Οκτώ ημέρες μετά το Brexit, οι Γάλλοι και οι Βρετανοί τιμούν μαζί σήμερα την εκατονταετηρίδα από τη μάχη του Σομ, την πιο φονική του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου, σύμβολο της ιστορικής συμμαχίας μεταξύ των δύο χωρών.

Οι τελετές άρχισαν στις 07:28 (τοπική ώρα, 08:28 ώρα Ελλάδας) στο Οβιγέ-λα-Μπουασέλ (βόρεια Γαλλία), ακριβώς τη στιγμή που, πριν από εκατό χρόνια, οι στρατοί της Βρετανίας και της Γαλλίας πυροδότησαν τριάντα τόνους εκρηκτικών για να δυναμιτίσουν τις γερμανικές άμυνες.

Την ίδια στιγμή, σιγή δύο λεπτών τηρήθηκε στο Λονδίνο, όπου η βασίλισσα συμμετείχε τη νύκτα σε αγρυπνία στο αββαείο του Ουεστμίνστερ. Σφυρίχτρες ήχησαν επίσης κοντά στο κοινοβούλιο για να σηματοδοτήσουν την έναρξη της επίθεσης.

Στο Σομ, ο πρίγκιπας Κάρολος, ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον και ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, η παρουσία του οποίου αποφασίσθηκε μετά το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος, επρόκειτο να αποτίσουν το μεσημέρι φόρο τιμής στους 1,2 εκατομμύριο άνδρες όλων των εθνικοτήτων που σκοτώθηκαν, τραυματίσθηκαν ή εξαφανίσθηκαν στους πέντε μήνες που διήρκεσε η μάχη.

Κοντά στο επιβλητικό μνημείο του Τιεβάλ, όπου υπάρχουν τα ονόματα των 72.000 Βρετανών και Νοτιοαφρικανών στρατιωτών που σκοτώθηκαν στη μάχη, οι τρεις άνδρες θα αναγνώσουν κείμενα για “την κόλαση” του πολέμου, τις εκδηλώσεις σεβασμού ανάμεσα στα εχθρικά στρατεύματα και τη μεταπολεμική ανοικοδόμηση, αλλά δεν θα εκφωνήσουν κανέναν λόγο.

Ο αρχηγός του γαλλικού κράτους εξήγησε χθες ότι επιθυμεί με την παρουσία του “να υπενθυμίσει ότι η ευρωπαϊκή ιδέα είναι αυτή που επέτρεψε να ξεπεραστούν οι διαιρέσεις και οι αντιπαλότητες μεταξύ των κρατών και που τους έφερε την ειρήνη εδώ και 70 χρόνια”.

Στις 23 Ιουνίου, οι Βρετανοί επέλεξαν με ποσοστό 52% την έξοδο από την ΕΕ, προκαλώντας έναν σεισμό στην αγγλική πολιτική τάξη και ανησυχία στους εταίρους τους.

Σχεδόν 600 παιδιά -300 από τη Βρετανία και 300 από τη Γαλλία- πρόκειται να συμμετάσχουν στις εορταστικές εκδηλώσεις, τις οποίες θα παρακολουθήσουν περισσότεροι από 12.000 άνθρωποι και οι οποίες θα μεταδοθούν απ’ ευθείας στο Ηνωμένο Βασίλειο από το BBC.
Η 1η Ιουλίου 1916, η ημέρα που άρχισε η επίθεση, θεωρείται η πιο αιματηρή ημέρα της βρετανικής ιστορίας με 20.000 νεκρούς ή εξαφανισμένους -οι περισσότεροι κατά την πρώτη ώρα της μάχης- και 40.000 τραυματίες.

Για τους Βρετανούς, το Σομ έχει καταγραφεί στη συλλογική μνήμη όπως η μάχη του Βερντέν για τους Γάλλους.
“Χάσαμε τον ανθό μιας γενιάς (…) Από πολλές απόψεις, η ημέρα αυτή υπήρξε η πιο θλιβερή της μακράς ιστορίας του έθνους μας”, δήλωσε χθες το βράδυ ο πρίγκιπας Ουίλιαμ στην αρχή μιας στρατιωτικής αγρυπνίας στο μνημείο του Τιεβάλ, όπου στρατιώτες της Κοινοπολιτείας, της Γαλλίας και της Γερμανίας εναλλάσσονταν σ’ όλη τη διάρκεια της νύκτας.

“Αναγνωρίζουμε απόψε τις αποτυχίες των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, της δικής μας περιλαμβανομένης, για να αποφευχθεί η καταστροφή του παγκόσμιου πολέμου”, συνέχισε ο πρίγκιπας Ουίλιαμ, ο οποίος συνοδευόταν από τη σύζυγό του, την Κέιτ, καθώς και τον αδελφό του, τον Χάρι.