Ο νικητής του βραβείου, το οποίο απονέμεται κάθε χρόνο σε προσωπικότητες που διακρίθηκαν στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θα επιλεγεί ανάμεσά τους σε μια συνεδρίαση της ολομέλειας την 27η Οκτωβρίου στο Στρασβούργο, διευκρινίζεται σε ανακοίνωση του ΕΚ.

Ο Τζαν Ντιουντάρ, ο πρώην αρχισυντάκτης της αντιπολιτευόμενης τουρκικής εφημερίδας Τζουμχουριέτ, ο Μουστάφα Τζεμίλεφ, ιστορικός ηγέτης των Τατάρων της Κριμαίας, καθώς και οι Νάντια Μουράντ και Λαμίγια Άτζι Μπασάρ, δύο γυναίκες, μέλη της μειονότητας των Γεζίντι στο Ιράκ, συμπεριλήφθηκαν στον κατάλογο των υποψηφίων που προτάθηκαν από τις πολιτικές ομάδες του ΕΚ.

Το νικητή θα επιλέξουν ο πρόεδρος του ΕΚ και οι πρόεδροι των πολιτικών ομάδων. Η τελετή απονομής του βραβείου έχει προγραμματιστεί να γίνει την 14η Δεκεμβρίου στο Στρασβούργο.

Ο Ντιουντάρ, ο οποίος κατηγορήθηκε ότι αποκάλυψε «κρατικά μυστικά» από τις αρχές της Τουρκίας, καταδικάστηκε τον Μάιο να εκτίσει ποινή φυλάκισης πέντε ετών. Κινδυνεύει να καταδικαστεί επίσης για τους δεσμούς που του προσάπτουν οι τουρκικές αρχές ότι έχει με την οργάνωση του ισλαμιστή ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν. Αυτός ο τελευταίος κατά την Άγκυρα ήταν ο εγκέφαλος της απόπειρας στρατιωτικού πραξικοπήματος στα μέσα Ιουλίου στην Τουρκία.

Ο Ντιουντάρ «σώθηκε από μια απόπειρα δολοφονίας του και ζει σήμερα εξόριστος», σημειώνει το ΕΚ.

Ο Μουστάφα Τζεμίλεφ μάχεται, σύμφωνα με το ΕΚ, «για τα δικαιώματα του ανθρώπου και των μειονοτήτων επί μισό αιώνα και πλέον». Στον «πρώην πρόεδρο του Μέτζλις, του αιρετού οργάνου των Τατάρων της Κριμαίας, πρώην σοβιετικό αντιφρονούντα και ουκρανό βουλευτή», που είχε εκτοπιστεί στην κεντρική Ασία κατά τη διάρκεια της παιδικής του ηλικίας, «απαγορεύθηκε εκ νέου η είσοδος στην επικράτεια» της Κριμαίας μετά την προσάρτησή της από τη Ρωσία.

Όσον αφορά τη Νάντια Μουράντ και τη Λαμίγια Άτζι Μπασάρ, το ΕΚ κάνει λόγο στην ανακοίνωσή του για δύο «υπερασπίστριες της κοινότητας των Γεζίντι και επιζήσασες (σ.σ. της ομηρίας τους από τζιχαντιστές) του Ισλαμικού Κράτους» (ΙΚ). Με καταγωγή από ένα ιρακινό χωριό το οποίο «αιματοκυλίστηκε από το Ντάες (σ.σ. ακρώνυμο του ΙΚ στα αραβικά) το καλοκαίρι του 2014, ήταν ανάμεσα στις χιλιάδες νεαρές κοπέλες και νεαρές γυναίκες που απήχθησαν και εξαναγκάστηκαν να γίνουν σεξουαλικές σκλάβες», υπενθυμίζει στην ανακοίνωσή του το ΕΚ.

Η Νάντια Μουράντ ονομάστηκε στα μέσα του Σεπτεμβρίου πρέσβειρα του ΟΗΕ για την αξιοπρέπεια των θυμάτων της εμπορίας ανθρώπων. Δίνει μάχη προκειμένου οι διωγμοί που διαπράχθηκαν το 2014 εναντίον των Γεζίντι να θεωρηθούν γενοκτονία.

Το 2015 το βραβείο Ζαχάρωφ δόθηκε στον σαουδάραβα μπλόγκερ Ράιφ Μπαντάουι, ο οποίος έχει φυλακιστεί και καταδικαστεί να υποστεί μαστιγώσεις στη χώρα του για «προσβολή» του ισλάμ.