Η εκλογή νέου Αρχιεπισκόπου θα πραγματοποιηθεί στο Συνοδικό Μέγαρο μετά τη θεία Λειτουργία στο Καθεδρικό Ναό και όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν εκκλησιαστικές πηγές, πρόκειται για μια εξαιρετικά κρίσιμη υπόθεση καθώς όποιο πρόσωπο και αν εκλεγεί θα πρέπει να συνεχίσει το μεγάλο και σπουδαίο έργο του Αναστάσιου, κρατώντας, παράλληλα, τις ισορροπίες τόσο σε εκκλησιαστικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο.

Τις εξελίξεις γύρω απο την εκλογή νέου προκαθημένου παρακολουθεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και η ορθόδοξη κοινότητα της Αλβανίας, η οποία επιθυμεί να αναδειχθεί μια προσωπικότητα που θα είναι ικανή, όπως λέγεται χαρακτηριστικά, να διαχειριστεί την κληρονομιά που άφησε πίσω του ο Αναστάσιος. Αυτή που θα εκλέξει τον επόμενο Αρχιεπίσκοπο, είναι η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Αλβανίας, στην οποία συμμετέχουν τέσσερις μητροπολίτες αλβανικής καταγωγής και δύο ελληνικής.

Σύμφωνα με το Καταστατικό οι υποψήφιοι θα πρέπει να είναι πτυχιούχοι της Θεολογικής Ακαδημίας «Ανάστασις» ή ορθόδοξης πανεπιστημιακής Θεολογικής Σχολής και να έχουν υπηρετήσει τουλάχιστον για μια τριετία στην Αλβανία.

Επίσης, να έχουν αλβανική υπηκόοτητα, αν και σε κάποιες ειδικές περιπτώσεις μπορεί να δοθεί εξαίρεση μετά απο απόφαση του κληρικολαϊκού εκκλησιαστικού συμβουλίου και της Ιεράς Συνόδου.

Οπως όλα δείχνουν, τον μακαριστό Αναστάσιο θα διαδεχθεί ο μητροπολίτης Κορυτσάς, Ιωάννης (κατά κόσμον Φατμίρ Πελούσι). Ο 68χρονος ιεράρχης, ορίστηκε τοποτηρητής του Αρχιεπισκοπικού Θρόνου ενώ υπήρξε το «δεξί χέρι» του Αναστάσιου, τον οποίον και συνόδευε σε αποστολές στο εξωτερικό. Μάλιστα, πληροφορίες λένε ότι πρόκειται για προσωπική επιλογή του μακαριστού, ενώ η εκλογή του φέρεται να στηρίζεται και απο τον Αλβανό πρωθυπουργό, Εντι Ράμα, ενώ θετικά τον βλέπουν και στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Αλλωστε, ο κ.κ. Βαρθολομαίος στον επικήδειο λόγο του κατά την εξόδιο ακολουθία του μακαριστού Αναστάσιου είχε πει «το Οικουμενικό Πατριαρχείο θα συμπαρασταθεί και θα περιβάλει και τον νέο Αρχιεπίσκοπο, όποιος και αν είναι αυτός».

Ο κ. Ιωάννης είναι Αλβανός στη καταγωγή, ενώ προέρχεται απο οικογένεια μουσουλμάνων Μπεκτασήδων. Ο ίδιος, βαπτίστηκε κρυφά χριστιανός το 1979. Με την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος στη γείτονα χώρα εισήλθε στην Ελληνορθόδοξη Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού στο Μπρούκλιν, με υποτροφία από την αλβανική κοινότητα των Ηνωμένων Πολιτειών.

«Κατά τη διάρκεια των σπουδών μου, έμαθα για την άφιξη του Μητροπολίτη Αναστάσιου (Γιαννουλάτου) στην Αλβανία και μετά από πρόσκλησή του, επέστρεψα το 1992 και εντυπωσιάστηκα από την αποφασιστικότητά του να υπηρετήσει την αποκατάσταση της Αλβανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας» έχει δηλώσει στο παρελθόν. Μητροπολίτης Κορυτσάς εξελέγη το 1998. Χειροτονήθηκε απο τον μακαριστό Αναστάσιο στον μητροπολιτικό ναό της «Ζωοδόχου Πηγής».

Την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Αλβανίας απαρτίζουν και οι εξής μητροπολίτες, τα ονόματα των οποίων ακούστηκαν το προηγούμενο διάστημα ως πιθανοί διάδοχοι.

Οι υπόλοιποι υποψήφιοι

• Ο Αργυροκάστρου – Χειµάρρας, ∆ηµήτριος, (Ντιγκµπασάνης). Είναι Ελληνας με καταγωγή απο τις Σέρρες και 85 ετών. Από το 1993 μέχρι το 2006 υπηρέτησε ως πρωτοσύγκελος της Μητρόπολης Αργυροκάστρου και χειροτονήθηκε στον ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Τιράνων μητροπολίτης από τον Αναστάσιο.

• Ο Αµαντίας, Ναθαναήλ (κατά κόσμον Κωνσταντίνος Στεργίου) γεννήθηκε στα Τρίκαλα το 1957. Είναι απόφοιτος της Αθωνιάδας Σχολής και της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ. Από το 1991 συμμετέχει στο ιεραποστολικό έργο της Εκκλησίας της Αλβανίας. Το 2012 χειροτονήθηκε Επίσκοπος Αμαντίας, Βοηθός του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασίου. Το 2016 η επισκοπή Αμαντίας ανυψώθηκε σε Μητρόπολη και ο Ναθαναήλ σε μητροπολίτη.

• Ο Ελμπασάν, Αντώνιος. Είναι 56 ετών και έχει γεννηθεί στα Τίρανα. Είναι απόφοιτος της Θεολογικής Ακαδημίας «Ανάστασις του Χριστού» και της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθώς και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου. Εχει λάβει μέρος σε πολλές διεθνείς διασκέψεις και συναντήσεις εκπροσωπώντας την Εκκλησία της Αλβανίας.

• Ο Βερατίου, Αυλώνος και Κανίνης, Αστιος, γεννήθηκε το 1974 στο ∆υρράχιο. Πρόσωπο εμπιστοσύνης του Αναστάσιου και πνευματικό του παιδί. Κατά τη διάρκεια της διακονίας του έχει συμμετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και έχει εκπροσωπήσει την Εκκλησία της Αλβανίας σε διάφορες διορθόδοξες και διαχριστιανικές συναντήσεις.

• Ο Απολλωνίας – Φίερι, Νικόλαος κατάγεται από το Ζουπάν του Φίερι. Είναι 52 ετών και βαπτίστηκε χριστιανός το 1995 στο χωριό Βάλτα της Μητροπόλης Τριφυλίας. Είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών από τό 2012.