Ο Παναγιώτης Κουρουμπλής, υπουργός Ναυτιλίας, λίγες ώρες μετά, αφού συνοδεύει τον πρωθυπουργό στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης, ατάραχος, παρά την ενημέρωση για τη βύθιση του δεξαμενόπλοιου, πετάει για Λονδίνο στο οποίο παραμένει για τέσσερις μέρες, με τις μαύρες κηλίδες… ντροπής της κυβέρνησης να έχουν φτάσει μέχρι το Λαγονήσι. Δεκαπέντε μέρες μετά, τόσο η κυβέρνηση όσο και η ηγεσία του υπουργείου Ναυτιλίας δεν έχουν σπαταλήσει ούτε μία αράδα, σάλιο, μελάνι για να ζητήσουν μία «συγγνώμη» και να αναγνωρίσουν τα λάθη και τις παραλείψεις τους για την πρωτοφανή οικολογική ζημιά σε απόσταση αναπνοής από το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας και ένα από τα μεγαλύτερα στη Μεσόγειο και την Ευρώπη. Κάθε μέρα τα λάθη και τα ψέματα του Παναγιώτη Κουρουμπλή πολλαπλασιάζονται.
● «Δεν θα μιλήσω σήμερα γιατί αγγίζει τα όρια πολύ ψηλά για τη χώρα. Οταν έρθει η ώρα, θα τα πούμε για το τι έκανα και τι σημασία είχαν για την ελληνική ναυτιλία αυτά που έκανα εκεί. Ενώ εσείς, 27 χρόνια δεν πήγε ένας υπουργός» φώναζε στην Επιτροπή Περιβάλλοντος ο υπουργός για το ταξίδι του στο Λονδίνο. Ο Παν. Κουρουμπλής ταξίδεψε για την αγγλική πρωτεύουσα, ενώ ο όρμος των Σεληνίων είχε βαφτεί ήδη μαύρος. Παρέμεινε εκεί για τέσσερις μέρες χωρίς ουσιαστικά να γυρίσει πίσω με κάποιο απτό αποτέλεσμα, εκτός από τις καθιερωμένες δημόσιες σχέσεις σε επίσημες και ανεπίσημες συναντήσεις που πραγματοποιούνται στα ναυτιλιακά συνέδρια. Με τις καθησυχαστικές δηλώσεις του από την πρωτεύουσα της Μεγάλης Βρετανίας να διαδέχονται η μία την άλλη, η ρύπανση ξεφεύγει από τα στενά της Σαλαμίνας και όταν το αεροπλάνο του προσγειώνεται στην Αθήνα, έχει φτάσει ήδη στη Γλυφάδα.
● Οταν έγινε γνωστή η τριήμερη καθυστέρηση της αίτησης για τη συνδρομή του ειδικού αντιρρυπαντικού δεξαμενόπλοιου «Αktea», ξεκίνησαν οι δηλώσεις απ’ όλη την ηγεσία του υπουργείου ότι το σκάφος συμμετείχε σε επιχείρηση. Οπως έγινε γνωστό, το σκάφος είχε σταματήσει την απάντληση του «Blue Star» από τις 8 Σεπτεμβρίου -πριν καν το ναυάγιο- έφυγε από την Ιο για το Πέραμα τη Δευτέρα 11 Σεπτεμβρίου, έμεινε ανενεργό εκεί μία μέρα και την επόμενη παρέδωσε τα καύσιμά του. Τόσο για προληπτικούς λόγους όσο και για επιχειρησιακή ενίσχυση η Πολιτεία όφειλε να έχει καταθέσει αίτημα από την πρώτη στιγμή και παρά την επιχειρηματική χρήση του σκάφους, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός θα το είχε δεσμεύσει πολύ νωρίτερα. Αντί αυτού επιχειρήθηκε μία ακόμη συγκάλυψη είτε για να μη φανεί η καθυστέρηση είτε για να μην αποδειχτεί η συνεννόηση με την εταιρία που της ανήκει το πλοίο και σταματήσει νωρίτερα από το αναμενόμενο την επιχείρηση.
● «Μέρα με τη μέρα έχουμε βελτίωση. Σε 25 μέρες η εικόνα θα είναι εντελώς διαφορετική» δήλωνε ο υπουργός σε συνέντευξη Τύπου και τρεις μέρες τη δήλωση οι κηλίδες ακόμα ταξίδευαν σε Σαρωνίδα και Λαγονήσι. Μένουν δέκα μέρες και μπορεί η εικόνα στις ακτές να φαίνεται καλύτερη, κανείς όμως επίσημα δεν ξέρει πότε η ρύπανση θα γίνει παρελθόν. Οι υποβρύχιες εικόνες οικολογικών οργανώσεων δείχνουν τους μαύρους βυθούς. Τόσο ο υπουργός Ναυτιλίας όσο και ο αν. υπουργός Περιβάλλοντος Σωκράτης Φάμελος -αν και στο σημείο υπάρχουν αρμόδιοι επιθεωρητές- δεν έχουν ανακοινώσει τα επίσημα πορίσματα οικολογικών μελετών που να δείχνουν το μέγεθος της ζημιάς και να εκτιμήσουν πότε η θάλασσα και κυρίως ο βυθός θα είναι και πάλι καθαρά, με τους επιστήμονες να υποστηρίζουν ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον δύο χρόνια.
● «Για πρώτη φορά, μια τόσο μεγάλη σε έκταση ζημιά αντιμετωπίζεται με αποτελεσματικό τρόπο. Αυτό πιστεύω». Και η αλήθεια είναι ότι ο υπουργός αυτό πιστεύει καθώς δεν έχει υπάρξει ούτε μία στιγμή που να ομολόγησε το μεγαλύτερο επιχειρησιακό λάθος: την υποτίμηση της έκτασης του προβλήματος τις πρώτες 48 ώρες. Αυτή η έλλειψη αναγνώρισης, μαζί με το περίσσιο θράσος και την ειρωνεία να δηλώνει στους πολίτες «κολυμπήστε ελεύθερα» όταν το μαζούτ είχε εξαπλωθεί στο αττικό παραλιακό μέτωπο, είναι ενδεικτικά της μη παραδοχής των λαθών.
● «Η ρύπανση είναι ανάλογη με το μέγεθος του ατυχήματος». Το ψέμα είναι ακόμα πιο προκλητικό από την ειρωνεία προς τον κόσμο να κολυμπήσει ελεύθερα σε παραλίες με μαζούτ γιατί αποπροσανατολίζει από τις ξεκάθαρες ευθύνες του υπουργείου. Το ναυάγιο -με εξαίρεση ότι έγινε νύχτα- έγινε κάτω από τις ευνοϊκότερες συνθήκες. Νηνεμία, δίπλα από το σύνολο των επιχειρησιακών μέσων και όχι κάπου χαμένο στο Αιγαίο, όχι πάνω σε πολυσύχναστη θαλάσσια οδό, με τη μικρότερη δυνατή διαρροή. Και όμως, αρκετή για να βαφτεί όλη η Σαλαμίνα και όλο το παραλιακό μέτωπο της Αττικής μαύρο. Οπως αναφέρει και η ΜΚΟ Αρχιπέλαγος, «υπό αυτές τις “ευνοϊκές συνθήκες”, επιβεβαιώθηκε η ανεπάρκεια του υπάρχοντος μηχανισμού αντιμετώπισης. Ας αναλογιστούμε λοιπόν τις επιπτώσεις από ένα αντίστοιχο ατύχημα που θα μπορούσε να συμβεί κάθε στιγμή στο Αιγαίο, για παράδειγμα στο Στενό του Καφηρέα, ανάμεσα στην Εύβοια και την Aνδρο ή στο στενό Κυθήρων-Ελαφονήσου, ή σε άλλα αντίστοιχα σημεία υψηλού ρίσκου. Αυτά τα στενά περάσματα διαπλέουν κάθε μήνα περίπου 250-300 πετρελαιοφόρα και δεκάδες άλλα πλοία με επικίνδυνα φορτία (π.χ. υδατοδιαλυτές τοξικές χημικές πρώτες ύλες, η ανάκτηση των οποίων είναι αδύνατη), ακόμα και άνω των 120.000 τόνων. Περίπου το 50% αυτών φέρει σημαίες ευκαιρίας, γεγονός που αυξάνει περαιτέρω την πιθανότητα ατυχήματος».
ΤΙ ΕΙΔΑΝ ΟΙ ΔΥΤΕΣ
Επιβεβαιώνονται οι καταγγελίες ότι το πλοίο ήταν… «σαπάκι»
Το χτυπημένο κουφάρι του «Αγία Ζώνη ΙΙ» αντίκρισαν πρώτη φορά δύτες του Λιμενικού με το πρώτο φως της μέρας, λίγες ώρες μετά το ναυάγιο της 10ης Σεπτεμβρίου. Στα 18 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, η χτυπημένη πρύμνη του πλοίο έδωσε τα πρώτα στοιχεία για καταγραφή. Το δεξαμενόπλοιο, αφού πήρε κλίση, έπεσε σαν βολίδα στη θάλασσα, πρώτα με την πρύμνη (με το πίσω μέρος του πλοίου), δημιουργώντας εμφανή σημεία χτυπήματος και μετά με την πλώρη, η οποία όμως βρίσκεται στα 30 μέτρα. Ετσι το καράβι είναι σε κατηφορική θέση, με διαφορά 12 μέτρων η πλώρη από την πρύμη. Στις πρώτες καταδύσεις οι δύτες επικεντρώθηκαν στο να εντοπίσουν τη διαρροή στις δεξαμενές, βρίσκοντας μία ρωγμή, η οποία όμως εκείνη την ώρα έδινε μικρή ροή. Από τις πιο χαρακτηριστικές εικόνες φέρεται να είναι η κακή κατάσταση του πλοίου. Σπασμένες σωληνώσεις, απουσία διαφόρων προστατευτικών, στραπατσαρισμένες υπέργηρες λαμαρίνες φαίνεται να επιβεβαιώνουν τις καταγγελίες των ναυτεργατικών σωματείων για πλοίο-«σαπάκι».
Το μπάχαλο με την απάντληση καυσίμων και η… πρόσκληση με εταιρία που συμμετέχει στη διαδικασία απορρύπανσης
Ενα ακόμα από τα μεγάλα ψέματα του Κουρουμπλή είναι το σκηνικό που θυμίζει το «γεφύρι της Αρτας» γύρω από την πολύ κρίσιμη υπόθεση της άντλησης των καυσίμων. Επί τέσσερις μέρες ο υπουργός ενημέρωνε δημοσιογράφους και πολίτες ότι ξεκινούν οι διαδικασίες και επί τέσσερις νύχτες τελικά πήγαιναν για την επόμενη μέρα. Και μετά, αφού κάποια στιγμή ξεκίνησαν οι εργασίες, σταμάτησαν αιφνιδίως γιατί έληξε το πιστοποιητικό αξιοπλοΐας του δεξαμενόπλοιου «Λασσέα», στο οποίο αποθηκεύονταν τα αντλούμενα καύσιμα. Αφού σταμάτησαν οι εργασίες, πάλι η ηγεσία του υπουργείου, συνεχίζοντας το γνωστό και δοκιμασμένο επικοινωνιακό τρικ, κάθε μέρα ενημέρωνε ότι έρχεται νέο πλοίο να το αντικαταστάσει και, μέχρι την Παρασκευή το βράδυ, δεν είχε κανένα βοηθητικό πλοίο προσδεθεί δίπλα στο «Αγία Ζώνη ΙΙ». Μία εβδομάδα σταματημένων εργασιών με δύο ενεργές βόμβες, καθώς και το «Λασσέα» παρέμενε έμφορτο με 1.530 κυβ. μέτρα πετρελαιοειδών μέσα στον ήδη μαυρισμένο Σαρωνικό και ο Παναγιώτης Κουρουμπλής κάθε μέρα εξήγγελλε τη συνέχιση των εργασιών.
Μέσα σε όλο αυτό το μπάχαλο της συνέχισης ή όχι των εργασιών, προκλήθηκε και ένα «επιχειρηματικό» ναυάγιο, για το οποίο χρειάστηκαν 48 ώρες διαπραγματεύσεων για να λήξει. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία ο πλοιοκτήτης και αγοραστής του φορτίου έχει την ευθύνη μαζί με τον υπεργολάβο του έργου άντλησης στην αναζήτηση του πλοίου που θα λειτουργήσει ως θαλάσσια αποθήκη των καυσίμων που μαζεύονται. Ωστόσο τα καύσιμα αυτά, επειδή είναι αναμιγμένα με νερό, μπορεί να θεωρηθούν και ως απόβλητα. Αυτός ο χαρακτηρισμός είναι εξαιρετικά σημαντικός για να βρεθεί άκρη τόσο στο ποιο πλοίο θα πραγματοποιήσει την άντληση και θα οικειοποιηθεί τα καύσιμα που βρίσκονται στο ναυάγιο όσο και στους 1.530 τόνους που βρίσκονται μέσα στο «Λασσέα». Μετά από πολύωρες διαπραγματεύσεις το βράδυ της Παρασκευής φαίνεται ότι βρέθηκε η χρυσή τομή, με τα πετρελαιοειδή του «Λασσέα» να χαρακτηρίζονται ως απόβλητα και όσα καύσιμα βρίσκονται μέσα στο «Αγία Ζώνη ΙΙ» να αντλούνται από το «Siros». Ο χαρακτηρισμός τους να γίνει αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία.
Αλγεινή εντύπωση
Μέσα σε όλο αυτό το ταραγμένο σκηνικό εντύπωση προκαλεί η ανεκτική στάση του υπουργείου Ναυτιλίας για μία από τις εταιρίες απορρύπανσης που έχουν αναλάβει τον καθαρισμό των ακτών της Αττικής και για την οποία έχουν γίνει αρκετές καταγγελίες στο συντονιστικό όργανο, ότι προκαλεί καθυστερήσεις επίτηδες. Από πολλούς χαρακτηρίζεται ως «πρόκληση» το ότι συμμετέχει αυτή η εταιρία στη διαδικασία, καθώς ο ιδιοκτήτης της είχε απασχολήσει πριν από δυόμισι χρόνια τις αστυνομικές αρχές αλλά και το υπουργείο Ναυτιλίας καθώς πήγε να χρηματίσει τον πρόεδρο του Οργανισμού Λιμένα Κέρκυρας για να ακυρώσει διαγωνισμό διαχείρισης στερεών αποβλήτων του λιμανιού και να τον επαναπροκηρύξει… ευνοϊκότερα για την εταιρία του!
Σύμφωνα με αξιωματικούς της Υποδιεύθυνσης Ασφάλειας Κέρκυρας, ο 38χρονος επιχειρηματίας, συνιδιοκτήτης αλυσίδας εταιριών διαχείρισης αποβλήτων και ενέργειας, με έδρα τον Πειραιά, προσέγγισε τον πρόεδρο του Οργανισμού Λιμένα Κέρκυρας (ΟΛΚΕ) και του πρότεινε 15.000 ευρώ, προκειμένου η επιχείρησή του να έχει ευνοϊκή συμμετοχή σε διαγωνισμό διαχείρισης στερεών αποβλήτων που ήταν τότε σε εξέλιξη. Ο συλληφθείς, με την κακουργηματικού χαρακτήρα δικογραφία για το αδίκημα της δωροδοκίας υπαλλήλου, οδηγήθηκε στον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Κερκύρας, αφέθηκε ελεύθερος, ενώ ακόμα δεν έχει γίνει η εκδίκαση της υπόθεσης. Ωστόσο η εταιρία του συμμετέχει κανονικά στα αρκετά προσοδοφόρα έργα απορρύπανσης.
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΒΑΜΒΑΚΑ
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής