ψωρίαση

Στα αυτοάνοσα νοσήματα το διατροφολόγιο είναι το Α και το Ω για την αντιμετώπισή τους. Με τη συνεργασία του Δημήτρη Γρηγοράκη, Κλινικού Διαιτολόγου-Διατροφολόγου, MSc, PhD Διδάκτορα Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, Προέδρου Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας, Επιστημονικού Διευθυντή Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου ΑΠΙΣΧΝΑΝΣΙΣ-ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ, www.logodiatrofis.gr Η ψωρίαση είναι ένα από τα τουλάχιστον 80 καταγεγραμμένα αυτοάνοσα νοσήματα που εντοπίζονται στους ανθρώπους. Προκαλεί συνήθως κοκκινίλες, φολιδωτές κηλίδες που εμφανίζονται στην επιδερμίδα. Οι λεπιδώδεις κηλίδες που προκαλούνται από την ψωρίαση ονομάζονται ψωριασικές πλάκες (περιοχές με φλεγμονή). Ο ρόλος της διατροφής στην αντιμετώπιση της ψωρίασης έχει μελετηθεί εδώ και πολλά χρόνια. Πολυακόρεστα λιπαρά Τα επίπεδα αραχιδονικού οξέος είναι αυξημένα σε ψωριασικές βλάβες. Το αραχιδονικό οξύ μετατρέπεται σε λευκοτριένιο Β4, το οποίο αποτελεί ισχυρή προφλεγμονώδη ουσία. Πολυακόρεστα ω-3 λιπαρά, όπως το εικοσαπεντανοϊκό οξύ (ΕΡΑ) και το δοκοσαεξαενοϊκό οξύ (DHA), μεταβολίζονται σε λευκοτριένιο Β5, το οποίο αντιστρέφει τη φλεγμονώδη δράση του αραχιδονικού, μειώνοντας τη συνολική φλεγμονή. Αυξημένα επίπεδα των παραπάνω ω-3 λιπαρών θεωρούνται ότι μειώνουν σημαντικά τη φλεγμονή και βελτιώνουν τα συμπτώματα της ψωρίασης. Βιταμίνη D Η ανεπάρκεια βιταμίνης D, σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, συνδέεται στενά με την αιτιολογία αλλά και την αντιμετώπιση της ψωρίασης. Φυλλικό οξύ Η αυξημένη συχνότητα εμφάνισης ανεπάρκειας φυλλικού οξέος έχει αναφερθεί σε ασθενείς με ψωρίαση. Η ανεπάρκεια αυτή μπορεί να σχετίζεται με αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης λόγω της φλεγμονής, η οποία μειώνει την εντερική απορρόφηση του φυλλικού οξέος. Η ανεπάρκεια σε φυλλικό οξύ εμπλέκεται επίσης στην επιδείνωση της κλινικής εικόνας της ψωρίασης. Η συμπληρωματική χορήγηση φυλλικού οξέος μπορεί να είναι χρήσιμη για τους ασθενείς με ψωρίαση που έχουν υποβληθεί σε θεραπεία με μεθοτρεξάτη. Βιταμίνη B12 Συγκεκριμένα, μια αναδρομική μελέτη παρατήρησης των 98 ασθενών με ψωρίαση κατά πλάκας και 98 υγιών μαρτύρων έδειξε χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης Β12 στους ασθενείς σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Ωστόσο, λίγες μελέτες έχουν διερευνήσει τον ρόλο της χορήγησης βιταμίνης Β12 στη θεραπεία της ψωρίασης. H ενδομυϊκή χορήγηση 1.000 μg βιταμίνης Β12 για 10 συνεχόμενες ημέρες, ακολουθούμενη από μια δόση συντήρησης, παρουσίασε ευνοϊκά αποτελέσματα. Αντιοξειδωτικές ουσίες Τα αυξημένα επίπεδα οξειδωτικού στρες και η υπερσυγκέντρωση ελεύθερων ριζών μπορεί να συμβάλουν στη φλεγμονώδη εξέλιξη της ψωρίασης. Οι αντιοξειδωτικές ουσίες, ειδικότερα η βιταμίνη Ε και το β-καροτένιο, αλλά και το σελήνιο με τον έμμεσο αντιοξειδωτικό του ρόλο, μπορούν να αντισταθμίσουν αυτή την οξειδωτική ανισορροπία. Ωστόσο, οι αποδείξεις που υποστηρίζουν τη βελτίωση των συμπτωμάτων της ψωρίασης μετά τη λήψη αντιοξειδωτικών ουσιών είναι ασθενείς. Σελήνιο Το σελήνιο είναι απαραίτητο για τη φυσιολογική λειτουργία του αντιοξειδωτικού ενζύμου υπεροξειδάσης της γλουταθειόνης. Είναι επίσης γνωστό για τις έμμεσες αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές του. Χαμηλά επίπεδα σεληνίου συχνά ανευρίσκονται σε ασθενείς με ψωρίαση, ιδιαίτερα σε εκείνους με παρατεταμένη χρονική διάρκεια της νόσου. Δίαιτα χωρίς γλουτένη, ψωρίαση και κοιλιοκάκη Η κοιλιοκάκη και η ψωρίαση έχει αναφερθεί ότι μπορεί να λαμβάνουν χώρα ταυτόχρονα στο ίδιο άτομο. Ο μηχανισμός με τον οποίο η κοιλιοκάκη σχετίζεται με την ψωρίαση είναι προς το παρόν ασαφής. Στη βιβλιογραφία γενικά επικρατεί μια διχογνωμία σχετικά με τη συσχέτιση της κοιλιοκάκης και της ψωρίασης. Αρκετοί ερευνητές προτείνουν μια αυξημένη συσχέτιση, ενώ άλλοι αρνούνται οποιαδήποτε σχέση. Εάν ασθενείς με ψωρίαση παρουσιάζουν αυξημένη συχνότητα αντισωμάτων που συνδέονται με την κοιλιοκάκη είναι επίσης αμφιλεγόμενο. Για τους ασθενείς με ψωρίαση που φέρουν ειδικά αντισώματα κοιλιοκάκης, μια δίαιτα χωρίς γλουτένη μπορεί να βελτιώνει τα συμπτώματα της ψωρίασης. Είναι ενδιαφέρον ότι σε μια μελέτη 28 ασθενών με ψωρίαση, ύστερα από τρεις μήνες με δίαιτα χωρίς γλουτένη, παρατηρήθηκε κλινική βελτίωση που συνοδεύτηκε από μειωμένη έκφραση της τρανσγλουταμινάσης. Τι πρέπει να θυμάστε για τη σχέση διατροφής και ψωρίασης Η απώλεια βάρους και η περιορισμένη κατανάλωση αλκοόλ μπορούν να βελτιώσουν τα συμπτώματα της ψωρίασης και να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα ορισμένων φαρμάκων κατά της ψωρίασης. Διαιτητικά συμπληρώματα με ω-3 λιπαρά οξέα, φυλλικό οξύ, βιταμίνη D και αντιοξειδωτικά συστατικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν επικουρικά στη διαχείριση των ασθενών με ψωρίαση. Μια δίαιτα ελεύθερη γλουτένης μπορεί να είναι αποτελεσματική στη βελτίωση των δερματικών συμπτωμάτων σε ασθενείς με ψωρίαση που παρουσιάζουν αντισώματα που σχετίζονται με την κοιλιοκάκη.