωνών της 27ης Νοεμβρίου 2019 (δηλαδή σεισμογραφικές έρευνες και ενδεχομένως γεωτρήσεις εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας). Ειδικότερα περί τα τέλη Αυγούστου (αν δεν υπάρξει νωρίτερα κάποια εξέλιξη ή συμβάν) η κρατική εταιρία πετρελαίων TRAO θα έχει -για το τυπικό της υπόθεσης- το «πράσινο φως» για να προχωρήσει τις έρευνες στις «καυτές» περιοχές που για τη χώρα μας είναι «κόκκινες γραμμές».

Το «Γιαβούζ» από κοινού με τα υδρογραφικά/σεισμογραφικά «Μπαρμπαρός Χαρεντίν Πασά» και το «Ορουκ Ρέις» βρίσκονται για αρκετό χρονικό διάστημα στην Ανατολική Μεσόγειο, με έμφαση σε γεωφυσικές έρευνες ειδικά στα οικόπεδα 6 και 7 της ΑΟΖ, τα όποια έχουν αδειοδοτηθεί στην ιταλική ΕΝΙ και στη γαλλική TOTAL. Λόγω του κορονοϊού καθώς και των χαμηλών τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου στην παγκόσμια αγορά οι δύο εταιρίες, καθώς και η αμερικανική EXXON MOBIL έχουν διακόψει τις σχετικές έρευνες και υπό προϋποθέσεις προτίθενται να επανέλθουν στις αρχές της άνοιξης του 2021. Πάντως οι επικεφαλής της ιταλικής ΕΝΙ έχουν επισημάνει ότι προβληματίζονται από το γεγονός ότι «το τοπίο δεν είναι ήρεμο, λόγω αμφισβητήσεων σχετικά με τις θαλάσσιες ζώνες στην Ανατολική Μεσόγειο». Προς αυτή την κατεύθυνση δείχνουν και τα όσα ανέφεραν στις πρόσφατες επισκέψεις τους στην Αγκυρα οι υπουργοί Εξωτερικών και Αμυνας της Ιταλίας Λουίτζι ντι Μάιο και Λορέντζο Γκουερίνι στους ομολόγους τους Μεβλούτ Τσαβούσογλου και Χουλουσί Ακάρ.

Οι Τούρκοι υποστηρίζουν ότι το οικόπεδο 7 σχετίζεται με την τουρκική υφαλοκρηπίδα (ως προέκταση) και προκλητικά εμμένουν ότι η Λευκωσία έχει οριοθετήσει ΑΟΖ χωρίς να έχει λάβει υπόψη τους Τουρκοκύπριους και τη διαμορφωθείσα μετά το 1974 κατάσταση. Μάλιστα ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών Ακσόι υποστηρίζει ότι «οι αδειοδοτήσεις είναι άκυρες» και προσθέτει την πάγια θέση της Αγκυρας ότι δεν αναγνωρίζει την Κύπρο ως ανεξάρτητο κράτος. Μάλιστα ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Τουρκίας στα Ηνωμένα Εθνη, πρέσβης Φ. Σινιρλίογλου έχει αναφερθεί τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 2019 σε παρεμβάσεις του (παρουσιάζοντας συντεταγμένες και αγνοώντας βασικές αρχές του Δικαίου της Θάλασσας).

Η επικείμενη νέα γεώτρηση της Τουρκίας λαμβάνει χώρα σε μία χρονική περίοδο πολύ σοβαρών εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου η Τουρκία μαζί με την κυβέρνηση Σάρατζ στην Τρίπολη προετοιμάζονται για την επιχείρηση ανακατάληψης της Σύρτης και της αεροπορικής βάσης Αλ Τζούφρα, έχει ενισχυθεί αρκετά η αεροναυτική παρουσία της Τουρκίας στο Λιβυκό Πέλαγος, η Αίγυπτος έχει αυξήσει την ετοιμότητα των στρατιωτικών της δυνάμεων στη μεθοριακή ζώνη με την ανατολική Λιβύη, ενώ δεν έχει υπάρξει πρόοδος αναφορικά με το άνοιγμα των τερματικών σταθμών για εξαγωγές λιβυκού πετρελαίου από τη Σύρτη, τη Ρας Λανούφ κ.ά. (αντιδρά ο Χάφταρ και οι Ρώσοι μισθοφόροι που έχουν τις πλείστες υπό τον έλεγχό τους).

Στο μεταξύ επίσκεψη-αστραπή πραγματοποίησε στο Ισραήλ ο Α/ΓΓΕΘΑ στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος όπου συναντήθηκε με τον Ισραηλινό ομόλογό του, αντιστράτηγο Αλούφ Αβι Κοχάβι και συζήτησαν τα θέματα της Ανατολικής Μεσογείου, τη διμερή στρατιωτικο-εκπαιδευτική συνεργασία, ενώ για πρώτη φορά Ελληνας αξιωματικός θα φοιτήσει στη Σχολή Εθνικής Αμυνας του Ισραήλ.