Γράφει ο Γρηγόρης Αζαριάδης

Δυναμική αρχή: Η αρχή της υπόθεσης αποτελεί σημαντικό παράγοντα, υπό την έννοια ότι τόσο ο σεναριογράφος όσο και ο συγγραφέας έχουν πρώτο στόχο να «πιάσουν το θεατή/αναγνώστη από το λαιμό» και να τον σύρουν στην ιστορία που θέλουν να περιγράψουν.

Χτίσιμο ατμόσφαιρας: Από τη στιγμή που ο πρώτος στόχος έχει επιτευχθεί, ο σεναριογράφος/συγγραφέας προσπαθεί να διατηρήσει το ενδιαφέρον του θεατή/αναγνώστη σε υψηλό επίπεδο. Ενα από τα μεγάλα του «όπλα» είναι η δημιουργία κατάλληλης ατμόσφαιρας. Από πλευράς ντεκόρ, οι μισοφωτισμένοι δρόμοι, η νύχτα, η βροχή ή και το χιόνι, τα τσιγάρα και τα ποτά σε κακόφημα μπαρ, οι ύποπτοι τύποι, οι «σκοτεινές» ωραίες γυναίκες και γενικά ο υπόκοσμος θεωρούνται πάντοτε ελκυστικά στοιχεία στην εξέλιξη της πλοκής.

Παράλληλες ιστορίες/Flashbacks: Κάποιες «ενισχυτικές ενέσεις» βοηθούν σε σημαντικό βαθμό την αύξηση του ενδιαφέροντος και τον εμπλουτισμό της «καθαρής» αστυνομικής πλοκής του σεναρίου και του μυθιστορήματος. Οι πλέον συνήθεις πρακτικές των σεναριογράφων και συγγραφέων είναι οι παράλληλες ιστορίες, οι οποίες εξελίσσονται συμπληρωματικά και σε κάποιο σημείο συγκλίνουν με την κύρια πλοκή. Μερικές φορές οι παράλληλες ιστορίες αναφέρονται στο παρελθόν (π.χ. ακόμα και στην παιδική ηλικία) των ηρώων, σε μια προσπάθεια να υπονοηθούν ψυχολογικά θέματά τους (βιώματα και τραύματα) και να ερμηνευτούν τα κίνητρα των πράξεών τους.

Καταιγιστικός ρυθμός: Αυτό το σημείο είναι σε μεγάλο βαθμό το σημαντικότερο χαρακτηριστικό γνώρισμα των περισσότερων επιτυχημένων εμπορικά τηλεοπτικών σειρών και αστυνομικών μυθιστορημάτων. Η βάση εκτόξευσης του σεναριογράφου/συγγραφέα έχει ήδη οικοδομηθεί, καθώς έχει κατορθώσει να τραβήξει βίαια το θεατή/αναγνώστη από την αρχή, έχει δημιουργήσει την κατάλληλη ατμόσφαιρα κι έχει εμπλουτίσει την ιστορία του με παράλληλες ιστορίες. Κι αυτό που απομένει είναι η διαδικασία απογείωσης του ενδιαφέροντος και το «κόλλημά» του με την ιστορία, έτσι ώστε να μην μπορεί να σταματήσει την παρακολούθηση ή την ανάγνωση. Εδώ μπαίνει λοιπόν η ανάπτυξη ενός καταιγιστικού ρυθμού. Από τη στιγμή που ο σεναριογράφος/συγγραφέας έχει δημιουργήσει πειστικά το δικό του σύμπαν, εκεί όπου όλα επιτρέπονται και τίποτε δεν απαγορεύεται, η εξέλιξη της πλοκής αρχίζει να ακολουθεί καταιγιστικό ρυθμό. Ο θεατής/αναγνώστης παρακολουθεί τα διαδραματιζόμενα γεγονότα να εναλλάσσονται με ιλιγγιώδη ρυθμό, χωρίς να έχει το χρόνο να αναρωτηθεί για το αν μπορούν να συμβαίνουν στην πραγματικότητα ή ανήκουν αποκλειστικά στο χώρο της φαντασίας. Εδώ, το απίθανο ή ακόμα και το αδύνατο σχεδόν εκμηδενίζονται στον εγκέφαλο του θεατή/αναγνώστη και παραχωρούν βίαια τη θέση τους στην επιτακτική ανάγκη να παρακολουθήσουν το «τι θα συμβεί στην επόμενη σκηνή». What’s next! Και βέβαια, πάντα δημοφιλής η τακτική των cliffhangers… Η κάθε σκηνή, το κάθε κεφάλαιο θα πρέπει να αφήνει το θεατή/αναγνώστη μετέωρο, με την αγωνία του τι ακολουθεί στο αμέσως επόμενο.

Ανατροπές: Το κερασάκι στην τούρτα της διατήρησης του ενδιαφέροντος στα υψηλότερα επίπεδα είναι βέβαια οι ανατροπές στην εξέλιξη της πλοκής. Εκεί όπου ο σεναριογράφος/συγγραφέας με κάποιο νέο στοιχείο επαναπροσανατολίζει την πορεία των γεγονότων και αιφνιδιάζει το θεατή/αναγνώστη. Για παράδειγμα, συνήθως μεταθέτει τις υποψίες από έναν ύποπτο σε κάποιον άλλο. Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα κλίμα αβεβαιότητας, μια αίσθηση «κινούμενης άμμου», εκεί όπου τίποτε δεν είναι τελικά αυτό που έδειχνε προηγουμένως.

Επίλογος/Friendly tips: Στη συνέχεια ακολουθούν μερικές προτάσεις για τηλεοπτικές σειρές και αστυνομικά μυθιστορήματα στις οποίες, ανεξαρτήτως ποιότητας και πρωτοτυπίας, μπορούν να εντοπιστούν τα στοιχεία που προαναφέραμε. Εκεί, δηλαδή, όπου οι δημιουργοί, σεναριογράφοι και συγγραφείς, χρησιμοποιούν σε μεγάλο βαθμό όλες εκείνες τις παραμέτρους που ελκύουν, γοητεύουν και τελικά κρατούν δέσμιο της παρακολούθησης της πλοκής το θεατή/αναγνώστη.

1 «Dogs of Berlin» (Netflix, Σεζόν 1, Επεισόδια 10)

Δύο αντίθετοι σε όλα αστυνομικοί του Βερολίνου, ο διεφθαρμένος Κουρτ Γκρίμερ και ο έντιμος τουρκικής καταγωγής Ερόλ Μπιρκάν αναγκάζονται να συνεργαστούν παρά τη θέλησή τους για την εξιχνίαση της δολοφονίας του Γερμανότουρκου σταρ του ποδοσφαίρου, Ορκάν Ερντεμ. Tο γεγονός φέρνει το Βερολίνο σε μία κατάσταση αναβρασμού, καθώς η λίστα των πιθανών υπόπτων είναι μεγάλη: οι νεοναζί από το Μαρτσάν του Βερολίνου, η συμμορία της λιβανέζικης οικογένειας από την ίδια γειτονιά με τον ποδοσφαιριστή, οι Τούρκοι εθνικιστές που είναι θυμωμένοι με τον σούπερ σταρ που παίζει για τη Γερμανία αντί της Τουρκίας, οι οπαδοί του ποδοσφαίρου, η μαφία του Βερολίνου, ή μήπως η αλυσίδα των αποδεικτικών στοιχείων οδηγεί ακόμη και στις υψηλότερες βαθμίδες; Στο δρόμο για την αποκάλυψη της αλήθειας, οι δύο αστυνομικοί πρέπει να βουτήξουν βαθιά στον υπόκοσμο του Βερολίνου και παράλληλα να παλέψουν με τους προσωπικούς τους δαίμονες. Και τελικά, να αποφασίσουν με ποια πλευρά του νόμου τάσσονται. Δυναμική πλοκή, ρεαλισμός μέχρι σημείου απόλυτης σκληρότητας, εξαιρετική, σκοτεινή ατμόσφαιρα και άψογη σκιαγράφηση των κεντρικών χαρακτήρων. Ρωμαλέα σκηνοθεσία και υποδειγματικοί, απόλυτα πειστικοί ηθοποιοί.

Σκηνοθεσία: Christian Alvart. Παίζουν οι: Felix Kramer, Fahri Yardim, Samy Abdel Fattah, Raif Tarik-Amir, Mohamed Issα, Anna Maria Mühe, Deniz Orta, Urs Rechn, Katharina Schüttle, Giannina Erfany-Far κ.ά.

2 «Black spot» (Netflix, Σεζόν 2, από 8 επεισόδια η καθεμία)

Στην απομονωμένη κωμόπολη της Βιλφράνς, χτισμένη στην άκρη ενός τεράστιου, απειλητικού δάσους, η τοπική διοικητής της αστυνομίας Λορέν Βάις αντιμετωπίζει μια σειρά φρικιαστικών και αποτρόπαιων δολοφονιών, που συνοδεύονται από απόκοσμα, ανεξήγητα φαινόμενα. Ο εισαγγελέας Φρανκ Σιριανί καταφθάνει στη Βιλφράνς με διπλό στόχο. Αφενός να βοηθήσει στην έρευνα, έχοντας υπόψη ότι ο αριθμός δολοφονιών στη μικρή κωμόπολη είναι έξι φορές πάνω από τον μέσο όρο της χώρας, αφετέρου να διερευνήσει το σκοτεινό παρελθόν της Λορέν Βάις. Κεντρικό ρόλο στην υπόθεση διαδραματίζει το δάσος και τα απόκοσμα όντα που το κατοικούν.

Εντελώς ονειρική, σκοτεινή ατμόσφαιρα, που πολλές στιγμές ξεφεύγει από την πραγματικότητα και φλερτάρει επικίνδυνα με το μεταφυσικό, χωρίς όμως να παύει να είναι γοητευτική. Γοργός ρυθμός, πολλές εναλλαγές και διάχυτο μυστήριο. Πολύ καλές ερμηνείες ηθοποιών.

Σκηνοθεσία: Thierry Poiraud και Julien Daspaux. Παίζουν οι: Suliane Brahim, Hubert Delattre, Laurent Capelluto, Samuel Jouy, Renaud Rutten, Tiphaine Daviot, Anne Suarez, Naidra Ayadi, Camille Aguilar, Brigitte Sy, Dan Herzberg, Cyrielle Debreuil κ.ά.

3 «The Frozen Dead» (Netflix, Σεζόν 1, Επεισόδια 6)

Στην κωμόπολη του Σεν Μαρτίν ντε Κομίνζ, στην κορυφή ενός βουνού των γαλλικών Πυρηναίων, η τοπική αστυνομία ανακαλύπτει το κομμένο κεφάλι ενός αλόγου, που ανήκει στο βιομήχανο Ερίκ Λομπάρ. Για τη διαλεύκανση της υπόθεσης, η τοπική αστυνόμος Ιρέν Ζιγκλέρ ζητάει τη βοήθεια του Μαρτίν Σερβάζ, ενός πολύπειρου αστυνόμου από τα κεντρικά.

Τα πράγματα όμως περιπλέκονται όταν μαζί με το κεφάλι του αλόγου εντοπίζονται ίχνη DNA, που ανήκουν στον Ζιλιάν Χιρτμάν, ένα διαβόητο serial killer, που συνδέεται με το θάνατο τριών νεαρών κοριτσιών προ δεκαπέντε ετών και βρίσκεται έγκλειστος στο Βαρνιέ, σε μια ψυχιατρική φυλακή υψίστης ασφαλείας. Τη θεραπεία του έχει αναλάβει η ψυχίατρος Ντιάν Μπεργκ, η οποία δείχνει να έχει μια ασυνήθιστη επαφή και μεγάλο ενδιαφέρον για την περίπτωσή του. Γρήγορη πλοκή και πολλές ανατροπές, που δημιουργούν μια συνεχή αβεβαιότητα και δίνουν την αίσθηση κίνησης πάνω σε κινούμενη άμμο. Ζοφερή ατμόσφαιρα, όπου κυριαρχεί η χιονισμένη, πολική σχεδόν επαρχία, αμφιλεγόμενοι χαρακτήρες με βαθιά προσωπικά τραύματα και μυστηριώδεις συνδέσεις με τον έγκλειστο κατ’ εξακολούθηση δολοφόνο.

Σκηνοθεσία: Laurent Herbiet. Παίζουν οι: Charles Berling, Julia Piaton, Pascal Greggory, Nina Meurisse, Lubna Azabal, Anne Le Ny, Robinson Stévenin, Robert Plagnol κ.ά.

4 «Deadwind» (Netflix, Σεζόν 1, Επεισόδια 12)

Μετά τον ξαφνικό θάνατο του συζύγου της, η Σοφία Κάρπι, μία νεαρή ντετέκτιβ με δύο παιδιά, επιστρέφει στο Τμήμα Ανθρωποκτονιών του Ελσίνκι και αναλαμβάνει την εξιχνίαση μιας συνηθισμένης υπόθεσης εξαφάνισης. Σύντομα όμως, μαζί με τον νεαρό συνάδελφό της Σακάρι Νούρμι θα ανακαλύψουν το πτώμα της συμβούλου κοινωνικών υποθέσεων Αννα Μπέργκνταλ, καλυμμένο με λουλούδια, θαμμένο σε μια παραλία που ανήκει σε μια μεγάλη εταιρία έρευνας για την αιολική ενέργεια, την Τέμπο. Η έρευνα της Σοφίας Κάρπι και του Νούρμι θα οδηγήσει στα σκοτεινά μονοπάτια της διαφθοράς και της συγκάλυψης, που στροβιλίζονται γύρω από το αμφιλεγόμενο σχέδιο της Τέμπο και τις σχέσεις της με την κυβέρνηση.

Πολυσύνθετη πλοκή, καταιγιστικός ρυθμός, ανατροπές, εξαιρετική, κλασική νουάρ ατμόσφαιρα, στιβαρή σκηνοθεσία, πολύ καλοί πρωταγωνιστές, ιδιαίτερα η γνωστή πρωταγωνίστρια Φίλα Βιτάλα, συντελούν ώστε να έχουμε ένα υποδειγματικό, σύγχρονο αστυνομικο-κοινωνικό νουάρ, χαρακτηριστικό δείγμα της σκανδιναβικής σχολής.

Σκηνοθεσία: Rike Jokela. Παίζουν οι: Pihla Viitala, Lauri Tilkanen, Jani Volanen, Pamela Tola, Eedit Patrakka, Elsa Brotherus, Tommi Korpela, Pirjo Lonka, Riku Nieminen, Jonna Järnefelt, Raimo Grönberg, Mimosa Willamo, Noa Tola κ.ά.

5 «The lies within» (Netflix, Σεζόν 1, Επεισόδια 16)

Ο αστυνόμος Τζο Τε Σικ ζητάει να μετατεθεί σε μια μικρή κωμόπολη της επαρχίας για να ζήσει μια ήρεμη ζωή. Η τελευταία του υπόθεση πριν μετατεθεί αφορά στην έρευνα για το θάνατο του διαπρεπούς νομοθέτη Κιμ Σεούνγκ Τσαλ. Ενώ οι πρώτες ενδείξεις οδηγούν στην κατεύθυνση τροχαίου δυστυχήματος, ο Τε Σικ φαίνεται να τρώγεται από το σαράκι των αμφιβολιών. Οταν συναντήσει την κόρη του αποβιώσαντος νομοθέτη και αρχίσει να σκάβει κάτω από την επιφάνεια, θα συνειδητοποιήσει ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι όπως φαίνονται. Η Κιμ Σέο Χούι παράλληλα με το θάνατο του πατέρα της έχει να αντιμετωπίσει την εξαφάνιση του συζύγου της και τις πιέσεις που δέχεται από το Κόμμα να πάρει τη θέση του πατέρα της. Ο Τε Σικ με τη Σέο Χούι θα περάσουν από σαράντα κύματα μέχρι να εμπιστευτούν ο ένας τον άλλο και να σηκώσουν ένα ένα τα πέπλα της διαφθοράς και της διαπλοκής για να φτάσουν στη συγκλονιστική αλήθεια.

Κορεατική σειρά, που δεν έχει τίποτε να ζηλέψει από αντίστοιχες ευρωπαϊκές και αμερικανικές. Αψογη τεχνολογικά, με εξαιρετικό στήσιμο, αριστοτεχνική πλοκή, διατήρηση του σωστού ρυθμού και της εξέλιξης της υπόθεσης, καταπληκτική νουάρ ατμόσφαιρα και διεισδυτικότατη ματιά στα φαινόμενα διαφθοράς και διαπλοκής που μαστίζουν την κορεατική κοινωνία. Υψηλή αισθητική, σκοτεινή φωτογραφία… Μια υποδειγματική σκηνοθεσία και εξαιρετικές ερμηνείες των πρωταγωνιστών, ιδιαίτερα του πρωταγωνιστή Lee Min Ki.

Σκηνοθεσία: Lee Yoon-jung. Παίζουν οι: Lee Min-ki, Lee Yoo, Lee Joon-hyuk, On Joo-wan, Kim Si-eun Yun Jong-seok κ.ά.

6 «Vagapond» (Netflix, Σεζόν 1, Επεισόδια 16)

Ο Τσα Νταλ Γκαν, ένας φιλόδοξος κασκαντέρ, που η καριέρα του φαίνεται προβληματική, αντιμετωπίζει παράλληλα προβλήματα με την ανατροφή του μικρού ανιψιού του, Λι Σεούνγκ Τζι. Οταν ο ανιψιός σκοτωθεί μαζί με άλλους 210 επιβάτες σε μια «περίεργη» συντριβή αεροπορικού σκάφους, ο Νταλ Γκαν θα αποδυθεί σ’ έναν τρομακτικό και άκρως επικίνδυνο αγώνα για να ανακαλύψει τη συνταρακτική συνωμοσία, που κρύβεται επίμονα πίσω από το εφιαλτικό δυστύχημα. Θα βρει μια αναπάντεχη σύμμαχο στο πρόσωπο μιας νεαρής, χαμηλόβαθμης αλλά υπέρμετρα φιλόδοξης, ερευνήτριας των μυστικών υπηρεσιών της χώρας, της Γκο Χάε Ρι. Το ζευγάρι των ηρώων στην αταλάντευτη προσπάθεια να ανακαλύψει την αλήθεια θα χρειαστεί να περάσει μέσα από σκοτεινά, απειλητικά μονοπάτια και φρικιαστικά τούνελ, διακινδυνεύοντας πολλές φορές τη ζωή τους, καθώς σταδιακά συνειδητοποιούν ότι η διαφθορά και η διαπλοκή των μυστικών υπηρεσιών φτάνει στα υψηλότερα επίπεδα της κυβέρνησης. Μέχρι και στον πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Αλλη μία υψηλού επιπέδου κορεατική σειρά. Εδώ ο ρυθμός είναι καταιγιστικός, η πλοκή συναρπαστική, η δράση σου κόβει την ανάσα κι οι ανατροπές έρχονται με τρομερή ταχύτητα. Η διαφθορά και η διαπλοκή αποκαλύπτονται σεναριακά σε όλο το μεγαλείο τους, αποδεικνύοντας ότι αποτελούν αγαπημένα κοινωνικά θέματα της κορεατικής κοινωνίας. Η σκηνοθεσία υπηρετεί σε μεγάλο βαθμό το στιβαρό σενάριο και όλο το καστ των ηθοποιών δίνει δυνατές ερμηνείες, ιδιαίτερα το ζευγάρι των πρωταγωνιστών, ο Λι Σεούνγκ Τζι και η Μπάε Σούζι.

Σκηνοθεσία: Υoo In Sik. Παίζουν οι: Lee Seung-gi, Bae Suzy, Shin Sung-rok, Baek Yoon-sik, Moon Sung-keun, Kim Min-jong, Kim Jong-soo, Lee Ki-young, Jung Man-sik κ.ά.