Σε λιγότερο από έναν χρόνο τέσσερις επιστημονικές εκθέσεις του ΟΗΕ για την κατάσταση του πλανήτη έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου και αύξησαν την πίεση προς τις χώρες που έχουν υπογράψει τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα, οι οποίες συναντώνται από σήμερα στη Μαδρίτη για τη Σύνοδο για το Κλίμα COP25.

Ρεκόρ ζέστης

Οι τελευταίες τέσσερις δεκαετίες υπήρξαν οι πιο ζεστές που έχουν καταγραφεί στη Γη. Με τον εφετινό Ιούλιο να είναι ο πιο ζεστός μήνας στην ιστορία, το 2019 μπαίνει στην κατάταξη των πέντε πιο θερμών ετών, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Και αυτή είναι μόνο η αρχή. Η παγκόσμια θερμοκρασία έχει αυξηθεί κατά περίπου 1 βαθμό Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή. Ειδικοί του ΟΗΕ εκτιμούν ότι, ακόμη κι αν ο υδράργυρος συνεχίσει να ανεβαίνει με τους τρέχοντες ρυθμούς, η αύξηση της θερμοκρασίας θα φτάσει το όριο του 1,5 βαθμού Κελσίου, ο ιδανικός στόχος βάσει της Συμφωνίας του Παρισιού, μεταξύ του 2030 και του 2052.

Ακόμη κι αν οι χώρες τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους αναφορικά με τη μείωση των εκπομπών των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η θερμοκρασία θα έχει αυξηθεί κατά τουλάχιστον 3 βαθμούς Κελσίου έως το τέλος του αιώνα, την ώρα που κάθε μισός βαθμός επιπλέον αυξάνει την ένταση και τη συχνότητα των φυσικών καταστροφών, όπως οι καύσωνες, οι καταιγίδες, η ξηρασία και οι πλημμύρες.

Τα νέα κλιματικά μοντέλα πάνω στα οποία εργάζονται επιστήμονες και τα οποία θα χρησιμεύσουν ως βάση για την επόμενη έκθεση του Διακυβερνητικού Πάνελ του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) το 2021 προβλέπουν ακόμη μεγαλύτερη υπερθέρμανση από αυτή που αναμενόταν, με το χειρότερο σενάριο να κάνει λόγο για αύξηση της θερμοκρασίας της Γης κατά 7 βαθμούς Κελσίου το 2100, δηλαδή έναν βαθμό περισσότερο από τις προηγούμενες εκτιμήσεις.

Πολλαπλές καταστροφές

Έντονοι καύσωνες στην Ευρώπη, τεράστιες πυρκαγιές στη Σιβηρία και στην Αυστραλία, ο κυκλώνας Ιντάι στη Μοζαμβίκη, η Βενετία κάτω από το νερό…

Αν και είναι δύσκολο να αποδοθεί μία συγκεκριμένη φυσική καταστροφή στην κλιματική απορρύθμιση, η αύξηση των ακραίων φαινομένων συνάδει με τις προβλέψεις των επιστημόνων. Και το μέλλον θα είναι ακόμη πιο ζοφερό.

Σε έναν κόσμο με θερμοκρασία αυξημένη κατά 1,5 βαθμό Κλείσου, οι σφοδρές βροχοπτώσεις θα είναι πιο συχνές και έντονες, σύμφωνα με το IPCC. Η συχνότητα και η ένταση των ξηρασιών επίσης θα αυξηθεί.

Αν για παράδειγμα τηρηθεί το όριο των 2 βαθμών Κελσίου, ο όρος που έχει τεθεί στη Συμφωνία του Παρισιού, το ποσοστό των κυκλώνων κατηγορίας 4 και 5 θα αυξηθεί.

Πολύ διοξείδιο του άνθρακα

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ, η εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα αυξάνεται κατά μέσο όρο κατά 1,5% τα τελευταία 10 χρόνια και δεν υπάρχουν ενδείξεις επιβράδυνσης, την ώρα που θα έπρεπε να μειώνονται κατά 7,6% ετησίως, κάθε χρόνο από το 2020 έως το 2030, προκειμένου να τηρηθεί το όριο του 1,5 βαθμού Κελσίου.

Στα τέλη του 2018 τα αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου έσπασαν νέο ρεκόρ συγκέντρωσης στην ατμόσφαιρα, κυρίως το διοξείδιο του άνθρακα.

Οι πάγοι λιώνουν, το επίπεδο της θάλασσας ανεβαίνει

Σύμφωνα με το IPCC, το επίπεδο των θαλασσών αυξήθηκε κατά 15 εκατοστά τον 20ό αιώνα. Ο ρυθμός της αύξησης αυτής ενισχύεται και το επίπεδο των ωκεανών θα συνεχίσει να ανεβαίνει επί αιώνες, απειλώντας παράκτιες περιοχές όπου θα ζουν έως το 2050 περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι.

Ακόμη κι αν μειωθούν σημαντικά οι εκπομπές των αερίων αυτών, η άνοδος των νερών των ωκεανών ενδέχεται να φτάσει τα 30 με 60 εκατοστά έως το 2100 και τα 60 με 110 εκατοστά, αν οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα εξακολουθήσουν να αυξάνονται.

Η αύξηση του επιπέδου της θάλασσας οφείλεται κυρίως στο λιώσιμο των πάγων. Οι πάγοι στη Γροιλανδία και στην Ανταρκτική χάνουν κατά μέσο όρο 430 δισεκατομμύρια τόνους κάθε χρόνο μετά το 2006.

1 εκατομμύριο είδη υπό απειλή

Ο άνθρωπος δεν ευθύνεται μόνο για την κλιματική απορρύθμιση. Η άνευ προηγουμένου εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, κυρίως προκειμένου για να τραφεί ένας ολοένα και αυξανόμενος πληθυσμός, οδηγεί σε μείωση της φύσης με ρυθμούς πιο γοργούς από ποτέ.

Οι γεωργικές πρακτικές, η εκμετάλλευση των δασών, η μόλυνση: σύμφωνα με τους ειδικούς του ΟΗΕ για τη βιοποικιλότητα, το 75% του χερσαίου περιβάλλοντος και το 66% του θαλάσσιου περιβάλλοντος έχουν επηρεαστεί. Αποτέλεσμα: ένα εκατομμύριο είδη ζώων και φυτών απειλούνται με εξαφάνιση, εκ των οποίων πολλά τις επόμενες δεκαετίες.