Με τη συνεργασία της Γεωργίας Καπώλη, Κλινικής Διαιτολόγου-Διατροφολόγου, ΜSc Επιστημονικής Διευθύντριας Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Νεμέας, Αντιπροέδρου Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας, www.logodiatrofis.gr, www.activekids.gr, www.care24.gr

Τα συμπτώματα διαφέρουν από άτομο σε άτομο, ωστόσο είναι καλό να αποφεύγονται τα τρόφιμα που συνήθως επιβαρύνουν αυτή την κατάσταση. Τέτοια φαγητά είναι:

1. Αδιάλυτες φυτικές ίνες

Οι φυτικές ίνες προσθέτουν υγιεινό όγκο στη διατροφή. Δημητριακά ολικής άλεσης, λαχανικά και φρούτα περιέχουν ίνες. Αν και η ανοχή των ινών είναι διαφορετική από κάθε άτομο, οι αδιάλυτες φυτικές ίνες μπορεί να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τη διάρροια σε μερικά άτομα με IBS. Για αυτό θα πρέπει να εστιάζουν στα τρόφιμα που περιέχουν διαλυτές φυτικές ίνες που μπορούν να ανακουφίσουν τη δυσκοιλιότητα, δίνοντας ωστόσο την αίσθηση του φουσκώματος. Τρόφιμα που περιέχουν διαλυτές φυτικές είναι:

• Δημητριακά, όπως βρόμη και κριθάρι
• Ριζώδη λαχανικά, όπως καρότα και παστινάκι
• Φρούτα, όπως μούρα, μάνγκο, πορτοκάλια και γκρέιπφρουτ
• Οσπρια, όπως ο αρακάς

2. Γλουτένη

Ορισμένα δημητριακά, όπως σιτάρι, κριθάρι και σίκαλη, που περιέχουν γλουτένη, μπορεί να προκαλέσουν επιπλέον προβλήματα σε άτομα με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.

Κάποιοι έχουν δυσανεξία στη γλουτένη χωρίς την ανταπόκριση του ανοσοποιητικού και μεταβολές στα εντερικά κύτταρα. Ορισμένα άτομα που πάσχουν από IBS έχουν και δυσανεξία στη γλουτένη. Μελέτες έχουν δείξει πως η ευαισθησία στη γλουτένη μπορεί να σχετίζεται με την ανάπτυξη κάποιων συμπτωμάτων και πως μια διατροφή που αποκλείει γαλακτοκομικά προϊόντα μπορεί να βοηθήσει σε αυτά τα συμπτώματα. Ωστόσο, εάν η γλουτένη επηρεάζει το ευερέθιστο στομάχι θα το αποφασίσει ο καθένας μόνος του.

3. Γαλακτοκομικά

Τα γαλακτοκομικά προκαλούν προβλήματα για δυο λόγους. Αρχικά, περιέχουν λίπος, το οποίο προκαλεί διάρροια. Μπορεί να χρειαστεί να αλλάξει η διατροφή του ατόμου σε μια που να περιέχει πολύ λίγα λιπαρά ή και καθόλου. Δεύτερον, πολλά άτομα που πάσχουν από αυτό το σύνδρομο έχουν δυσανεξία στη λακτόζη. Αν υπάρχει αυτός ο συνδυασμός, θα ήταν καλό να προτιμηθούν τρόφιμα όπως γάλα ρυζιού και τυρί από σόγια. Εάν παραλειφθούν όλα τα γαλακτοκομικά από τη διατροφή, θα ήταν καλό να ληφθούν συμβουλές από ιατρό σε περίπτωση που χρειάζονται συμπληρώματα ασβεστίου.

4. Τηγανητά φαγητά

Τα τρόφιμα με πολύ λίπος μπορούν είναι ιδιαίτερα βαριά σε όσους έχουν IBS. Το τηγάνισμα ορισμένων τροφίμων μπορεί να αλλάξει τη χημική τους σύσταση, κάνοντάς τα πιο δύσκολο να χωνευτούν. Θα ήταν καλύτερα να τα ψήσετε στα κάρβουνα ή στον φούρνο.

5. Οσπρια

Γενικά τα όσπρια είναι άριστη πηγή πρωτεΐνης και φυτικών ινών, αλλά μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα του συνδρόμου. Μπορούν να αυξήσουν τον όγκο των κοπράνων και να βοηθήσουν τη δυσκοιλιότητα, ενώ αυξάνουν τα αέρια, τις κράμπες και το φούσκωμα.

6. Καφεϊνούχα ποτά

Πολλοί πιστεύουν πως ο πρωινός καφές βοηθά στην κανονική κένωση του εντέρου. Ομως ο καφές, όπως και όλα τα υπόλοιπα καφεϊνούχα ποτά, διεγείρουν τα έντερα και μπορεί να προκαλέσουν διάρροια. Ο καφές, τα αναψυκτικά και τα ενεργειακά ποτά που περιέχουν καφεΐνη μπορούν να αποτελέσουν έναυσμα για άτομα που πάσχουν από IBS. Σε περίπτωση που άτομα που πάσχουν θελήσουν επιπλέον ενέργεια, μπορούν να καταναλώσουν ένα μικρό σνακ ή να πάνε έναν περίπατο.

7. Επεξεργασμένα τρόφιμα

Συνήθως περιέχουν πρόσθετα ή συντηρητικά που μπορούν να ερεθίσουν συμπτώματα του συνδρόμου. Ενα μεγάλο ποσοστό επεξεργασμένων τροφίμων, όπως πατατάκια και κατεψυγμένα γεύματα, είναι τηγανισμένα και περιέχουν πολλά λιπαρά.

8. Γλυκαντικά

Η έλλειψη ζάχαρης δεν είναι πάντα κάτι καλό για τον οργανισμό, ειδικά για τα άτομα που πάσχουν από IBS. Αυτά τα γλυκαντικά είναι γνωστά ως
αλκοόλες σακχάρων, πολυόλες, τεχνητά γλυκαντικά και υποκατάστατα ζάχαρης και συχνά βρίσκονται σε γλυκά και τσίχλες χωρίς ζάχαρη, στα περισσότερα «light» αναψυκτικά και στο στοματικό διάλυμα. Αυτά περιέχουν συστατικά όπως ακεσουλφάμη καλίου, ασπαρτάμη και σουκραλόζη. Απορροφώνται πολύ δύσκολα από τον οργανισμό, ειδικά από αυτούς που έχουν το σύνδρομο.

9. Σοκολάτα

Οι σοκολάτες μπορούν να διεγείρουν το σύνδρομο καθώς περιέχουν καφεΐνη και έχουν υψηλά επίπεδα ζάχαρης. Κάποιοι έχουν δυσκοιλιότητα μετά την κατανάλωση σοκολάτας. Ωστόσο υπάρχουν και χορτοφαγικές επιλογές που είναι πιο ανεκτικές από το στομάχι.

10. Αλκοόλ

Τα αλκοολούχα ποτά αποτελούν έναυσμα για τα άτομα που έχουν IBS λόγω του τρόπου που μεταβολίζει ο οργανισμός το αλκοόλ. Η μπίρα περιέχει γλουτένη, το κρασί και τα κοκτέιλ συνήθως περιέχουν ζάχαρη. Επίσης, το αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση και να επηρεάσει τη λειτουργία του ήπατος και την πέψη.

11. Σκόρδο και κρεμμύδι

Ενώ το σκόρδο και το κρεμμύδι προσθέτουν γεύση και άρωμα στο φαγητό, μπορούν να προκαλέσουν επίπονα αέρια και κράμπες λόγω της δυσκολίας του εντέρου να τα πέψει.

12. Μπρόκολο και κουνουπίδι

Είναι δύσκολο να χωνευτούν γι’ αυτό προκαλούν συμπτώματα του συνδρόμου. Κατά τη χώνεψη, προκαλούνται αέρια και μερικές φορές δυσκοιλιότητα.

Τρίβοντας τις κεφαλές του μπρόκολου και του κουνουπιδιού, το λεπτό έντερο μπορεί να χωνέψει πιο εύκολα την τροφή αλλά υπάρχει ακόμα κίνδυνος για επίπονα αέρια και διάρροια.

Οι διατροφές που συστήνονται:

1. Διατροφή με υψηλά επίπεδα φυτικών ινών

Οι φυτικές ίνες προσθέτουν όγκο με αποτέλεσμα να βοηθούν στην κίνηση των κοπράνων. Τα άτομα που πάσχουν από το σύνδρομο θα πρέπει να καταναλώνουν φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής άλεσης.

2. Διατροφή χωρίς γλουτένη

Η γλουτένη μπορεί να τραυματίσει το έντερο των ατόμων που έχουν δυσανεξία και συμπτώματα IBS. Θα πρέπει να αφαιρεθούν από τη διατροφή σιτάρι, κριθάρι και σίκαλη προκειμένου να υπάρξει βελτίωση. Ωστόσο, υπάρχουν επιλογές όπως μακαρόνια και ψωμί χωρίς γλουτένη.

3. Διατροφή με λίγα λιπαρά

Σύμφωνα με μελέτες, τα λιπαρά φαγητά είναι πολύ επιβλαβή για άτομα με IBS καθώς μπορούν να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα και διάρροια συγχρόνως. Θα ήταν καλό να μην καταναλώνονται πολλά ζωικά λίπη και τηγανητά.

4. Διατροφή του αποκλεισμού

Τα άτομα που πάσχουν από το σύνδρομο θα πρέπει να αποκλείουν τρόφιμα από τη διατροφή τους για ένα διάστημα μερικών εβδομάδων και να αξιολογούν τα αποτελέσματα. Ετσι θα συμπεράνουν ποια φαγητά τούς προκαλούν περισσότερα συμπτώματα προκειμένου να σταματήσουν να τα καταναλώνουν.

5. Δίαιτα χαμηλή σε FODMAP

Τα FODMAP είναι υδατάνθρακες που πέπτονται δύσκολα από τα έντερα, αφού απορροφούν περισσότερο νερό. Τα άτομα με IBS είναι πιθανό να έχουν περισσότερα αέρια, πρήξιμο και διάρροια μετά την κατανάλωσή τους. Τρόφιμα που τα περιέχουν είναι:

• Λακτόζη (γάλα, παγωτό, τυρί, γιαούρτι)
• Ορισμένα φρούτα (ροδάκινα, καρπούζι, αχλάδια, μήλα, νεκταρίνια)
• Οσπρια
• Γλυκαντικά
• Ψωμί, δημητριακά, ζυμαρικά σικάλεως
• Κάσιους και φιστίκια
• Ορισμένα λαχανικά (σπαράγγια, μπρόκολο, κουνουπίδι, κρεμμύδια, μανιτάρια)

Τρόφιμα που μπορούν να καταναλωθούν κατά τη δίαιτα FODMAP:

• Γαλακτοκομικά χωρίς λακτόζη (γάλα σόγιας)
• Τυριά, όπως φέτα και μπρι
• Φρούτα (ακτινίδια, πεπόνι, φράουλες)
• Λαχανικά (μαρούλι, καρότα, αγγούρια, πατάτες, μελιτζάνες)
• Κοτόπουλο, ψάρι, μοσχαρίσιο κρέας, τόφου

Είναι καλό τα άτομα που παρατηρούν αλλαγές στο γαστρεντερικό τους σύστημα να επισκέπτονται ιατρό διότι μπορεί να είναι κάτι πιο σοβαρό από σύνδρομο IBS. Πιο σοβαρά συμπτώματα είναι τα εξής:

• Απώλεια βάρους
• Διάρροια τη νύχτα
• Πρωκτική αιμορραγία
• Ελλειψη σιδήρου, αναιμία
• Αδικαιολόγητοι εμετοί
• Δυσκολία κατάποσης
• Επίμονος πόνος που δεν φεύγει με τα αέρια και την κίνηση των κοπράνων.