Υστερα από μία 12ετία περικοπών και λιτότητας περίπου 1,8 εκατ. συνταξιούχοι θα δουν ετήσια αύξηση σύνταξης από 325 ευρώ έως και 1.310 ευρώ.

Ειλημμένη απόφαση

Η απόφαση της κυβέρνησης για την αύξηση των συντάξεων θεωρείται ειλημμένη, όχι μόνο γιατί ο νόμος 4670/2020 προβλέπει ότι από 1/1/2023 «ξεπαγώνουν οι αυξήσεις», αλλά διότι θα αποτελέσει ένα από τα μέτρα για τη μόνιμη στήριξη του εισοδήματος των συνταξιούχων που θα επαναλαμβάνονται κάθε χρόνο. Μάλιστα, υπάρχει ο «πειρασμός» μήπως χρειαστεί οι τελικές ανακοινώσεις να γίνουν νωρίτερα, δηλαδή πριν από την 1η/1/2023, που βάσει νόμου θα αρχίσει να μετρά η αύξηση στην τσέπη των συνταξιούχων. Ενα τέτοιο ενδεχόμενο είναι πολύ πιθανό, εφόσον στο τελευταίο τρίμηνο του έτους υπάρχουν εξαιρετικά ασφαλείς προβλέψεις για την πορεία της οικονομίας. Δεδομένου, δε, ότι η επόμενη Διεθνής Εκθεση Θεσσαλονίκης θα είναι η τελευταία πριν από τη λήξη της θητείας της κυβέρνησης, το ενδεχόμενο οι αυξήσεις συντάξεων να ανακοινωθούν τον Σεπτέμβριο του 2022, έστω και αν ισχύσουν τρεις μήνες μετά (1/1/2023), ενισχύεται ακόμη περισσότερο.

Η αύξηση στις συντάξεις θα υπολογιστεί με «ρήτρα» πληθωρισμού και ανάπτυξης. Σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 25 του νόμου 4670/2020, το ποσοστό της αύξησης είναι ίσο με το άθροισμα της μεταβολής του πληθωρισμού και της ανάπτυξης διά του 2 και όχι μεγαλύτερο του μέσου ετήσιου πληθωρισμού.

Οι εκτιμήσεις που έχουν γίνει μέχρι στιγμής από επίσημους φορείς (Τράπεζα της Ελλάδος), σε συνδυασμό με τις αρχικές προβλέψεις του προϋπολογισμού, σηματοδοτούν μια αύξηση στο 4,9% με 5%. Στις προβλέψεις γίνεται λόγος για μέσο ετήσιο πληθωρισμό 5,8% με 7% και για ανάπτυξη μεταξύ 3,5% και 3,8%.

Οι εκτιμήσεις αυτές αθροίζουν από 9,3% (κατώτατο όριο) έως 10,8% (ανώτατο όριο). Το μισό των δύο αθροισμάτων δίνει μια αύξηση συντάξεων που θα κινείται από 4,65% (κατώτατο όριο) έως 5,4% (ανώτατο όριο).

Ο μέσος όρος του κάτω και του άνω ορίου οδηγεί με τα έως τώρα δεδομένα σε μια αύξηση συντάξεων «κλειδωμένη» στο 5%.

Αν αλλάξουν οι προβλέψεις μέσα στους επόμενους μήνες, θα αλλάξει και το ποσοστό αύξησης στις συντάξεις. Ωστόσο, δεν αναμένεται το δυσμενές σενάριο (π.χ. μικρή αύξηση), αν λάβει κανείς υπόψη ότι η κυβέρνηση έκανε την υπέρβαση στον κατώτατο μισθό δίνοντας 7,5% εκεί όπου οι εργοδοτικοί φορείς και το ΚΕΠΕ πρότειναν αύξηση έως 6%.

Ενα ενδεχόμενο που θα εξεταστεί είναι αν οι αυξήσεις είναι κλιμακωτές, δηλαδή, να δοθεί μεγαλύτερη αύξηση στις χαμηλές συντάξεις με ένα ποσοστό π.χ. 6% έως τα 800 ευρώ και 4% για συντάξεις πάνω από τα 800 ευρώ, ώστε να φανούν οι αυξήσεις στην τσέπη των χαμηλοσυνταξιούχων.

Παλαιοί και νέοι

Δικαιούχοι αυξήσεων θα είναι 2.644.172 συνταξιοδοτούμενοι από όλα τα Ταμεία του ΕΦΚΑ. Από αυτούς οι περίπου 1,8 εκατ. θα δουν πραγματικές αυξήσεις, ενώ οι υπόλοιποι μένουν εκτός λόγω «προσωπικής διαφοράς», εκτός και αν… παρακαμφθεί.

Από το σύνολο των συνταξιούχων οι 2.249.911 είναι παλαιοί πριν από τον νόμο Κατρούγκαλου (πριν από τις 13/5/2016) και οι 394.261 είναι νέοι (μετά τις 13/5/2016).

Με τον νόμο Κατρούγκαλου οι παλαιοί συνταξιούχοι είχαν επανυπολογισμό σύνταξης και οι περισσότεροι κατέληξαν με μικρότερη σύνταξη, για παράδειγμα, αντί για 1.000 ευρώ, έχασαν 200 ευρώ και κατέβηκαν στα 800 ευρώ. Η απολεσθείσα σύνταξη των 200 ευρώ αποφασίστηκε να τους χορηγηθεί ως ποσό «προσωπικής διαφοράς» με την παλαιά σύνταξη και, έτσι, έπαιρναν τα ίδια αλλά με διαφορετικό τρόπο. Το σύνολο μπορεί να ήταν 1.000 ευρώ, αλλά η σύνταξη έγινε 800 ευρώ και τα 200 ευρώ ήταν η προσωπική διαφορά.

Με τον νόμο Βρούτση (4670/2020) περίπου 800.000 παλαιοί συνταξιούχοι με πάνω από 30 έτη ασφάλισης είχαν εκ νέου επανυπολογισμό. Οι 250.000 εξ αυτών πήραν αύξηση, καθώς μηδένισαν την προσωπική διαφορά, και 550.000 πήραν λογιστική αύξηση σύνταξης «ροκανίζοντας» την προσωπική διαφορά.

Στις επικείμενες αυξήσεις του 2023 οι μεν 250.000 θα πάρουν κι άλλη αύξηση, οι δε 550.000 θα κατεβάσουν κι άλλο την προσωπική διαφορά, καθώς θα συμψηφιστεί με την αύξηση που θα πάρουν. Για περίπου 100.000 παλαιούς συνταξιούχους με 38, 39 και 40 έτη, που έχουν κατεβάσει την προσωπική διαφορά στα επίπεδα των 20 έως 60 ευρώ, οι αυξήσεις του 2023 θα είναι πραγματικές, καθώς θα συμψηφιστούν με την προσωπική διαφορά και θα τη μηδενίζουν.

» Για παράδειγμα

• Συνταξιούχος του ΙΚΑ με 38 έτη είχε προσωπική διαφορά 140 ευρώ, την οποία κατέβασε στα 45 ευρώ με τον επανυπολογισμό και με την αύξηση του 2023 θα τη μηδενίσει.
• Συνταξιούχος ΔΕΚΟ (ΔΕΗ, ΟΤΕ) με 37ετία, που είχε προσωπική διαφορά 170 ευρώ, την κατέβασε στα 25 ευρώ με τον επανυπολογισμό του νόμου Βρούτση και με την αύξηση του 2023 θα τη μηδενίσει.
• Συνταξιούχος με 36ετία, που έχει υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς 80 ευρώ με μια αύξηση 45 ευρώ το 2023, θα την κατεβάσει στα 35 ευρώ και θα περιμένει τις αυξήσεις του 2024 για να τη μηδενίσει.

Αντίστοιχα από τους 394.261 νέους συνταξιούχους, αυξήσεις θα πάρει η συντριπτική πλειονότητα είτε με 30 και άνω έτη ασφάλισης είτε με λιγότερα.

Επίσης, από τους 530.000 συνταξιούχους του ΟΓΑ, αυξήσεις θα πάρουν όλοι, καθώς είναι εκτός επανυπολογισμού και δεν έχουν προσωπική διαφορά, οπότε οι αυξήσεις του 2023 θα είναι καθαρές.

Συντάξεις: Πώς μπορεί να «παρακαμφθεί» Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΑ

Χωρίς αύξηση θα μείνουν περίπου 450.000 παλαιοί συνταξιούχοι με 30 έτη και άνω που τους έμεινε προσωπική διαφορά πάνω από 120 ευρώ, καθώς και περίπου 250.000 παλαιοί συνταξιούχοι που έχουν λιγότερα από 30 έτη ασφάλισης και κληρονόμησαν προσωπική διαφορά από τον επανυπολογισμό του νόμου Κατρούγκαλου.

Δεδομένου ότι για τους εν λόγω συνταξιούχους ο προϋπολογισμός πληρώνει για σύνταξη και προσωπική διαφορά το ίδιο ποσό που κατέβαλλε πριν από τον επανυπολογισμό των συντάξεων, είναι πιθανό να πάρουν αύξηση ή κάποιας μορφής εισοδηματική εφάπαξ ενίσχυση ανεξάρτητα από το ύψος της προσωπικής διαφοράς. Αυτό θα εξαρτηθεί από το ποσό που μπορεί να διατεθεί. Για παράδειγμα, μια μέση οριζόντια εφάπαξ ενίσχυση των 360 ευρώ για 700.000 συνταξιούχους με υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς κοστολογείται περίπου στα 235 εκατ. ευρώ.

ΟΙ ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΤΑΜΕΙΟ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ

Σύμφωνα με τους αποκαλυπτικούς πίνακες που εξασφάλισε και δημοσιεύει ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής, με εκτίμηση για οριζόντια αύξηση 5% οι συντάξεις των συνταξιούχων για το 2023 (παλαιών και νέων) θα διαμορφωθούν ανά Ταμείο ως εξής:

• Για παλαιούς συνταξιούχους ΙΚΑ, η μέση αύξηση βγαίνει στα 37 ευρώ τον μήνα και η μέση σύνταξη στα 779 ευρώ από τα 742 ευρώ σήμερα. Σε ετήσια βάση η αύξηση είναι 445 ευρώ.
• Για παλαιούς συνταξιούχους ΟΓΑ η μέση αύξηση βγαίνει στα 22 ευρώ τον μήνα και η μέση σύνταξη στα 468 ευρώ από τα 446 ευρώ σήμερα. Σε ετήσια βάση η αύξηση είναι 268 ευρώ.
• Για παλαιούς συνταξιούχους Δημοσίου η μέση αύξηση βγαίνει στα 59 ευρώ τον μήνα και η μέση σύνταξη στα 1.229 ευρώ από τα 1.170 ευρώ σήμερα. Σε ετήσια βάση κερδίζουν αύξηση 702 ευρώ.
• Για νέους συνταξιούχους ΔΕΚΟ και Τραπεζών η μέση αύξηση βγαίνει στα 109 ευρώ τον μήνα. Η μέση σύνταξη διαμορφώνεται στις 2.293 ευρώ από τις 2.184 ευρώ σήμερα. Σε ετήσια βάση κερδίζουν αύξηση 1.310 ευρώ.
• Για παλαιούς συνταξιούχους ΟΑΕΕ η μέση αύξηση βγαίνει στα 48 ευρώ τον μήνα. Η μέση σύνταξη διαμορφώνεται στα 998 ευρώ από τα 950 ευρώ σήμερα. Σε ετήσια βάση κερδίζουν αύξηση 570 ευρώ.

(*) Μέση αύξηση 5% (πρώτη εκτίμηση).

(*) Μέση αύξηση 5% (πρώτη εκτίμηση).

Πηγή στοιχείων: ΗΔΙΚΑ-ΗΛΙΟΣ.

Ποσά συντάξεων, μετά τις μνημονιακές μειώσεις και πριν από την αφαίρεση κρατήσεων ΕΑΣ, ασθένειας και φόρου.

ΠΟΣΟ ΘΑ ΑΥΞΗΘΟΥΝ ΟΙ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΤΟ 2023 ΣΕ 11 ΜΕΓΑΛΑ ΤΑΜΕΙΑ (*)

(*) Συντάξεις γήρατος με αύξησης 5%. Ποσά συντάξεων μετά τις κρατήσεις και προ φόρου.

Ειδήσεις σήμερα