Το νέο σας βιβλίο «Τα Γράμματα της Αγάπης» από πού αντλεί τη σοφία για να μας δώσει τις απαντήσεις στις προκλήσεις του σήμερα, έτσι ώστε να δώσουμε μορφή στο παρόν όσο και στο μέλλον που ονειρευόμαστε μέσα από την αγάπη; 

Δεν θα έλεγα ότι δίνει απαντήσεις. Οι απαντήσεις ενυπάρχουν. Κάτι που διαβάσαμε, ακούσαμε, μάθαμε μπορεί να λειτούργησε ως σπόρος. Βρήκε όμως πρόσφορο έδαφος μέσα μας. Το βιβλίο «Τα Γράμματα της Αγάπης», μέσα από σκέψεις, διαλόγους, στίχους και σχέδια, φιλοδοξεί να παρουσιάσει μία διευρυμένη οπτική της αγάπης. Αγγίζει 18 διαφορετικές εκδοχές της. Γιατί η αγάπη δεν χάνεται, αλλάζει μορφές, μα παραμένει αγάπη.

Σε ποιους απευθύνεται;

«Τα Γράμματα της Αγάπης» απευθύνονται πρώτα σε εμάς τους ίδιους. Επειτα στους συντρόφους, στους φίλους, στα παιδιά, στους δασκάλους, στους γονείς, στους συνεργάτες μας, σε όσους τολμούν να αγαπούν και να αγαπιούνται. Και θέλουμε να τους εκφράσουμε το συναίσθημά μας. Γι’ αυτό και χαίρομαι όταν μου λένε ότι κάνουν το βιβλίο δώρο στους αγαπημένους τους. Είναι σημαντικό να επιλέγει κάποιος ένα έργο σου για τον εαυτό του. Είναι σπουδαίο να το επιλέγει για κάποιον που αγαπάει. Το θεωρώ μεγάλη τιμή. 

Η αγάπη ξεκινά με μια υπόσχεση. Να κρατήσει. Για να ανθίσει και να καρποφορήσει και να είναι «για πάντα», τι προϋποθέσεις και υποχωρήσεις χρειάζονται;

Ξεκινά με αυτή την υπόσχεση. Και έπειτα πρέπει να την τηρήσει. Μέσα στο βιβλίο θα βρείτε την εξής σκέψη: «Τα Γράμματα της Αγάπης, όταν με τα χρόνια ωριμάζουν, σχηματίζουν ένα “για” και ένα “πάντα”. Το “για πάντα” μοιάζει να εφευρέθηκε από τους πρώτους δύο ανθρώπους που αγαπήθηκαν τρελά. Εψαχναν τι δώρο να κάνουν ο ένας στον άλλον». Στην αγάπη χάνεσαι. Χάνεσαι μέσα στον άλλον. Μα και συνάμα βρίσκεις τον εαυτό σου διαμέσου του. Γίνεται ο καθρέφτης σου. Στον καθρέφτη του μπάνιου κοιτάζεσαι κάθε πρωί για να φτιαχτείς. Ομορφαίνεις εξωτερικά. Οταν ο άνθρωπος που αγαπάς και σε αγαπάει γίνεται καθρέφτης σου, κοιτάζεσαι για να ομορφύνεις εσωτερικά. Εξελίσσεσαι, γαλουχείσαι μαζί του. Επαναπροσδιορίζεσαι. Εκείνος που αγαπάς γίνεται ο πατέρας, η μάνα, ο σύντροφος, ο φίλος. Θέλει όμως ισορροπία. Αυτή είναι μια βασική προϋπόθεση της αγάπης. Ισορροπία ανάμεσα στο εγώ, στο εσύ και στο μαζί. Οταν ενώνονται δύο μονάδες δημιουργείται μία δυάδα, μα και μια νέα μονάδα. Ενα νέο “Ενα”. Σε κάθε ένωση έχουμε τρεις γέννες: Γεννιέται ένα νέο “εγώ”, ένα νέο “εσύ” κι ένα νέο “μαζί”».

Κάποιοι το «για πάντα» το θεωρούν εγωιστικό, ισχύει;

Η αγάπη η ίδια είναι βαθιά εγωιστική. Ξέρω ότι πολλοί θα διαφωνήσουν με αυτό. Μα μέσα από τον αγαπημένο σου, ακόμα και τίποτα χειροπιαστό να μη σου προσφέρει, έχεις λάβεις το πιο σημαντικό. Το συναίσθημα που σου προκαλεί. «Με κάθε όμορφη πράξη, αντλείς από την Αγάπη που έδωσες. Για σένα προσφέρεις. Εκείνος, εκείνη, είναι παράπλευρη ευεργεσία». Το «για πάντα», αν μιλάμε για πραγματική αγάπη, είναι μη διαπραγματεύσιμο. Ακόμα κι αν οι αγαπημένοι χωρίσουν, η αγάπη παραμένει. Οπως ανέφερα νωρίτερα, η αγάπη δεν χάνεται, αλλάζει μορφές. Η αγάπη που χάνεται, δεν ήταν ποτέ αγάπη.

Πώς αφήνουμε πίσω την οδύνη κι αρχίζουμε να ζούμε μια ζωή με πληρότητα;

Η οδύνη είναι μέρος της πληρότητας. Δεν αντιλαμβανόμαστε τον Παράδεισο χωρίς μια Κόλαση να τον απειλεί. Χωρίς το κακό δεν υπάρχει το καλό. Χωρίς το παλιό, πώς να ξεχωρίσεις το νέο; Δεν έχεις με τι να το συγκρίνεις. Χωρίς τη λύπη, πώς να αναγνωρίσεις την αξία της χαράς; Χωρίς τη δυστυχία, πώς να προσδιορίσεις την ευτυχία; Χωρίς τον έναν πόλο, ο άλλος είναι ανύπαρκτος. Με βάση αυτή τη φιλοσοφία, η λύπη, η δυσκολία, το κακό, το λάθος, το πρόβλημα, η οδύνη ακόμα και η δυστυχία είναι συστατικά της ευτυχίας. Δεν λέω ότι πρέπει να επιζητάμε την οδύνη, μα να την αποδεχτούμε ως μέρος του καμβά της ζωής. Να θεωρήσουμε τις δυσκολίες αναπόσπαστο κομμάτι της ευτυχίας μας. Να είμαστε έτοιμοι να τις αντιμετωπίσουμε. Ευτυχία δεν σημαίνει μόνιμη χαρά. Ευτυχία, ίσως και να σημαίνει χρηστή διαχείριση της λύπης.

ΣΧΕΔΙΑ ΑΠΟ ΠΕΝΤΕ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Πώς προέκυψε το βιβλίο;

Ολα ξεκίνησαν όταν κράτησα στα χέρια μου ένα δερματόδετο τετράδιο, διακοσμημένο με μια πέτρα στο κέντρο του, αγορασμένο από έναν παλαιοπώλη που ανακαλύψαμε με την Εύα στη Mauerpark Flea Market του ανατολικού Βερολίνου το 2009. Εκεί έγραψα την πρώτη Αγάπη. Εμοιαζε κάπως έτσι: (φωτ.). Οταν το είδα σκέφτηκα: «Αυτό δεν είναι απλά ένας καλλιγραφικός τρόπος για να γράψεις τη συγκεκριμένη λέξη, μα μοιάζει με σχέδιο». Τότε ήρθε η ιδέα να δημιουργήσω μια σειρά από σχέδια, αποκλειστικά από τα πέντε γράμματα της αγάπης, που να συμβολίζουν τις διαφορετικές εκδοχές της. Τα κείμενα στο έργο χρονολογούνται από το 2002 ως και σήμερα. Είναι μια συρραφή από λόγια προορισμένα να εκφράσουν πρώτα της δικής μου ύπαρξης τα ανείπωτα. Αμέσως μετά εκείνου που ψάχνει την αγάπη σε όλη του τη ζωή. Αδιάλειπτα. Να τη βιώσει, να τη χαρίσει… Οχι απαραίτητα με τούτη τη σειρά.