Στο σύνολο, 22 άνθρωποι, εκ των οποίων οι 16 ήταν διαδηλωτές, έχουν χάσει τη ζωή τους από την Πέμπτη που ξεκίνησαν οι συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας κατά των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι πολίτες και της εξουσίας στην Τεχεράνη, οι οποίες ξεκίνησαν από την βορειοανατολική πόλη Μασχάντ και επεκτάθηκαν γρήγορα σε όλο το Ιράν.

Θυμίζεται πως αυτό που αρκετοί αναλυτές ονομάζουν νέα Ιρανική Άνοιξη ξεκίνησε με μαζικές διαδηλώσεις πριν από τέσσερις ημέρες. Στόχος η κατάσταση της οικονομίας, η υψηλή ανεργία και ο μεγάλος πληθωρισμός. Πολύ σύντομα όμως οι διαδηλώσεις μετατράπηκαν σε διαμαρτυρίες κατά του ανώτατου ηγέτη της χώρας Ayatollah Khamenei.

Σύμφωνα με τον Alireza Nader, αναλυτή και ερευνητή στο Rand Corporation, ο λαός έχει χάσει την πίστη του στον Ιρανό πρόεδρο Hassan Rouhani. «Η κυβέρνηση εμφανίζεται ως ιδιαίτερα διεφθαρμένη, ενώ οι αυξανόμενες ανισότητες γίνονται αντιληπτές από τον πληθυσμό ως μια μορφή αδικίας», σημειώνει και προσθέτει: «Υποτίθεται ότι αυτό θα ήταν ένα σύστημα που θα έφερνε και πάλι δικαιοσύνη μετά την επανάσταση του 1979 αλλά απέτυχε». Ο Karim Sadjadpour, αναλυτής στο Carnegie Endowment for International Peace, ανέφερε ότι υπάρχει και μια ώθηση ανάμεσα στους πολίτες να διασφαλιστούν ίσα δικαιώματα για τις γυναίκες.

Οι διαμαρτυρίες πυροδοτήθηκαν από τη λαϊκή δυσαρέσκεια για την κυβέρνηση στην Τεχεράνη και για τις επιδεινούμενες οικονομικές συνθήκες στη χώρα. Σε βίντεο που κυκλοφόρησαν διαδηλωτές ακούγονταν να φωνάζουν συνθήματα όπως «θάνατος στον Ρουχανί» και «θάνατος στον δικτάτορα», μαζί με τα συνθήματα κατά της αύξησης των τιμών σε βασικά αγαθά και της διαφθοράς αξιωματούχων. Οι διαδηλωτές επέκριναν επίσης την κυβέρνηση ότι επικεντρώνει υπερβολικά την προσοχή της στα προβλήματα του εξωτερικού -όπως στον εμφύλιο της Συρίας- αντί για τα πιεστικά προβλήματα στο εσωτερικό της χώρας.

Οι διεθνείς αντιδράσεις

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επιτέθηκε κατά του ιρανικού καθεστώτος τη Δευτέρα, λέγοντας πως έχει αρπάξει τον πλούτο του ιρανικού λαού και έχει καταπιέσει τα δικαιώματα του.

«Ο σπουδαίος ιρανικός λαός έχει καταπιεστεί για πολλά χρόνια. Διψάει για φαγητό και για ελευθερία. Μαζί με τα ανθρώπινα δικαιώματα, ληστεύουν και τον πλούτο του Ιράν. ΩΡΑ ΓΙΑ ΑΛΛΑΓΗ!» έγραψε στο λογαριασμό του στο Twitter o κ. Τραμπ.

Σήμερα, καταδίκασε «το ωμό και διεφθαρμένο καθεστώς» που βρίσκεται στην εξουσία στο Ιράν, κατά την έκτη ημέρα ενός κινήματος αμφισβήτησης που έχει αμαυρωθεί από βίαια επεισόδια στη χώρα αυτή.

«Οι Ιρανοί αντιδρούν επιτέλους κατά του ωμού και διεφθαρμένου ιρανικού καθεστώτος», σημείωσε ο Τραμπ σε μεσημεριανό μήνυμά του στο Twitter για να προσθέσει «Ο λαός έχει λίγο φαγητό, έναν ισχυρό πληθωρισμό και καθόλου ανθρώπινα δικαιώματα».

The people of Iran are finally acting against the brutal and corrupt Iranian regime. All of the money that President Obama so foolishly gave them went into terrorism and into their “pockets.” The people have little food, big inflation and no human rights. The U.S. is watching!

— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) January 2, 2018

Iran is failing at every level despite the terrible deal made with them by the Obama Administration. The great Iranian people have been repressed for many years. They are hungry for food & for freedom. Along with human rights, the wealth of Iran is being looted. TIME FOR CHANGE!

— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) January 1, 2018

Η Ευρωπαϊκή Ένωση τόνισε τη Δευτέρα ότι «ελπίζει» πως το δικαίωμα των πολιτών να διαδηλώνουν είναι και θα παραμείνει «εγγυημένο» στο Ιράν, θέατρο εδώ και πέντε ημέρες συχνά βίαιων διαδηλώσεων εναντίον της κυβέρνησης του προέδρου Χασάν Ροχανί με αφορμή τις οικονομικές δυσκολίες.

«Παρακολουθούμε τις διαδηλώσεις ιρανών πολιτών κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών. Βρισκόμαστε σε επαφή με τις ιρανικές αρχές και ελπίζουμε ότι θα υπάρξουν εγγυήσεις ως προς το δικαίωμα των πολιτών να διαδηλώνουν ειρηνικά και ως προς την ελευθερία της έκφρασης, μετά τις δημόσιες δηλώσεις του προέδρου Ροχανί», ανέφερε μια εκπρόσωπος της επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ Φεντερίκας Μογκερίνι.

«Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε τις εξελίξεις», συμπλήρωσε.

Την ανησυχία του για τους θανάτους διαδηλωτών στο Ιράν εξέφρασε και ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, απευθύνοντας έκκληση στην ιρανική κυβέρνηση να σεβαστεί τα δικαιώματα του λαού.

Οι διαδηλώσεις που ξεκίνησαν την περασμένη εβδομάδα είναι οι μεγαλύτερες που έχουν οργανωθεί στο Ιράν από το 2009, μετά την επανεκλογή του τότε προέδρου Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ.

«Καλούμε την ιρανική κυβέρνηση να σεβαστεί τα δικαιώματα των διαδηλωτών να συγκεντρώνονται και να υψώνουν ειρηνικά τη φωνή τους» τόνισε ο Γκάμπριελ. «Μετά τις αντιπαραθέσεις των τελευταίων ημερών, είναι ιδιαίτερα σημαντικό όλες οι πλευρές να αποφύγουν τις βίαιες ενέργειες», πρόσθεσε.

Την ίδια ώρα, ο υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου Μπόρις Τζόνσον προέτρεψε το βράδυ της Δευτέρας την κυβέρνηση του Ιράν να αρχίσει έναν «ουσιώδη» διάλογο για τα θέματα που εγείρουν οι πολίτες στις συνεχιζόμενες διαδηλώσεις τους, που χαρακτήρισε «δικαιολογημένα και σημαντικά», την ώρα που η σοβαρότερη αναταραχή στην Ισλαμική Δημοκρατία εδώ και σχεδόν μία δεκαετία δεν μοιάζει να κοπάζει.

Ο Τζόνσον ζήτησε να γίνει σεβαστή η ελευθερία της έκφρασης και να επιτραπεί στους πολίτες να διαδηλώνουν ειρηνικά, μετά τις νέες κινητοποιήσεις, για πέμπτη συνεχή ημέρα, τη Δευτέρα.

«Το ΗΒ παρακολουθεί στενά τα γεγονότα στο Ιράν. Πιστεύουμε ότι θα έπρεπε να γίνει ουσιώδης διάλογος για τα δικαιολογημένα και σημαντικά θέματα που εγείρουν οι διαδηλωτές και αναμένουμε από τις ιρανικές αρχές να το επιτρέψουν», ανέφερε ο επικεφαλής της βρετανικής διπλωματίας σε ανάρτησή του στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης Facebook.

«Η Γαλλία ανησυχεί από τον υψηλό αριθμό των θυμάτων και των συλλήψεων στις πρόσφατες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στο Ιράν», δήλωσε ένας εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, αποφεύγοντας να επιβεβαιώσει αν ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας θα επισκεφθεί εντός της εβδομάδας την Τεχεράνη.

«Το δικαίωμα στη διαμαρτυρία είναι θεμελιώδες δικαίωμα», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο εκπρόσωπος.

Παράλληλα, και οι αρχές του Μπαχρέιν κάλεσαν σήμερα τους πολίτες της χώρας να μην επισκεφθούν το Ιράν “για κανέναν λόγο”, εξαιτίας των διαδηλώσεων και των επεισοδίων που σημειώνονται από την περασμένη εβδομάδα στην Ισλαμική Δημοκρατία.

Σε ανακοίνωση που αναρτήθηκε στον λογαριασμό του στο Twitter, το υπουργείο Εξωτερικών του Μπαχρέιν ζητά επίσης από τους πολίτες που βρίσκονται ήδη στο Ιράν να φύγουν από τη χώρα αυτή άμεσα. Όπως αναφέρει, η κατάσταση όσον αφορά την ασφάλεια είναι “ασταθής” ενώ σημειώνονται “ταραχές σε ευρεία κλίμακα” και “σοβαρές βίαιες ενέργειες”.

Οι σιίτες μουσουλμάνοι, που αποτελούν την πλειοψηφία των κατοίκων του Μπαχρέιν, επισκέπτονται συχνά το Ιράν κυρίως για θρησκευτικούς λόγους.

Η σουνιτική δυναστεία που κυβερνά το βασίλειο του Μπαχρέιν κατηγορεί το Ιράν ότι υποκινεί ταραχές στη χώρα, κάτι που η Τεχεράνη αρνείται κατηγορηματικά. Το Μπαχρέιν είναι η πρώτη χώρα του Κόλπου που εξέδωσε ταξιδιωτική οδηγία για το Ιράν όπου τουλάχιστον δέκα άνθρωποι έχουν σκοτωθεί τις τελευταίες ημέρες σε βίαια επεισόδια, στο περιθώριο αντικυβερνητικών διαδηλώσεων.