Πραξικοπηματίες του στρατού επιχείρησαν να καταλάβουν την εξουσία στην Τουρκία με καταδιωκτικά αεροπλάνα και άρματα μάχης, προκαλώντας τη βίαιη απάντηση της Άγκυρας και την εσπευσμένη επιστροφή από τις διακοπές του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που φαίνεται πως ελέγχει την κατάσταση.
Οι συγκρούσεις, κατά τις οποίες σκηνές βίας πρωτοφανείς εδώ και δεκαετίες σημειώθηκαν στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη, στοίχισαν τη ζωή σε τουλάχιστον 60 ανθρώπους, μεταξύ των οποίων πολλοί άμαχοι, ανακοίνωσε ένας Τούρκος αξιωματούχος. Συνελήφθησαν 754 στρατιωτικοί, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Ανατολή.

Αφού ο πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ διαβεβαίωσε πως όλα είναι “σε μεγάλο βαθμό υπό έλεγχο”, ο Tούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε σήμερα πριν από τα χαράματα ότι “υπάρχουν στην Τουρκία μια κυβέρνηση κι ένας πρόεδρος εκλεγμένοι από τον λαό” και πως “αν θέλει ο Θεός, θα ξεπεράσουμε αυτή τη δοκιμασία”.

Ο Ερντογάν, ο οποίος έφθασε στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης προερχόμενος από το Μαρμαρίς και τον υποδέχθηκε ένα συμπαγές πλήθος υποστηρικτών του, αψήφησε τους πραξικοπηματίες προβλέποντας την αποτυχία της εξέγερσης και διαβεβαιώνοντας ότι θα συνεχίσει να εκτελεί τα καθήκοντά του “μέχρι το τέλος”.

“Αυτοί που κατέβηκαν με άρματα μάχης θα συλληφθούν επειδή αυτά τα άρματα μάχης δεν τους ανήκουν”, πρόσθεσε ο πρόεδρος, οι οπαδοί του οποίου απάντησαν μαζικά στο κάλεσμά του να βγουν στους δρόμους της Άγκυρας, της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης για να αντιταχθούν στο πραξικόπημα.

Ο Ερντογάν συνεχάρη τους Τούρκους επειδή βγήκαν “κατά εκατομμύρια” στους δρόμους, ιδιαίτερα στην εμβληματική πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης.

Η κατάσταση σ’ αυτή τη χώρα των 80 εκατομμυρίων κατοίκων και μέλος του ΝΑΤΟ απείχε πάντως ακόμη πολύ από το να έχει εξομαλυνθει γύρω στις 07:00 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας), περίπου οκτώ ώρες μετά την εκδήλωση της απόπειρας πραξικοπήματος.

Ένα αεροπλάνο έριξε νωρίς σήμερα το πρωί μια βόμβα κοντά στο προεδρικό μέγαρο στην Άγκυρα και καταδιωκτικά αεροπλάνα F-16 βομβάρδισαν άρματα μάχης των στασιαστών κοντά στο προεδρικό μέγαρο, ανακοίνωσε η προεδρία.

Μια “προδοσία”

Λίγο αργότερα περίπου εξήντα στασιαστές στρατιώτες, που είχαν καταλάβει τη νύκτα μια από τις κρεμαστές γέφυρες πάνω από τον Βόσπορο, παραδόθηκαν στις δυνάμεις ασφαλείας στην Κωνσταντινούπολη, σε απ’ ευθείας τηλεοπτική μετάδοση.

Σποραδικοί πυροβολισμοί εξακολουθούσαν να ακούγονται νωρίς σήμερα το πρωί σε πολλές συνοικίες της Άγκυρας και της Κωνσταντινούπολης, επειτα από μια νύκτα βίας και εκρήξεων που οφείλονταν, σύμφωνα με τα μέσα ενημέρωσης, σε αεροπορικούς βομβαρδισμούς.

Ο πρωθυπουργος Γιλντιρίμ έδωσε διαταγή στον στρατό να καταρρίπτει τα αεροπλάνα και τα ελικόπτερα που βρίσκονται στα χέριατων πραξικοπηματιών, σύμφωνα με έναν τούρκο αξιωματούχο. Ανακοίνωσε πως διόρισε έναν νέο προσωρινό αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων.

Κατά την άφιξη του στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, ο Ερντογάν κατήγγειλε την “προδοσία” των πραξικοπηματιών στρατιωτών,τους οποίους κατηγόρησε ότι συνδέονται με τον ορκισμένο εχθρό του, τον Φετουλάχ Γκιουλέν, έναν ιεροκήρυκα εξόριστο εδώ και χρόνια στις ΗΠΑ.

“Αρνούμαι κατηγορηματικά αυτές τις κατηγορίες”, απάντησε αυτός ο τελευταίος σε ανακοινωσή του από τις ΗΠΑ, όπου διαμένει. “Υπέφερα από πολλά στρατιωτικά πραξικοπήματα τα 50 τελευταία χρόνια και βρίσκω συνεπώς ιδιαίτερα προσβλητικό το να κατηγορούμαι ότι έχω οποιαδήποτε σχέση μ’ αυτή την απόπειρα”.

Όσο για τον αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων, που σύμφωνα με τα μέσα ενημέρωσης ήταν κρατούμενος των πραξικοπηματιών στο γενικό επιτελείο του στην Άγκυρα, ο Ερντογάν δήλωσε πως δεν γνωρίζει πού βρίσκεται. Πριν από λίγο πάντως ανακοινώθηκε πως ο στρατηγός Χουλουσί Ακάρ είχε τεθεί υπό κράτηση από τους πραξικοπηματίες, διασώθηκε και μεταφέρθηκε σε ασφαλές μέρος.

Ο Ερντογάν υποστήριξε ακόμη πως το ξενοδοχείο στο οποίο περνούσε τις διακοπές του στο Μαρμαρίς, θέρετρο στη νοτιοδυτική Τουρκία, βομβαρδίσθηκε μετά την αναχώρησή του.

Επιστροφή στην ομαλότητα;

Ο πρωθυπουργός Γιλντιρίμ έκανε λόγο για μια “βλακώδη” και “καταδικασμένη σε αποτυχία” απόπειρα πραξικοπήματος.

Το κοινοβούλιο, γύρω από το οποίο αναπτύχθηκαν άρματα μάχης, βομβαρδίσθηκε στην Άγκυρα, όπου τουλάχιστον 17 αστυνομικοί σκοτώθηκαν, μετέδωσε το Ανατολή.

Στην Κωνσταντινούπολη, στρατιώτες άνοιξαν πυρ εναντίον του πλήθους, προκαλώντας δεκάδες τραυματίες, διαπίστωσε φωτογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου. Αεροπλάνα F-16 κατέρριψαν επίσης ένα ελικόπτερο των πραξικοπηματιών, σύμφωνα με την τουρκική τηλεόραση.

Περίπου δύο ώρες μετά την ανακοίνωση του πραξικοπήματος, ο πρόεδρος Ερντογάν είχε προβλέψει την αποτυχία του μιλώντας με ανέκφραστη φωνή στην τηλεόραση από ένα αδιευκρίνιστο μέρος με κινητό μέσω FaceTime.

Η δημόσια τουρκική τηλεόραση είχε μεταδώσει λίγο πριν από τα μεσάνυχτα ένα ανακοινωθέν των “τουρκικών ενόπλων δυνάμεων” που έκανε λόγο για κήρυξη στρατιωτικού νόμου και απαγόρευση της κυκλοφορίας σ’ όλη τη χώρα.

Οι πραξικοπηματίες δικαιολόγησαν την “πλήρη κατάληψη της εξουσίας σ’ όλη τη χώρα” εκ μέρους τους επικαλούμενοι την ανάγκη “να διασφαλιστούν και να αποκατασταθούν η συνταγματική τάξη, η δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι ελευθερίες και να υπερισχύσει ο ανώτατος νόμος της χώρας”.

Ο πρωθυπουργός προειδοποίησε τους πραξικοπηματίες ότι θα πληρώσουν “το υψηλότερο τίμημα”.

Οι γέφυρες πάνω από τον Βόσπορο έκλεισαν και προς τις δύο κατευθύνσεις.

Στην Κωνσταντινούπολη, οι μεγάλες αρτηρίες, κυρίως αυτές που οδηγούν στην πλατεία Ταξίμ, αποκλείσθηκαν από τις δυνάμεις της τάξης και η παρουσία της αστυνομίας ήταν μαζική.

Πολλοί κάτοικοι έσπευσαν στα καταστήματα για να αγοράσουν φιάλες νερού και τρόφιμα και στα μηχανήματα αυτόματων τραπεζικών συναλλαγών για να σηκώσουν μετρητά.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα ζήτησε να υποστηριχθεί η “δημοκρατικά εκλεγμένη” τουρκική κυβέρνηση, “να επιδειχθεί αυτοσυγκράτηση και να αποφευχθεί η βία ή ένα αιματοκύλισμα”.

Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι ζήτησε επίσης “αυτοσυγκράτηση” και “σεβασμό των δημοκρατικών θεσμών”. Ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ ζήτησε να αποφευχθεί “κάθε φονική σύγκρουση”.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι-Μουν δήλωε οτι “έχει κρίσιμη σημασία να αποκατασταθούν η πολιτική εξουσία και η συνταγματική τάξη γρήγορα και ειρηνικά”.