Νωρίτερα, έκκληση για «ανοικτό και ειλικρινή» διάλογο για τη έξοδο από την κρίση, απηύθυνε την Τρίτη το Κατάρ, το οποίο αντιμετωπίζει κατηγορίες για υποστήριξη της τρομοκρατίας και έχει απομονωθεί διπλωματικά από τις περισσότερες χώρες του Κόλπου, την Αίγυπτο και άλλες μουσουλμανικές χώρες.

Το Κατάρ προσβλέπει πλέον στην μεσολάβηση του Κουβέιτ που δεν διέκοψε τις διπλωματικές του σχέσεις με την Ντόχα. Στα σούπερ μάρκετ σημειώνονται ουρές υπό το φόβο της έλλειψης τροφίμων.

Ο ηγέτης του Κατάρ Σέιχ Ταμίμ μπιν Χάμαντ Αλ-Θάνι είχε την νύχτα τηλεφωνική επικοινωνία με τον ομόλογό του του Κουβέιτ και αποφάσισε να αναβάλει ομιλία του προς τον λαό του Κατάρ για να δοθεί χρόνος για μεσολάβηση, καθώς ο εμίρης του Κουβέιτ του ζήτησε να επιδείξει αυτοσυγκράτηση και να μην πάρει κάποιο μέτρο που θα προκαλέσει την κλιμάκωση της κρίσης.

Τι προηγήθηκε

Διπλωματικός σεισμός στη Μέση Ανατολή όταν  το Ριάντ, το Κάιρο, το Αμπού Ντάμπι, η Μανάμα, αλλά και η Υεμένη με την Ανατολική κυβέρνηση της Λιβύης διέκοψαν χθες τις σχέσεις τους με το Κατάρ, το οποίο κατηγορούν ότι υποστηρίζει την «τρομοκρατία», δεκαπέντε ημέρες μετά το ταξίδι του Ντόναλντ Τραμπ στην περιοχή, ο οποίος κάλεσε τις μουσουλμανικές χώρες να κινητοποιηθούν εναντίον του εξτρεμισμού.

Το Κατάρ, το οποίο καυχάται ότι διαδραματίζει έναν περιφερειακό ρόλο και ότι επελέγη για να διοργανώσει το ποδοσφαιρικό Μουντιάλ 2022, αποκλείσθηκε επίσης από τον αραβικό στρατιωτικό συνασπισμό που πολεμάει φιλοϊρανούς αντάρτες στην Υεμένη.

Από το Σίδνεϊ, ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Ρεξ Τίλερσον κάλεσε τις χώρες του Κόλπου να παραμείνουν ενωμένες, εκτιμώντας πάντως ότι η κρίση αυτή δεν θα έχει επιπτώσεις στην παγκόσμια μάχη εναντίον «της τρομοκρατίας».

Πρόκειται για τη σοβαρότερη κρίση από τη δημιουργία, το 1981, του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (Σαουδική Αραβία, Μπαχρέιν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κουβέιτ, Ομάν, Κατάρ).

Τρεις από τις χώρες αυτές (Σαουδική Αραβία, Εμιράτα, Μπαχρέιν), καθώς και η Αίγυπτος, ανακοίνωσαν διαδοχικά σήμερα τα χαράματα τη ρήξη των διπλωματικών σχέσεών τους με το Κατάρ, το οποίο κατηγορούν ότι «υποστηρίζει την τρομοκρατία», περιλαμβανομένης της Αλ-Κάιντα, της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος και των Αδελφών Μουσουλμάνων.

Το επίσημο σαουδαραβικό πρακτορείο ειδήσεων SPA μετέδωσε πως το Ριάντ διακόπτει τις διπλωματικές σχέσεις του και κλείνει τα χερσαία, εναέρια και θαλάσσια σύνορά του με το Κατάρ για να «προστατεύσει την εθνική ασφάλειά του από τους κινδύνους της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού».

«Η Σαουδική Αραβία έλαβε αυτό το αποφασιστικό μέτρο εξαιτίας σοβαρών καταχρήσεων εκ μέρους των αρχών της Ντόχα σε όλη τη διάρκεια των τελευταίων ετών (…) για να υποκινήσουν την ανυπακοή και να βλάψουν την κυριαρχία της», δήλωσε ένας σαουδάραβας αξιωματούχος.

«Το Κατάρ υποδέχεται διάφορες τρομοκρατικές οργανώσεις για να αποσταθεροποιήσει την περιοχή, όπως η αδελφότητα των Αδελφών Μουσουλμάνων, το Νταές (το αραβικό ακρωνύμιο του Ισλαμικού Κράτους) και η Αλ-Κάιντα», κατήγγειλε.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ντόχα υποστηρίζει επίσης «τις δραστηριότητες τρομοκρατικών οργανώσεων που υποστηρίζονται από το Ιράν στην επαρχία Κατίφ (ανατολική Σαουδική Αραβία)», όπου βρίσκεται συγκεντρωμένη η σιιτική μειονότητα του σαουδαραβικού βασιλείου, καθώς και στο Μπαχρέιν, που εδώ και χρόνια συγκλονίζεται από ταραχές που εκδηλώνονται από τους σιίτες που αποτελούν την πλειοψηφία στη χώρα αυτή.

Το Ριάντ και η Τεχεράνη διέκοψαν τις διπλωματικές σχέσεις τους τον Ιανουάριο 2016 μετά την εκτέλεση ενός επικεφαλής των σιιτών στη Σαουδική Αραβία.

Ο αραβικός στρατιωτικός συνασπισμός, ο οποίος εδώ και περισσότερο από δύο χρόνια επεμβαίνει στην Υεμένη υπό σαουδαραβική διοίκηση, αποφάσισε επίσης να αποκλείσει το Κατάρ από τη συμμαχία αυτή.

Σε ανακοίνωσή του, ο συνασπισμός αναφέρει πως το Κατάρ υποστηρίζει «την τρομοκρατία», αναφέροντας κυρίως την Αλ-Κάιντα και το Ισλαμικό Κράτος, αλλά και τους φιλοϊρανούς αντάρτες Χούτι της Υεμένης.

Στο Κάιρο, η Αίγυπτος ανακοίνωσε επίσης τη διακοπή των σχέσεών της με το Κατάρ.

Το Κάιρο «αποφάσισε να βάλει τέλος στις διπλωματικές σχέσεις του με το κράτος του Κατάρ το οποίο επιμένει να υιοθετεί μια συμπεριφορά εχθρική έναντι της Αιγύπτου», ανακοίνωσε το αιγυπτιακό υπουργείο Εξωτερικών.

Στην ανακοίνωση αναφέρεται επίσης ότι κλείνουν τα «εναέρια και θαλάσσια» σύνορα με το Κατάρ.

Το Μπαχρέιν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα διέκοψαν επίσης τις σχέσεις με την Ντόχα. Η αεροπορική εταιρεία Etihad του Αμπού Ντάμπι ανακοίνωσε πως διακόπτει από αύριο το πρωί και «μέχρι νεωτέρας» όλες τις πτήσεις της προς και από το Κατάρ.

Εξάλλου οι διπλωμάτες του Κατάρ έχουν προθεσμία 48 ωρών για να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους στις χώρες του Κόλπου.

Οι πολίτες του Κατάρ έχουν προθεσμία 14 ημερών για να εγκαταλείψουν τη Σαουδική Αραβία, τα Εμιράτα και το Μπαχρέιν ενώ οι πολίτες αυτών των τριών χωρών απαγορεύεται να μεταβαίνουν στο Κατάρ.

Οι εξελίξεις αυτές σημειώνονται ενώ οι αρχές του Κατάρ υποστήριξαν την περασμένη εβδομάδα πως έπεσαν θύματα «χάκερ», οι οποίοι δημοσιοποίησαν στον ιστότοπο του επίσημου πρακτορείου ειδήσεων QNA ψευδείς δηλώσεις που αποδόθηκαν στον εμίρη σεΐχη Ταμίμ μπεν Χαμάντ αλ-Θάνι.

Αυτές οι αμφιλεγόμενες δηλώσεις αντέβαιναν στην περιφερειακή συναίνεση σε πολλά ευαίσθητα ζητήματα, ιδίως αναφορικά με το Ιράν, το οποίο εμφανιζόταν με βάση τις εν λόγω δηλώσεις ως ένας στρατηγικός σύμμαχος, ενώ κατηγορείται από τη Σαουδική Αραβία ότι είναι «η αιχμή του δόρατος της τρομοκρατίας».

Οι δηλώσεις περιείχαν επίσης αρνητικά σχόλια για τις σχέσεις ανάμεσα στην κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ και το Κατάρ, που είναι εντούτοις στενός σύμμαχος των ΗΠΑ.

Η επίσκεψη του προέδρου Τραμπ στο Ριάντ, η πρώτη που πραγματοποίησε στο εξωτερικό, στέφθηκε από την υπογραφή μιας συμφωνίας για ένα «στρατηγικό όραμα» με στόχο την ενίσχυση των οικονομικών και των αμυντικών σχέσεων ανάμεσα στο σαουδαραβικό βασίλειο και τις ΗΠΑ.

Σε ομιλία που εκφώνησε στις 21 Μαΐου στο Ριάντ ενώπιον ηγετών του μουσουλμανικού κόσμου, ο Τραμπ ζήτησε να «κυνηγηθούν» οι εξτρεμιστές και «οι τρομοκράτες», αναφερόμενος στις τζιχαντιστικές οργανώσεις που έχουν πραγματοποιήσει επιθέσεις σε πολλές χώρες. Είχε ζητήσει επίσης από την διεθνή κοινότητα «να απομονώσει» το Ιράν.

Το Κατάρ διαμαρτυρήθηκε ότι είναι θύμα μιας εχθρικής εκστρατείας, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, αναφορικά με την υποστήριξη που υποτίθεται ότι παρέχει στις ισλαμιστικές οργανώσεις.

Η τελευταία ανοικτή κρίση στον Κόλπο χρονολογείται από το 2014, όταν τρεις χώρες του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (Αραβία, Μπαχρέιν και Εμιράτα) είχαν ανακαλέσει τους πρεσβευτές τους στην Ντόχα για να διαμαρτυρηθούν για την υποστήριξη που φέρεται ότι παρείχε το Κατάρ στους Αδελφούς Μουσουλμάνους.

Ντόχα: Επιδιώκουν να θέσουν το κράτος του Κατάρ υπό κηδεμονία

Το Κατάρ κατηγόρησε σήμερα τους γείτονές του στον Κόλπο ότι επιδιώκουν να το θέσουν υπό κηδεμονία και κατήγγειλε ως «αδικαιολόγητη» τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων που ανακοινώθηκε από τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν, καθώς και από την Αίγυπτο.

Τα μέτρα αυτά είναι «αδικαιολόγητα» και «αβάσιμα», αντέδρασε σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών του Κατάρ.

Τα μέτρα αυτά ελήφθησαν «σε συντονισμό με την Αίγυπτο» και έχουν έναν «ξεκάθαρο στόχο: να τεθεί υπό κηδεμονία το κράτος του Κατάρ, πράγμα που σηματοδοτεί μια προσβολή της κυριαρχίας του» και είναι «εντελώς απαράδεκτο», προσθέτει το υπουργείο.

Το υπουργείο Εξωτερικών του Κατάρ εκφράζει «τη βαθιά λύπη και την έκπληξή του» και καταγγέλλει «μια εχθρική εκστρατεία, βασισμένη σε ψεύδη (…) που μαρτυρεί προμελέτη για να προκληθεί βλάβη στο κράτος» του Κατάρ.

Το Κατάρ, μέλος του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου, «σέβεται την κυριαρχία των άλλων κρατών, δεν επεμβαίνει στις υποθέσεις άλλων και μάχεται εναντίον της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού», προσθέτει το υπουργείο Εξωτερικών.

Το Κατάρ «θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε να αποτύχουν οι απόπειρες να πληγούν ο πληθυσμός του και η οικονομία του», διευκρινίζει το υπουργείο.

Τα γεγονότα που οδήγησαν στην κρίση του Κατάρ με τις χώρες του Κόλπου

Τα βασικά γεγονότα που οδήγησαν στην κρίση μεταξύ του Κατάρ και των γειτονικών του χωρών του Κόλπου:

20 Μαΐου: Το Κατάρ ανακοινώνει ότι είναι θύμα μιας «ψευδούς» εκστρατείας που τον κατηγορεί ότι «στηρίζει» την τρομοκρατία, λίγο πριν την επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στη Σαουδική Αραβία.

21 Μαΐου: Ο εμίρης του Κατάρ σέιχ Τάμιμ μπον Χάμαντ αλ Θάνι συνομιλεί με τον Τραμπ στο Ριάντ.

24 Μαΐου: Το Κατάρ ανακοινώνει ότι το πρακτορείο ειδήσεων της χώρας «δέχθηκε κυβερνοεπίθεση από μια άγνωστη οντότητα» και ότι «ψευδείς» δηλώσεις αποδόθηκαν στον εμίρη της χώρας.
Μεταξύ των θεμάτων στα οποία φέρεται να αναφέρθηκε ο εμίρης είναι το Ιράν, η Χεζμπολάχ, η Χαμάς και οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι. Τις δηλώσεις αυτές διέψευσε η Ντόχα, ενώ ανακοίνωσε ότι ξεκίνησε έρευνα για την κυβερνοπειρατεία, όμως παρόλα αυτά τα μέσα ενημέρωσης του Κόλπου τις μεταδίδουν.

25 Μαΐου: «Το Κατάρ διχάζει τους Άραβες» είναι ο τίτλος της εφημερίδας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων al Bayane, ενώ η σαουδαραβική εφημερίδα Al Hayat γράφει ότι οι δηλώσεις που αποδίδονται στον αλ Θάνι «προκάλεσαν αγανάκτηση σε μεγάλη κλίμακα».

25 Μαΐου: Ο υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ σέιχ Μοχάμεντ μπιν Αμπντεράχμαν αλ Θάνι καταγγέλλει «μια εκστρατεία των μέσων ενημέρωσης εχθρική προς το κράτος του Κατάρ», την οποία το εμιράτο «θα αντιμετωπίσει».

28 Μαΐου: Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΑΕ Άνουαρ Γκάργας δηλώνει ότι οι μοναρχίες του Κόλπου «περνούν μια νέα, μεγάλη κρίση» και καλεί το Κατάρ, χωρίς να το αναφέρει ονομαστικά, «να αλλάξει στάση και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη και τη διαφάνεια».

2 Ιουνίου: Μια επίσημη πηγή από τη Ντόχα αναφέρει ότι Αμερικανοί ερευνητές του FBI βοηθούν το Κατάρ να εντοπίσει την προέλευση «της κυβερνοπειρατίας».

5 Ιουνίου: Η Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ, το Μπαχρέιν, η Αίγυπτος, η Υεμένη και η κυβέρνηση της ανατολικής Λιβύης διακόπτουν τις διπλωματικές τους σχέσεις με το Κατάρ, κατηγορώντας το ότι στηρίζει «την τρομοκρατία».

Πανικός στη Ντόχα: Πολίτες αδειάζουν τα σούπερ μάρκετ

Στη Ντόχα, την πρωτεύουσα του Κατάρ, οι κάτοικοι σπεύδουν σήμερα, σε κατάσταση πανικού, στα σούπερ μάρκετ, τρομοκρατημένοι από το ντε φάκτο αποκλεισμό που επέβαλε η Σαουδική Αραβία στα προϊόντα διατροφής μετά τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων που αποφάσισε το Ριάντ.

Σε μεγάλο σούπερ μάρκετ στη Ντόχα, περισσότεροι από 20 άνθρωποι είχαν σχηματίσει ουρές μπροστά από τα ταμεία, μόλις λίγες ώρες μετά τη ρήξη στις σχέσεις του Κατάρ με τις μεγαλύτερες μοναρχίες του Κόλπου και την Αίγυπτο. Όπως μεταδίδει στο ρεπορτάζ του το Γαλλικό Πρακτορείο, το γάλα, το ρύζι και τα πουλερικά σύντομα εξαφανίστηκαν από τα ράφια.

Ο Αζίρ, εργάτης από τη Σρι Λάνκα, σπρώχνει το καρότσι του που έχει γεμίσει με πάνες για το γιο του ηλικίας 18 μηνών. Έμαθε για την κατάσταση από τους συγγενείς του στη Σρι Λάνκα. «Κοιμόμουν όταν η οικογένειά μου μου τηλεφώνησε, ήρθα εδώ εξαιτίας της κρίσης» είπε ο άνδρας.

Το Κατάρ εξαρτάται από τις εισαγωγές για να προμηθεύεται διατροφικά προϊόντα, που προέρχονται κυρίως από τις χώρες του Κόλπου.

Το μικρό εμιράτο έχει πληθυσμό κάτω των 2 εκατομμυρίων κατοίκων, οι περισσότεροι ξένοι.
Ο Ερνέστ, ένας Λιβανέζος, επιβεβαιώνει ότι έτρεξε στα μαγαζιά γνωρίζοντας ότι και άλλοι συμπολίτες του θα σπεύσουν.

«Είναι ένας κύκλος πανικού» υπογράμμισε. Δίπλα στο νεαρό άνδρα η οικογένειά του, σπρώχνουν όλοι μαζί τα δύο καρότσια που είναι γεμάτα από προϊόντα.

Και άλλα σούπερ μάρκετ της πρωτεύουσας πλημμύρισαν από καταναλωτές.
Στο Al-Meera, ο Ντένις ένας Γερμανός αγοράζει προϊόντα διατροφής για να έχει απόθεμα, ακόμα κι αν δηλώνει πεπεισμένος ότι η κρίση δεν είναι τίποτ’ άλλο από μια «προσωρινή καταιγίδα».

«Έβγαλαν κίτρινη κάρτα» υποστήριξε, αναφερόμενος στο Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου που αναμένεται να διεξαχθεί στο Κατάρ το 2022.
«Τι μπορούν να κάνουν; (Το Κατάρ) είναι ένα από τα πλουσιότερα κράτη του πλανήτη».

Με ετήσιο ανά κεφαλή εισόδημα στα 138.480 δολάρια το 2015 (σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα), ένα από τα υψηλότερα στον κόσμο, η οικονομία του Κατάρ έχει αναπτυχθεί μέσω των επενδύσεων σε πολλούς τομείς.

Σε μια προσπάθεια να καθησυχάσει τους πολίτες και να αποφύγει την εξάπλωση του πανικού, η κυβέρνηση του Κατάρ εξέδωσε σήμερα ανακοίνωση διαβεβαιώνοντας ότι οι θαλάσσιες και αεροπορικές οδοί θα παραμείνουν ανοικτές για τις εισαγωγές.

Ωστόσο και οι εξαγωγές του Κατάρ, ιδίως μηχανημάτων, ηλεκτρονικών συστημάτων ή βοειδών περνούν από τα χερσαία σύνορα που μοιράζεται με τη Σαουδική Αραβία, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει στο να πληγούν από τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων.

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, οι εξαγωγές του Κατάρ προς τη Σαουδική Αραβία ανέρχονταν σε 896 εκατομμύρια δολάρια (796 εκατομμύρια ευρώ) το 2015.

Και οι υπηρεσίες, ιδίως ο τουριστικός τομέας, θα μπορούσαν να πληγούν. Οι Σαουδάραβες επέλεγαν έως σήμερα συχνά το Κατάρ για τις διακοπές του Ιντ αλ Φιτρ, μετά το μήνα του Ραμαζανιού, που ξεκίνησε πριν από 10 ημέρες.