Αιτία του προβλήματος, το οποίο έχει επισημάνει εδώ και χρόνια η Πανελλήνια Ενωση Μεταποιητών-Τυποποιητών Εξαγωγέων Επιτραπέζιων Ελιών (ΠΕΜΕΤΕ), είναι η σύγχυσης στις διεθνείς αγορές αναφορικά με την ονομασία της επιτραπέζιας ελιάς ποικιλίας «Καλαμάτα» (Kalamata olives) με την ΠΟΠ «Ελιά Καλαμάτας»/PDO Elia Kalamatas που έχει κατοχυρώσει η Μεσσηνία. Μπορεί η κατοχύρωση του ΠΟΠ «Ελιά Καλαμάτας» να χρονολογείται από το 1971, ωστόσο η ονομασία Kalamata olives είναι αυτή που έχει καθιερωθεί στις ξένες αγορές.

Η σύγχυση αυτή έχει προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στις εξαγωγές της ελιάς ποικιλίας «Καλαμάτα», οι οποίες πλησιάζουν πλέον τα 400 εκατ. ευρώ, παρά το γεγονός ότι αρκετές αγορές έχουν «πετάξει» από τα ράφια τους το προϊόν. Ενδεικτικά μετά την Ιταλία το 2013 και τη Σλοβενία το 2015, πέρυσι και η Γαλλία, η Δανία, η Νορβηγία και η Σουηδία διέκοψαν τις εμπορικές συνεργασίες τους με ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις για την εν λόγω ποικιλία.

Σε επίπεδο παραγωγής, η μέση ετήσια παραγωγή της ποικιλίας επιτραπέζιας ελιάς Καλαμάτα, η οποία παράγεται κυρίως στους Νομούς Αιτωλοακαρνανίας, Λακωνίας και Φθιώτιδας, αγγίζει τους 55.000 τόνους, ενώ η ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας του Νομού Μεσσηνίας δεν ξεπερνά τους 2.000 τόνους της, εκ των οποίων η τελική ποσότητα προϊόντος που συσκευάζεται φτάνει μόλις τους 190 τόνους ετησίως.

Σημειώνεται ότι η πρώτη προσπάθεια επίλυσης του θέματος έγινε τον Δεκέμβριο του 2016, οπότε ο γενικός γραμματέας του ΥπΑΑΤ, Νίκος Αντώνογλουμ υπέγραψε απόφαση που επέτρεπε τη χρήση της ονομασίας Kalamata olives και στους υπόλοιπους νομούς, με την επισήμανση βέβαια στην ετικέτα της περιοχής προέλευσης. Ωστόσο, λίγες ημέρες αργότερα με ένα δελτίο Τύπου ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Βαγγέλη Αποστόλου, «διόρθωσε» την Υπουργική Απόφαση που αφορά το Μητρώο Ποικιλιών Οπωροφόρων Φυτών και διέγραψε από την ονομασία ποικιλίας ελιάς «Καλαμών» το συνώνυμο «Καλαμάτα».

Και αυτό για να κατευνάσει τις αντιδράσεις των Μεσσηνίων με αφορμή την επικείμενη επίσκεψη του πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, στην Καλαμάτα. Τότε με αιχμηρή ανακοίνωσή της η ΔΟΕΠΕΛ (Διεπαγγελματική Οργάνωση Επιτραπέζιας Ελιάς) είχε επιτεθεί ανοιχτά στον κ. Αποστόλου σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «άφησε άναυδο τον κόσμο της επιτραπέζιας ελιάς (παραγωγούς, μεταποιητές, εξαγωγείς) η καινοφανής και πραξικοπηματική ανταπόφαση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων να πάρει πίσω (είπα – ξείπα), πριν καλά καλά στεγνώσει η μελάνη του ΦΕΚ της 16ης Δεκεμβρίου 2016, την πολυσυζητημένη και συμφωνημένη ρύθμιση για την άρση των εμποδίων που ενταφιάζουν τις εξαγωγές του 1ου εξαγωγικού προϊόντος της χώρας με το brand name Kalamata olives», κατηγορώντας τον ότι δεν ενδιαφέρεται για το εισόδημα των ελαιοπαραγωγών της ποικιλίας «Καλαμάτα» των Νομών Αιτωλοακαρνανίας, Λακωνίας και Φθιώτιδας που παράγουν το 90% του προϊόντος της χώρας.

Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες του «Ε.Τ.», μέσα στις επόμενες ημέρες αναμένεται εκ νέου η έκδοση της ίδιας Υπουργικής Απόφασης, η οποία θα επιτρέπει τη χρήση του όρου Kalamata, αλλά φυσικά δεν θα είναι ΠΟΠ. Υποχρεωτική, δε, θα καθίσταται η αναγραφή της περιοχής παραγωγής των ελιών, π.χ. Αγρίνιο, Μεσολόγγι κ.λπ.

Με τη νέα απόφαση θα αρθούν τα όποια εμπόδια στις εξαγωγές του προϊόντος και, σύμφωνα με στελέχη του κλάδου, η δυναμική των εξαγωγών της επιτραπέζιας ελιάς τα επόμενα χρόνια μπορεί να αγγίξει τα 900 εκατ. ευρώ.

Οι εξαγωγές σε αριθμούς

45.000 τόνοι επιτραπέζιων ελιών ποικιλίας «Καλαμάτα» εξάγονται κάθε χρόνο από την Ελλάδα.

Πρώτες στη λίστα του εξαγωγικού μας χάρτη προς την Αυστραλία και 2ες προς τις ΗΠΑ φιγουράρουν οι ελληνικές ποικιλίες επιτραπέζιας ελιάς, με βασικό προϊόν την ποικιλία «Καλαμάτα» (Kalamata olives).

Γωγώ Κατσέλη
[email protected]
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου